جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه علوم قرآنی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 18137
بررسی تطبیقی جایگاه حدیث در تفاسیر عصری (تفسیر المنار و الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنه)
نویسنده:
محمد مولوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده رساله:یکی از منابع تفسیر قرآن روایاتی است که از معصومان? و صحابه به دست ما رسیده است. در طول تاریخ تفسیر نیز برخی مفسران تنها با تکیه بر روایات به تفسیر پرداخته، به گونه‌ای که تفاسیر آنان به تفسیر روایی مشهور شده است. در مقابل، در قرن چهاردهم و اوایل قرن پانزدهم، بهره‌گیری از روایت در تفسیر قرآن رو به کاهش نهاده، به گونه‌ای که برخی از تفاسیر به تفریط در این باره متهم شده‌اند. از جمله علل کاهش بهره‌گیری از روایت در این گروه از تفاسیر را، می‌توان در گرایش‌های اصلاحی، اجتماعی و سیاسی، و نیز رویکرد علمی به قرآن، رشد و توسعه عقل‌گرایی و در برخی توجه فراوان به روش تفسیر قرآن به قرآن دانست.تفسیر المنار شیخ محمد عبده و رشیدرضا و تفسیر الفرقان صادقی تهرانی از جمله تفاسیری هستند که در سده چهاردهم و پانزدهم به خاطر دلایل پیش‌گفته، بهره‌گیری از روایات در آنها کاهش یافته است. با این وجود، روایات در این دو تفسیر دارای کارکردهای گوناگونی هستند که در این رساله به هشت کارکرد مهم آنها اشاره شده است، مانند: بهره‌گیری از روایت در تبیین سبب نزول آیه، شرح قصص قرآن، بیان مکی و مدنی آیات و سور، بیان معنای واژه‌ها و اصطلاحات قرآن، شرح جزئیات آیات الاحکام، تبیین مبهمات قرآن و ... .همچنین مفسران المنار و الفرقان به خاطر دیدگاه تقریباً منفی که نسبت به روایات دارند بسیاری از آنها را هم از نظر سند و هم از نظر متن مورد نقد و بررسی قرار داده‌اند. در این رساله به روش‌های فهم و نقد روایات، و معیارهای نقد سند و متنی و آسیب‌شناسی آنها در این تفاسیر نیز پرداخته شده است. بررسی‌ها در این تحقیق نشان می‌دهد که نقد متنی روایات در هر دو تفسیر نسبت به نقد سندی از اهمیت بالاتری برخوردار است. برخی از مهمترین معیارهای نقد متنی روایات در هر دو تفسیر عبارتند از: ضرورت موافقت روایت با قرآن، سنت قطعی، دلایل عقلی و مسلمات تاریخی.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی مفردات قرآن کریم از مجمع البیان طبرسی و کشاف زمخشری (جزءهای 15 و 16)
نویسنده:
علی رفیعیان بهابادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
کشف مراد خداوند متعال از عبارات قرآن متوقف بر فهم معنای تک تک الفاظ عبارات آن است. طبیعی است که برای این کار بایستی به منابع لغوی مستقل (مثل غریب القرآن ها) و غیر مستقل(مثل تفسیرها) که حتی المقدور نزدیک به عصر نزولند مراجعه کنیم. زیرا معنای به دست آمده برای کلمه مثل تمامی پژوهش های دیگر باید مبتنی بر منابع معتبر، شواهد کافی و هم چنین توجه به آراء صاحب نظران و خبرگان این فن باشد. یکی از راه های دستیابی بهمعنای مفردات قرآن کریم، تقابل آراء صاحبنظران در امر لغت و مفهوم شناسی آن است. بیشتر تفاسیر از قرن سوم به بعد چه به صورت گسترده و چه به صورت خلاصه به بحث لغوی هم پرداخته اند. در واقع کم کم تخصص در فن لغت یکی از شرایط ضروری برای مفسر در نگاشتن تفسیر شد. بنابراین تفاسیر معتبر که در بردارنده دیدگاه های مولفان