جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
  • تعداد رکورد ها : 221
نویسنده:
غلامحسین خدری، محمدهادی توکلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
قول به اصالت وجود در میان معاصران صدرا، لااقل در میان شاگردان میرداماد، با اقبال چندانی مواجه نشد، اما پس از ملاصدرا شاگردان وی اصالت وجود را پذیرفتند و حتی حکیم لاهیجی، که برخی او را اصالت ماهوی می‌دانند، به اصالت وجود قائل بوده است؛ رجبعلی تبریزی و شاگردانش، که ‌به جریان فرعی اصفهان موسوم شده‌اند، نیز گویا، تحت تأثیر ملاصدرا، البته با تقریری که با اصول حکمت متعالیه سازگار نیست، به عینیت وجود قائل شدند.
صفحات :
از صفحه 35 تا 52
نویسنده:
فروغ رحیم‌پور
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
تناسخ که در‌ اصطلاح رایج فلسفی به معنی انتقال نفس از بدن خود به بدن مادی دیگر در همین دنیا و پس از مرگ افراد است قاطعانه از سوی ابن‌سینا و ملاصدرا با برهان عقلی رد شده است؛ هر یک از این دو فیلسوف بزرگ با تکیه بر مبانی خود، رابطه ویژه نفس انسان با بدن وی را نشان می‌دهند و با استناد به آن، تعلق نفس به بدن/ بدن‌های دیگر را نفی می‌کنند. استدلال‌های شیخ‌الرئیس در نفی تناسخ بر این مبنا استوار است که نفس از حیث ذات، مجرد و از حیث فعل، مادی است لذا گرچه علت فاعلی و مفیض نفس، عقل مفارق است اما مزاج مستعد و ماده بدنی، زمینه‌ساز و معد این افاضه است. به علاوه، شیخ معتقد است که رابطه هر نفس با ماده بدنی خود، رابطه لزومیه ذاتیه است و به همین سبب، این نفس برای این بدن، امری بی‌بدیل است. اما صدرالمتألهین به مبانی نوینی نظیر تشکیک و اشتداد در وجود و حرکت استکمالی جوهری در همه موجودات (ازجمله در نفس و بدن به موازات یک‌دیگر) قائل است و نفس را در بدو حدوث، جسمانی می‌داند و معتقد است که ترکیب نفس و بدن ترکیبی اتحادی است. او علاوه بر این‌که به نقل و تأیید راه‌حل‌های شیخ‌الرئیس می‌پردازد، از مبانی متعالیه نیز بهره می‌برد و بدین وسیله، هم تبیین نوینی از بعضی از برهان‌های رد تناسخ به‌دست می‌دهد و هم خود، راه‌حل و برهان جدیدی برای ابطال تناسخ ارائه می‌کند که فقط با مبنای متعالیه قابل توضیح است. این مقاله در ‌نظر دارد ضمن توضیح و مقایسه راه‌حل‌های منتخب این دو فیلسوف برای نفی تناسخ و روشن‌کردن نقاط مشترک ایشان، کارکرد مبانی خاص هر یک در این حوزه را روشن کند و نشان دهد که چگونه در مواردی مبانی متفاوت برای برآوردن مقصود واحد، به‌کار گرفته می‌شوند.
صفحات :
از صفحه 25 تا 41
نویسنده:
زهره متقی، رضا علی نوروزی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
رویکرد معرفت‌شناختی هر متفکر در نوع نگرش تربیتی او تأثیر‌گذار است و روند فعالیت معلم در فرایند یادگیری را تعیین می‏کند. این مقاله، بر اساس مبانی معرفت‏شناسی علامه محمدتقی جعفری، با رویکرد کیفی و روش توصیفی ـ استنتاجی به بررسی ضرورت‏های استفاده از تجربه زیبایی‏شناختی در آموزش پرداخته است. لذا در آغاز بر اساس اسناد موجود، عناصر معرفت‌شناسی علامه به عنوان مبانی نظری مورد بررسی قرارگرفته، سپس با تأکید بر دیدگاه ایشان در تنوع راه‏های شناخت و تنوع تجارب انسانی، ضرورت استفاده از قابلیت‏های زیبایی‏شناسی در آموزش تبیین شده و بر اساس ارتباط این دو بخش، اهمیت کاربرد آن در نظام تعلیم و تربیت استنتاج شده است. یافته‏های پژوهش نشان می‏دهد که توجه به کثرت‏گرایی در شناخت در اندیشه علامه جعفری، پایه‏گذاری خروج نظام تعلیم و تربیت از باریک‏اندیشی شناختی شده و توجه را به نوعی خاصی از سواد یعنی سواد زیبایی‏شناختی رهنمون کرده است، همچنین نگرانی امر آموزش در ایجاد رغبت و تسهیل آموزشی اخلاقی در نظام تعلیم و تربیت را برطرف می‏کند.
