جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1576
اشارات و التنبیهات - شرح للمحقق الطوسی المجلد 1
نویسنده:
حسین بن عبدالله ابن سینا؛ شارح: محمد بن محمد نصیرالدین طوسی
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: النشر البلاغة,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«الاشارات و التنبیهات»، از مشهورترین کتاب‌ های شیخ الرئیس، ابو علی سینا است که آن را در دو بخش منطق و فلسفه، به زبان عربی به رشته تحریر در آورده است. این کتاب را شاید بتوان یکی از مهم‌ ترین آثار علوم عقلی دانشمندان اسلامی نیز به حساب آورد که در طول چندین قرن همواره مورد توجه علما و محققان علوم اسلامی بوده است. از آن‌ جا که این کتاب بسیار مهم بوده؛ شرح و حواشی و تعلیقات زیادی بر آن نوشته‌ اند. از مهم‌ ترین شروح آن، شرح خواجه نصیر الدین طوسی است که در آن به بعضی از اعتراضات امام رازی نیز پاسخ داده است. کتاب، در سه بخش عمده منطق، طبیعیّات و ما بعد الطبیعه تدوین شده است. خواجه نصیر الدین طوسی در آغاز شرح خود در مورد شرح الإشارات و التنبیهات (الفخر الرازی) می گوید: «فخر رازی، با وجود اینکه شرح خوبی نوشته، ولی در رد صاحب کتاب راه مبالغه را پیموده است و در نقض قواعد او پای را از حد اعتدال فراتر نهاده به طوری که کوشش ‌های او جز قدح بر ابن سینا به بار نیاورده است». متن و شرح منطق اشارات مشتمل بر ده نهج است که عبارتند از: ۱. مباحث مقدّماتی و بحث پیرامون تصوّر و تصدیق. ۲. الفاظ پنج‌گانه مفرده. ۳. در ترکیب خبری. ۴. مواد قضایا و جهات آن. ۵. تناقض قضایا و عکس آن. ۶. احوال ماده قضایا. ۷. ترکیب دوّم در حجج. ۸. قیاسات شرطیه و توابع قیاس. ۹. برهان. ۱۰. در قیاس مغالطات.
مبدأ و المعاد
نویسنده:
حسين بن عبدالله ابن سينا؛ محقق: عبدالله نورانی؛ ناظر: مهدي محقق
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه مطالعات اسلامي دانشگاه تهران - دانشگاه مك گيل,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«المبدأ و المعاد» در موضوع فلسفه مى باشد كه براى تبيين مسائل واجب الوجود و حالات نفس و روح قبل و بعد از مرگ در اوائل قرن پنجم ميلادى توسط ابن على بن الحسين بن عبداللّه بن سينا براى شاگرد خود محمد بن ابراهيم شيرازى نوشته شده است. اين كتاب كه بر محور فلسفه مشاء كه مكتب ابو على سينا بوده است در سه قسم اصلى مى ‏باشد كه قسمت اول آن در اثبات واجب الوجود و وحدانيت او و همچنين بررسى صفات او مى‏ باشد. بو على در ادامه بحث از صفات الهى به ايرادات معطله پرداخته و شبهات آنان را در محدود دانستن ازل و غير آن ابطال نموده و به پاسخ آنها مى ‏پردازد. ترتيب فيض واجب و به معنى كلى ‏تر سخن از افعال واجب الوجود مباحث مطرح شده در مقاله دوم را به خود اختصاص داده ‏اند. ايشان در بخش پايانى مقاله دوم عنايت و عدل و آثار حكمت خداوند متعال بر آسمانها و زمين را با بيان نمونه‏ هايى از آنها يادآور مى‏ گردد. مقاله سوم كتاب در بقاء نفس انسانى و سعادت و شقاوت حقيقى است‏. پايان‏ بخش مقوله سوم كتاب مبداء و معاد ابن سينا در مورد وحى مى ‏باشد.
