آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

دستیابی به اهداف و آرمانهای تربیتی از نگرانیهای اصلی هر نظام آموزشی است. در نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران به سبب ویژگی اسلامی آن، دستیابی به اهداف تربیت دینی از جایگاهی ویژه برخوردار است. در هر یک از دو بخش آموزش و پرورش همانطور که در هدف گذاری دقت می شود، باید شاخص های مناسبی نیز با توجه به اهداف انتخاب شود. بویژه در بخش تربیت که چون تربیت ما دینی است و هدف گذاری آن از متن دین است شاخص هایی که جهت رسیدن به اهداف در نظر گرفته می شود باید با هدفها تناسب کامل داشته باشد. با وجود فعالیتها و اقدامات تربیتی که هم اکنون در مدارس صورت می گیرد ولی ارزشیابی و بازخورد گیری بیشتر مربوط به بخش آموزش است.هدف از پژوهش حاضر بیان شاخص های تربیتی است که از صحیفه سجادیه استخراج شده و می توان از آنها جهت بهبود، رشد و تعالی فعالیتهای تربیتی استفاده کرد.

چکیده: دین، مجموعه‏ عقاید و اخلاق‏ و احکام است، که خداوند به منظور هدایت و تامین سعادت دنیوی و اخروی انسان به پیامبران وحی کرده است. دین با این تعریف، هم در ترابط با اخلاق و هم در توافق با عقل است.امام على‏علیه السلام دستیابى به علم و حکمت و خودشناسى و خداشناسى و دین‏شناسى را از رهگذر عقل مى‏دانند، که کارکردى نظرى است. دین مکمل عقل و ارتباطى خاص و دوسویه میان آن دو وجود دارد. در قرآن و نهج البلاغه، ایمان و عمل صالح دو بال پرواز بشر به مقام انسانیت و درک خلیفه اللهی و وصول به سرمنزل مقصود است.اساساً آخرت وجهه ملکوتی دنیاست.شرط اینکه یک عمل، وجهه ملکوتی خوب پیدا کند، این است که با توجه به خدا و برای صعود به ملکوت خدا انجام گیرد. عمل کسی که ایمان به خدا و قیامت نداشته باشد، وجهه ملکوتی نداشته و به علییین صعود نخواهد کرد. تقوا در نهج البلاغه نیرویى است روحانى که بر اثر تمرین هاى زیاد پدید مى آید و پرهیزهاى معقول و منطقى سبب و مقدمه پدید آمدن این حالت روحانى است. اخلاق در نهج البلاغه مبتنی بر اصول عقاید، ولایت و عمل به شریعت، و تعالی بخش انسان به مقام خلیفه اللهی واقعی می باشد و اصولا اعمال اخلاقى،اعمال دینى نیز محسوب مى‏شوند.این نظریه ى اخلاقى هم در شکل کاملش، به اصول اعتقادى دین، و هم در تشخیص مصادیق قواعد اخلاقى، به محتوا، وحى و دستورات دین احتیاج دارد.باید بگوییم که اخلاق از دین جدا نیست؛نه از اعتقادات دینى و نه از دستورات دینى. اگر کمال نهایی انسان، تقرب به خداوند باشد، بی‌شک شناخت تقرب به خدا بدون دانستن اعتقادات دینی میسر نیست؛ زیرا بین کمالات مادی و ابدی و ظاهر و باطن اعمال رابطهتکوینی وجود دارد که درک آن در کمال آدمی میسر است و آن مطلب بدون دین‌شناسی تحصیل نمی‌شود.لذا تا عملی از راه نیت و از راه عقیده و ایمان، نورانیت و صفا پیدا نکند، به ملکوت بالا نمی‌رسد