صفحات :
از صفحه 87 تا 107
نویسنده:
اعظم قاسمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
حارث محاسبی شناخته‌شده‌ترین عارف در حوزه عرفان اسلامی دوره نخست است. با توجه به آثار محاسبی به‌یقین می‌توان وی را یک متفکر اخلاق دانست. مهم‌ترین اثر محاسبی الرعایه است که هم در شرق و هم در غرب شناخته شده است؛ شاید به این علت که این کتاب بهترین دستورالعمل برای حیات معنوی در حوزه تفکر اسلامی است. در این مقاله با استناد به آرا و آثار محاسبی به بیان نظام اخلاقی وی می‎پردازیم.
صفحات :
از صفحه 65 تا 85
نویسنده:
مهدی زمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی به تبیین و بررسی دیدگاه ملاصدرا درباره ازلیت خداوند پرداخته می‌شود. در فلسفه دین معاصر، دیدگاه‌های گوناگون درباره ازلیت خداوند، در سه تفسیر 1. فرازمانی استمراری، 2. فرازمانی غیر استمراری، و 3. زمانی‌گرایی خلاصه شده است. با بررسی آثار ملاصدرا به سه تفسیر از ازلیت الهی دست می‏یابیم که از آن‏ها به: 1. فرازمانی غیر استمراری، 2. احاطه بر همه زمان‏ها، و 3. فرازمانی استمراری تعبیر می‏کنیم. این سه تفسیر در آثار او بیش‌تر با تعبیرات ازلیت، اولیت، و سرمدیت بیان می‌شود که بر اساس شیوه خاص حکمت صدرایی در کنار یک‌دیگر قرار می‌گیرند و با هم قابل جمع هستند. بدین‌سان در ازلیت (تفسیر فرازمانی غیر استمراری) بر تنزیه خداوند از محدودیت تأکید می‌شود؛ که نمونه‌ای از صفات سلبی یا جلال است. در اولیت به احاطه خداوند بر زمان و موجودات زمانمند تکیه می‌شود؛ که نمونه‌ای از صفات جمال یا فعل است. سرانجام با سرمدیت (تصور فرازمانی استمراری) تلاش می‌شود که دو تصور استمرار و گستردگی وجود خداوند با تعالی و برتری ذات او از زمان جمع شود. نتیجه آن‌که دیدگاه ملاصدرا درباره ازلیت الهی در عین توصیفات متفاوت، جامعیت، سازگاری درونی، و نیز قوام و استحکامی را که یک نظریه جامع لازم است داشته باشد دارد.
صفحات :
از صفحه 75 تا 88
نویسنده:
مریم صانع‌پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
مقاله حاضر در یک فرایند جریان‏شناسانه، حکمت متعالیه صدرالمتألهین را مورد مداقه قرار داده و عقل کلی را که همان نور انسان کامل است به‏ عنوان صادر اول و مبدأ فیضان عقول در مراتب تشکیکی معرفی کرده است؛ عقلی که در قوس نزولی‌اش مرحله به مرحله از وحدت وساطت جمعیه به طرف کثرات تا عقل بالقوه پیش می‌رود و سپس در سیر صعودی از عقل بالقوه به سوی عقل مستفاد و بالفعل رجوع می‌کند و دیگر بار در وحدت جمعیه الهیه که نور، ابتهاج و عشق است فنا می‌شود و به این ترتیب قاب قوسین اوادنا محقق می‌شود. در این نزول و صعود همه عقول از عقل ابزاری و جزئی گرفته تا عقل کلی، متناسب با همان مرحله از حرکت جوهریِ نفس آدمی، چراغ راه او هستند و هیچ‌یک دیگری را نفی نمی‏کنند بلکه هر مرحله زمینه‏ساز مرحله بالاتر است.
صفحات :
از صفحه 85 تا 115
نویسنده:
سیدمحمدرضا امیری طهرانی - عماد افروغ
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله سعی خواهیم کرد ظرفیت و قابلیت رویکرد واقع گرایی انتقـادی را در تحمل بار مفاهیم اقتصاد اسلامی صدر از نظر روش‌شناختی ارزیابی کنیم. بدین منظور ابتدا امکان‌پذیری این کار را بررسی، و نظریه اقتصاد اسلامی صدر را به اجمال معرفی خواهیم کرد. آن‌گاه بر اساس واقع‌گرایی انتقادی، نظریه‌های «توزیع پیش از تولید»، «توزیع پس از تولید» و «عدالت اجتماعی» صدر را از نظر روش‌شناختی نقد و بررسی خواهیم کرد. در این نقد به‌ویژه از مفاهیم ابتنا، علیت رو به پایین، قصدمندی انسان، ساختار و عاملیت استفاده می‌شود.
