جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 539
بررسی تطبیقی اجتهاد پیامبر(ص) از دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی، فخر رازی و علامه حلی
نویسنده:
عبد الحمید موسوی ، محمد هادی عبدخدایی ، مرتضی نوروزی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکى از مباحث مهمی کلامی، اجتهاد پیامبر اکرم` است. که ثمراتی کلامی فروان دارد یکی از ثمرات شاخص آن حوزه نصب امام توسط پیامبر اکرم است. آیا حضرت از پیش خود بدون وحی اظهار نظر می‌کردند؟ دیدگاه های مختلفی از سوی متکلمان ارائه شده است. این نوشتار به روش توصیفی، تحلیلی به بررسی تطبیقی موضع سه اندیشمند شاخص از سه مکتب شیعی، اشعری و معتزلی می‌پردازد. علامه حلی از متکلمان شیعه و فخر رازی از متکلمان اشعری وقوع اجتهاد از سوى پیامبراکرم` را در فرض فقدان وحی نفى کرده‏اند. در مقابل، قاضی عبدالجبار معتزلی، به اجتهاد پیامبر در موارد فقدان وحی معتقد شده است. به نظر نویسنده، روشن نبودن مراد از اجتهاد و حوزه آن، و عدم توجه به مرزدانش و علم پیامبر` با اجتهاد مصطلح، باعث شده است که در این زمینه دیدگاه‏های متفاوتی از طرف اعلام ثلاثه ارائه شود. از این رو، نویسنده در این نوشتار تلاش کرده است تا با توضیح مراد اجتهاد و تعیین دانش و منبع دانش پیامبر` که سبب اختلاف در اجتهاد آن حضرت گردیده است را مشخص کند.
صفحات :
از صفحه 141 تا 164
تحلیل و بررسی الهیات سلبی بمثابه تقریر نظریه «عینیت» در اندیشه کلینی، شیخ صدوق، علامه حلی و فاضل مقداد
نویسنده:
محمدعلی اسماعیلی ، عزالدین رضانژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«الهیات سلبی» به مثابه نظریه‌ای مهم و پرطرفدار در ادیان ابراهیمی، بر مؤلفه سلبی‌گروی در حوزه خداشناسی تأکید داشته، ساحت‌ها، رویکردها و تقریرهای مختلفی دارد که شاخص‌ترین آن‌ها در میان متکلمان امامیه، رویکرد الهیات سلبی به مثابه تقریر نظریه «عینیت» است. این رویکرد، رابطه نظریه عینیت و الهیات سلبی را در کانون بررسی قرار داده، در پی سازگار انگاری این دو نظریه است و مورد پذیرش ثقةالاسلام کلینی، شیخ صدوق، علامه حلی و فاضل مقداد قرار دارد. از رهگذر این جستار که با روش توصیفی، تحلیلی و با هدف تقریر و ارزیابی این رویکرد سامان یافته، آشکار می‌شود که این نظریه سه مؤلفه برجسته دارد؛ 1. سلبی‌انگاری صفات ثبوتی در ساحت هستی‌شناختی؛ 2.سازگاری سلبی‌انگاری صفات ثبوتی با بساطت ذات الهی و ناسازگاری ثبوتی‌انگاری آن‌ها با بساطت ذات(برهان نظریه)؛ 3. تقریر نظریه عینیت در سایه سلبی‌انگاری صفات ثبوتی. با این همه، به ‌نظر می‌رسد هیچ کدام از این مؤلفه‌ها موجه نیست و این نظریه علاوه بر اشکالات درونی، نمی‌تواند تقریرکننده نظریه عینیت باشد.
