جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پایان نامه حاضر، که در چهار فصل تنظیم شده ،پس از تبین مسئله وطرح کلیات در فصل نخست ،در فصل دوم ، به بررسی اجمالی آینده جهان از دیدگاه برخی ادیان، چون: مسیحیت ویهود... وبرخی مکتب ها، ،چون: مارکسیسم پرداخته شده است. درفصل سوم ازاندیشمندان غربی یاد می کنیم، که جزء افراد شاخص وتاثیر گذار درسیاست های جهانی اند وبه گونه ای، تصوّری در مورد آینده جهان دارند. چنانچه فوکویاما، باعرضه نظریه پایان تاریخ ، فرجام جهان را جامعه ای آرمانی می پندارد که، لیبرال دموکراسی برجهان حاکم شده، به عنوان آخرین شکل حکومت بشری درخواهد آمد. جالب این که وی آن را به آینده موکول نمی کند، بلکه رسیدن بدان را جشن گرفته،آن را مربوط به زمان حاضر می داند. هانتینگتون نیز با ارائه نظریه برخورد تمدن ها ، جهان را به هفت یا هشت تمدن طبقه بندی کرده ، خطوط گسل میان آنها را، نقاط درگیری های خونین آینده می شمارد البته وی نقطه اصلی نبردهای آینده را میان تمدن های اسلامی- کنفوسیوسی با غرب می داند. همچنین تافلراز جهان آینده، به موج سوم تعبیر کرده، استقرار آن را پس از درگیری های خونین می پندارد .آینده از دیدگاه وی،دنیایی است ناهمگن ومتنوع، متناسب با خواسته ها وسلیقه های مختلف.لازم به ذکر است این نظریات دارای ضعف های فراوان بوده، بارها مورد نقادی قرار گرفته اند. درفصل چهارم به بررسی آینده جهان از دیدگاه قران پرداخته ایم،قرآن خبر از آینده ای می دهد که درآن دین اسلام بر سایر ادیان غلبه کرده، به صورت یک دین جهانی در خواهدآمد. درآن روزگار دنیا شاهد اجرای موازین بلند اسلامی در جهان شده، حق بر باطل پیروز خواهد شد. همچنین قرآن خبر از تشکیل حکومت مقتدر جهانی، به دست صالحان و مستضعفان، به رهبری ولی خدا می دهد. چنان حکومتی که جهان را تحت سلطه خود درآورده توحیدو عبادت خالصانه، امنیت وآبادانی و... رادرجهان حاکم خواهد کرد.

یکی از زیر مجموعه های علوم قرآن آشنایی با تک واژه ها یا مفردات قرآنی است که در غالب کتب تفسیری ، بخش اللغه به این مهم پرداخته شده است . همچنین کتب مستقلی نیز در این زمینه به رشته تحریر درآمده که شاخص ترین آنها کتاب مفردات راغب اصفهانی است . شایان ذکر است که مفردات در این گونه کتابها از جنبه لغوی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و به جنبه باطنی و تأویلی آنها اشاره ای نشده است.از آنجا که در لسان روایات تأویل در ارتباط با باطن قرآن کریم است و این کتاب آسمانی بطون و تأویلات عدیده ای دارد و احاطه به کل این تأویلات تنها در انحصار رسول خدا –صلی الله علیه و آله و سلم – و ائمه هدی- علیهم السلام- است لازم به نظر می رسد برای دست یابی به مفاهیم و معانی عمیق قرآن و راهیابی به لایه های زیرین و بطون آن مفردات قرآن را گذشته از جنبه لغوی از جنبه تأویلی و باطنی نیز مورد کنکاش قرار دهیم . سعی ما در این رساله این است که با الگو پذیری از مقدمه کتاب شریف تفسیرمرآه الأنوار و مشکوه الاسرار که در واقع به منزله دانشنامه تأویلی قرآن کریم است، مفردات حرف «حاء» را از مفرده حبّ تا حظّ مورد بحث و بررسی قراردهیم.واژگان کلیدی:مفردات ، تأویل، راسخین درعلم، ولایت و امامت

توحید افعالی یعنی اینکه همهکارهایمان را از سوی خدا بدانیم و این مغایرت با اراده ندارد . در بحث توحید افعالی بحث علیت و اراده انسان مطرح است که آیات نشان میدهد اراده انسان در طول اراده خداست و نظام علیت مستقل از مشیت خدا نیست.

