آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 137
طرح واره های تصوری فضایل و رذایل اخلاق اجتماعی در مرویات نبوی با رویکرد معنی‌شناسی شناختی
نویسنده:
فتحیه فتاحی زاده ، عارفه داودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
زبان‌شناسان شناختی معتقدند اهمیّت طرح‌واره‌های تصوّری به عنوان بخشی از ساز و کارهای زبان و تفکّر این است که آن‌ها به عنوان مفاهیم جسمیّت یافته‌ی ابتدایی می‌توانندبه شکلی نظام‌مند، ساختار مفاهیم پیچیده‌تر را فراهم آورند. روایات نبوی،جهت تبیین فضایل و رذایل اخلاق اجتماعی و پیامد ناشی از آن‌ها، با استفاده ازطرح‌‌واره‌های تصوری، مفاهیم انتزاعی را در سطح فهم همگان به ویژه اعراب صدر اسلام تنزّل بخشیده و معنویّات را به قلمرو محسوسات درآورده‌ است. غایت جستار حاضر، بررسی بازنمودِ طرح‌واره‌های تصوری در پیکره‌ی مرویات نبوی (فضایل و رذایل اخلاق اجتماعی) بر مبنای مدل «طرح‌واره‌های تصوّری ایوانز و گرین» در چهارچوب معنی‌شناسی‌ شناختی است. بدین منظور با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی طرح‌واره‌ها ‌در روایات نبوی پرداخته شده است. شواهد نشان می‌دهد، طرح‌واره‌‌های نیرو، مهارشدگی، همسانی، حرکتی، فضا، اتّحاد، تعادل، موجودیّت در بافت متنی احادیث یافت شده است وحضرت (ص) از طریق چنین طرح‌واره‌هایی، مفاهیم مجردِ فضایل و رذایل اخلاق اجتماعی را در قالب پیامد ناشی از آن‌ها و راه‌ درمانشان بیان نموده است.
صفحات :
از صفحه 219 تا 241
مشخصات اثر
مفهوم‌سازی «اعمال نیک» در قرآن کریم با رویکردی شناختی
نویسنده:
فریده امینی، فتحیه فتاحی زاده، آزیتا افراشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده مراجع
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
مطالعۀ استعاره در رویکردِ معناشناختی جایگاه ویژه‌ای دارد. استعاره عنصر بنیادین در مقوله‌بندی و درک انسان از جهان خارج و از ساز و کارهای اصلی فرایند تفکر است که در درک مفاهیم انتزاعی نقش مهمی دارد. استعاره‌های مفهومی ابزاری برای تحلیل متن و جهان‌بینی متون، خاصه متون دینی به شمار می‌روند. با قراردادن استعاره‌های مفهومی در کنار یکدیگر به ساختار و جهان‌بینی قرآن و اندیشه‌های نهفته در آن چون متنی دینی دست یافته می‌شود. در پژوهش حاضر کوشش شده است با رویکرد شناختی به استعاره‌های مفهومی «اعمالِ نیک» انسان در قرآن پرداخته شود تا در سایۀ آن به چگونگی مفهوم‌سازی «اعمال نیک» در قرآن و نیز حوزه‌های مبدأ رایج در این مفهوم‌سازی دست یافته شود. بررسی حوزۀ معنایی «اعمالِ نیک» در قرآن نشان می‌دهد استعاره‌های مفهومی این حوزه به‌صورت نظام‌مند در کنار یکدیگر منتهی به مدل شناختی می‌شود که در پرتو آن علاوه بر دستیابی به استعارۀ بنیادی «عملِ نیک حرکت است»، به این مهم دست یافته می‌شود که قرآن برای نظام‌مندکردن ذهن مخاطب و ایجاد تحول در اندیشه مخاطب از چه شبکۀ معنایی بهره گرفته است. ازحوزه‌های مبدأ به دست آمده برای مفهوم‌سازی اعمال نیک در قرآن به حوزه‌های کارجسمانی، شیء، حرکت، پوشش، نیرو، جهت، مکان، نور، پوشاک، خوراک، انسان، زاد و توشه، بستر اشاره می‌شود.