صفحات :
از صفحه 61 تا 84
نقد ادلة قرآنی اشاعره در باب رؤیت خدا با تکیه بردیدگاه علامه حلّی وعلامه طباطبایی
نویسنده:
فرحناز رزمی ، نفیسه فیاض بخش ، بابک عباسی ، علیرضا دارابی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
موضوع رؤیت خدا از قدیمی‌ترین مباحث کلامی است که همواره مورد توجه ادیان و مکاتب فکری بشر بوده است. در اسلام نیز اشاعره به عنوان بزرگترین فرقه ی کلامی اهل سنت، دیدگاه خاصی دراین خصوص دارند و رؤیت خدا با چشم را در دنیا محال ولی در آخرت جائز می دانند در مقابل امامیه و از جمله علامه حلی با نقد این نظریه و با بررسی ابعاد مختلف آن، با استفاده از آموزه های فلسفی و عرفانی این امر را ناممکن می داند. در عصر ما علامه طباطبائی نیز دقیقترین تحلیل را در مسئله رؤیت با تکیه بر فطرت الهی انسان و رفع حجب و موضوع شهود ارائه نموده است. در این مقاله که از نوع استنادی و روش آن، تحلیل و تبیین محتوا از نوع مقایسه‌ای است، برای اولین بار دیدگاه علامه حلی که در این باب مستدل بحث نموده و حجم بسیاری از آثارش را به خود اختصاص داده در مقابل با دیدگاه اشاعره را مورد بررسی قرار می دهد. سپس به بررسی مقایسه آرای متکلم قرن یازدهم (علامه حلی) با مفسر قرن پانزدهمی (علامه طباطبایی) می پردازد که بیانگر سیر تطور نگاه کلامی فلسفی و تفسیری طی این چهار قرن می باشد.
صفحات :
از صفحه 133 تا 156
«امی»؛ درس ناخوانده یا غیر اهل کتاب؟
نویسنده:
عبدالهادی فقهی زاده، علیرضا کاوند
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
واژه امی از ریشه «ام» یا «امه» است. مشهورترین معنای واژه «ام» به ضم همزه، «مادر» است، زیرا «مادر» اصل و ابتدای فرزندان است و آنها از او متولد می شوند. نیز مشهورترین معنای «امه»، «جماعت» است که یک مجموعه واحد هستند. معنای این دو واژه، در معنای نمودن «امی» تاثیر دارد، زیرا «امی» منسوب به آن دو است. امی از نظر لغوی به معنای «درس ناخوانده» است، یعنی کسی است که نزد کسی برای آموزش خواندن و نوشتن نرفته و بر این دو امر توانا نیست. با استفاده از منابع تفسیری و حدیثی می توان دریافت که «امی» بودن پیامبر (ص) به معنای «درس ناخوانده» بودن ایشان است و ایشان پیش از بعثت بر خواندن و نوشتن توانمند نبوده ولی پس از بعثت بر خواندن و نوشتن توانمند شده و در مواردی فعل خواندن از ایشان سر زده است ولی در هیچ موردی ننوشته اند.
صفحات :
از صفحه 61 تا 89
اختیار، قانون علیت و دترمینیسم
نویسنده:
محمدحسن قدردان قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
این مقاله به بررسی سازگاری یا ناسازگاری اصل اختیار با اصل علیت فلسفه و قانون موجبیت «دترمینیسم» فیزیک می پردازد. نویسنده نخست به تعریف و تبیین حقیقت اختیار و جبر پرداخته، آنگاه شبهات مدعیان تعارض اختیار با اصل علیت (جبر علی و معلولی، استحاله ترجیح بلامرجح و تسلسل اراده ها) را تحلیل و نقد می نماید. بخش آخر مقاله به بررسی و مقایسه قانون دترمینیسم فیزیک کلاسیک و قوانین آماری و اصل کوانتوم فیزیک جدید با اصل اختیار و جبر اختصاص یافته است.