آنها درباره لغات قرآن کریم است، منبعی مناسب برای اندیشه ورزی و کار علمی در این زمینه است. تفاسیر مجمع البیان و کشاف دو انتخاب مناسب و قابل دفاع برای مفهوم شناسی لغاتند. گواه این مدعی، استفاده کتب تخصصی مربوط به مفهوم شناسی لغت و تفاسیر برجسته فریقین از این دو تفسیر است. در پایان نامه پیش رو سعی شده است تانظرات این دو لغوی درباره مفردات جزءهای 15 و 16 قرآن کریم استخراج شود و پس از کار ترجمه و اعراب گذاری، به تطبیق یا همان بررسی نقاط اشتراک و افتراق نظراتشان بپردازیم. در این راستا 232 واژه ای را که مجمع البیان در بخش اللغه اش مورد بررسی قرار داده بود استخراج و طبق روش مذکور عمل شد. در فصل کلیات ضمن مفهوم شناسی و معرفی کشاف و مجمع البیان و مولفان آنها، مهمترین مباحث نظری علم مفردات به صورت خلاصه آورده شد و نظرات مرحوم طبرسی و زمخشری درباره آن مباحث با تکیه بر اقوال آن دو درباره لغات دو جزء 15 و 16 ارائه شد. از نتایجی که در تحقیق به آن دست یافتیم این بود که مجمع البیان بیشتر از کشاف به بحث های لغوی و ریشه شناسی کلمه و نقل شواهد از اشعار و کلام عرب پرداخته است و هم چنین نه مجمع البیان و نه کشاف وارد بحث های نظری علم مفردات نمی شوند مگر به صورت بسیار مختصر. در مورد مطابقت معنا با سیاق هم با گرفتن آمار دیدیم که تقریبا با تعداد دفعات مشابه معانی موافق سیاق آورده اند.
مشخصات اثر
مقام خليفه ‏اللهي و ستم‏گري انسان در قرآن
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
دراين رابطه تفاسير متعددى وجود دارد: (1) مثلا در مورد جهول بودن يكى از تفاسير آن «جهل ذاتى» است يعنى انسان خود بخود و بدون عنايات الهى درجهل و بى‏خبرى است و اگر از هر طريقى علم و دانشى كسب مى‏كند همه از عنايات و فيوضات ربانى و به اصطلاح علم افاضى اس بیشتر ...
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی معاد در قرآن و کتب عهدین (عهد عتیق و عهد جدید)
نویسنده:
کبری بشیری نیا
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این پژوهش مسئله معاد از دیدگاه قرآن و عهدین مورد بررسی قرار گرفته است اصل مسئله معاد مورد اتفاق تمام ادیان و شرایع آسمانی بوده و تنها جزئیات مسئله معاد مورد اختلاف است. در کتب مقدس یهود و مسیحیت بسیار کوتاه در مورد چگونگی معاد و کیفیت پاداش و عذاب و نیز چگونگی حشر انسانها بحث به میان آمده است .مسئله احیاء اموات و نیز مسئله بهشت و جهنم تقریباً بیشترین بحث را در کتب عهدین به خود اختصاص داده است . بر خلاف کتب عهدین در قرآن هم مسئله اصل و اثبات معاد و هم پرداختن به جزئیات بصورت گسترده مورد بررسی قرار گرفته است . در این رساله در حد امکان و به صورت مبسوط مسائل مربوط به معاد در قرآن و عهدین بحث گردیده است. کلید واژگان: معاد، عهد عتیق، عهد جدید، قرآن.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی وجوه اعجاز قرآن کریم در تفسیر المیزان و تفسیر المنیر
نویسنده:
تکتم رجبی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