صفحات :
از صفحه 1 تا 18
مشخصات اثر
تحلیل مؤلّفه‌های معنایی «امام» درآیه 12 سوره مبارکة یس با بهره‌گیری از روابط هم‌نشینی و جانشینی
نویسنده:
فتحیه فتاحی زاده، فریده امینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده مراجع
چکیده :
هم‌نشینی و جانشینی، همان‌گونه که زبان‌شناسانی چون رومان یاکوبسون از آغاز اشاره کرده‌اند، تار و پود زبان را تشکیل می‌دهد. ازاین‌رو، می‌توان با مشخص‌کردن مؤلّفه‌های معنایییک واژه خاص و سپس بررسی ارتباط‌های واژه‌های هم‌نشنین و جانشین با آن، کارکردهای واژه را در زبان در سطح گسترده‌ای مشخص کرد. با این روش، ابتدا هم‌نشین‌ها و جانشین‌های واژه مدّنظر مشخص می‌شود، سپس بر پایه مؤلّفه‌های معنایی به‌دست‌آمده از واژه‌های هم‌نشین و جانشین، مؤلّفه‌های مشترک نشان داده می‌شود، این مؤلّفه‌ها، مؤلّفه‌های معنایی واژه مدّنظر است.واژه «امام»، از کلیدی‌ترین واژه‌های قرآن کریم، که بسامد رخداد آن 12 مرتبه است، یکی از کاربردهای آن در آیه 12 سوره مبارکه یس است. «امام» در این آیه همراه با واژه‌های هم‌نشین و جانشینش در قرآن مبنای تحلیل واژه «امام» در آیه 12 سوره مبارکه یس است. با توجه به بررسی‌های صورت‌گرفته و پنج مؤلّفه معنایی به‌دست‌آمده (احصاء، مبین، خلیفه، آیه، کتاب) آنچه در «امام» ثبت می‌شود، مرتبه‌ای از علم حق‌تعالی است که مربوط به فعل و مشیت الهی است و در عالم غیب محفوظ و مکنون است. وجود «امام» عامل نظم و پیوند‌دهنده کلمات الهی است و نسخه‌ای است جامع از اسمای حسنای الهی. امام در تمام شئونِ افعال و اوصاف الهی «آیه کامل» حق‌تعالی است. مدلول این آیه عظیم چیزی جز رسیدن به توحید ربوبی نیست؛ ازاین‌رو شناخت امام متمّم توحید حق‌تعالی محسوب می‌شود.
صفحات :
از صفحه 227 تا 244
مشخصات اثر
اعتبارسنجی روایات تفسیری علی بن ابراهیم در تفسیر قمی
نویسنده:
فتاحی زاده فتحیه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
این مقاله اعتبار تفسیر منسوب به علی بن ابراهیم را نقد و بررسی می کند. تفسیر قمی موجود تلفیقی از روایات ابوالفضل العباس از علی بن ابراهیم و ابوالجارود و روایات سایر مشایخ است؛ و از طرف دیگر شیخ کلینی در کتاب کافی روایات تفسیری متعددی از قول استاد خود علی بن ابراهیم آورده است نویسنده روایات تفسیری علی بن ابراهیم در کتاب کافی را استخراج نموده و در ضمن تطبیق تک تک آنها با روایات تفسیری قمی فقط به یک مورد انطباق برخورد نموده است.با تتبعی که در اسناد روایات تفسیری علی بن ابراهیم صورت گرفت، در سلسله اسناد راویان ضعیفی وجود دارند که به کذب، غلو و جعل حدیث متهم هستند و روشن است که توثیق علی بن ابراهیم شامل حال این افراد نخواهد شد.با بررسی معیارهای متنی و چگونگی متن روایات تفسیری قمی مشخص شد که برخی روایات تفسیری قمی با موازین عقل و شرع سازگار نیست که از جمله آنها می توان به روایاتی اشاره کرد که مقام عصمت انبیا را مخدوش کرده است. یا در بسیاری از آنها دست واضعان حدیث و خرافه پردازان به خوبی نمایان است.بر این اساس به این نتیجه دست می یابیم که تفسیری که در اختیار شیخ کلینی بوده، متفاوت با تفسیری است که هم اکنون در دست ماست.
