آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آموزة «قانون طبیعی» یکی از مشهورترین، قدیمیترین و کارآمدترین موضوعات حکمت عملی در اندیشۀ غربی است. این آموزه در شاخه¬های گوناگون علوم انسانی، همچون فلسفه، انسان‌شناسی، اخلاق، حقوق، علوم سیاسی، علوم تربیتی، جامعه‌شناسی و...، بازتاب دارد. برخلاف اندیشمندان مسلمان، تاکنون نظریه¬های بسياري از سوی اندیشمندان غرب دربارة این آموزه ارائه شده است. در مشهورترین تفسیر قانون طبیعی عبارتست از فرمانهای عقل عملی در مورد رفتارهای بشر برای رسیدن به خوشبختی. هدف این پژوهش، مطالعۀ انتقادی اندیشة تجربه¬گرایان دورۀ جدید در مورد قانون طبیعی و بیان کاستیهای این تفکر بشیوۀ عقلی، با بکارگیری استدلالهای فلسفی است. خوانش تجربه¬گرایان دورة جدید (قرنهای هفدهم و هجدهم میلادی)، مثل هابز و لاک، از آموزۀ عقلی قانون طبیعی، خوانشی تجربی است. بر اساس این خوانش، بدلیل آنکه روح پوزیتیویسم بر افکار تجربه¬گرایان حاکم بوده، بطور عام غیرمادی بودن نفس انسانی برای آنها پذيرفتني نبوده است. آنان برای تبیین قانون طبیعی فقط به طبیعت انسان نگریسته و به هدفی فراتر از ارضای امیال طبیعی و مادی او نمی‌اندیشیده¬اند. اين دسته از تجربه‌گرايان به مصالح اجتماعی بشر توجه نمیکردند، درحالیکه قانون طبیعی همیشه فرمان عقل عملی برای تکامل و پیشرفت انسان در همة امور مادی و معنوی، شخصی و گروهی، فردی و اجتماعی و... است این رويكرد به قانون طبیعی، انسانها را فقط بسوی لذتهای مادی و فناپذیر سوق داده و به هرآنچه مربوط به سعادت معنوی و دائمی زندگی در جهان آخرت است، بی¬اعتنا کرده است. بر این‌ اساس، حق حیات و آزادی که از لوازم قانون طبیعی در مکتب تجربه¬گرایی دورة جدید تمدن غرب است، حیات و آزادی مادی است. این امر باعث نادیده گرفتن بخش بزرگی از جهان واقعیت، یعنی امور متافیزیک، شده است. این اندیشه زمینة سلطۀ فراگیر پوزیتیویسم بر همة جنبه¬های زندگی بشر در قرن نوزدهم را فراهم آورده و سبب شد موضوعات علوم یکسره تجربی شوند و مباحثات عقلی، بویژه دربارة قانون طبیعی، بمدت بیش از یک قرن، به محاق بروند.

تعامل دانش ها با یکدیگر، زمینه تولید علوم بین رشته ای و مسئله های ذوابعاد شده است که در فلسفه علوم مختلف به بررسی آنها پرداخته می شود. معرفت شناسی یکی از بنیادی ترین دانش هاست که پیش از بررسی مسایل علوم مختلف به آن نیازمندیم؛ اما گاهی پیوند خاصی بین مسایل معرفت شناسی و دانش های دیگر برقرار می شود که اخلاق باور، بیانگر یکی از آنهاست. در قرن نوزدهم، ویلیام کلیفورد این ایده را مطرح کرد که اعتقاد ورزیدن بدون فراهم آوردن قرائن و شواهد کافی به سود آن، امری خطا و اخلاقاً نادرست است. او این مسئله را طی مقاله ای منتشر نمود و تحولی در معرفت شناسی معاصر ایجاد کرد. رهیافت وی، بایسته های معرفتی را صبغه اخلاقی می دهد که این پژوهش به بررسی مهم ترین پایه ها و نقدهای آن می پردازد.