صفحات :
از صفحه 47 تا 70
نقش علامه حلی و خواجه نصیرالدین طوسی درترویج فرهنگ و تمدن اسلامی
نویسنده:
نویسنده:مهدی فریدونی؛ استاد راهنما:محمدعلی اخویان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تمدن اسلامی در گذشته فراز و نشیب های بسیاری را سپری کرده و در حال حاضر گرچه کشورهای مسلمان دارای توانائی هایی هستند اما تمدّن یکپارچه اسلامی هنوز فعلیت نیافته است. برای تحلیل قدرت و توانایی اسلام بر تمدّن سازی و مدیریت همه جانبه زندگی‌، بازخوانی ادوار تاریخی تمدّن اسلامی امری ضروری است. یکی از این ادوار حساس قرن هفتم هجری است که با دو حمله از سوی صلیبیان و مغول‌ها مواجه می‌شود. ایران مستقیماٌ مورد حمله مغول ها قرار می‌گیرد و سپس مرکز خلافت اسلامی توسط مغولان تصرف می‌شود و خلافت اسلامی خاتمه می‌یابد. در چنین شرائطی خطر سقوط و انحطاط فرهنگ و تمدّن اسلامی امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسد اما حضور آگاهانه، مسئولانه و تاثیرگذار اندیشمندان مسلمان از جمله خواجه نصیرالدین طوسی و علامه حلّی نه تنها سبب تعدیل وضع موجود می‌گردد بلکه با تاثیرگذاری بر تفکر و اندیشه مغولان، آنها را در خدمت حفظ تمدّن اسلامی و ترویج فرهنگ شیعی در می‌آورند. پس از مسلمان شدن حاکم مغول بستر توسعه علم، فلسفه ، اخلاق و سیاست فراهم می شود و خواجه نصیر و علامه حلّی از آنجایی که دانشمندان جامع الاطراف بودند و بر علوم نظری عقلی و نقلی، ریاضیات و نجوم و سیاست و امور اجرائی مسلط بودند، توانستند فرهنگ و تمدن اسلامی را ترویج و توسعه دهند. موضوع قابل تامل در مسلمان شدن مغولان فقدان اعتقاد دینی و عقلانیت مدنی ِآنها و غنای علمی و اعتقادی عالمان مسلمان است که سبب می شود مغولان مجذوب اسلام و اندیشمندان اسلامی شوند. این پژوهش با رویکرد بازخوانی توان تمدن سازی اسلام به بررسی نقش خواجه نصیرالدین طوسی و علامه حلّی در حفظ اسلام و ترویج فرهنگ و تمدّن اسلامی می‌پردازد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است.
بررسی آرای متفاوت علامه حلّی در کتب فقهی ایشان با نگاهی به مشهور فقهای امامیه، باب نکاح
نویسنده:
نویسنده:محمدرضا دلاکه؛ استاد راهنما:محمدرضا علمی؛ استاد مشاور :حسین ناصری مقدم
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
حسن بن یوسف مطهر حلی ملقب به علامه حلی و علامه الدهر از مهم ترین و نامدارترین علمای شیعه است. ایشان یک فقیه، اصولی، محدّث، رجالی، ادیب، ریاضی دان، حکیم، متکلم، مفسر است. در علم فقه کتب متعددی با انگیزه های خاص و برای افراد مخصوص نگاشته است. همین امر و ریشه یابی آن در قالب بررسی جزئیات احکام فقهی باب نکاح و نیز مقایسه آن با آرای فقهای سه دوره، انگیزه برای تحقیق با موضوع فوق الذکر گردید و مشخص شد که در اکثر موارد فتاوا و آرای ایشان موافق و مطابق با نظر مشهور فقها است. در مجموع 20مورد اختلاف فتوا در باب نکاح یافت شده است. اختلاف در روایات، ابراز و رسیدن به فتوایی نو، تأثیر پذیری از نظرات و فتاوای دیگر فقیهان و نیز احتیاط در فتوا را می توان از ریشه ها و انگیزه های تفاوت آرای فقهی علامه دانست، و آرای علامه، در مقام مقایسه با آرای فقهای متقدم و متأخر و معاصر، سازگاری با آرای فقهای متأخر و نیز معاصر، نمود بیشتری دارد.