معالم الفلسفة الإسلامیة نظرات فی التصوف و الکرامات
نویسنده:
محمد جواد مغنیه
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بيروت: دار الجواد,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«معالم الفلسفة الإسلامية»، اثر محمدجواد مغنيه است كه در آن، مباحثى مقدماتى براى دانشجويان در جهت آشنايى با مباحث و تاريخ كلام، فلسفه و عرفان و تصوف اسلامى مطرح كرده است. نام كامل اين اثر عبارت است از: «معالم الفلسفة الإسلامية نظرات في التصوف و الكرامات». آغاز و انجام نگارش اين اثر، متأسفانه مشخص نشده است. كتاب حاضر به زبان عربى جديد نوشته شده است. نويسنده در اين اثر، روش يگانه رايج در فلسفه؛ يعنى استدلال عقلى را مراعات نكرده و روش فلسفى و كلامى را در هم آميخته است.
بقاء النفس بعد فناء الجسد
نویسنده:
محمد بن محمد نصيرالدين طوسی؛ شارح: ابوعبدالله زنجاني
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قاهره: المکتبة الازهریة للتراث,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«بقاء النفس بعد فناء الجسد» شرح نوشته‏ اى از خواجه نصيرالدين طوسى در قرن هفتم هجرى كه توسط علامه شيخ ابو عبدالله زنجانى در قرن چهاردهم هجرى شرح بر آن نوشته شده است. شارح كه خود از عالمان بزرگ و صاحب ‏نام زمان خود بوده است، در ابتداء كتاب مقدمه مفصلى بر آن تقرير شده است كه متشكل از مطالب مهمى مى ‏باشند. نويسنده مقدمه ابتدا به آراى فلاسفه يونان در مورد ماده و روح پرداخته و نظريات آنان را در اين زمينه بازگو مى‏ كند. وى سپس به بيان آراى فلاسفه اسلامى در همين زمينه پرداخته كه از آن جمله شيخ الرئيس بو على سينا، فارابى و ابن رشد اندلسى مى ‏باشند، از متكلمين نيز غزالى ابو حامد خواجه نصيرالدين طوسى و علامه حلى و فخر رازى را مورد توجه قرار داده است. او در ادامه آراى فلاسفه مغرب ‏زمين را در مورد ماده و روح بيان مى ‏كند و در مورد موادى چون اسيد كربنيك، راديوم و چگونگى تشكيل بقيه اجسام از آنها توضيحاتى را ارائه مى‏ كند. اما دانشمندان غربى در مورد حيات چه نظرى دارند از ديگر مطالبى است كه بدان پرداخته شده است. نهايتا چيزى كه در مقدمه مورد توجه و دقت قرار گرفته است نفس ناطقه مى ‏باشد. بعد از اين مقدمات مطالب طرح شده توسط خواجه نصيرالدين طوسى همراه با شرح علامه زنجانى درباره بقاى نفس آورده شده ‏اند.
حور العین
عنوان :
نویسنده:
نشوان بن سعيد حمیری؛ محقق: كمال مصطفي
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: ,
چکیده :
«الحور العين» كتابى است از ابوسعيد بن نشوان الحميرى، متوفى 573 قمرى كه در زمينه‏ هاى مختلفى سخن گفته، اما چون بيشتر مسائل آن شرح و توضيح فرقه ‏هاى مختلف اعتقادى است، لذا جزء كتب كلامى قرار گرفته است و الا مباحث اين كتاب را مى ‏توان چنين بيان كرد: از لغت و عروض و قافيه بحث مى ‏شود، از بعضى وقايع تاريخى صحبت مى ‏شود، در بعضى از فصول كتاب از بعضى معتقدات و عادات عرب؛ و اخلاق زمان جاهليت سخن گفته شده است، از اعراب به تنهايى نامى آورده نشده، بلكه از هنود و فارس و روم و معتقدات آنان مطالبى ذكر كرده شده است. همچنين فصولى از كتاب را به ذكر مذاهب بشرى، مباحث فلسفى در باب اصل عالم طبق نظر طبيعيين و فلاسفه و أطباء و حتى مذاهب و فرق اسلامى، نصرانى، يهودى، مجوسى، صابئى و... را معرفى نموده است. از مباحث مهمى كه مولف درباره آن تحقيق جالبى به عمل آورده است، اصل تسميه شيعه و اشتقاق اسم آن و ابتدا ظهور شيعه و مسائلى از اين قبيل است. از باب مثال درباره نام گذارى اين فرقه مى‏ نويسد، لمشايعتهم على بن أبى طالب و أولاده عليهم السلام. درباره ابتداء ظهور شيعه مى‏ گويد: شيعه كه على (ع) را بر قتال طلحه و زبير و عائشه و معاويه و خوارج در زمان حياتش مشايعت كردند، سه گروه بودند: 1- فرقه ‏اى از آنها كه قسمت كثيرى را شامل مى‏ شوند بر اين اعتقادند كه امامت ابى‏ بكر و عمر و عثمان بر سيره پيامبر نيست. 2- فرقه ‏اى ديگر كه تعدادشان كمتر از گروه قبلى است، مى ‏گويند: امام بعد از رسول (ص) ابابكر سپس عمر و سپس على است و براى عثمان امامتى قائل نمى ‏باشند. 