ترجمه ماشینی : هدف این پایان نامه بازیابی ارتباط هیوم با فایده گرایی است. استدلال می‌شود که هیوم به بهترین وجه به عنوان یک فایده‌گرای محافظه‌کار تفسیر می‌شود، و این به عنوان اصلاحی برای رویکردهای اخیر در پژوهش هیوم است. امروزه این دیدگاه که هیوم یکی از بنیانگذاران فایده گرایی مدرن است با دو دیدگاه تضعیف شده است: یکی هیوم را قراردادی قراردادگرا که پیرو هابز است می بیند، دیگری هیوم را در روشنگری اسکاتلند می داند و بر شباهت او با هاچسون تأکید می کند. این تز منکر این نیست که فلسفه سیاسی هیوم تحت تأثیر این فیلسوفان است. در عوض، به این دلیل است که این دیدگاه ها به عنوان ارائه گزارشی جامع از هیوم در نظر گرفته می شوند که هدف این تز به چالش کشیدن آنهاست. آنچه برای مطالعات هیوم معاصر حیاتی است، تفسیر متعادل‌تر از هیوم است، و این را می‌توان در رویکرد سنتی یافت که هیوم را یک فایده‌گرا می‌داند. این تز بدیع است زیرا اگرچه رویکردی سنتی را بازیابی می‌کند، اما با نشان دادن اینکه نگرانی اواخر قرن بیستم برای اجتناب از دیدن همه چیز از چشم سودگرایی، عناصر سودگرایانه واقعی فلسفه سیاسی هیوم را پنهان کرده است، آن را به بحث معاصر مرتبط می‌کند. تجدید علاقه به مشکلات فایده گرایی بخشی از میراث نظریه سیاسی پسا راولزی است. فیلسوفانی مانند گوتیه و بری که این تز مورد انتقاد قرار می‌گیرد، هر دو از رالز در به حاشیه راندن سهم فایده‌گرایی در لیبرالیسم پیروی می‌کنند. برای محققان، اگر قرار است فلسفه سیاسی هیوم تضمین شود، باید تفسیر سنتی هیوم را رد کرد، بنابراین آنها آن را بر اساس قرارداد اجتماعی یافتند. این پایان نامه آنها را به دو دلیل به چالش می کشد. اول، نشان می دهد که شباهت های بیشتری باید بین هیوم و لاک شناسایی شود. دوم، استدلال می‌کند که هیوم به بهترین شکل تفسیر می‌شود که مکتبی را که بورک و سیدگویک جانشین آن شدند، تأسیس کرد، که تأثیری بر فایده‌گرایی و بحث‌های فلسفی معاصر دارد.

