آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

«نهایة الاقدام فی علم الکلام» تاليف ابوالفتح محمد بن عبدالكريم شهرستانى، كتابى كلامى در مورد بعضى از مسائل اصول دين؛ همچون توحيد نبوت و عصمت، در قرن ششم، به زبان عربى نگاشته شده است. «نهایة الاقدام فی علم الکلام» از جمله كتبى است كه بسيارى از اهل علم، حواشى كتب شان را از اين كتاب أخذ كرده‌ اند. اين كتاب قبل از اين در اروپا و سپس در مصر چاپ شده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

محمدبن عبدالکریم شهرستانی و رویکرد تاریخی او در الملل و النحل

نویسنده:

سوسن فخرایی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

مذهب , فرقه , و تاریخ نگری , نحل

چکیده :

عبدالکریم شهرستانی (479-548) در دوران اقتدار اهل سنت، به مطالعه و تحقیق در باب فرقه های گوناگون پرداخت و با وجود متهم بودن به رافضی گری و گرایش به اسماعیلیه، توانست واقعیت های بسیاری را در باب حوادث تاریخی که منجر به اختلافات مذهبی شده، در اثر خویش منعکس کند. در دوران معاصر، بسیاری در باب شهرستانی مطلب نوشته اند و بیشتر به رویکرد اعتقادی او و تحلیل و تفسیر این بعد، با مراجعه به آثارش، پرداخته اند، اما با توجه به اینکه او را مورخ نمی دانند کمتر به دیدگاه تاریخی او توجه شده است.شهرستانی در معروف ترین اثرش الملل والنحل با اظهار بی طرفی و نقل قول از آثار صاحب ادیان و فرق، به شرح و توصیف عقائد و آرا کلامی و فلسفی پیروان اهل کتاب، فرقه های مختلف اسلامی و غیر آنها پرداخته و در ضمن مباحثی که مطرح کرده به دلایل انشعاب در بین مکاتب مختلف، از جمله فرقه های گوناگون مذهبی، در بین مسلمانان و سابقه تاریخی آنها پرداخته است.شهرستانی، به رغم آنکه مورخ محسوب نمی شود، دیدگاه تاریخی خاصی در اثرش داشته که این مقاله به آن پرداخته است. به نظر می رسد رویکرد تاریخی شهرستانی، متاثر از اوضاع اجتماعی و سیاسی زمانه و نیز عقائد کلامی اش بوده است. او تاریخ را علمی تکرار پذیر و قابل پیش بینی و آیینه عبرت انسان می داند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 149 تا 174

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

گرایش مذهبی شهرستانی صاحب تفسیر مفاتیح الاسرار

نویسنده:

محمد بهرامی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار تفسیری دیگر بر کتاب پروردگار : شماره 48 : گلستان قرآن

نویسنده:

محسن هاشمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران : موسسه نمایشگاه های فرهنگی ایران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تفسیر قرآن , تفاسیر کهن قرآن , مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار تفسیری

کلیدواژه‌های فرعی :

اشاعره (اهل سنت) , معتزله (اهل سنت) , آیات جبر و اختیار , عام و خاص , تفسیر به رأی , ترتیب نزول آیات , کون المفروغ , کون المستانف ,

چکیده :

کتاب مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار تاج الدین محمد بن عبدالکریم شهرستانی پس از گذشت حدود 9 قرن از روی یگانه نسخه ای از آن که تا کنون شناخته شده است و متعلق به کتابخانه مجلس شورای اسلامی ایران است چاپ عکسی شده است و در دسترس پژوهشگران قرار گرفته است. این کتاب دارای جایگاه ممتازی در میان احادیث است و به طرح نکات و دقایقی می پردازد که تا کنون در هیچ تفسیری مطرح نشده است. این تفسیر دارای مقدمه ای در 12 فصل در بیان شیوه اساسی این تفسیر و تاریخ جمع قرآن است که در آن سخنان ویژه درباره مصحف امیر المؤمنین(ع) و اثبات اختصاص اهل بیت به علم قرآن اجماعا من الصحابه دارد. این مقاله به معرفی این تفسیر خواهد پرداخت.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 34 تا 37

