جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
اخلاق عرفانی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
تعداد رکورد ها : 32
عنوان :
اخلاق و عرفان اسلامى از دیدگاه استاد مصباح یزدی
نویسنده:
محمدتقى مصباح یزدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تربیت دینی
,
اخلاق عرفانی
,
اخلاق اسلامی و دینی
,
فضایل اخلاقی
,
اخلاق عرفانی
کلیدواژههای فرعی :
افراط و تفریط ,
کتاب بحارالانوار ,
میانه روی ,
وسوسه شیطان ,
ابلیس ,
قرآن ,
رذایل اخلاقی ,
هوای نفس ,
پرخوابی ,
پرحرفی ,
برنامه ریزی در زندگی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
در شماره هاى پيشين شرح بخش هايى از سلسله بحث هاى اخلاقى استاد مصباح يزدى در تبيين وصاياى امام جعفر صادق (ع) به عبدالله بن جندب را عرضه داشتيم. اكنون بخش ديگرى از اين روايت شريف را به محضر اهل معرفت تقديم مى داريم: «ياابن جُندَب اَقِلَ النومَ بِاللَّيل وَالكلام بِالنَّهار فَما فى الجَسَد شيىءٌ اَقلُ شُكراً مِن العين وَاللّسان. فَاِنَّ اُمَّ سليمان قالت لِسليمان(ع): يا بُنَىَّ ايّاكَ وَالنّوم فَاِنَّهُ يُفقِركَ يوم يَحتاجُ الناس اِلى اعمالِهم».
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فلسفه عرفان عملی
نویسنده:
محمد فنایی اشکوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عرفان عملی
,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
,
فلسفه عرفان عملی
,
عرفان اسلامى
,
عرفان عملی
,
فلسفه عرفان (فرا عرفان)
کلیدواژههای فرعی :
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
سعادت ,
سلوک عرفانی ,
جهاد با نفس ,
احکام الهی ,
احکام ذات الهی ,
اهل بیت(ع) ,
شهود ,
اخلاق عرفانی ,
اخلاق اسلامی ,
عرفان و اخلاق ,
سلوک عارفانه ,
شهودات عرفانی ,
رستگاری (مسائل جدید کلامی) ,
رستگاری اسلامی ,
تعلیم سیر و سلوک ,
علم نفس ,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی ,
جهاد اکبر ,
عرفان نظری ,
شهود(اسماء اول عرفان نظری) ,
عرفان عملی و اخلاق ,
عرفان نظری ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
معرفت نفس(خودآگاهی) ,
راه سیر و سلوک ,
عمل عرفانی ,
عرفان عملی و فقه ,
دانش های همگن ,
غایت عرفان عملی ,
اخلاق عرفانی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
هنگامی که از بیرونِ یک علم درباره ساختار و چارچوب کلی آن میاندیشیم و در باب مسائلی چون چیستی، موضوع، مبادی، مسائل، روش و غایت آن میپرسیم، در قلمرو فلسفه آن علم قرار داریم. یکی از علومی که در زمین فرهنگ اسلامی رویید، عرفان عملی است. علم عرفان عملی از سلوک عرفانی سخن میگوید و عناصر، مراحل و موانع آن را برمیرسد. سرنوشت عرفان و صحت و سقم و تکامل آن در گرو تنقیح مباحث عرفان عملی است. تنوع و تفاوت فِرَق و طریقتهای عرفانی، اولا و بالذات به تفاوت در عرفان عملی آنها برمیگردد؛ چنانکه ارزش و اعتبار تجربههای عرفانی نیز تا حد بسیاری وابسته به برنامه سلوکی سالک است. از اینرو، تنقیح مباحث عرفان عملی در پیشبرد عرفان و تصحیح و تدقیق آن و پیشگیری از انحرافات ضروری است. برای تنقیح عرفان عملی، لازم است ساختمان کلی آن را مطالعه کنیم. تنقیح مبادی و مبانی و کاوش در حدود و ثغور و مداقه در منابع و روش و توجه به مناسبات این علم با دیگر علوم و بازکاوی ساختار و اصول کلی آن، راه را بر تحول و نوآوری در این حوزه میگشاید. برخی از مباحث یادشده در آثار سنتی عرفانی بهاجمال مطرح شده است، اما وقت آن رسیده است که به «فلسفه عرفان عملی» همچون دیگر فلسفههای درجه دوم، به نحو استقلالی و تفصیلی بپردازیم. پیدا است که چنین امری فراتر از گنجایش یک مقاله است. از این رو در این مقاله به برخی از مهمترین عناصر این بحث بهاجمال میپردازیم و سایر مباحث مربوط را به توفیق و مجالی دیگر وامیگذاریم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 93 تا 115