ترجمه ماشینی : در این پایان نامه، تنش‌های مثبت و منفی در میان «ایده‌های واحد» علم جدید و تجربه‌گرایی بررسی می‌شوند که به تبیین جنبه‌های ذهن در دوره مدرن مربوط می‌شوند. برخی از مجموعه‌های ایده‌ها متقابلاً حمایت می‌کنند، و بحث‌های پرباری را در مورد اینکه چگونه ذهن می‌تواند در دنیای طبیعی جا بیفتد، فراهم می‌کند. هدف این پروژه روشن ساختن کفایت این نوع چارچوب در انطباق و تبیین ذهن و جنبه های ذهن است. من با تحلیل متون کلیدی از طریق «ایده‌های واحد» علم جدید و تجربه‌گرایی پیش می‌روم. سه فصل اصلی، مطالعات موردی، نگاهی به هابز، لاک و هیوم است. هر فصل جنبه‌ای از ذهنیت را تحلیل می‌کند، همانطور که در نسخه‌ای از چارچوب ایجاد شده توسط صورت فلکی خاص آن متفکر از علم جدید و تجربه‌گرایی توضیح داده می‌شود. در ارزیابی کفایت این چارچوب ها برای رسیدگی به مشکل ارائه شده به آنها، بینش جدیدی در مورد شخصیت های تاریخی و متون ظاهر می شود. به عنوان مثال، در تحلیل چارچوب هابز برای تبیین ذهن، تأثیر دیدگاه هابز از ذهن بر فلسفه سیاسی او تسکین می یابد و فضایی برای راه های تحقیقاتی جدید ایجاد می کند. با شناسایی تنش‌های زیربنایی در چارچوب توضیحی لاک، می‌توان یک بحث قدیمی را در مورد اینکه آیا لاک یک آزادی‌خواه، سازگار یا یک ضرورت‌گرا بود، به رختخواب کشید. و برای درک روشن راه هایی که نسخه هیوم از این صورت فلکی ایده ها به دیدگاه او در مورد ارادی منتهی می شود، حداقل یک تفسیر از هیوم به عنوان یک متافیزیک را می توان قاطعانه رد کرد. این پروژه تا حدی به عنوان تصویری از اهمیت بعد تاریخی برای درک کافی مسائل معاصر در فلسفه ذهن در نظر گرفته شده است. مهم است که بدانیم برای امکان ظهور مفاهیم و دیدگاه‌های فلسفی شرایط خاصی وجود دارد و راه حل مسائل بستگی زیادی به نحوه طرح یا بیان آنها دارد. این واقعیت که نحوه شکل‌گیری مسائل و راه‌حل‌ها به این معناست که مفاهیم کنونی همیشه می‌توانستند به گونه‌ای دیگر شکل بگیرند. این پروژه در حوزه های فرعی فلسفه ذهن و تاریخ فلسفه قرار دارد.

نگارش این پایان نامه تلاشی است برای بازنویسی منطق به نحو کاربردی که پیشتر در زبان فارسی سابقه ندارد. از آنجا که منطق، خطا سنج تفکر دانسته می شود، در فصل اول توضیحاتی درباره منطق و تفکر از جمله پیدایش علم منطق، منطق ارسطو، منطق اسلامی، منطق ریاضی، منطق مادی و البته منطق کاربردی و همچنین تبیین این نکته که در میان انواع تفکر، مراد از تفکر منطقی چیست، ارائه شده است. در فصل دوم پس از تعریف چند اصطلاح به توضیح در باب انواع تفکر در حوزه تصورات پرداخته شده است که عبارتند از: تجرید و تعمیم، ترکیب، تجزیه، مقایسه دو مفهوم کلی، یافتن مثال نقض، طبقه بندی مفاهیم، و از همه مهمتر تقسیم و تعریف. فصل سوم نیز پس از چند تعریف، به توضیح انواع تفکر در حوزه تصدیقات می پردازد، یعنی استدلال مباشر(قلب، عکس مستوی، عکس نقیض، عکس نقیض شرطی و ...) و استدلال غیر مباشر(استدلال قیاسی، استثنایی و اقترانی، استقرار و تمثیل) فصل چهارم در باب مغالطات است که به نحو گسترده بالغ بر ‎100 مغالطه را توضیح می دهد. محورهای اصلی در دسته بندی مغالطات چنین است: تبیین های مغالطی، ادعای بدون استدلال، مغالطات مقام نقد، مغالطات مقام دفاع، مغالطه در استدلال، شامل مغالطات صوری، مغالطات ناشی از پیشفرض نادرست، مغالطات ربطی