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

سیاست مذهبی خوارزمشاهیان

نویسنده:

ابراهیم باوفادلیوند

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: پژوهشكده تاريخ اسلام,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معتزله (اهل سنت) , خوارزم , اصطلاحنامه تاریخ اسلام , شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) , عباسیان , تاریخ ایران (بعد از اسلام) , خوارزمشاهیان , سیاست مذهبی خوارزمشاهیان

کلیدواژه‌های فرعی :

شهرستانی , اصول عقاید معتزله , ابوالحسین بصری , رکن‌الدین ابوالفضل کرمانی ,

چکیده :

حکومت خوارزمشاهیان (491- 618 ق) از جمله دولت های ترک تبار بود که در دوران ضعف و تجزیه حکومت سلاجقه، در خوارزم شکل گرفت. این سلسله، نظر به اتخاذ سیاست حمایت از معتزله وشیعه، فرصت تاریخی و بستر مناسبی برای مکتب اعتزال و علویان در خوارزم خاصه برای نفوذ آنان در ساختار قدرت و مناصب اداری و تشکیلات دیوانی فراهم کرد. در این مقاله کوشش شده، مقاصد سیاسی دولت خوارزم شاهیان بازبینی شود تا بر مبنای آن نقش سلاطین خوارزمشاهی در ایجاد زمینه های لازم برای رشد جریان های فکری و عنایت ویژه آنان به عقاید معتزله و حمایت از علویان و شیعیان در برابر عباسیان در این سامان شناسایی شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 29 تا 52

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

اندیشه «عروج» در مکاشفات مزدایی

نویسنده:

ابوالقاسم پیاده کوهسار

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ادبیات مکاشفه ای , عروج , دین زردشتی (ادیان آریایی ایران باستان) , مکاشفات مزدایی

کلیدواژه‌های فرعی :

سوفیا , یوگا , اوستا , اهورامزدا , امشاسپندان , اورمزد , دوران ساسانی , ایزد سروش , ریاضت , ادیان ایران باستان (ادیان آریایی) , آتمَن , برَهمن , آیین گنوسی (ادیان خاموش) , هندوییسم (ادیان غیر الهی غیر ابراهیمی) , کتیبه کعبه زرتشت , معراج زردشت , ملاقات های هفتگانه زرتشت , پلی روما , مگوس , معراج گشتاسب , عروج کرتیر , کتیبه سر مشهد , کتیبه نقش رستم , کتیبه نقش رجب , cydyn , دئنا , عروج ارداویراف ,

شاپا (issn):

2008-0476

چکیده :

ادبیات مکاشفه ای یکی از مهم ترین بخش های ادبیات دینی است. در این متون معمولا سخن از کشف و شهودها و رویاهایی است که فردی برگزیده آنها را تجربه کرده است. کمتر قوم یا دینی را می توان یافت که از نمونه های از این نوع ادبی بی بهره باشد. چنین پدیداری نتیجه اندیشه ای است که «دنیای خدایان» را جدای از «دنیای آفریدگان» در موقعیتی فراتر می پندارد. جدایی و تقابل این دو دنیا، انسان را به این تفکر وا داشته است که چگونه می تواند پیش از مرگ به دنیای خدایان راه یابد و اسرار و رموز آن را کشف کند. این آرمان موجب شد تا در هر منطقه و در میان هر قوم و قبیله ای مجموعه ای از باورها و آیین ها برای «عروج» به عوالم ماورایی بنیان گذاشته شود و انسان به واسطه آن آیین ها، خود را در دنیای خدایان سهیم بداند. در دین زردشتی نیز مواردی از عروج به عوالم فرا دنیایی وجود دارد. عروج و ملاقات های هفتگانه زردشت با اهورامزدا و امشاسپندان، عروج گشتاسپ، عروج کرتیر، وزیر شهیر دوره ساسانی و عروج ارداویراف نمونه های این اندیشه در کیش ایرانی می باشند. در این پژوهش علاوه بر آگاهی از چگونگی این عروج ها با درونمایه های مکاشفه ای موجود در کیش زردشتی آشنا خواهیم شد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 23 تا 47

مشخصات اثر

ثبت نظر