تعریف و غایت دانش منطق از نظر منطقدانان مسلمان
نویسنده:
سیدمحمود یوسف ثانی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق(ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نویسنده در این مقاله کوشیده است با توجه به تعاریفی که منطقدانان مسلمان از دانش منطق به عمل آورده اند، ضمن طبقه بندی آنها در دو گروه تعاریف نفسی و تعاریف قیاسی و همچنین با عنایت به غایاتی که آنان برای علم منطق برشمرده اند و تفکیک آنها به غایات معطوف به صورت و ماده و غایات معطوف به صرف صورت، از گفتار آنان چنین استنتاج کند که منطق بنا به تعریف و غایت خود، اولا و بالذات ناظر به صورت اندیشه است نه ماده آن و دو بخش تصور و تصدیق منطق نیز اساسا، مربوط به مقام استدلال است نه مقام تعریف و مباحث مربوط به ماده استدلال و همچنین مباحث مربوط به تعریف را باید در علوم خاص دیگر پی گیری نمود. در این مقاله همچنین از مسایل دیگری همچون رابطه منطق و نحو و دلایل بی نیازی برخی علوم از منطق سخن به میان آمده است.
صفحات :
از صفحه 111 تا 124
بررسی و نقد ارتباط بداهت با دو عنوان «وضوح» و «یقین»
نویسنده:
محسن جوادی، احمد غفاری قره باغ
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
برای بداهت شناخت، چهار تعریف در فلسفه اسلامی ارایه شده است که تعریف رایج آن «عدم احتیاج به تلاش فکری» است.تبیین نوع ارتباط مفهومی و مصداقی بداهت با عناوین «وضوح» و «یقین»، می تواند ما را از خلط حیثیات مختلف معرفت شناختی با یکدیگر مصون بدارد.در این نوشتار، هر کدام از تعریف های بداهت، از حیث مفهومی، با این دو عنوان مقایسه شده و به این نتیجه رهنمون گردیده است که تعریف رایج، در حیث مفهومی، ارتباطی با یقینی بودن و واضح بودن ندارد؛ هر چند این وضع درباره تعاریف غیر رایج به گونه ای متفاوت است.همچنین از مجموعه قضایای بدیهی، فقط وجدانیات هستند که با عنوان «وضوح» و «یقین» گره خورده اند؛ و فقط اولیات، وجدانیات و حدسیات هستند که با «یقین» ملازمه دارند؛ و سایر بدیهیات، ملازمه ای با این عناوین ندارند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 33
دوگانه حقیقیه – خارجیه و نقش آن در برهان
نویسنده:
رضا محمدزاده, احمد عابدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
هدف از نگارش این مقاله، بررسی کارکرد معرفتی قضایای حقیقیه و خارجیه در صناعت برهان، در سایه تامل در ضوابط و شرایط منطقی این قضایا است. در باب قضایای حقیقیه و خارجیه، دیدگاه های متعددی ارایه شده است که دیدگاه مختار در پژوهش حاضر، بر مبنای تمایز این دو گزاره از حیث نحوۀ اقتران عقدین استوار است. اگر اقتران عقدالوضع و عقدالحمل در قضیه مسوره به نحو لزومی باشد، قضیه حقیقیه است و اگر این ارتباط به نحو تصادفی باشد، قضیه خارجیه است. اعتقاد نگارنده آن است که شرایط قضایای برهانی را می توان به وضوح، در قالب طبقه بندی قضیه مسوره به حقیقیه و خارجیه تبیین نمود که بر اساس آن روشن می گردد تنها قضیه ای که به لحاظ معرفتی در الگوی علم شناسی قدما قابل استفاده می باشد، گزاره حقیقیه است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 32
  • تعداد رکورد ها : 539