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اعتبار ادراک و شهود عرفانى از دیدگاه کتاب و سنت
نویسنده:
علی شیروانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
راه کشف و شهود
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
معرفت شناسی عرفانی
کلیدواژههای فرعی :
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
شهود عرفانی ,
رؤیت قلبی خدا ,
سنت نبوی صلی الله علیه و آله ,
اخلاق عرفانی ,
قرآن ,
تهذیب ,
سالک ,
مکاشفه(معرفت شناسی) ,
ادراک عرفانی ,
میزان صدق معرفت عرفانی ,
کشف صحیح ,
اخلاق عرفانی ,
چکیده :
موضوع سخن، چنانكه از عنوان فوق به دست می آيد، بررسي اعتبار و ارزش و موقعيت نوعی از معرفت و شناخت از ديدگاه كتاب و سنت است كه تحت عنوان "ادراك عرفانی" و يا "شهود عرفانی" و احيانا "كشف و شهود"، يا "مكاشفه و مشاهده" و يا "معرفت قلبی" معرفي می شود. در بحث حاضر پیرامون: معنای کشف و شهود عرفانی و همچنین نيازمندی كشف و شهود عرفانی به ميزان صدق، بحث می شود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
شخصیت علامه طباطبایى (ره) در گفتگو با آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
مرتضى جوادى آملى
نوع منبع :
مقاله , مناظره،گفتگو و میزگرد
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
اهل بیت(ع)
,
انس با قرآن
,
معرفت شناسی اسلامی
,
تفسیر المیزان (کتاب)
کلیدواژههای فرعی :
جهان بینی عرفانی ,
نبوت ,
جهان بینی اسلامی ,
میراث انبیا ,
اخلاق عرفانی ,
سلوک اخلاقی ,
اخلاق اسلامی و دینی ,
جهانبینی توحیدی ,
علم و عمل ,
قرآن ,
تفسیر قرآن ,
نزول قرآن ,
منازل سلوک ,
تخلق به اخلاق الهی ,
ارث معرفتی ,
فیوضات الهی ,
اخلاق عرفانی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
این نوشتار، که با استفاده از محضر استاد جوادی آملی در آستانه یازدهمین عروج ملکوتی علامه طباطبایی (ره) تدوین شده، به بررسی ابعاد مختلف شخصیت این عالم ربانی پرداخته است. اهم موضوعات مطرح شده در اینجا عبارتند از: موضوع معرفت، انس با قرآن، و در نتیجه کیفیت نگرش ایشان به قرآن، جهان بینی توحیدی، سلوک اخلاقی و توجه ایشان به ائمه اطهار علیهم السلام.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مخالفت شیخ شبستری با حکیمان، فیلسوفان و متکلمان
نویسنده:
شهین اعوانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
شیخ محمود شبستری
,
منظومه گلشن راز
,
سعادت نامه
کلیدواژههای فرعی :
توحید ,
معتزله ,
دهریه ,
وحدت وجود ,
نظریه وحدت وجود ,
قضا و قدر ,
اشارات و تنبیهات ,
حکمت مشاء ,
توحید عرفانی ,
توحید ذاتی ,
نقص عقل بشر ,
منظومه گلشن راز ,
صفات الهی ,
دهریه ( صوفیه ) ,
معتزله (اهل سنت) ,
اهل بیت(ع) ,
وحدت وجود ,
قضا و قدر ,
اخلاق عرفانی ,
معرفت عرفانی ,
صفات خدا ,
فلسفه مشاء ,
توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) ,
توحید ذاتی ,
معرفت شناسی عرفانی ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
نقد منطق ,
کمال نقل ,
شیخ سفیه ,