صفحات :
از صفحه 1 تا 22
نویسنده:
مرتضی حسینی شاهرودی، عظیمه پورافغان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نقش علم و عمل در رسیدن انسان به کمال و سعادت حقیقی، ازجمله مباحث قابل تأمل است که در نظام فکری ملاصدرا جایگاه ویژه ای دارد. عبارات صدرالمتألهین، نشان می دهد که غایت آفرینش، وصول انسان به مرحله کمال عقلانی و مرتبه عقل مستفاد است که اتحاد با عقل فعال را در بر دارد و عقل عملی ممد و زمینه ساز آن است. در حالی که با تعمق در مجموعه نظام تفکر صدرایی و با نگرش به مبانی ایشان، به نظر می رسد این دو یک هویت واحده هستند که نفس انسان در حرکت جوهری، به طی مراحل آن ها، متناظر با یک دیگر می پردازد به گونه ای که به تلازم و اتحاد معرفت و فضیلت می توان اذعان کرد. در مجموع، اهمیت و ارتباط دو سویه هر کدام از دو جنبه غیر قابل انکار است و هیچ یک به تنهایی قادر به ایصال انسان به سعادت حقیقی نیستند.
صفحات :
از صفحه 43 تا 57
نویسنده:
محمدجواد جاوید , عصمت شاهمرادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
سخن گفتن از نسبت بین نظریه حرکت جوهری ملاصدرا که بحثی هستی شناختی است و منطق ترجمه که از معناشناسی بحث می کند در ظاهر قیاسی مع الفارق است. اما اگر مراد از ترجمه بیان مراد ماتن (مؤلف) باشد که عملاً درکی فراتر از متن صرف است، در این صورت می توان برای نظریه ملاصدرا در این خصوص وجهی قائل شد. این مقاله، با تمسک به نظریه حرکت جوهری ملاصدرا، کشش معنا در امتداد زمان و مکان را با مفهوم حرکت بررسی می کند. برداشت مترجم، به مثابه یک مفسر و یا خواننده، از متن که با قوه و فعلیت درآمیخته است، در امتداد زمان سیر می کند و در لایه های وجودی متن جریان می یابد. در واقع، این برداشت ها در فرآیند ترجمه و بازترجمه از یک متن واحد به فعلیت بیش تر می رسند و کامل تر می شوند. گزاره اخیر فرضیة اصلی ما را تشکیل می دهد که در آن حرکت در مؤلفه های موجود در فرآیند ترجمه مورد بررسی قرار می گیرد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 13
نویسنده:
سیدحسین حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
این مقاله به بررسی ارتباط و نسبت بحران زیست محیطی جهان معاصر با مبانی فلسفی آن می‌پردازد تا از این طریق راهی به سوی طرح دیدگاه‌های دینی در مسئله بگشاید. بحران جهانی موجود را جدای از ریشه‌های زیست‌شناسی و تجربی آن و آن‌چه در حوزه علوم طبیعی و زیستی و تکنولوژی مطرح می‌شود می‌توان با ریشه‌ها و علل عمیق‌تری نیز پیوند زد و آن، تحلیل مسئله از زاویه مبانی و رویکردهای فلسفی است. مقاله حاضر از این منظر به تحلیل موضوع پرداخته تا در نهایت نتیجه گیرد که یکی از راه‌های برون‌رفت از بحران، تحول مبنایی در ساختار علوم معاصر است. بدین‌سان پس از ارائه مقدمه‌ای کوتاه در طرح مسئله، از حکومت نگاه اومانیستی در عصر جدید و ارتباط این مبنای فلسفی با نقش علوم و تکنولوژی جهان غرب سخن گفته و نتیجه می‌گیرد که تغییر و تحول در حوزه «فلسفه»، «علم»، و «فناوری» بی‌ارتباط با یک‌دیگر نیستند و سپس در پایان به چند راه‌حل علمی و کاربردی نیز اشاره دارد. هدف نهایی مقاله، طرح راه‌حل برای چاره‌جویی بحران زیست محیطی جهان معاصر با ضرورت تحول در حوزه علوم و ضرورت تولید علم دینی است تا راه برای فرار از بحران‌های ساخته و پرداخته مبانی فلسفی مادی‌گرایانه فراهم شود.
صفحات :
از صفحه 41 تا 60
  • تعداد رکورد ها : 221