تروریسم بی شک یکی از مسائل و مشکلات مهم جامعه کنونی است. بررسی تاریخ ملل گواه این ادعاست که بهره برداری از جو رعب و وحشت ناشی از ترور همواره جزئی از سازوکارهای انسانی و نسبتاً موثر بشر در ادوار گذشته بوده است. تروریسم از پدیده‌هایی است که امروزه از سوی دولت‌ها، جریان‌های ‌سیاسی، رسانه‌ها، پژوهشگران حوزه سیاست، فقه وحقوق، به گونه اساسی مورد توجه واقع شده است.سازمانهای بین المللی و دولتها با توجه با اهدافی که دارند هنوز نتوانسته اند به تعریفی جامع و قوانین واحدی از این واژه ارائه دهند.از سوی دیگر، بسیاری از تحریف‌ها و نسبت‌های ناروا به اسلام و مسلمانان نیز به این پدیده مربوط است. از این رو مذهب شیعه نیز از این قاعده مستثنی نیست. در این نوشتار، ابتدا تروریسم را تعریف کرده و به معنا شناسی واژه تروریسم در فرهنگ نامه‌های علوم سیاسی و بازخوانی مفاهیم مشابه آن مانند: فتک، اغتیال وارهاب در ادبیات قدیم و جدید و تمایز این مفاهیم از یکدیگر همچنین جایگاهجنگ و جهاد و فرهنگ شهادت به عنوان یکی از اصول اخلاقی شیعه پرداخته خواهد شد و آنگاه به بحث اخلاق بویژه اخلاق شیعه نگاهی کوتاه خواهیم داشت. در بخش بررسی اخلاق شیعه ضمن تبیین موضوع و تفکیک انواع ترور به بررسی نگاه شیعه به تروریسم و انتحارو تفاوت آن با دفاع مشروع و عملیات شهادت طلبانه و فرهنگ ایثار شهادت اشاره شده است.

سقط جنین بعنوان معضلی اخلاقی-اجتماعی ازجمله مسائلی است که میتوان گفت بشراز آغاز خلقت تاکنون با آن دست به گریبان بوده است. هرچند تاکنون تحقیقات متعددی درباره ی ابعادگوناگون سقط جنین صورت گرفته است ،اما انجام یک تحقیق مستقل درباره ی ابعاد اخلاقی-شرعی این مسئله میتواند نگاهی جدید بویژه بارویکرد دینی به این مسئله داشته باشد. بانگاهی به افزایش روزافزون وسرسام آورسقط جنینهای پنهانی وغیرقانونی و با توجه به تعارض آشکارانجام این عمل با آموزه های اخلاقی-اسلامی انجام چنین تحقیقی ، ضرورتی اجتماعی ورسالتی دینی به نظرمیرسد.آنچه را که از انجام این تحقیق مدنظر بود میتوان اینگونه بیان کرد:1-یافتن علل وانگیزه های سقط جنین بمنظورتلاش درجهت جلوگیری ازایجاداین علل زمینه ساز.2- طرح دیدگاههای فقها وعلمای اخلاق درباره ی انجام سقط جنین درهریک از مقاطع رشد جنین از زمان انعقاد نطفه تا تولد نوزاد. 3-بیان موارد مجاز سقط جنین از نظر قانونی ،شرعی واخلاقی. 4-بررسی آثار وضعی سقط جنین و عوارض فردی واجتماعی. 5-ارائه ی الگوها وراهکارهایی در جهت کاهش آمار روزافزون سقط جنین.6-ایجاد زمینه برای مطالعه وتحقیق بیشتر درآینده بمنظور مبارزه و پیشگیری از این پدیده ی غیراخلاقی وغیرانسانی.با پرداختن به مسئله ی سقط جنین ازدیدگاهی جدید وبررسی مبانی شرعی واخلاقی درباره منزلت وارزش انسان موفق به اثبات این مطالب شدیم:1-باتوجه به ارزش ذاتی حیات ،جنین اززمان انعقادنطفه انسان محسوب میشود.2-از دیدگاه شرعی-اخلاقی میتوان علل وانگیزه های اقدام به سقط جنین رابه دوگروه انگیزه های مادی وغیرمادی تقسیم کرد. 3-باتوجه به ادله ای همچون کرامت انسان نزدخدا،حرمت قتل نفس ،وجوب پرداخت دیه،ممنوعیت مادرازگرفتن دیه جنین وحفظ نسل،سقط جنین ازنظرشرعی واخلاقی ازلحظه ی انعقاد نطفه ممنوع است مگر درمواردخاص ودرشرایط خاص(مانندانجام سقط جنین قبل ازولوج روح درجنین درمواردتهدیدجان مادرباردار).واژه های کلیدی : سقط جنین ،انسان شناسی، اخلاق پزشکی، اخلاق اسلامی

