آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

رساله ايست در پاسخ به سؤالات ميرزا محمد باقر طبيب بهبهاني که از مراتب توحيد و مقام وحدت و تفريد و از مراتب و مقامات و ولايت ائمه عليهم السلام در كربلا از مؤلف پرسيده بود. وي جواب مختصري بر آنها نگاشته و بعد از آنكه به وطنش باز گشته سوال كننده درخواست جواب مفصل آنها را كرده و مؤلف درهنگام خروج از كربلا و عزم زيارت امام رضا عليه السلام نامه او را دريافت و رساله حاضر را در جواب وي در منازل بين راه نگاشت. رشتي اين رساله را در 12ربيع الاول 1238به پايان رسانده است. سه پرسش است پيرامون: مراتب توحيد، مراتب ائمه عليهم السلام، اعتقاد سيد در معاد. اين سؤالها را ميرزا محمد باقر طبيب بهبهاني تقديم داشته و رشتي بروش هميشگي خود با عناوين «قال-اقول» از آنها به تفصيل پاسخ گفته و دوازدهم ربيع الأول 1238 بپايان برده است. (سيد احمد اشكوري) گفتاري است از سيد كاظم بن قاسم رشتي (م-1259 هـ) در پاسخ ميرزا باقر طبيب بهبهاني. از نسخه اي از اين رساله كه در دست ماست (3/66 مجلس) بر ميآيد كه در پاسخ دو مسئله نگاشته شده اما در ذريعه آمده كه اين رساله در پاسخ سه مسئله است. (عبدالحسين حائري) پاسخ به دو مساله و تاليف شده در 12 ربيع الاول 1238. پاسخ ميرزا محمد باقر طبيب بهبهاني است كه از مراتب توحيد، مراتب ائمه عليهم السلام و جسماني يا روحاني بودن معاد پرسيده. رشتي معتقد است منكر معاد جسماني منكر يكي از ضروريات دين است و به اجماع مسلمين كافر و واجب القتل است. سيد كاظم سؤال را به عنوان «متن» و پاسخ را به عنوان «شرح» قرار داده و با عناوين «قال سلمه الله - اقول» به بيان آن پرداخته است. (غلامي مقدم، براتعلي) رساله اي است با عناوين «قاله -اقول» در پاسخ به سه مسأله آقا سيد علي بهبهاني (قرن13). بدين شرح: 1-مراد از بينونيت عزلت و بينونيت صفت در فرمايش حضرت امير عليه السلام چيست؟ 2-معني حديث شريف الجمع بلا تفرقه زندقه، ‌و التفرقه بلا جمع تعطيل، و الجمع بينهما توحيد چيست؟ 3-وجود امر انتزاعي اعتباري است يا متأصل. اين رساله ضمن رسائل چاپ شده است. رساله اي است در پاسخ به مسائل «ميرزا محمد باقر طبيب بهبهاني» با عناوين «قال - اقول» شامل سه مسئله بدين شرح: 1-مراتب توحيد و مقام وحدت و تفريد 2- مراتب ائمه اطهار (ع) و مقامات ايشان و ولايت ايشان 3- بيان حقيقت معاد و اينكه آيا معاد جسماني است يا روحاني. طبق ترقيمه نسخه حاضر و نسخه مرعشي؛ مؤلف در 12 ربيع الاول 1238 هنگام خروج از مشهد الحسين (ع) به سمت الرضا (ع) تأليف اين رساله را به پايان رسانده است. اين رساله چاپ نشده است. آغاز كتاب: حمدله. صلاة. اما بعد، فيقول العبد الجاني و الاسير الفاني كاظم بن قاسم الحسيني الرشتي ان الدر الفاخر ... ميرزا محمد باقر الطبيب البهبهاني حرسه الله، عن شر كل غاشم غادر اوجهني في مشهد ... انجام كتاب: قد وقع الفراغ من تسويدها بيد منشيها في الثاني عشر من ربيع المولود في سنة 1238ق، مع كمال اختلال البال و اغتشاش الاحوال و عروض الامراض المانعة من استقامة الحال مع مارد من تهجم الهموم. [الهيات مشهد 2/181؛ نسخه پژوهي 3/108؛ جامع گوهرشاد 5/615]

رساله هایي درمباحث کلامي واعتقادي که درپاسخ به پرسشهايی نگاشته وبقول مؤلف سؤالات را بعنوان متن وپاسخهايش را شرح بدان تلقي کرده است.

در پاسخ چهار پرسش سيد امجد علي طبيب هندي كه نمايه آن در «فهرست كتب مشايخ: 333» آمده است. همين گفتار در «فهرست تصانيف سيد. . » محيط كرماني با عنوان «الرسالة ‌السادسة عشر في جواب مسايل السيد امجد علي الهندي الطبيب» با نمايه همان 4 پرسش و پاسخ - برابر نسخه در دست آمده است. نخستين: فرق ميان گروه هاي شيخي، اخباري و اصولي. چهارمين: درباره: «شرب تتن» و تلخي آن است. (احمد منزوي) رساله است اعتقادي در پاسخ سؤالي که سيد امجد علي از چگونگي مرض خود و حيرتي که بر او مستولي شده پرسيده است. آغاز كتاب: حمدله. صلاة، اما بعد، فيقول العبد الفقير ... الرشتي. انه قد وردت علي كلمات من الجناب الامجد. . السيد امجد علي، اعلي الله مقامه ... قال سلمه الله. الحمدلله الذي هدانا الي جنابكم الذي. . انجام كتاب: لاكلما يعلم يقال و لا كلما يقال حان وقته. و لا كلما حان وقته حضر اهله. و السلام علي من تابع الهدي و خشتي عواقب الردي. و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين. تمت ... [دائرة المعارف اسلامي 1/112؛ شيخ علي حيدر 1/141]

پاسخ به سؤالات يکي از متدينين است که مسائل مشکل و غامض سؤال نموده و رشتي در راه بازگشت از سفر مشهد به طرف کربلا پاسخ آنها را نگاشته است. وسؤالات را مانند متن و جواب ها را مثل شرح قرار داده است. پاسخ به پرسشهايي است که بعضي از متدينين از مؤلف درسفر مشهد مقدس، سؤال نموده واو پس از بازگشت به کربلا دررساله حاضر به آنها پاسخ داده است. جواب سؤالهائي است که بعضي از دينداران پرسيده اند که از جمله آنها « اثبات نبوت خاصه »، اسرار عبادات (نماز، خمس وصوم وغيره)، اسم اعظم، اسنداد باب علم، تفسير چند آيه وغيره اين کتاب با عناوين « قال - اقول » برگزار شده است وپاسخ به بيست سؤال مي باشد. بيست پرسش است در امور اعتقادي و بعضي از مسائل فقهي که سيد رشتي هنگام برگشتن از زيارت امام رضا عليه السلام در راه نگاشته است. در اين پاسخها اسرار عبادت بسيار مفصل بيان شده است. (سيد احمد اشكوري) در بيان دليل عقلي بر نبوت خاصّه و امامت خاصّه که چاپ شده است. اين رساله را پس از بازگشت از مشهد مقدس رضوي و بهنگام رفتن کربلا نگاشته است. سؤالاتي است اعتقادي و بيشتر در مباحث نبوت و امامت كه سيد رشتي هنگام بازگشتش از سفر خراسان بدانها پاسخ گفته است، آغاز اين رساله با آنچه در رساله اجوبة مسائل عشرين آمده يكي است ولي سؤالات متفاوت است. بيست پرسش است در امور اعتقادي و بعضي از مسائل فقهي که سيد رشتي هنگام بازگشت از زيارت امام رضا عليه السلام در راه نگاشته است، در ميان جوابها اسرار عبادات بسيار مفصل بيان شده است، با عنوان <قال - اقول> برگزار شده است پاسخهاي استدلالي مفصلي است بر پرسشهاي ملامحمد تقي پيرامون حصول علم در شرعيات و فتح باب علم براي سالكان و تكليف مردم در عصر غيبت و چگونگي بدست آوردن آن تكليف و نظر رشتي در قواعد اصول فقه. سؤالها بصورت متن و پاسخها بعنوان شرح مي باشد. (سيد احمد اشكوري) پاسخ بيست سؤال است كه يكي از اهل علم پرسيده است، سؤال ها از قرار زير است: 1-اثبات نبوت خاصه و ولايت خاصه با دليل عقلي 2-در بيان اسرار الصلاة و زكاة و حج و خمس، كه اين رساله به علت طولاني شدن پاسخ به همين نام آمده است 3-در بيان حكمت غيبت امام زمان 4-در بيان حكمت انسداد باب العلم با آيه اي كه بر حكيم فياض لطف واجب است 5-در بيان وجه جمع بين دو آيه: و أن ليس للانسان الا ما سعي ... و لاراد لقضائه و لا معقب لحكمه 6-سؤال از معني حديث: تعلق القلب بالموجود شرك و بالمفقود كفر 7-سؤال از دنياي ملعونه و دنياي مذمومه 8-سؤال از تفسير آيه: «كمثل الشيطان إذ قال للانسان أكفر ... » 9-اگر نماز طواف به دليل جهل به حكم باطل و زائر بعدا بفهمد 10-سؤال از كسي كه در اول تكليف راه اجتهاد و تقليد را نداند 11-سؤال از تقليد ميت 12-سؤال از كسي كه امكان اقامه دليل بر عقائد ندارد ولي معاند و منكر نيست 13-سؤال از امامت مفضول بر فاضل 14-سؤال از افضليت قرائت قرآن يا ادعيه و اذكار 15-سؤال از سعي بين صفا و مروه با پوشيدن مسح عربي 16-سؤال: تلاش براي تحصيل توسعه بر عيال آيا مذموم است يا خير 17-سؤال از طريق صحيح استخاره 18-آيا عمل به حكم استخاره واجب است يا خير 19-سؤال از آموختن ذكر خاصي براي تأثير آني 20-سؤال از كيفيت سلوك الي الله (صدرائي و ديگران) از سيد كاظم رشتي است كه در كربلا ساخته و به بيست پرسش كه از سپاهان رسيده پاسخ داده است «دانش پژوه» پرسش هايي ست كه برخي از «ديانين» (دينداران) از وي كرده با سربندهاي «مسئلة الاولي، المسئلة الثانيه. . همانكه در فهرست كتب مشايخ 353-354 به نام «مسئله» و پاسخ هاي آن در 20 بند نشان داده شده 1. اثبات نبوت خاصه محمديه و ولايت علويه، 2. بند نشان داده شده 1. اثبات نبوت خاصه محمديه و ولايت علويه، 2 اسرارنماز، زكات، حج، خمس و تفسير سوره حمد و توحيد ... . 20 سلوك الي الله. در ديباچه نسخه در دست، از اصفهان به عنوان مبداء پرسشها نامي نيامده است. در ديباچه از تأخير در پاسخ دادن و از برگشت از سفر زيارتي خود از مشهد رضا بهمشهد حضرت حسين ياد مي كند. و در پايان نگارنده در نسخه ديگر آن (مؤسسه مطالعات اسماعيليان. لندن) تاريخ به پايان رسيدن 1240ق آمده است. (احمد منزوي) كه در ديباچه مي گويد پس از برگشت به زيستگاهم مشهد حضرت حسين به پاسخ آنها مي پردازدم. نام پرش كننده در ديباچه و انجامه نيامده است. نخستين پرسش در نبوت خاصه و ولايت خاصة. دومين دربارهدر تصورو خيالداشتن صورت مريد، در هنگام، سومين پرسش درباره «ادله اربعه» ي اصوليان است. (ص 276). ديگر مساله ها، از آن ميان اسرار صلات و زكات و حج و خمس (ص 139) مي باشد. (احمد منزوي) رساله استدلالي است در پاسخ به 20 سوال مختلف اعتقادي و فقهي اهل اصفهان كه هنگام برگشت از زيارت امام رضا (ع) به سمت كربلا به روش متن و شرح با عناوين «قال-اقول» مؤلف در پاسخ به سوال دوم اسرار عبادت را مفصل بيان داشته و لذا در برخي منابع چون الذريعه با عنوان «اسرار العبادة» ضبط شده است. برخي مسائل به ترتيب عبارت اند از: 1- براهبن عقلي اثبات نبوت خاصه و ولايت خاصه 2- اسرار عبادات چون نماز و روزه و حج و ... 3- حكمت غيبت امام زمان (عج) 4- انسداد باب علم ... 19- تقاضا و بيان ذكر خاص مجرب و مفيد براي همه اشخاص و حوائج 20- آداب سلوك الي الله و تهذيب اخلاق. [التراث العربي 3/48؛ مرعشي 13/196؛ حضرت معصومه 1/376؛ دائرة المعارف بزرگ اسلامي 1/107 و 1/260 و 1/319؛ ذريعه 8/360: متن؛ فهرست نسخه هاي خطي فارسي 2/919؛ مشار فارسي 2/2189؛ دياني ص 128؛ دانشگاه تهران 15/4130 و 17/411 و 16/575؛ فهرست مشايخ 2/111؛ دائرة المعارف اسلامي 1/33 و 1/108و 1/109 و 1/110 و 1/171؛ اعلام 4/1884، مشار، مؤلفين5/37؛ ذريعه 8/260؛ اعلام 3/1884: فهرست كتب مشايخ 311؛ مشار 2/2189: براي چاپ ترجمه فارسي آن؛ مشار، مؤلفين 5/37: تصوير؛ فهرست كتب مشايخ 313؛ ‌ذريعه 18/32 «كشف الحق»، همانجا 21/226 «المعراج» ؛ اعلام 3/1884 «المعراج» ؛ مشار، عربي 482 «مجموعة الرسائل» چ 1277ق؛ مشار، مولفين، 5/37؛ نشريه 5/223؛ نسخه پژوهي 3/109؛ شيخ علي حيدر 1/367 و 1/375؛ دهگان ابراهيم 2/314؛ رايانه آستان قدس]