صفحات :
از صفحه 143 تا 159
مشخصات اثر
تحلیل محتوای سه خطبه غدیر با رویکرد لایه‌شناسی مضمونی
نویسنده:
محمد جانی پور، فتحیه فتاحی زاده، زینب حسینی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
حدیث غدیر
چکیده :
خطبه غدیر به مثابه یکی از مهم‌ترین و آخرین سخنان پیامبر اکرم (ص)، پیام‌های مهمی را در خود گنجانده و مطالعه آن برای آشنایی با ماهیّت دین اسلام و ارکان اصلی آن ضروری است. با این وجود، نقل تاریخی این خطبه در سه حجم متفاوت و نیز اختلاف در برخی مضامین و عبارات آن‌ها، ضرورت تحلیل و بررسی محتوای این نصوص را مضاعف نموده است. در این پژوهش تلاش شده با بهره‌گیری از روش‌های تحقیق میان‌رشته‌ای و نوین، اولاً هرکدام از سه متن گزارش شده به ‌عنوان خطبه غدیر، به‌طور جداگانه تحلیل و بررسی شود، ثانیاً با مقایسه تطبیقی این سه متن، میزان مشابهت‌ها و افتراق‌ها و لایه‌های همخوان و ناهمخوان را تعیین نموده، و ثالثاً با ارائه تحلیلی کمّی و کیفی، مقدمات لازم برای نقد و بررسی محتوای این خطبه و نیز ورود به تحلیل‌های گفتمانی جهت شناسایی زمان پیدایش هر کدام از سه خطبه و زمینه‌های تاریخی انتشار آن‌ها را فراهم نمود. به همین دلیل ضمن استفاده از روش «تحلیل محتوا» به‌عنوان یکی از روش‌های مناسب برای تجزیه و تحلیل متن، در گام اول با تکنیک «تحلیل مضمونی» هرکدام از خطبه‌ها به مثابه متنی مستقل، به‌طور دقیق و عمیق شناسایی و تجزیه شده، و در گام دوم با استفاده از تکنیک «لایه‌شناسی مضمونی» به مقایسه تطبیقی این متون پرداخته و لایه‌های همخوان و ناهمخوان را شناسایی نموده‌ایم.
صفحات :
از صفحه 75 تا 103
مشخصات اثر
روش‌شناسی «مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن» با تأکید بر مبانی و قواعد تفسیری آن
نویسنده:
زهرا جدیدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مفسران در طول تاریخ تفسیر، با روش های گوناگون به تفسیر قرآن پرداخته و هر یک به مراد خداوند نزدیک و گاه از آن دور شده اند، از این‌رو شناخت روشهایی که مفسر را به کشف مراد حقیقی خداوند نزدیک می سازد، دارای اهمیت است. از شاخصه های مهم در روش شناسی تفسیر، شناخت مبانی تفسیری است که بر اساس آن، مفسر از قواعد تفسیری متفاوتی بهره می گیرد. سید عبدالاعلی سبزواری از مفسران شیعه در قرن پانزدهم تفسیر «مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن» را بر پایه ی چندی از مبانی تفسیری پایه ریزی کرده است؛ از مهم ترین مبانی تفسیری وی می توان به نزول قرآن بر اساس اسلوب های بیانی زبان عربی و شیوه ی عقلایی محاوره، ارتباط معنایی آیات با یکدیگر، اصالت متن موجود، الهی بودن الفاظ، حجیت ظواهر، جامعیت، ذوبطون بودن، جاودانگی و جهان شمولی قرآن اشاره نمود. از جمله قواعد به کار گرفته شده بر پایه‌ی این مبانی، توجه به جایگاه کلمات و گزینش الفاظ، نبودن حرف زائد در قرآن، استشهاد به ظواهر آیات، اقامه ی دلیل برای خروج از ظاهر، رعایت تناسب میان معنای ظاهری و باطنی، مطابقت تفسیر با قواعد محاوره ی عرفی، در نظر گرفتن قرائن، توجه به لایه های معنایی آیات و معنای عام آیه، سنجش قرائت با قواعد ادبی، ارجاع متشابه به محکم و مجمل به مبین، توجه به مخصّص و مقیّد آیات عام و مطلق، جری و تطبیق و استخراج پیام کلی آیه می‌باشد. شاخصه ی دیگر در روش‌شناسی تفسیر، شناخت منابعی است که مفسر در تفسیر بدان استناد می نماید. مهم ترین استنادهای تفسیری مواهب الرحمن عبارت از قرآن، روایات معصومان(ع) و عقل و اجتهاد است؛ لذا روش عمده در این تفسیر جمع بین عقل و نقل است. این تفسیر را به لحاظ گرایش نیز می توان تفسیری هدایتی، اجتماعی، فلسفی و ادبی معرفی نمود.