حکومت کوتاه مدت امام علی (ع ) برنامه‌هائی بزرگ را فرا روی آدمیان قرار داده است که بواسطه آن می‌توان نیاز بشری را حتی در امور دنیوی البته در سایه آموزه های بلند و حیانی و دینی گره گشائی کرد . لذا بر همه کسانی که خود را پیرو آن ابر مرد الهی بعد از نبی مکرم اسلام (ص) می‌دانند ، لازم است تا ابعاد مختلف این آموزه ها را به چالش کشیده و در آن غور کنند تا بتوانند شهد گوارائی را از آن تعالیم و سیره حکومتی اخذ کرده و در کام تشنه همه انسانها در تمامی عصرها بریزند. برا این سیاق تلاش می‌کنیم تا دوران حکومت امام علی (ع) را از قبل از تصدی حکومت و بعد از آن گزارش نموده و با کنکاش به سئوالاتی که بدنبال آن خواهیم بود پاسخگو باشیم. مسائل مورد نظر این گزارش بدین نحو دنبال می‌شود که اولاً نحوه شکل گیری حکومت و انتخاب حاکم از دیدگاه امام (ع) چگونه بوده است ؟ ثانیاً : کارگزاران حکومت دینی باید همواره نسبت به چه مسائل اخلاقی تذکر داده شود، ثالثاً نحوه تأثیر پذیری و بالندگی جامعه از اخلاق حاکمان چگونه خواهد بود و بالاخره الگوئی را که از سیره آن امام مظلوم (ع) می‌توان ترسیم کرد کدام است

حکیم رازی ، پزشک بالینی، طبیعت شناس و شیمی دان، از مفاخر دنیای اسلام بود. اندیشمندان از او به عنوان نیای استادان شیمی یاد می کنند .مفهوم" عقل" نزد رازی مفهومی کلیدی و معادل خداوندگار است ، نگاشته های وی "فضیلت عقل" و " میزان عقل" نشانگر تاکید و تکیه وی بر این گوهر است . رازیعقل را وجه تمایز طبع انسانی و حیوانی می داند .وی معتقد به جبر طبیعی یا در واقع جبر علمی است ، اختیار انسان تنها در خرد و قدرت تعقل اوست و جبر حاکم بر انسان همان نادانی و جهل اوست .ملاک روانشناختی رازی در اخلاق همان کتاب "طب روحانی" اوست ، وی این کتاب را در مقابل طب جسمانی نگاشته و بنای آن را بر تعدیل نفوس سه گانه بنیان نهادهاست،او حکمت عملی و تهذیب اخلاق را بوسیله مهار "هوی نفس" در سایه عقل تحقق پذیر می داند و آن را خمیر مایه صحت تن به حساب می آورد.از دیدگاه رازی جهان آمیزه ای از شراست که خیزگاه آلام بسیار می باشد پس در سیرت اخلاقی خویش رو به سوی آموزه های زاهدانه اخلاقی دارد.رازی نفس (هوی) را منشاء تمامی رذایل اخلاقی می داند، ولذا" لذّت " را به معنای رهایی از درد و الم تعریف می کند.و توجه وی به "لذّت" او را به نظریه های سود گرایی معاصر نزدیک می کند.منفعت طلبی یا سود گرایی از انواع اخلاق هنجاری است که عمدتاً از مبانی فلسفی و انسان شناسی قرن نوزدهم سرچشمه گرفته است .جرمی بنتام نیز در چنین فضای فکری مادی گرایانه مکتب سود گرایی را بنا نهاد. در سود گرایی بنتام سعادت همان بیشترین خیر از حیث کمی است و اخلاقی بودن اعمال باید بر اساس پیامدهای آن مورد بررسی و قضاوت قرار گیرد. بنتام غایت اخلاقی تمام اعمال را بیشترین غلبه ممکن خیر بر شر و یا کمترین غلبه ممکن شر بر خیر در کل جهان می داند. خوب وبد هر چه باشد می توان به روش کمّی یا ریاضی اندازه گیری کرد.معیارهای هفتگانه بنتام(شدت،دوام،میزان یقین،قرابت،بارآوری،خلوص و گستردگی)برای سنجش میزان لذّت ازسوی اندیشمندان پس از وی مورد نقد جدّی گردید و استوارت میل از جمله کسانی بود که در تکمیل اندیشه بنتام تلاش کرده و بحث "کیفیت" را در ارزش گذاری لذّات دخیل دانسته بودو جنبه های جمعی سود گرایی را پر رنگ تر کرد.گرچه شباهت زیادی میان لذّت گرایی رازی و سودگرایی بنتام به ذهن می رسد ولی با عنایت به مبانی فکری و فلسفی متفاوت آن دو فیلسوف دیدگاه اخلاقی آنان چندان قابل تطبیق نیست بویژه توجه رازی به لذّت روحانی نسبت به لذّت تجربی در نزد بنتام یک اختلاف مبنایی است.