حق و مشتقاتش 287 باردر قرآن کریم به کار رفته اند ، حق در لغت به معنای ثبوت و مطابقت با واقع می باشد و علوم مختلف ، متناسب با موضوعاتشان معانی مختلفی از آن ارائه داده اند، مثلا در عرفان، حق به خداوند اطلاق می شودودر فلسفه ،گاهی به معنی صادق و زمانی به معنی امر واقعی به کار می رود . بر اساس این پایان نامه در قرآن کریم حق به 7معنا به کار رفته است که عبارتند از : حق در برابر باطل با مصادیق (خداوند ،قرآن،اسلام ،توحید و غیره)، ثابت و محقق ،راست ودرست ، شایسته و سزاوار ،نصیب، دَین و ارتکاب . در منطبق ساختن آیات با این معانی از تفاسیر معتبر شیعه و سنیو همچنین کتب وجوه قرآن بهره گرفته و اختلاف نظرها را با مراجعه به تفاسیر معتبر نمایان ساخته ایم و با توجه به اقتضای سیاق، وجه برتر را مشخص نمو ده ایم .

پژوهش حاضر، به شناسایی و تحلیل مولفه های انس با قرآن در آیات و روایات پرداخته و از نظر هدف، بنیادی و از نظر روش، اکتشافی می باشد. شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای است. جامعه پژوهش متنی و شامل قرآن کریم، بحارالانوار و کنزالعمال و نمونه تحقیق متنی و شامل آیات و روایات مربوط به انس با قرآن از منابع پیش گفته می باشد.پس از بررسی آیات و روایات در منابع، 481 گزاره به دست آمده در ذیل 21 مولفه دسته بندی شد. مولفه ها در قالب سرمقوله، دو مقوله و پنج زیرمقوله انس مقدماتی، فهم و عمل به قرآن در بعد فردی؛ و ترویج و اجرای قرآن در بعد اجتماعی اختصاص داده شد. پس از تحلیل مولفه ها از بین 21 مولفه، مولفه‌ی"ایمان"با فراوانی 16.2 ، "فهم دقیق" با فراوانی14.8 و مولفه"اطاعت و پیروی" با فراوانی 10.8 درصد به ترتیب رتبه های اول تا سوم را به خود اختصاص دادند.در بین زیرمقوله ها نیز "عمل به قرآن" که در بعد فردی انس با قرآن قرار دارد با فراوانی 29 درصد بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده است.موارد زیرمجموعه انس مقدماتی با قرآن را می توان پیش نیاز تدبر دانست، چنان که تدبر عامل ثمر بخشی آن هاست. فهم نفسی ابتدایی قرآن کریم، ملازم با قرائت و مقدم بر تدبر است. تدبر هم مقدم برتفکر و هر دو زمینه ساز تذکر هستند. به طور کلی موارد مندرج تحت فهم ابتدایی قرآن (خصوصا تدبر)، مقدمه فهم دقیق و عمیق آن (تفسیر) هستند. هر سطحی از فهم به تناسب خود مقدمه عمل به قرآن کریم است. بعد اجتماعی انس با قرآن شامل ترویج و اجرای قرآن کریم نیز ارتباط متقابلی با انس فردی دارد، یعنی ترویج و اجرای هرچه بیشتر قرآن کریم در جامعه، رونق انس فردی با قرآن را بیشتر می کند و انس فردی نیز، زمینه ساز عمل به وظایف اجتماعی انس است.

چکیدهانسان موجودی است که از انس با امور ملایم با طبعش، آرامش می‌یابد. با گسترش زندگی ماشینی و مدرن، انسان امروزی بیش از هر دوره نیازمند به آرامش است. یکی از اموری که انس با آن می-تواند آرامش را برای انسان به ارمغان بیاورد، انس با قرآن، این کلام خالق هستی و انسان می‌باشد.مراد از انس با قرآن کریم، ارتباط نزدیک با این کتاب الهی است. انس با قرآن، مراتب گوناگونی دارد که هر کدام، اثر و یا آثار ویژه‌ای را در پی خواهد داشت. پژوهش حاضر در پی یافتن پاسخ مناسب برای این پرسش است که مراتب انس با قرآن و آثار هر یک چیست؟در بررسی مسئله، آشکار شد که مراتب انس با قرآن، عبارتند از: مسّ کردن قرآن، نگاه به قرآن، نگهداری قرآن، نوشتن قرآن، تعلیم و تعلّم قرآن، خواندن قرآن، شنیدن قرآن، حفظ قرآن، فهم و اندیشه در قرآن و عمل به قرآنانس با قرآن، آثار مثبت فراوانی را در حیات دنیوی و اخروی بر جای می‌گذارد. افزون بر آرامش روحی و معنوی، آثار متعدّد دیگری نیز دارد که در این مجموعه به موارد زیادی از آنها اشاره می-شود.انس با قرآن به عنوان موثّرترین عامل در بهره‌مندی از نعمت و رحمت الهی به شمار می‌آید؛ زیرا کمال کامیابی از زندگی دنیایی و آخرتی در سایه‌ی انس با این کتاب مقدّس حاصل می‌گردد.