در این مقاله مفهوم «برابری» (تساوی)، سیر تاریخی یا تکامل تدریجی مفهوم آن در تاریخ، نسبت آن به عدالت و دموکراسی و جایگاه آن در حقوق بشر امروز مورد بحث و بررسی واقع شده است. برابری ابتدا در آرای سوفسطاییان و سپس در فلسفه رواقی مطرح شد. اما تعالیم افلاطون و مسیحیت با آن به مخالفت برخاست. در عصر جدید برابری ابتدا در تعالیم دکارت مطرح شد و به سرعت در آرای جان لاک و کانت رسوخ کرد. برابری در کنار «آزادی» یکی از ارکان دموکراسی جدید است. بنابراین تعالیم فلسفه جدید برآمده از آرای دکارت، لاک و کانت، انسانها قطع نظر از رنگ پوست، نژاد، ملیت، دین و نظیر این ها حقوق انسانی برابر دارند. دموکراسی جدید از جمع برابری و آزادی به وجود آمده است، تعیین نسبت برابری با عدالت کار دشواری است زیرا در عدالت (که عموما آن را عمل مطابق قانون تعریف کرده اند) تناسب تعیین کننده روابط افراد است نه تساوی (برابری). علاوه بر این تعریف و تعیین دقیق ماهیت برابری خالی از اشکال نیست و ابهام در تعیین نسبت برابری به عدالت از همین ابهام در مفهوم برابری برخاسته است.

اخلاق کاربردی رشته ای است که می تواند نقش چشمگیری در جلب توجه فرهیختگان و حتی خوانندگان عمومی به اهمیت مباحثات اخلاقی و ازجمله مباحثات فلسفه اخلاقی داشته باشد. ولی به دلیل این که تنها حدود چهار دهه از رویکرد معاصر عالمان اخلاق به این رشته می گذرد، و هنوز رشته ای جوان و نوپدید به حساب می آید، مناقشات و چالش هایی بر سر چگونگی شناخت و معرفی این رشته در میان پژوهندگان آن جریان دارد. در این مقاله تلاش کرده ام تا با واکاوی و تحلیل تازه ترین بحث ها، جمع بندی نسبتاً مقبولی از شناخت هویت دانشی این رشته و معرفی مهم ترین مبادی آن ارائه کنم. به این منظور به ترتیبی که منطق دانان تحت عنوان رئوس ثمانیه علم برای معرفی شناسنامه یک علم پیشنهاد کرده اند، از هشت عنوان: تعریف، موضوع، غایت، فایده، عناوین بحث، مؤلفان و مؤسسان، مرتبه علمی، و روش سخن به میان آورده، در موارد بحث انگیز وارد بحث و موضع گیری شده ام.

باور به جهان خارج و مسئله مرجع عینی تصورات، پرسشی بنیادین است که در هر نظام شناختی کوشیده می‌شود تا برای آن پاسخی تدارک شود. در فلسفه دکارت بنا بر اصل کوجیتو (cogito ergo sum)، ابتدا من و سپس جهان اثبات می‌شود، بااین‌حال تمایز میان من و جهان، یا سوژه و ابژه، همواره این پرسش را پیش روی ما قرار می‌دهد که مرجع عینی تصورات ما چگونه ثابت می‌شود و چیست‌اند؟ آیا اشیاء مستقل از ذهن هستند؟ یا همان چیزهایی‎اند که ما می‎بینیم، حس می‎کنیم، می‎بوییم، می‎چشیم یا لمس می‎کنیم؟ به‎عبارتی دیگر آیا آنها فقط داده‎های حسی‎اند یا تصوراتی از این داده‎ها هستند؟ و اینکه آیا اشیاء مستقل از ذهن هستند، اما ما تصوراتی از آنها داریم و داده‎های حسی را از آنها دریافت می‎کنیم؟ تجربه‌گرایانی مانند لاک، بارکلی و هیوم هریک دلایلی برای توضیح این مرجع عینی به دست داده‌اند. در این مقاله ابتدا مقصود هریک از این فیلسوفان از مفهوم تصور و شیء را مورد بررسی قرار می‎دهیم، سپس باور آنها درباره منشأ تصورات و جهان خارج را بررسی کرده و، می‎کوشیم تا به نحوی نقادانه اشکالات وارد بر هر یک را نشان دهیم. درنهایت در دو سطحِ (1) وجود اشیای خارج و، (2) تطابق آنها با تصورات ذهن، مسئله شکاکیت را بررسی می‎کنیم و، نشان می‎دهیم که باور کدام‎یک از این فیلسوفان را می‎توان منتهی به شکاکیت دانست و باور کدام‎یک را نمی‎توان.