در این پژوهش اصول اخلاقی تعقل ، تذکر ، عزت و عدل و روش های اجرایی آن اصول که عبارتند از : روش تزکیه ، تعلیم حکمت ، یاد آوری نعمت ، موعظه ی حسنه ، عبرت آموزی ، ابراز توانایی ، تغافل ، انذار ، مجازات به قدر خطا و تکلیف به قدر وسع از کتاب المحجه البیضاء ، تألیف ملا محسن فیض کاشانی استخراج شده و با کتاب های دین و زندگی دوره متوسطه تطبیق داده شده تا مشخص شود که چه میزان از این اصول و روش ها در کتاب های دین و زندگی مورد استفاده قرار گرفته است .فصل اول شامل یک مقدمه و بررسی تاریخچه کتاب های دین و زندگی است . درفصل دوم اصول و روش های اخلاقی کتاب المحجه البیضاء مورد بررسی قرار گرفته است .در فصل سوم اصول و روش های اخلاقی استخراج شده از کتاب المحجه البیضاء با جملات منتخب از کتاب های دین وزندگی دوره ی متوسطه و با گام های تربیتی آخر درس ها تطبیق داده شده و مورد ارزیابی قرار گرفته است . در فصل چهارم دو موضوع بررسی شده است . در بخش اول کیفیت اصول و روش های تربیتی به کار رفته در کتاب های دین و زندگی مورد تحلیل قرار گرفته است و در بخش دوم پیشنهاد ها و روش های آموزشی و تربیتی مناسب تر برای کتاب های دین و زندگی مطرح شده است .در کتاب های دین و زندگی تعداد جملات منتخب از اصول و روش ها به تعداد مساوی با هم به کار رفته است . اصل تعقل با 45.7 درصد، بیشترین درصد در میان اصول را به خود اختصاص داده است . در میان روش های تربیتی ، روش تعلیم حکمت با 31.7 درصد و روش تزکیه با 24.8 ردصد در رتبه دوم قرار دارد . اگر اصل تعقل و روش های آن باهم در نظر گرفته شود ، بیش از نیمی از کتاب دین و زندگی را به خود اختصاص داده است . با توجه به نتایج به نظر می رسد اهمیت عقل و استدلال در آموزش و تربیت نوجوانان از سایر موارد بیشتر است به این معنی که باید اصول دین و اخلاق را با تعقل و استدلال پذیرفت و با تزکیه و تهذیب نفس به صورت اخلاقی ثابت و تغییر ناپذیر در درون شخص رشد داد تا این که عقل دینی فرد رشد کرده و از انحراف و اشتباه مصون بماند و فرد در ارائه نظرات و تصمیم گیری های خود درست عمل کند . در نتیجه می توان گفت اصل تعقل و روش های تربیتی تعلیم حکمت و تزکیه زیر بنای مبانی اخلاقی در تربیت اسلامی است .

با نگاهی به تاریخ جهان به این حقیقت پی خواهیم برد که انسان برای وصول به رستگاری، رفاه و فرجام نیک با شتاب فراوان تلاش کرده، تا جایی که پیشرفت معرفت و دانش بشری، فلسفه‌ها، مکتب‌ها و ایسم‌های گوناگونی را در همین راستا پیش روی بشریت قرار داده است. اومانیسم یکی از رویکردهایی است که مدعی نجات انسان است. انسان گرایی به طور کلی و بدون تصریح کافی، جریان فکری است که در آن به تاکید بر ارزش‌های خاص انسانی در برابر ارزش‌های مادی، اقتصادی، فنی و یا ارزش‌های دینی و فوق مادی پرداخته می‌شود.انسان گرایی، از دیدگاهی دیگر، اعتقاد به رستگاری انسان تنها از طریق کاربرد نیروی انسانی است. به طور قطع به همان اندازه که طرز تفکر راجع به انسان و سرنوشت او تنوع می‌یابد همان قدر نیز انسان گرایی، صوری گوناگون می‌یابد.برخی از مواضع اومانیسم خالص را می‌توان چنین خلاصه کرد:1-انکار خدا؛ 2-اصالت انسان؛ 3-آزادی مطلق؛ 4-ذهن و خرد انسان، خاستگاه معرفت است نه تجلی‌گاه معرفت؛ 5-انسان میزان و معیار همه چیز است؛ 6-اصالت لذت و نفی هرگونه ریاضت جسمانی. در مقابل، دین اسلام، دین کامل است. دین در نزد خداوند تعالی، اسلام است و اسلام تمام شئون و نیازهای واقعی مربوط به انسان را ملاحظه و براساس آن، شرافت انسانی را رعایت کرده است. این دین برتر و تنها آیین ناب، انسان را خلیفه خدا در روی زمین می‌داند.بالاخره «انسان موجودی است برگزیده از طرف خداوند، خلیفه و جانشین او در زمین، نیمه ملکوتی و نیمه مادی دارای فطرتی خدا آشنا، آزاد مستقل، امانت‌دار خدا و مسئول خویشتن و جهان مسلط بر زمین و آسمان، ملهم به خیر و شر وجودش از ضعف و ناتوانی آغاز می‌شود، و به سوی قدرت و کمال سیر می‌کند و بالا می‌رود. اما جز در بارگاه الهی و جز با یاد او آرام نمی‌گیرد.» لذا اسلام برای انسان ارزش والایی قایل است و هیچ تضادی بین اصالت اسلام و اصالت انسان از دیدگاه اسلام وجود ندارد.