3- گروه آخر كه به نظر وى عده قليلى مى‏ باشند، قائلند: بعد از رسول الله (ص) على أولى به امامت امت پيامبر است و امامت ابى‏ بكر و عمر را از طرف مردم، بر وجه راى و شورى مى‏ دانند؛ مولف مى‏ گويد: اين سه فرقه باقى بودند تا زمان كشته شدن حسين بن على (ع) كه در اين زمان باز سه گروه گشتند: أ- اماميه: وجه نامگذارى گروه به اين دليل است كه اين گروه قائلند كه امام بعد از حسين بن على (ع) فرزندش على بن حسين (ع) است كه با نص امام اول مشخص شده، اين امامت ادامه دارد، و زمين خالى از حجت نمى‏ گردد. ب- واقفيه، و بعد از آن زيديه كه بعد از حسين بن على (ع)، زيد بن على بن حسين را امام به حق مى ‏دانند. ت- كيسانيه؛ اين گروه بعد امام سوم، أبوحنيفه را امام مى‏ شمرند. سپس آقاى نشوان الحميرى به ذكر گروه هايى كه بعد از اين فرق پيدا شده ‏اند، مى‏ پردازد.
رسائل المختارة
نویسنده:
محمد بن اسعد دوانی، محمدباقر بن محمد میرداماد؛ گردآورنده: احمد تویسرکانی
نوع منبع :
کتاب , مجموعه مقالات
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: کتابخانه عمومی امام امیرالمومنین علی علیه السلام,
چکیده :
«الرسائل المختارة» مجموعه‌ اى است شامل پنج رساله از دو متفکر بزرگ شیعى؛ جلال الدین محمد بن سعد الدین اسعد صدیقى، مشهور به علامه محقق دوانى و میر محمد باقر بن شمس الدین محمد استرآبادى، مشهور به میرداماد. عناوین رساله‌ها بدین شرح است: 1-رساله «تفسیر سوره اخلاص» از محقق دوانى. علامه دوانى در این رساله کوتاه، گزیده آراء مفسران را به اضافه برخى تحقیقات و پژوهش هایى که خویش به انجام رسانیده است، با روش فلسفى در تفسیر این سوره یادآور مى‌ شود. 2-رساله «خلق الأعمال» یا «الجبر و الاختیار» از محقق دوانى. به بررسى و پژوهش در مورد یکى از معضلات و مسائل مهم کلامى و فلسفى؛ یعنى مسأله جبر و اختیار مى‌ پردازد. 3-رساله «الزوراء» یا «تنبیه الراقدین» رساله‌ اى است در مسائل فلسفى از محقق دوانى. سه رساله فوق همگى به زبان عربى نگاشته شده‌ اند. 4-رساله «أمانت الهیه» در تفسیر آیه شریفه «انا عرضنا الأمانة على السماوات و الارض» نوشته میرداماد به زبان فارسى. 5-رساله «نور الهدایة» از محقق دوانى به زبان فارسى. این رساله بیانگر مبانى عقیدتى مؤلف است که در اواخر عمر مستبصر گردیده و به عقاید شیعى گرویده است. گرچه بعضى برآنند که وى بر همان عقاید اشعرى خویش پایدار است فلذا این رساله را به قطب الدین تبریزى؛ عارف شیعى نسبت داده‌ اند.
تحسین و التقبیح العقلیان و مکانتهما فی العقیدة و الشریعة
نویسنده:
جعفر سبحانی تبریزی
نوع منبع :
کتاب
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
كتاب «تحسین و التقبیح العقلیان و مکانتهما فی العقیدة و الشریعة» از آثار آيت الله جعفر سبحانى است كه در آن به تبيين و بررسى قاعده حسن و قبح عقلى پرداخته است. اين كتاب به زبان عربى نگارش يافته است. در اين كتاب رساله ديگرى نيز به نام «رسالة فى فلسفة الاخلاق و المذاهب الاخلاقية» ديده مى‌ شود كه پنجاه صفحه آخر كتاب را به خود اختصاص داده است.