اخلاق عرفانی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
این مقاله به بررسی نقادانه کتاب سعادت نامه، یکی از آثار سعدالدین محمود بن عبدالکریم بن یحیی شبستری (متوفی 720 ق)، سراینده کتاب معروف گلشن راز می پردازد. مقاله حاضر، ضمن تحلیلی انتقادی از نقد شیخ شبستری بر فلاسفه ای که از آن ها در سعادت نامه نام برده شده است، مقایسه ای میان سعادت نامه و گلشن راز، به عمل می آورد، و تقدم و تاخر زمانی نگارش این دو کتاب را مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد و نشان می دهد که بر خلاف آن چه مشهور است، شبستری کتاب سعادت نامه را قبل از کتاب گلشن راز نوشته است. در گلشن راز آن دغدغه های سخت نسبت به فلسفه و کلام و فیلسوفان دیده نمی شود. این مقاله به بررسی این امر نیز خواهد پرداخت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 117 تا 142
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریۀ اخلاق عرفانی عطار نیشابوری
نویسنده:
حسن مهدی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اخلاق عرفانی
,
مکاتب اخلاقی غایت گرا
,
مکتب اخلاق فضیلت محور
,
مکتب اخلاقی تکلیف مدار
,
ادبیات عرفانی
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
اخلاق عرفانی
کلیدواژههای فرعی :
سعادت ,
انانیت ,
اراده الهی ,
حسن و قبح عقلی ,
اخلاق هنجاری ,
نظریه امر الهی (فرا اخلاق) ,
حسن و قبح افعال ,
فضایل اخلاقی ,
نانتیجه گرایی ,
چکیده :
در این نوشتار درصددیم اخلاق عرفانی عطار را در قالب یک نظریۀ اخلاقی منسجم تبیین سازیم تا براساس آن ملاک تعیین ارزش اخلاقی افعال از نظر وی مشخص شود. بررسی و تأمّل در اشعار عطار بیانگر آن است که سه نظریۀ متعارف اخلاق هنجاری یعنی نتیجه گرایی، وظیفه گرایی و فضیلت گرایی از دل آثار او استخراج پذیر است، امّا این سه نظریه هم با برخی مبانی خداشناختی و انسا نشناختی اخلاق عرفانی عطار و هم با یکدیگر سازگار نیستند، ازاینرو نمی توان با ابتنای صرف به هر یک از آنها اخلاق عرفانی عطار را توضیح داد. البتّه با تلفیق سه مفهوم فضیلت، غایت و وظیفه با یکدیگر در ذیل فضیلتگرایی اخلاقی می توانیم برای اخلاق عرفانی عطار نظریۀ اخلاقی واحد و منسجمی پیشنهاد کنیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 165 تا 191
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اخلاق عرفانی سلبی به روایت ترزا آویلایی و مولوی
نویسنده:
بخشعلی قنبری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مولانا
,
اخلاق عرفانی
,
علم اخلاق
,
ترزا آویلایی (1515-1582 م)
,
اخلاق عرفانی سلبی
,
اخلاق عرفانی
کلیدواژههای فرعی :
مثنوی ,
انسان شناسی عرفانی ,
علم نفس ,
گناه ,
عزلت گریزی ,
عزلت گزینی ,
عرفان اسلامی ,
تواضع ,
سالک ,
عارفان (مسلمان) ,
عرفان مسیحی ,
فقر(احکام اعیان عرفان نظری) ,
سلوک و مراقبه ,
کراهت نفس ,
تحویل گرایی اخلاقی ,
پرهیز از نومیدی ,
غیرت و حمیت نابخردانه ,
پرهیز از گناه ,
اختلاط زیاد با مردم ,
پرهیز از رافاه طلبی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
شاپا (issn):
2008-0476
چکیده :
