جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع اين نوشتار بررسي مهم‌ترين عناوين به‌کاررفته براي اشاره به خداوند در کلمات معصومان‰ در منابع روايي است. اين عناوين اگر به‌مثابه مفاهيمي پايه کانون بررسي و تأمل قرار گيرند، ما را به تحصيل مفاهيم تصديقي ناب‌تري از احکام ذات، صفات و افعال خداوند رهنمون مي‌شوند و در ترسيم نظام منسجم‌تري از خداباوري اسلام به کار مي‌آيند. در اين نوشتار ابتدا احاديثي که در منابع روايي، صفتي منحصربه‌فرد را به خداوند نسبت داده‌اند، جمع‌آوري شده‌اند و آن‌گاه با تحليل مفاد اين صفات، تلاش شده تا کامل‌ترين مفهوم استخراج شود. بر اساس مهم‌ترين يافته اين پژوهش، سه عنوان «خالِقُ کل شَي‌ءٍ»، «نُورُ السماواتِ وَالْأَرْض» و «الصمَد»، از مهم‌ترين عناوين به‌کاررفته در روايات براي اشاره به خداوند هستند و از ميان آنها عنوان «الصمَد» از قابليت‌هاي مفهومي بيشتري برخوردار است. «صمد» در روايات به نوعي از هستي اشاره دارد که اصل انيت و تحقق است و هيچ حدي را در مرز و متن وجود نمي‌پذيرد و علي‌رغم تنزه از تعين ماهوي، مي‌تواند محور و مقصود عبادات و مناجات بندگان قرار گيرد.

کتاب الخلل الوهابی فی فهم التوحید القرآنی توسط شیخ عبدالله دشتی به رشته تحریر در آمده است. انچه از مسلمات اعتقادی و جزو اطلاعات اولیه هر مسلمان می باشد اینست که شخص با اقرار به شهادتین مسلمان وبه تبع آن جان و مال و عرض محفوظ می شود. در ادبیات اعتقادی فرقه وهابیت هیچ کس مسلمان نیست مگر کسانی که وهابی بر او اطلاق شود یعنی از عقاید این فرقه تبعیت نماید و کشورهایی که سابقه اسلامشان بر هیچ کس پوشیده نیست همچون مصر ، عراق و...جزو بلاد کفر شمرده می شوند. شیخ عبدالله دشتی در این کتاب در صدد بیان یکی از دستاویزهای این فرقه در تهمت وافترا زدن به سایر مسلمین است وی همانطور که در مقدمه کتاب خود ذکر کرده است برداشت غلط از آیات قرآن کریم علت بسیاری از این کج فهمی ها می باشد که مطالب کتاب خود را در سه فصل به شرح ذیل تنظیم نموده است: فصل اول : معرفی کلی دیدگاه وهابیت: در این فصل نویسنده به نمونه هایی از نظریه وهابیت در مورد برخی از مسائل همچون توحید و شرک ونیز مسئله اتخاذ وسائط وتوسل را بیان مینماید. فصل دوم : در مورد توحید ربوبی بحث نموده است: در این فصل با اشاره به آیاتی چون آیه 57 سوره نحل و119سوره اعراف بحث توحید و اختلاف وهابیت را بهوضوح بیان نموده است. فصل سوم : توحید در عبادت را مورد بحث قرار داده: این فصل در سه باب با موضوعات : بررسی لغوی واصطلاحی عبادت – تبین عبادت هایی که تهمت شرک بدانها خورده مانند دعا کردن - طرح این پرسش که آیا شفاعت وتوسل عبادت غیر خداوند را ترسیم مینمایند؟ در بخش پایانی کتاب دو نکته قابل تامل را بررسی نموده است که اولی به موضوع دعا وعبادت پرداخته و دومی به این نکته اشاره نموده است که آیا دعا به شرک بر میگردد یا خیر. نویسنده با این نوشتار خود توانسته بسیاری از ابهامات و کج فهمی های وهابیت را که به زعم ایشان مستند به آیات قرآنی هست را پاسخگو باشد.

بحث اصلی کتاب درباره معرفت و شناخت خدا و اسماء و صفات الله می باشد. ایشان مباحث مختلفی درباره کلیت معرفت الهی مطرح و به شبهات مطروحه پاسخ و به برخی از مذاهب از جمله صوفیه هم ایراداتی وارد می کنند.