انسان بین الجبر و التفویض
نویسنده:
جعفر سبحانی تبریزی
نوع منبع :
کتاب
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اين كتاب پژوهشی گسترده درباره نسبت جبر و اختیار و لوازم و مباحث پیرامونی آن است. بحث‏ها كاملاً فلسفی و با نگاه حكمت متعالیه و مستند به سیستم ملاصدرایی و عرفانی طرح شده و با این رویكرد نویسنده به طرح و استدلال در اثبات نظریه امر بین ‏الامرین پرداخته است. اشاعره و معتزله در فهم رابطه اراده الهی و عمل انسان یا به جبر رسیده ‏اند یا تفویض. نویسنده نظریه امر بین ‏الامرین را كه مستند به روایات زیادی است و مبنای نگرش شیعه است با فلسفه ملاصدرا و حكمت تأله آشتی می‏دهد و به مدد مفاهیم مختلفی مانند تشكیك وجودی، مراتب اراده، قدرت، تكلیف، خلق، عقل، وحدت وجود و علم الهی ابعاد این مسئله را می‏شكافد و تبیین می‏ نماید. آنچه این اثر را از دیگر آثار مشابه متمایز می كند غیر از گستردگی مباحث پیچیدگی و ظرافت استدلال‏هاست.
مشاییان و نظریه تجرید
نویسنده:
سیدعلی علم الهدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله، اثبات می شود تئوری مشائیان مسلمان در خصوص نحوه ادراک کلیات، نظریه ی تجرید نیست، بلکه ایشان تنها عامل موثر در ادراک عقلی را می توانند افاضه ی عقل واهب الصور لحاظ کنند و تفوه ایشان به نظریه ی تجرید، ناشی از نداشتن توجه کافی یا ناشی از تنگناهای زبان است. سپس مشخص خواهد شد که لازمه ی این سخن اولا پذیرش نظریه ی مثل از سوی ایشان خواهد بود و ثانیا موجب پذیرش نوعی ایده آلیسم مشابه به ایده آلیسم مالبرانش و بارکلی می گردد.
صفحات :
از صفحه 127 تا 140
بررسی جایگاه علیت و لوازم آن از نظر دو فیلسوف عقلگرا: ابن‌سینا و دکارت
نویسنده:
صدرالدین طاهری، مریم حسن پور، مهدی قائمی راد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مسئله علیت، یکی از مسائل مهم فلسفه است و انتظار می‌رود حداقل هر فیلسوف عقلگرایی به آن معتقد و پایبند باشد. هدف این نوشتار، بررسی جایگاه علیت از نظر دو فیلسوف عقلگرا، ابن‌سینا و دکارت است. مقاله حاضر، ابتدا به چگونگی پیشبرد مسئله علیت در آثار هر یک از این دو فیلسوف بزرگ می‌پردازد؛ به این صورت که بیان می‌دارد ابن‌سینا و دکارت، هر دو معتقد به اصل علیت هستند و آن‌ را می‌پذیرند؛ بنابراین انتظار می‌رود که به لوازم این اصل (ضرورت و سنخیت) نیز معتقد باشند و سپس به بیان این مسئله می‌پردازد که آیا این دو فیلسوف در روند بحث علیت هم عملا به لوازم آن معتقدند؟ در نهایت با پیگیری بحث، به این نتیجه می‌رسد که ابن سینا هم معتقد به اصل علیت و هم لوازم آن، یعنی ضرورت و سنخیت است؛ اما دکارت، که بنیانگذار فلسفه جدید در غرب است، با طرح اراده و مشیت الهی، در واقع مقدمات زیر سؤال بردن لوازم مهم علیت، یعنی ضرورت و سنخیت و در نتیجه اصل علیت را فراهم می‌کند. بنابراین دکارت، در مبانی اعتقاد خود به علیت، عقایدی غیر از ابن‌سینا دارد که پایبندی او به نتایج و لوازم علیت را مورد تردید قرار می‌دهد.
صفحات :
از صفحه 143 تا 160
  • تعداد رکورد ها : 1576