مشخصات اثر
فقه‌الحدیث از نگاه شیخ‌طوسی و بیهقی (با تأکید بر تهذیبین و السنن‌الکبری)
نویسنده:
سیده‌محدثه رضوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مهم ترین منبع شناخت آموزه های دین اسلام پس از قرآن کریم، روایات معصومان علیهم السلام است؛ که در مجموعه های روایی گردآوری شده است. البته عواملی باعث شد تا این میراث گرانبها در مسیر واقعی خود قرار نگیرد. از این رو عالمان اسلامی درجهت بررسی روایات، قواعد و ضوابطی را مبتنی بر آموزه های معصومان استخراج کرده و به کار بسته اند و این امر زمینه ی شکل گیری فقه الحدیث را فراهم نمود. شیخ طوسی از عالمان شیعی و بیهقی از علمای اهل سنت در قرن پنجم هجری، در آثار خود احادیث را براساس ضوابط فقه الحدیثی مورد بررسی قرار داده و در این مسیر گام برداشتند. این دو عالم اسلامی در بررسی روایات به سند و متن حدیث توجه کرده و براساس معیارهای موجود صحت و سقم احادیث را مشخص کرده اند. ایشان در زمینه ی ضوابط فهم حدیث به عواملی چون شناخت نسخ، تصحیف، نقل معنا و تقیه پرداخته اند.نیز با تتبع در تهذیبین شیخ طوسی و سنن کبری بیهقی چنین به دست آمد که ایشان با بررسی احوال راویان و کیفیت سند حدیث، به نقد سندی حدیث پرداخته و نیز معیار های نقد متنی از قبیل عرضه روایات بر قرآن کریم، سنت، عقل و اجماع مورد توجه بوده است. البته معیارهایی هم چون عرضه حدیث بر تاریخ، رعایت شأن معصوم و قیاس از موارد اختلاف نظر میان ایشان است.
مشخصات اثر
نظریه و الگوی قرآن شناخت معناداری زندگی در گذار تفسیری از سوره‌های حمد، انشراح، مسد، ‌عصر،‌ فلق و ناس
نویسنده:
زهرا افتخاری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
معناداری زندگی، نسبت‌یابی اختیار خلاق آدمی با جهت اصیل حیات، یعنی خدای سبحان و به طور معیّن، اسماء فعل به مثاب? اوصاف مطلوب و خواستنیِ زیستِ از سرِ اختیار، است که در شخصیّت‌های الگویی یعنی حضرات اولیای‌الهی تبلور می‌یابد. در فصل مشترک تحلیل، انسان با رسیدن به الگوی رشد و هدفدارسازی تمامیّت زندگی خویش به چرایی‌ها و مبتنی بر این چرایی‌ها، به چگونگی‌های آن خودآگاه شده و تمامی عرصه‌ها و از جمله دشوارترین برهه‌های زندگی را در متن این هدفداری و جهت‌داریِ هماهنگ هستی و زندگی، راهبری می‌کند. معنادرمانی دارای دو سطح است:1-در سطح آسیب‌شناختی، طبیعت و درمان «روان‌نژندی‌ها» مورد توجّه است. 2ـ و در سطح کمال‌گرایی، عبور از سطح «هنجاریِ» متعارف به سوی زندگیِ برتر و آرمان رشد است. به درستی چگونه می‌توان از سطح روان‌نژندی حیات به سطح برینِ آن راه سپرد؟ پژوهش حاضر در راستای نظریه‌پردازی معنای زندگی بر مدار اصل جهت‌داری به سوی جهت برترین حیات، یعنی اصل«عبودیّت» در ادب تفسیریِ سوره حمد و به مدد سوره‌های منتخبی از قرآن‌کریم، به تبیین تفسیری این دو لای? تحلیلی نظریه معنا‌د‌اری زندگی، پرداخته است. در سطح آسیب‌شناسی یعنی تحلیل بحران معنا، فراز آغازین سوره عصر و سور? مسد و در سطح کمال‌نگری فرازی از سوره حمد و نیز فراز پایانی سوره عصر و سوره‌های انشراح و معوّذتین، مستند تحلیل بوده است.