اخلاق عرفانی سلبی با اخلاق سلبی به معنای اعم کلمه تفاوت دارد، زیرا اخلاق عرفانی نه صرفا با هدف اخلاقی زیستن، بلکه به منظور دستیابی به احوال عرفانی تنظیم شده است. عموم عارفان سنت های مختلف، نظام های اخلاقی مخصوص به خود دارند که در میان آنها اشتراکات فراوانی هم دیده می شود. عارفان این سنت ها به تناسب نظام عرفانی شان از نظام اخلاقی سلبی خاصی هم پیروی می کنند که متاثر از سنت دینی آنها است. ترزا آویلایی و جلال الدین محمد مولوی از جمله این عارفان اند که به رغم فاصله زمانی و مکانی شان، در حوزه اخلاق عرفانی سلبی نقاط مشترک قابل توجهی دارند، چنان که هر دو در نظام اخلاقی شان به دو عنصر پرهیز از نومیدی و پرهیز از آمیختن با مردم (عزلت گزینی) به عنوان دو امر زمینه ساز ورود به سلوک اشاره کرده اند. افزون بر این دو عنصر، چند مفهوم اخلاقی دیگر نیز مورد عنایت این دو عارف بوده است که صاحب این قلم با بهره گیری از روش های معناشناختی و تطبیقی به بررسی آنها پرداخته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 81 تا 101
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی چرایی تعمیم آموزه های عرفانی، موانع و پیامدها
نویسنده:
مهدیه سادات کسایی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عرفان عملی
,
عرفان عملی
,
اصطلاحنامه عرفان
,
تعلیم عرفان
,
تعمیم آموزه های عرفانی
,
رواج عرفان
کلیدواژههای فرعی :
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
فصوص الحکم ,
بحران معنویت ,
سالک ,
انسان معاصر ,
سلوک عرفانی ,
اصالت ,
زبان ,
وحدت تشکیکی وجود ,
مراتب مکاشفات عرفانی ,
اخلاق عرفانی ,
عشق در دنیای مدرن ,
تعمیم بخشی ,
تجارب عرفانی (تجربه عرفانی) ,
زبان عرفان ,
زبان دین (مسائل جدید دین شناسی) ,
برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی) ,
تعلیم سیر و سلوک ,
وحدت تشکیکی وجود ,
عارفان (مسلمان) ,
عرفان نظری ,
نظریه تمثیلی ,
زبان دین ,
عرفان نظری ,
نظریه کارکردگرایی ,
بینش عرفانی ,
واقعیت معنوی ,
موانع گسترش عرفان ,
تعامل فرهنگی ملل ,
ساده نویسی عرفان ,
متون کهن عرفانی ,
مکاتب عرفانی ,
اصالت دینی عرفان ,
جهانشمولی عرفان ,
زبان ادبی عرفان ,
زبان فلسفی عرفان ,
حقایق عرفانی ,
اخلاق عرفانی ,
چکیده :
کمال انسان با معرفت او عجین است و قلمرو عرفان، ساحت متعالی معرفت است که نه تنها گنجایی حضور همگانی ابناء بشر را دارد، که خود، لزوم این عمومیت را مکشوف می سازد. بی اعتنایی به این حقیقت و بی مهری به اندیشه نیاز انسان به عرفان، ریشه در ناآشنایی یا کم آشنایی با آن دارد و عدم موفقیت در معرفی صحیح و عام عرفان اصیل، به طور عمده، برخاسته از بیگانه انگاری زبان ها و نمادهای خارج از فرهنگ اجتماعی و دینی هر گروه از مردم، از سوی صاحب نظران این عرصه است که در جای جای جهان، رسالت معرفی عرفان را به عهده دارند؛ اما در عمل، به آن محدودیت می بخشند. در حالی که توجه همه جانبه به قالب های متنوع عرضه عرفان نظری و عوامل برانگیزاننده احوال عرفانی، مقدمات تجربه عرفان عملی را فراهم می کند و نگاه انسان به هستی را ارتقا می بخشد، همه این ابزارها و امکانات، در افتراقی کاذب فرو گذاشته می شوند و بشر، به دنبال عطش فطری حقیقت جویی و تمنای اضمحلال آلام دنیوی در آرام معنوی، یا راه های فریبنده را تجربه می کند و یا در کثرت پروری آرا و عقاید، همواره از وحدت بیرونی و درونی فاصله می گیرد. این پژوهش، بهانه ای برای جلب توجه صاحبان اندیشه به همه موضوعات ذکر شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 103 تا 127
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مسئولیت اخلاقی از دیدگاه ابن عربی
نویسنده:
مرتضی شجاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژههای اصلی :
جبر
,
وحدت وجود
,
اختیار
,
مسئولیت اخلاقی
,
اختیار
,