چکیده ندارد.

موضوع "اتانازی"(Euthanasia) یا "پایان دادن آسان به زندگی بیماران درحال مرگ" از بحث ‌برانگیزترین موضوع‌های اخلاق پزشکی است. مطرح شدن این موضوع طی چند دهه ی اخیر ناشی از پیشرفت‌های پزشکی و تلاش هدفمند جنبش‌های اجتماعی مرتبط با آن است که باعث طرح ضرورت بازگشت به سوی فلسفه و مسائل اخلاق پزشکی، در دنیای جدید شده است. متاسفانه در آثار مکتوب فارسی، اتانازی مسبوق به سابقه ای نه چندان دور است، به طوری که در چند سال اخیر، تنها یک کتاب غنی و چند مقاله به زبان پارسی دراین باب در دسترس بوده است که دست آویز محکمی برای شکل دادن و پرداختن به موضوع پژوهش بوده است از این روی رساله از نظر منبع و محتوا در مضیغه و تنگنا بوده است. مسئله ی زیستن ومرگ دراین جهان، یکی ازجنبه های اصلی فلسفه ی اخلاق و اخلاق پزشکی است و ازجمله پدیده هایی که اخلاق پزشکی دنیای جدید با آن رو به رواست، مسئله ی "اتانازی" یا "به مرگی" است. بنابراین "اتانازی" یکی ازمباحث بسیارتامل برانگیزاخلاق زیستی است که ازدیربازموضوع مباحث داغ فلسفی-دینی وحقوقی-اخلاقی بوده است. درحال حاضراین مساله مطرح است که آیا پزشک این حق را دارد که بیماران غیرقابل درمان را با درخواست آن ها یا بدون درخواست آن ها به علت رهایی ازدرد و رنج از زندگی ساقط کند. در این خصوص دیدگا ه های متفاوتی مطرح گردیده است. اتانازی انواعی دارد که از حیث اخلاقی، حقوقی و قانونی از یکدیگر متفاوت‌اند. تمایز دو نوع عمده آن، یعنی اتانازی فعال و منفعل، این است که در نوع اول، بیمارغیرقابل درمان و با رنج زیاد را بدون امید به بهبودی می‌کشیم، اما دردومی، می‌گذاریم که بمیرد. موافقان چنین عملی را اخلاقی دانسته و در توجیه نظرخود به دلایلی همچون خود مختاری انسان، کیفیت زندگی و...استناد می کنند. اما مخالفان دامنه گسترده‌ای از استدلال‌های اخلاقی و دینی تا نگرانی‌های کاربردی را مطرح می‌کنند. و معتقدند پذیرش آن ما را درسراشیبی سقوط اخلاقی قرار می دهد. از منظر اخلاقی عمل اتانازی مرگ شیرین یا آسان تعبیر شده و ازمنظر حقوقی قتل ترحم آمیز تعبیرمی شود، عالمان مذهبی اتانازی را مخالف آموزه های دینی می دانند، زیرا مطابق نظر آن ها مرگ و زندگی در حیطه ی اختیار و قدرت خداوند است. این رساله سعی دارد به بیان ماهیت اخلاقی و حقوقی اتانازی و نقد وتحلیل نگرش های مختلف اخلاقی و حقوقی این مسالــه ی مناقشه برانگیز بپردازد. رهیافت اصلی تحقیق حاضر، رهیافتی فلسفی-الهیاتی، تئوریک و ناظر به مقام نظر است و سعی شده است از منابع معتبر به ویژه کتب فلسفه اخلاق و دیدگاه های متخصصان اخلاق زیستی و آثار مرتبط با این موضوع استفاده شود.