کتاب" مفاهیم قرآنیه" اثر دکتر محمد احمد خلف الله نویسنده‌ی برجسته‌یمصریمی‌باشد . وی در این کتاب به بررسی مفاهیم قرآنی و مشتقات آن با استناد از قران کریم پرداخته‌است و معانی مختلف مفاهیمی چون نبوت،شریعت،بیعت،امت،مشورت،ولایت،سیادت،مسئولیت،حق و باطل،و حلال و حرام و ... را در آیه‌های متعدد قرآن مورد بررسی قرار داده‌است . او ضمن تبیین قوانینی که واضع آن خداوند است، به تببین قوانینی پرداخته کهبه تفکر و عقل بشری سپرده شده است . قوانین و دستوراتی که چه بسا با پیشرفت تمدن و تفکر و فرهنگ آدمی و درزمان ها و مکان های مختلف قابل تغییر می باشد و فقط خاص مردم و زمانی که قرآن نازل شده نمی باشد.

در فرهنگ اسلامی امانتداری جزء اصول و پایه‌های اخلاقی شمرده شده‌است و در مقابل این صفت پسندیده یکی از مسائلی که در تخریب کردن فرد و اجتماع نقش بسزایی دارد خیانت و عدم وفای به عهد است، به طوری که اگر روحیه امانتداری در جامعه تضغیف شود و این خوی و منش در اجتماع رنگ بازد، اعتماد متقابل از بین رفته پریشانی و اضطراب بر زندگی مردم سایه خواهد افکند و باعث نابودی جامعه بشری در تمام ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی خواهد شد. آنچه مسلم است این است که پایبند بودن به تعهدات و حفظ ادای امانت، از مهمترین اهداف نظام اجتماعی بشر است و بدون آن هرج و مرج در جامعه حاکم خواهد شد. پرهیز از خیانت یکی از معیارهای ایمان به خدا و رسول اکرم9‌می‌باشد. چراکه آسیب خیانت قبل از دیگران متوجه فرد خائن خواهد شد. در منابع قرآنی و آموزه‌های دینی واژه خیانت و مشتقات آن مثل: غش، غل، غدر بسیار سخن گفته شده است. و طبق آیات و روایات خیانت می‌تواند عوامل متعددی مثل حسادت، رشوه، جهل و نادانی را شامل ‌شود. انسان نیز با توجه به آثار و پیامدهای خیانت می‌تواند با تقویت روحیه ایمان، تقوا و استمداد از ائمه معصومین8 خود را از این صفت زشت و ناپسند اخلاقی حفظ نماید.

این پایان نامه نوشتاری است در مفهوم شناسی علم و ایمان و ارتباط متقابل آن ها از منظر قرآن و روایات .خلاصه ای از آنچه که در این نوشتار به آن اشاره شده، این است که ایمان نورانیّتی است که در قلب انسان محقّق می گردد و او را به تسلیم محض در برابر خدا و وحی وا می دارد. آثار این تسلیم قبل از هر چیز در اندیشه و فکر آدمی ظاهر می‌شود و سپس بر تمایلات او اثر می گذارد و ثمره ی آن بر یکایک اعضاء و جوارح انسان ظاهر می گردد

یکی از مسائل مهم در مطالعه تطبیقی ادیان، یافتن نسبتی است که بین تورات و زبور و انجیل مذکور در قرآن با تورات و زبور و انجیل موجود در زمان پیامبر (ص) وجود دارد. در همین راستا میزان مطابقت نقل قول‌های قرآن از تورات و زبور و انجیل با محتوای کنونی کتاب مقدس و جایگاه تورات و زبور و انجیل در نزد دانشمندان مسلمان حائز اهمیت است.مطالعه یادکردهای قرآن از تورات و زبور و انجیل نشان می‌دهد که قرآن، هر جا از این کتب یاد کرده، به نیکی یاد کرده ‌است. معرفی تورات و زبور و انجیل به عنوان سه کتاب الهی، ایمان به آنچه از قبل نازل شده، ایمان به آنچه به اهل کتاب فرو فرستاده شده و معرفی قرآن و رسول اکرم (ص) به عنوان تصدیق کننده آنچه با بنی اسرائیل است، از جمله شواهد این ادعا هستند.مطالبی که قرآن از این سه کتاب نقل کرده ‌است همچنان در آن‌ها وجود دارد. این نکته از طرفی حقانیت قرآن در این نقل قول‌ها و از طرف دیگر عدم تغییر و تحریف این سخنان را در تورات و مزامیر و انجیل نشان می‌دهد. همچنین وجود مطالبی مشترک در قرآن و کتاب مقدس درباره موسی (ع)، داود (ع) و عیسی (ع) و نیز وجود پیام‌هایی مشابه در این دو کتاب بیانگر این است که هر دو از منبعی واحد سرچشمه گرفته‌اند.حجم قابل توجه استنادات به تورات و زبور و انجیل در کتب اسلامی نشان می‌دهد که گروهی از دانشمندان مسلمان از گذشته تا کنون نسبت به این کتب اهتمام داشته و برای آن‌ها جایگاهی خاص قائل بوده‌اند.