اخلاق عرفانی
,
عرفان نظری
,
اخلاق عرفانی
چکیده :
یکی از مشکلات اخلاقی در نظام های عرفانیِ مبتنی بر وحدت وجود، تبیینِ چگونگی مسئولیتِ اخلاقی آدمی است. ابن عربی معتقد است که حقیقتی جز خداوند وجود ندارد و هر فعلی چه خوب تلقی شود چه بد فعلِ خداوند است. نتیجه ی ظاهری این باور «جبر مطلق» و رفع مسئولیت آدمی در قبالِ افعالِ منتسب به اوست. اما عارفان با قبولِ نوعی اختیار برای آدمی، وی را مسئولِ اعمالِ خود می دانند. حلّ این تناقضِ ظاهری، در گرو دقت در معنای وحدت وجود؛ و تجلی خداوند در صورتِ آدمی است. انسان جلوه ی کامل تمامی صفات الهی است و از آنجا که خداوند به یقین دارای قدرت و اختیار است، آدمی نیز موجودی است که در اختیار داشتن، مجبور است. خدا فاعل کردارهای انسان است و این از آن روست که هستی خدا، همان هستیِ انسان یا هستیِ جهان است. ذات حق، مرحله ی اجمال است و جهان مرحله ی تفصیل. از این رو اگر با دیدگاهی وحدت گرایانه به موضوع نظر کنیم، جز حق را، وجودی نیست و طبیعتاً هر فعلی، فعلِ خداوند است و اگر از دیدگاه کثرت گرایانه دقت شود، انسان گونه ای هستی خواهد داشت و به تَبَع این هستیِ خود، فاعل کردارهای خویش خواهد بود؛ فاعلیتی که مسئولیت، لازمه ی آن است. دلِ آدمی که؛ در عرفان، حقیقتِ وی محسوب می شود، در مقابلِ رعیتِ خود که همان اعضاء و جوارح و قوای مختلف است، مسئولیت دارد، هم چنان که در برابر خداوند و دیگران مسئول است. نگرشِ ابن عربی در موارد مذکور مورد قبول ملاصدرا و اکثر پیروان وی تا زمان حاضر، واقع شده است و ایشان کوشیده اند آن را با زبانی فلسفی تقریر کرده و براهینی عقلانی بر آن اقامه کنند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جایگاه عشق در نظریه اخلاقی مولوی
نویسنده:
احد فرامرز قراملکی، شهرام محمدپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
زمان
,
عشق
,
مثنوی معنوی
,
غلبه بر نفس
,
مولانا
,
خود
,
زمان
,
اخلاق عرفانی
,
بی هشی
,
زمان اندیشی
,
درمانگری عشق
,
عشق در مثنوی مولانا
,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
,
رذایل اخلاقی
,
تربیت اخلاق از نظر مولوی
,
اخلاق در نگاه مولانا
,
اخلاق عرفانی
کلیدواژههای فرعی :
معراج ,
نفس اماره ,
نفس در قرآن ,
هشیاری ,
توکل ,
صبر ,
شباهت شیطان و نفس ,
آیه 30 مائده ,
آیه 7 شمس ,
آیه 8 شمس ,
چکیده :
عشق، جایگاهی مبنایی در نظریۀ اخلاقی مولوی دارد. هویت زمانی یا «خود» محصول فکر زمان اندیش و مختصاتی محدود بین گره های زمانی ماضی و مستقبل است؛ هویتی که مطلوب نفس امّاره بوده، از طرف آن پشتیبانی می شود. مولانا حیات نفس را در گرو تغذیه از تخم غرض هایی می داند که در کشتگاه های زمانی آینده و گذشته به ثمر می نشینند. درنتیجه الگوی اخلاقی کلان وی در اطفای رذایل نفسانی، منقبض کردن این عرصه های زمانی است؛ زیرا فعلیت نفس در گرو زمان اندیشی معطوف به آینده و گذشته است؛ اما صعوبت این کار با توجه به بروز اوّل فجور و تکوینی بودن آنها در انسان از عهدۀ عقل خارج است و پای عشق را به میان می کشد. چاشنی «بی هشی» یا رهایی از «خود» مطلوب ترین فرآوردۀ عشق و آرزوی تکوینی انسان است؛ زیرا شخص در پرتو آن از رنج های آمیخته به «خود» رهایی می یابد و به مطلوبیت فطری موردنظر خود خواهد رسید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 7 تا 36
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
تعداد رکورد ها : 32
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید