آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

از باب پنجم تا پايان کتاب درست همان رساله توحيد شماره 2/1239 مي باشد که آن هم از همين سيد کاظم است. از باب پنجم تا پايان کتاب درست همان رساله توحيد شماره 2/1239 مي باشد که آن هم از همين سيد کاظم است. [فهرست سپهسالار 5/39؛ رايانه ملي 571]

از باب پنجم تا پايان کتاب درست همان رساله توحيد شماره 2/1239 مي باشد که آن هم از همين سيد کاظم است. از باب پنجم تا پايان کتاب درست همان رساله توحيد شماره 2/1239 مي باشد که آن هم از همين سيد کاظم است. [فهرست سپهسالار 5/39؛ رايانه ملي 571]

کتاب مختصري است در اصول دين که بر اصول مطالب واعتقادات موافق طريقه حقه ائمه اثني عشر سلام الله عليهم نوشته شده است اصول پنجگانه را به روش مختصر وساده در پنج باب بيان مي کند: باب اول: در توحيد، باب دوم: در عدل، باب سوم: در نبوت، باب چهارم: در امامت، باب پنجم: در معاد. نام مؤلف در ديباچه آمده است و ذكر شده كه رساله اي در اصول دين، ولي نام ويژه اي بدان داده نشده است. در آن آمده: در كتاب كبير خود و رساله رشيديه بيان نموديم (برگ 48ر). تا بدينجا كتابي بدين نام از وي يافت نشده است. اصول دين است به گونه گسترده و استدلالي در 5 باب و هر باب در چند فصل: باب يكم، در توحيد، در چند فصل، بي شماره: فصل، در اثبات وجود واجب؛ فصل، در اثبات آنكه واجب الوجود يكي است؛ فصل، در آنكه تكلم در ذات واجب نمودن نشايد؛ فصل، در اينكه مشابه و مماثلي و مجانسي ندارد ... باب دوم، در عدل، در چند فصل، بي شماره: فصل، بدان كه از جمله صفات ثبوتيه ذاتيه عدل است؛ فصل، چون دانستي كه حق منزه از كل نقايص امكانيه و متصف به كل اوصاف كماليه ازليه مي باشد، ... باب سوم، در پيامبري، در چند فصل، بي شماره. باب چهارم، در امامت، در چند فصل، بي شماره. باب پنجم، در معاد و حشر ارواح و اجساد، در چند فصل، بي شماره. (احمد منزوي) نام نگارنده در ديباچه آمده ولي نام ويژه اي به كتاب داده نشده است. در آن از كتاب كبير خود و «رساله رشيديه» (هفـ) ياد ميكند. اصول دين است بگونه گسترده و استدلالي، در 5 «باب» و هر باب در چند «فصل» : باب يكم، توحيد، در چند فصل بي شماره: فصل در اثبات واجب الوجود، فصل در اثبات آنكه واجب الوجود يكي ست، فصل در آنكه تكلم در ذات واجب نمودن نشايد، فصل در اينكه مشابه و مماثلي و مجالسي ندارد ... باب دوم در عدل، در چند فصل نيز بي شماره: فصل بدان كه از جمله صفات ثبوتيه ذاتيه عدل است، فصل چون دانستي كه حق منزه از كل نقايص امكانية و متصف به كل اوصاف كماليه ازليه مي باشد ... باب سوم در پيامبري، چند فصل نيز بي شماره. باب چهارم، در امامت، در چند فصل بي شماره، باب پنجم در معاد و حشر ارواح و اجساد، در چند فصل بي شماره. (احمد منزوي) کتابي است مشتمل بر 5 باب، و هر باب در يکي از اصول پنجگانه شيعه. مؤلف، آن را به درخواست بعضي از طالبين طريق حق به صورت مختصر و ساده نگاشته است. آغاز كتاب: بسمله سپاس و ستايش بيقياس پروردگاري راست که شهباز بلند پرواز عقل هر چند در هواي وسيع الفضاي معرفت ذاتش پرواز کند ... بعدچنين گويد اقل العباد ... . ابن محمد قاسم محمد کاظم الحسيني الرشتي ... . كه بعضي از طالبين طريق حق و سالكين سبيل صدق از كمترين خواهش فرمودند كه رساله اي در اصول دين كه مشتمل ... . پنچ باب باب اول درتوحيد است و در آن چند فصل است ... انجام كتاب: سپس بدرستي که او تعالي شانه ولي هر چيز است و صلي الله علي خير خلقه محمد و آله ... . و منکري فضائلهم الي يوم الدين [نسخه هاي خطي فارسي، منزوي2/882و 2/889: اعتقادات، كه بايستي همين كتاب باشد؛ الذريعة2/192و 198؛ مرعشي3/132 و 12/350و 21/235 و 22/94و 21/295؛ مشار فارسي 1/369و 1/377؛ دانشگاه تهران 10/1576؛ مدرسه نمازي ص 221 و 204 و 366؛ کتابخانه ملک 2/31؛ الهيات مشهد 2/436؛ فهرست آستان قدس 11/24؛ امام صادق قزوين 1/34؛ سازمان مدراك فرهنگي 81؛ مدرسه حجتيه ص 2؛ مدرسه فيضيه ص 13و 2/68 و 2/126؛ ذريعه ج 2/192 - مشار؛ الهيات تهران ص 284؛ ادبيات تهران 3/11؛ رساله در عقايد پنجگانه؛ دائرة المعارف بزرگ اسلامي 1/21؛ دياني ص 103؛ كتابخانه ملي فارس 2/210؛ مركز دائرة المعارف اسلامي 1/31-1/32؛ ذريعه 2/192، 198: نسخه ها، 2/822 «اصول دين» كه نشاني 7 نسخه آن را داده، همانجا 2/889 «اعتقادات» كه بايستي همين كتاب باشد؛ فهرست كتب مشايخ، 312 «رساله در عقايد پنجگانه» ؛ اعلام، 1/64؛ طبقات، 13/88-191؛ مشار 1/377 «اصول عقايد»، 369 «اصول دين» : نشاني2 چاپ آن را داده كه مي تواند همين كتاب باشد؛ مشار، مؤلفين، 5/37: براي كارهاي چاپيش، از آن ميان «رساله در اصول دين» و ديگري «اصول عقايد» ؛ اهدائي به آستان قدس ص54؛ فهرست الفبائي آستان قدس ص 54 و 622؛ كتابخانه شيخ علي حيدر 3/67 و 3/328؛ تراثنا س13ش/1 131؛ رايانه ملي ص2505؛ مكتبة اميرالمؤمنين 1/44؛ شورا 1/43/33؛ فهرستواره منزوي 9/96 (35 نسخه)؛ رايانه آستان قدس]

کتاب مختصري است در اصول دين که بر اصول مطالب واعتقادات موافق طريقه حقه ائمه اثني عشر سلام الله عليهم نوشته شده است اصول پنجگانه را به روش مختصر وساده در پنج باب بيان مي کند: باب اول: در توحيد، باب دوم: در عدل، باب سوم: در نبوت، باب چهارم: در امامت، باب پنجم: در معاد. نام مؤلف در ديباچه آمده است و ذكر شده كه رساله اي در اصول دين، ولي نام ويژه اي بدان داده نشده است. در آن آمده: در كتاب كبير خود و رساله رشيديه بيان نموديم (برگ 48ر). تا بدينجا كتابي بدين نام از وي يافت نشده است. اصول دين است به گونه گسترده و استدلالي در 5 باب و هر باب در چند فصل: باب يكم، در توحيد، در چند فصل، بي شماره: فصل، در اثبات وجود واجب؛ فصل، در اثبات آنكه واجب الوجود يكي است؛ فصل، در آنكه تكلم در ذات واجب نمودن نشايد؛ فصل، در اينكه مشابه و مماثلي و مجانسي ندارد ... باب دوم، در عدل، در چند فصل، بي شماره: فصل، بدان كه از جمله صفات ثبوتيه ذاتيه عدل است؛ فصل، چون دانستي كه حق منزه از كل نقايص امكانيه و متصف به كل اوصاف كماليه ازليه مي باشد، ... باب سوم، در پيامبري، در چند فصل، بي شماره. باب چهارم، در امامت، در چند فصل، بي شماره. باب پنجم، در معاد و حشر ارواح و اجساد، در چند فصل، بي شماره. (احمد منزوي) نام نگارنده در ديباچه آمده ولي نام ويژه اي به كتاب داده نشده است. در آن از كتاب كبير خود و «رساله رشيديه» (هفـ) ياد ميكند. اصول دين است بگونه گسترده و استدلالي، در 5 «باب» و هر باب در چند «فصل» : باب يكم، توحيد، در چند فصل بي شماره: فصل در اثبات واجب الوجود، فصل در اثبات آنكه واجب الوجود يكي ست، فصل در آنكه تكلم در ذات واجب نمودن نشايد، فصل در اينكه مشابه و مماثلي و مجالسي ندارد ... باب دوم در عدل، در چند فصل نيز بي شماره: فصل بدان كه از جمله صفات ثبوتيه ذاتيه عدل است، فصل چون دانستي كه حق منزه از كل نقايص امكانية و متصف به كل اوصاف كماليه ازليه مي باشد ... باب سوم در پيامبري، چند فصل نيز بي شماره. باب چهارم، در امامت، در چند فصل بي شماره، باب پنجم در معاد و حشر ارواح و اجساد، در چند فصل بي شماره. (احمد منزوي) کتابي است مشتمل بر 5 باب، و هر باب در يکي از اصول پنجگانه شيعه. مؤلف، آن را به درخواست بعضي از طالبين طريق حق به صورت مختصر و ساده نگاشته است. آغاز كتاب: «فيقول العبد الجاني و الاسير الفاني كاظم بن قاسم الحسيني الرشتي ان الدين بحسب اعتقاده علي المسلمين في معرفة اصول الدين هو ان الله سبحانه». انجام كتاب: «الي المحكمات و ادرؤا الحدود بالشبهات و لا حول و لاقوة». [نسخه هاي خطي فارسي، منزوي2/882و 2/889: اعتقادات، كه بايستي همين كتاب باشد؛ الذريعة2/192و 198؛ مرعشي3/132 و 12/350و 21/235 و 22/94و 21/295؛ مشار فارسي 1/369و 1/377؛ دانشگاه تهران 10/1576؛ مدرسه نمازي ص 221 و 204 و 366؛ کتابخانه ملک 2/31؛ الهيات مشهد 2/436؛ فهرست آستان قدس 11/24؛ امام صادق قزوين 1/34؛ سازمان مدراك فرهنگي 81؛ مدرسه حجتيه ص 2؛ مدرسه فيضيه ص 13و 2/68 و 2/126؛ ذريعه ج 2/192 - مشار؛ الهيات تهران ص 284؛ ادبيات تهران 3/11؛ رساله در عقايد پنجگانه؛ دائرة المعارف بزرگ اسلامي 1/21؛ دياني ص 103؛ كتابخانه ملي فارس 2/210؛ مركز دائرة المعارف اسلامي 1/31-1/32؛ ذريعه 2/192، 198: نسخه ها، 2/822 «اصول دين» كه نشاني 7 نسخه آن را داده، همانجا 2/889 «اعتقادات» كه بايستي همين كتاب باشد؛ فهرست كتب مشايخ، 312 «رساله در عقايد پنجگانه» ؛ اعلام، 1/64؛ طبقات، 13/88-191؛ مشار 1/377 «اصول عقايد»، 369 «اصول دين» : نشاني2 چاپ آن را داده كه مي تواند همين كتاب باشد؛ مشار، مؤلفين، 5/37: براي كارهاي چاپيش، از آن ميان «رساله در اصول دين» و ديگري «اصول عقايد» ؛ اهدائي به آستان قدس ص54؛ فهرست الفبائي آستان قدس ص 54 و 622؛ كتابخانه شيخ علي حيدر 3/67 و 3/328؛ تراثنا س13ش/1 131؛ رايانه ملي ص2505؛ مكتبة اميرالمؤمنين 1/44؛ شورا 1/43/33؛ فهرستواره منزوي 9/96 (35 نسخه)؛ رايانه آستان قدس]

«سید کاظم رشتی»، به عنوان مهم‌ترین شخصیت در میان رهبران شیخیه (پس از شیخ احمد احسائی) و ترویج دهنده فرقه شیخیه، بر این باور بود که امامان؟عهم؟ علت فاعلی در نظام آفرینش و انجام دهنده همه امور، از جمله آفریدن و روزی دادن در هستی‏اند. رشتی این دیدگاه خود را بر پایه آموزه‏ها و باورهای استادش احسائی بیان و برای مستندسازی آن تلاش کرده و برخی از دلایل نقلی را مؤیَد این نظریه دانسته است؛ ولی ارزیابی و بررسی این ادله نشان می‌دهد که مستندات او دارای اعتبار نیست و از منابع معتبر گرفته نشده‏اند و یا محتوای آن‏ها دیدگاه او را تأیید نمی‏کنند. محمدکریم خان کرمانی، دیگر رهبر شیخیه و شاگرد سیدکاظم رشتی نیز برای ترویج افکار شیخیه و استادان خود در تبیین دیدگاه علت فاعلی دانستن امام، مطالبی را در آثارش نگاشته است. کرمانی در اثبات این نظریه از دلایل روایی و عقلی بهره برده که با بررسی آن‏ها مشخص شده مستندات کرمانی نیز غیر قابل استناد است. بنابراین، ادله رشتی و کرمانی در علت فاعلی دانستن ائمه؟عهم؟ غیرمعتبر و لذا غیر قابل پذیرش است و در مواردی، زمینه‌ساز‏ ادعای غلو نسبت به رهبران شیخیه است.

رسالة الطبيب البهبهاني، تألیف سید کاظم حسینی رشتی و تحقیق صالح احمد دباب، کتابی است با موضوع کلامی که در یک جلد به نگارش درآمده است. موضوع خاص کلامی در این کتاب، توحید، اهل‎بیت(ع) و معاد است. نگارنده، جانشین شیخ احمد احسایی بوده و از مدافعان مکتب و عقاید شیخیه محسوب می‎شود. کتاب، شامل مقدمه‎ای از محقق، تمهیدی از نگارنده و مطالب اصلی (مشتمل بر چهار بخش کلی: مراتب توحید، مراتب و مقامات اهل‎بیت(ع)، آنچه بر اهل‎بیت(ع) گذشت و اعتقاد مصنف درباره معاد) است و هرکدام از بخش‎های یادشده حاوی عناوین متعدد می‎باشد که در ذیل هریک، مطالب مرتبط با آن و آیات و روایات مربوطه ارائه گردیده است. محقق کتاب، در مقدمه خویش بیان می‎دارد که هر معرفتی از معارف که متعلق به اثبات وجود و صفات و افعال خداوند متعال است، از اهم معارف و اشرف علوم انسانی بشمار می‎آید؛ زیرا معرفت خالق و صفات و افعال وی، امری است که عقل و نقل بر وجوب آن دلالت دارند. وحدانیت حق تعالی از مهم‎ترین صفات حضرتش شمرده می‎شود؛ بر این اساس، مراتب توحید به چهار مرتبه رئیسه تقسیم می‎شود و آن اینکه شریکی در ذات و صفات و افعال و عبادتش نیست. با توجه به اینکه راه معرفت حق تعالی نیاز به یک سیر تکاملی دارد و بشر به‎تنهایی و بدون راهنما امکان رسیدن به کمال را ندارد؛ فلذا نیاز به راهنمایانی است که راه سلیم و مستقیم را برای انسان ترسیم کنند که این مسئولیت خطیر به‎عهده پیامبران سپرده شده است که آخرین ایشان نبی مکرم اسلام(ص) بودند و برای اینکه پیوند بین خالق و مخلوق بعد از پیامبر اکرم(ص) منقطع نگردد، لازم است پس از ایشان پیشوایان معینی از جانب خدا و رسولش معرفی شوند تا بشر در مسیر مستقیم هدایت قرار گرفته و از انحراف و گمراهی نجات یابد. از سوی دیگر با عنایت به محدودیت حیات انسان در دنیا که دار فانی است و ورود وی به حیات اخروی که باقی است و اساسا آدمی برای آن حیات آفریده شده است، در این نوشتار، مؤلف تلاش کرده تا به سه سؤال اساسی و مهم که هر شخصی باید جواب آنها را بداند و به آنها معتقد باشد، پاسخ دهد. سؤال‎های مزبور را یکی از مریدان و دوستداران نویسنده، به نام میرزا محمدباقر طبیب بهبهانی مطرح کرده است. نویسنده در مقدمه خویش، از ماجرای روبه‎رو شدنش با طبیب بهبهانی در حرم مطهر امام حسین(ع) و نیز پرسش‎های او و سپس پاسخ کتبی نویسنده و سرانجام بسط و گسترش پاسخ‎ها و افزودن سؤال و جوابی دیگر به آنها و... سخن گفته است. بخش اول کتاب، پیرامون مراتب توحید است. توحید به‎حسب ذات دارای مراتبی است: - توحید ذات: آن است که برای خدا هیچ شریکی در ذاتش، قدیم بودنش و ازلیتش قرار داده نشود، وگرنه او اله نخواهد بود؛ زیرا لازمه شریک داشتن مغایرت است و مغایرت در ذات خداوند متعال محال و غیر ممکن است. - توحید صفات: آن است که برای خدا هیچ شریکی در صفاتش قرار داده نشود. به این معنی که این صفات مختص خداوند است و خداوند در آنها شریکی ندارد؛ نه به اشتراک لفظی و نه معنوی؛ زیرا این صفات عین ذاتش هستند. - توحید افعال: آن است که خداوند متعال واحد و یگانه است، حتی در افعال خویش؛ به این معنا که در افعال خداوند متعال هیچ شریکی وجود ندارد و هیچ‎کسی در خلقتش به او کمک نمی‎کند. - توحید عبادت: آن است که برای هیچ چیزی جز خدا قائل به استقلال و تحقق نشوی و از کسی جز او نهراسی و به کسی جز او امیدوار نباشی و احدی را عدیل او قرار ندهی؛ چه، تو به هرچه روی آوری، او معبود تو خواهد بود... - توحید عوام: توجه به خداوند متعال با انجام اوامر وجوبی و ترک نواهی تحریمی، در همه افعال و اقوال و حرکات و سکنات. - توحید خواص: توجه به ذات حق تعالی است با انجام اوامر تکمیلی (انجام مستحبات) و ترک نواهی تنزیهی (ترک مکروهات)، با هدف طلب رضا و محبت خدا، نه به جهت طمع در بهشت و ترس از آتش. - توحید اخص الخواص: توجه به ذات حق تعالی است، با ترک مباحاتی که نه امری درباره آنها وارد شده و نه نهی‎ای، بلکه در شریعت، مباح شمرده شده‎اند و در واقع ترک امور حلالی است که در آنها حب نفس و لذت است (علاوه بر انجام واجبات و مستحبات و ترک محرمات و مکروهات). بخش دوم، پیرامون مراتب و مقامات و ولایت اهل‎بیت(ع) است. نگارنده، بررسی این موضوع و پی بردن به آن را، از زبان سائل، موجب افزایش خضوع و خشوع و انقیاد در برابر اهل‎بیت(ع) و اخلاص در محبت و ولایت آنان و زیادی وجد و بکاء در مصائب و سختی‎های ایشان می‎داند. ایشان معصومان چهارده‎گانه را علل چهارگانه، یعنی علت فاعلی، علت مادی، علت صوری و علت غایی، برای پیدایش کائنات و پدیده‎های جهان هستی می‎خواند و به توضیح هریک از علل مزبور و تطبیق آن بر معصومین می‎پردازد. در بخش سوم، از مصائب و سختی‎هایی که بر معصومین(ع) وارد شده است، سخن به میان آمده و در تبیین این معنا چهار مقام برای ایشان یاد شده است: - مقام بیان: آن مقامی است که در واقع مقام سر توحید است و حقیقت تنزیه و مقامی غیبی است که ادراک آن برای بشر ممکن نیست. آن مقامی است که هیچ ملک مقرب و پیامبر مرسلی توانایی رسیدن به آن را ندارد. مقامی است که اگر کسی آنان را در این مقام بشناسد، به معرفت خداوند رسیده است و کسی که ایشان را نشناسد، خدا را نشناخته است. - مقام معانی: آن مقامی است که معصومین(ع) در آن مقام معانی اسماء الهی هستند؛ به این معنی که معصومین(ع)، علم الهی هستند، حکمت الهی هستند و همین‎طور مابقی اسماء و صفات الهی در ایشان متجلی شده است. - مقام ابواب: مقامی است که معصومین(ع)، در این مقام به‎واقع واسطه در صدور و ایجاد خلایق هستند. - مقام امامت: معصومین(ع)، در این مقام، حجت خداوند بر جمیع خلق هستند و ولی خدا هستند بر اولین و آخرین بشر، ریسمان محکم الهی هستند، نور خدا هستند در زمین و آسمان و... در این مقام است که آن بزرگواران، مورد نافرمانی و آزار واقع می‎شوند و اگر بخواهند به‎راحتی می‎توانند مانع شوند، ولی آنان حکم خدا را مبنی بر عدم اجبار خلق به ایمان و تکلیف، امضا می‎نمایند. فصل چهارم کتاب در مورد معاد و اعتقاد نویسنده در مورد این اصل است. از جمله مباحث مهم مطرح‎شده در باب معاد این پرسش است که آیا معاد جسمانی است یا روحانی؟ جواب این است که بنا بر نظر اجماعی بین مسلمین، معاد هم جسمانی است و هم روحانی و کسی که معاد جسمانی را انکار کند، با ضروری دین مخالفت کرده است و قطعا کافر است به اجماع مسلمین و واجب است قتل او. علمای دین، اقامه برهان را بر این مدعا دشوار دانسته و در اثبات آن به ضروت و اجماع و اخبار معصومین(ع) اکتفا کرده‎اند، ولی نگارنده سعی کرده برای اثبات آن، به تعبیر خودش، از براهین قطعی عقلی بهره ‎جوید.

أصول العقائد، تألیف سید کاظم رشتی، کتابی است با موضوع کلام که در یک جلد به نگارش درآمده است. اصل این کتاب به زبان فارسی نگارش یافته است و سپس توسط میرزا موسی احقاقی حائری به زبان عربی برگردانده شده است. محتوای این کتاب، مشتمل بر یک دوره کامل از عقاید استدلالی به‎ترتیب از توحید و عدل و نبوت و امامت و معاد است. نگارنده جانشین شیخ احمد احسایی بوده و از مدافعان مکتب و عقاید شیخیه محسوب می‎شود. کتاب، با زندگی‎نامه سید کاظم رشتی، سیره مترجم و مقدمه مترجم آغاز شده و محتوای اصلی، در ذیل فصول و عناوین متعدد ارائه گردیده است که می‎توان همه را در پنج بخش تنظیم نمود.