به دستور استادش (شيخ احسايي) كه پرسشهايي از ايشان شده بود نگاشته است. نخستين پرسش درباره نور در حديث «ان الله اذا اراد بعبد خيراً نكت في قلبه نكتة من نور». دومين پرسش درباره بدا است و واپسين پرسش درباره آيه «و كان ربك قديراً» مي باشد. در انجامه تاريخ به پايان رسيدن يكشنبه 4 ذيقعده 1235ق آمده است. اين گفتار در «فهرست تصانيف سيد كاظم رشتي» اثر محيط كرماني با عنوان زير آمده است: «الرسالات الثالث (الرابع) و العشرون في اجوبة المسايل العاملية» و در اينجا شمار پرسشها 24 مي باشد. اصل رساله مشتمل بر پاسخ به 24 مسئله متفرقه است كه ظاهراً از جبل عامل‌ آمده و رشتي به آنها جواب داده است. آغاز كتاب: حمدله. صلاة. اما بعد فيقول العبد الجاني ... الرشتي. ان بعض سلاك سبيل الحق و اليقين و طلاب البصيرة في الدين ... قد عرض علي مسايل غامضة ... قال سلمه الله. بعد السلام علي تلك الطلعة البهية‌. انجام كتاب: فان ذلك مقتدر في حقه. و هذا ظاهر واضح. انشاالله. و لاحول و لاقوة الا بالله ... قد فرغ من تسويدها منشيها في اليوم الثلاثا الرابع و العشرين من (ج 1/1236ق) مع كمال اختلال البال و اغتشاش الاحوال. حامداً مصلياً مستغفراً ... [عكسي دائرة المعارف 1: 358]

پاسخ پرسشي است پيرامون اين شبهه كه شاهزاده ابو المظفر محمد رضا ميرزا تقديم داشته و سيد بروش متن و شرح با تفصيل و بنا به مشرب خود بر آن پاسخ مي گويد. اين پاسخ در ماه ذي الحجه 1237 نگاشته شده است. (سيد احمد اشكوري) رساله استدلالي مختصريست در دفع شبهه كلامي معروف است كه در پاسخ پرسش شاهزاده محمد رضا ميرزا نگاشته. (مهدي ولائي) آغاز كتاب: رساله آكل و مأكول جناب مولانا دام ظله و اقباله - اي آنكه از اشراق نور جمالت تمامي كائنات مستشرق و موجود و از ظهور كوكبه جلالت جملگي ممكنات نيست و نابود ... اما بعد‌، بعضي از مؤمنين اين سرگشته وادي محرومي و وامانده مرحله مهجوري را. [فهرست آستان قدس 11/150؛ مرعشي 22/93؛ دائرة المعارف بزرگ 1/2؛ اعلام، 3/1884؛ مشار، مؤلفين، 5/37: براي كارهاي چاپيش: فهرستواره، 6/4344: فهرست كتب مشايخ، 314 «رساله» : كه مي گويد آن را در پاسخ محمد رضا ميرزا نگاشته است؛ مدرسه فيضيه 2/41؛ فهرستواره منزوي 6/174]

گزارش سخنان معماگونه منسوب فخر رازي است: سد توحيد از پي توحيد است - با تو توحيد از پي توحيد است - و قطع توحيد از دو قدرت با وجود ... در پاسخ پرسنده اي كه از وي نام نبرده است. اين گفتار در «فهرست كتب مشايخ 312» به نام «رساله» و در «فهرست تصانيف سيد ... » محيط كرماني (هف) به عنوان «الرسالة‌ السادسة و الثلاثون في شرح كلمات الدالة علي التوحيد و ادلته للمحقق فخر رازي» آمه است. (احمد منزوي) [دائرة المعارف بزرگ 1/236؛ اعلام 3/1884؛ ‌مشار، مؤلفين 5/37: تصوير] شرح و حواشي: شرح كلمات التوحيد (ترجمه) = ترجمه توحيد محصص لاهيجي، محمد سعيد بن اسماعيل (-13)