مشخصات اثر
نماد اخلاق اجتماعی نهج البلاغه و صحیفه امام با رویکرد بینامتنی
نویسنده:
فتحیه فتاحی زاده، فرشته سقا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
اخلاق اجتماعی کارگزاران موضوعی است که در نهج البلاغه وآثار متأثِّر از آن، بسیار به آن پرداخته شده؛ از میان آثار متأثِّر متأخِّر،کتاب صحیفه امام سفارش هایی را از امام خمینی در موضوع اخلاق اجتماعی دولتمردان در بردارد. بینامتنیت، روش مطالعاتی جدیدی در علوم انسانی است که متن ها را در یک شبکه ارتباط معنایی نسبت به هم قرار می دهد به طوری که هر متن از یک سو برگرفته از متون قبل از خود است و از سوی دیگر در متون پسین نیز خود را باز می تاباند. بررسی سیر تکاملی این روش به نظریة بینامتنیت عربی-فارسی می انجامد که در آن روابط بین متن حاضر و متن غایب در سه دستة کلی روابط تعمدی-آشکار، تعمدی-پنهان و ضمنی قرار می گیرند که در گونه های فرعی تر بلاغی مانند اقتباس، حل، ترجمه، تلمیح ، الهام و...نیز قابل تقسیم اند. این پژوهش بر آن است که بینامتنیت عربی-فارسی نهج البلاغه را در مجموعة صحیفه امام در موضوع اخلاق اجتماعی کارگزاران بررسی نماید. با تأمّل در خوانش دو متن، بیشترین فراوانی به روابط بینامتنی تعمدی-آشکار از گونه حل و سپس به روابط ضمنی از گونة تلمیح تعلق پیدا می کند.
مشخصات اثر
بررسی استنادهای تفسیری در «مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن» سید عبدالاعلی سبزواری
نویسنده:
فتحیه فتاحی زاده, زهرا جدیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
اختلاف در استنادهای تفسیری کم و بیش در تفسیر همه­ی آیات و سور اثر گذاشته و روش­های تفسیری گوناگونی را شکل می­دهد. سید عبدالاعلی سبزواری در تفسیر مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن از منابع و مستندات گوناگونی بهره برده، اما یکی از مهم­ترین این مستندات قرآن کریم است؛ مفسر در وهله­ی اول با بهره­گیری از آیات قرآن کریم به تبیین معانی و مقاصد واژگان و عبارات قرآن پرداخته است و همگام با استفاده از آیات قرآن از روایات معصومان (ع) نیز گاه برای بیان مفاد آیات و گاه برای بیان تأویل آیات بهره­ی فراوانی برده و به تفسیر صحابه و تابعان نیز بی­توجه نبوده ؛ البته در همه­جا اقوال آن­ها را نپذیرفته بلکه گاهی به نقد و رد آن­ها می­پردازد. مفسر در کنار سایر مستندات تفسیری خود در تبیین معانی واژگان قرآن، از ادبیات عرب در نظم و نثر بهره برده و کم و بیش به اقوال لغت­شناسان استشهاد نموده است. و در نهایت همواره با بهره­گیری از عقل و اجتهاد، چه در تحلیل آیات و روایات و چه در کشف استلزامات و دلالت­های نهفته در آیات، به تفسیر آیات قرآن پرداخته است.با توجه به استنادهای سبزواری در این تفسیر می­توان روش تفسیری وی را جامع تفسیر عقلی و نقلی دانست.
صفحات :
از صفحه 117 تا 138
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 137