از قرون اولیه اسلامی، مفسّران و دانشمندان مسلمان به تحقیق در وجه اعجاز قرآن کریم همت گمارده و وجوه مختلفی را با مصادیق و شواهد قرآنی ذکر کرده‏اند. بعضی از این وجوه بر جنبه‏های لفظی و بلاغی و بعضی دیگر به جنبه‏های معنوی تأکید دارد. در این پژوهش با رویکردی تطبیقی وجوه اعجاز قرآن در دو تفسیر المیزان و المنیر مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش حاضر با بهره گیری از شیوه تحلیل محتوای متن و روش کتابخانه‌ای و اسنادی در جمع آوری داده‌ها، به تبیین اندیشه‌های دو مفسر در ماهیت و شاخصه‌های اعجاز قرآن همت گمارده و پس از آن، وجوه مورد تایید و نفی از دیدگاه دو مفسر پی جویی نموده است. همچنین وجوه نوظهور اعجاز قرآن به این دو تفسیر عرضه گردید تا از رهگذر آن تایید یا عدم تایید آن از سوی مفسران مشخص گردد. در راستای پژوهش مشاهده شد اندیشه‌های دو مفسر درزمینه‌ی اعجاز قرآن کریم اشتراک زیادی دارد. و وجوه مورد تایید این دو مفسر شامل اعجاز ادبی، اعجاز معارفی، اعجاز تشریعی، اعجاز اخبارغیبی، اعجاز علمی، اعجاز ازجهت پیراستگی از اختلاف و اعجاز از جهت امی بودن پیامبر می‌باشد. و همچنین برخی از وجوه نوظهور اعجاز همچون اعجاز تربیتی، اعجاز اقتصادی، اعجاز سیاسی و اجتماعی و اعجاز تاثیری مورد تایید این مفسران می‌باشد.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی دیدگاه علاّمه طباطبائی و فخر رازی در قلمرو موضوعات و مسایل قرآن کریم
نویسنده:
روح الله زینلی، رضا کشاورز
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
دربارة قلمرو قرآن در عرصة موضوعات و مسائلْ سه دیدگاه عمده وجود دارد: دیدگاه اکثریگرایان، اقلّیگرایان و اعتدالگرایان. فخر رازی با استناد به آیاتی از قرآنکریم قلمرو قرآن را به امور دینی محدود کرده است. امور دینی از دیدگاه وی اعمّ از مسائل اعتقادی، اخلاقی و فقهی است و معتقد است که قرآنکریم اصول این مطالب را به صورت کامل بیان کرده است و قرآن را در بیان جزئیّات مسائل اعتقادی و اخلاقی در مقایسه با دیگر کتابها کاملتر میداند. از دیدگاه علاّمه طباطبائی این محدوده به بیان کامل مسائل دخیل در هدایت انسان اختصاص دارد. ایشان معتقد است که قرآن هر آنچه که برای هدایت انسانها مورد نیاز بوده است، بیان کرده است. به نظر علاّمه، حوزة اخلاقیّات مهمترین حوزه در هدایت‌بخشی است که قرآن جلوهای کامل در آن به خود گرفته است.
صفحات :
از صفحه 115 تا 134
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی آرای جعفر نکونام و محمدعلی رضایی اصفهانی پیرامون تفسیر گزاره‌های علمی قرآن
نویسنده:
زهرا محققیان، محمدرضا حاجی اسماعیلی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمدتقی مصباح یزدی , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در قرآن کریم در آیات بسیارى پیرامون برخی گزاره‌های علمی سخن رفته که ذیل آن‌ها آرای مختلفى بیان شده است. در این راستا، پژوهش حاضر در تلاش است به بررسی و واکاوی دیدگاه‌های دو نظریه‌پرداز مطرح در میان فارسی‌زبانان یعنی دیدگاه‌های جعفر نکونام و محمدعلی رضایی اصفهانی بپردازد تا در نهایت اثبات کند علت اختلاف دیدگاه‌ها تفاوت پیش‌فرض‌های هر یک در تحلیل گزاره‌های علمی قرآن کریم است. برای نیل بدین هدف، پس از بسط و تبیین مسئله، مهم‌ترین پیش‌فرض‌ها در تحلیل این‌گونه آیات بیان و آرای صاحب‌نظران ذکرشده ذیل آن‌ها شرح داده می‌شود. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که پیش‌فرض‌ها نقش بسیار مؤثری در تحلیل گزاره‌های علمی قرآن دارند و نگاه ظاهری یا نگاه علمی به این‌گونه آیات مبتنی بر دخالت پیش‌فرض‌هایی چون زبان قرآن، جامعیت قرآن و تفاوت مخاطب آیات الهی است.
صفحات :
از صفحه 79 تا 99
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی راه های تقویت دین باوری از منظر قرآن و عهدین
نویسنده:
سیما داودی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده:در عصر ارتباطات آشنایی و شناخت پیروان ادیان از باورها و سنت‌های دینی یکدیگر و یافتن نقاط همسو و ناهمسو رخدادی طبیعی و ناگزیر است که می‌تواند به نتایج مطلوبی منتهی شود. ادیان الهی و آسمانی، از حقیقت و ماهیت یکسانی برخوردارند و اختلاف آن‌ها تنها در کمال و نقص است. به همین دلیل این تحقیق با هدف بررسی راه‌های تقویت دین‌باوری در قرآن و عهدین به انجام رسید. با مقایسه قرآن و عهدین مشخص شد میان قرآن و کتاب مقدس از جهاتی چند (دست‌کم از نگاه پیروان اسلام و مسیحیت) شباهت‌هایی وجود دارد. آسمانی دانستن این دو کتاب و منشأ الهی دانستن آن‌ها، تأکید بر قداست، اعتبار و منبع دین شناخت بودن هر دو کتاب ازجمله این شباهت‌ها است. بر اساس نتایج حاصل از تحقیق مشخص شد که فقط اسلام توانسته است که موضوع دین‌باوری را به‌صورت کامل‌تری بیان کند و این در حالی است که در دین یهود و مسیحیت حاکم بر کلیسا یا تقویت باورهای دینی مطرح نبوده است یا به‌گونه‌ای بوده است که منجر به دین‌گریزی و پیدایش کمونیست شده است. همچنین بر اساس مطالعات صورت گرفته می‌توان استنباط کرد: اولاً) راه‌های دین‌باوری در قرآن و راه‌های دین‌باوری در عهدین در مواردی مطابقت وجود دارد. ثانیاً) قرآن نسبت به عهدین در توصیف مقام انبیاء و ضعف در بیان احکام و دستورات اخلاقی و اجتماعی، برتری‌های غیرقابل بیانی دارد.ثالثاً) بین مبانی و ماهیت دین‌باوری در قرآن و در عهدین اشتراک وجود دارد. بین افزایش باورهای دینی و به‌کارگیری آن‌ها در زندگی و توجه به دستورات موجود درآیات قرآن کریم نسبت به عهدین اشتراکات و اختلافاتی وجود دارد. رابعاً) بین راه‌های تقویت دین‌باوری در قرآن و راه‌های تقویت دین‌باوری در عهدین رابطه وجود دارد.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی خلقت آدم و حوا از منظر قرآن و عهد عتیق
نویسنده:
امیر خواص
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
داستان خلقت آدم و حوا به عنوان سرآغاز خلقت انسان در کتاب آسمانی قرآن و نیز در عهد عتیق بیان شده است. با توجه به اینکه دو دین ابراهیمی اسلام و یهودیت ریشه در وحی الهی دارند، نباید تفاوتی میان روایت این دو کتاب از داستان خلقت آدم و حوا وجود داشته باشد، اما با بررسی حکایت این دو کتاب از داستان مزبور، اختلاف بسیاری را شاهدیم که نشان از راه یافتن دست تحریف در عهد عتیق دارد؛ چرا که دلایل متقنی وجود دارد که قرآن کریم از گزند تحریف مصون مانده است، اما در مورد عهد عتیق چنین نیست. گرچه یهودیان ارتدوکس معتقد به عدم تحریف کتاب خود هستند، اما شواهد بسیاری از جمله در خود این داستان، خلاف آن را نشان می دهد. البته مشترکات متعددی نیز در روایت هر دو کتاب از این داستان یافت می شود.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی مسائل وحی و نبوت از دیدگاه قرآن و عهدین
نویسنده:
محمدرضا بزنجانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 18137