آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در جواب سؤالات ميرزا ابراهيم شيرازي است. سؤالات از اين قرار است: 1- از معناي «نبوتين» و «ولايتين» و فرق بين مطلق و مقيد آن دو و معناي خاتميت 2- از حديث ان النبي (ص) حال حول القدرة و الولي حول العظمة و بعد صاد الامر بالعکس که نتيجه اين حديث درعالم ظاهر چيست؟ 3- معناي «يا من دل علي ذاته بذاته» در دعاي صباح 4- حقيقت جبرئيل و معناي وساطت او نسبت به پيامبر اکرم (ص) 5- معناي ملائکه عالين و دليل وجودشان از کتاب و سنت 6- حقيقت روح القدس 7- معناي تفويض 8- عصمت و حقيقت آن 9- معناي اين کلام که «امامت از اصول دين نيست و منکرش کافر نيست» 10- معناي نيت و حضور قلب و توجه و قربت در عبادات 11- معناي قلب و فرق آن با عقل و روح 12- معناي دين، مذهب، اسلام و ايمان، و حق اليقين، عين اليقين، علم اليقين، و حقيقت، شريعت و طريقت و فرق ميان اينها بر طبق مذهب اهل بيت 13- ادعيه و اذکاري که به جهت رفع وسواس و اعتقاد و عمل و رفع شک و شبهه خوانده شود. اين رساله به چاپ رسيده است. پاسخ پرسشهائي است بيشتر اعتقادي، كه آقا محمد ابراهيم شيرازي تقديم داشته و سيد با استدلال و بطريق شيخيها از آنها جواب گفته، و اين پاسخها در حال سفر در جزيره ناجيه نزديك مسجد كوفه بتاريخ ششم شعبان نوشته شده است. (سيد احمد اشكوري) رساله ايست در جواب سؤال ميرزا ابراهيم شيرازي در عقائد و كيفيت ايمان و تحقيق در مسئله علم اليقين و عين اليقين نوشته (نخجواني، محمد) جوابا علي اسئلة ميرزا ابراهيم الشيرازي. «باش اعيان» و تناول هذه الرسالة جوابات لمسائل غامضة عميقة منها: 1- سوال عن معني النبوتين و الولايتين بالحقيقة الاولية و الثانوية و الفرق بين المعنيين، و الفرق بين (النبوة) و (الولاية) (المطلقتين) (المقيدتين) و معني (الخاتمية) في كل منهما. و الفرق بين كلام المسؤول و بين كلام الصوفية و الحكماء و المتكلمين. و الشترط السائل ان يكون الجواب بالادلة الثلاثة: 1- الكتاب 2- السنة 3- دليل العقل. 2- السؤآل الآخرما معني ما ورد في الحديث النبوي عن طرف النبي - صل الله عليه و آله - حول جلال القدرة و طواف الولي - عليه السلام - حول جلال العظمة، و بعده صار الامر بالعكس و ما نتيجة ذلك في العالم اي عالم الظاهر او (عالم الاجسام) ؟ (رياض الطاهر) آغاز كتاب: الحمد لله رب العالمين. . ان المولي الاجل الانبل و الفاضل الاوحد الاكمل ذا القريحة الوقادة. انجام كتاب: و ذلك بعد رجوعه من زيارة امير المؤمنين في اليوم السابع و العشرين من رجب حامداً مصلياً مستغفراً. [فهرست کتب احسايي و ساير مشايخ ص 133؛ الهيات تهران ص 218؛ رايانه آستان قدس]

پاسخ سه پرسش است از كسي كه از وي نام نمي برد. نخستين پرسش درباره حديث ممازجت و مزايله كه در » كافي» آمده است: ان الله داخل في الاشياء لا بالممازجة و خارج عنها با بالمزايلة. همانكه نمايه 3 پرسش آن در «فهرست كتب مشايخ 350» آمده است. اين گفتار در «فهرست تصانيف سيد ... » از محيط كرماني چنين نشان داده شده است: «الرسالة الرابعة و الثلاثون في اجوبة مسايل من التوحيد و غيره» آنگاه نمايه سه پرسش. در انجامه تاريخ به پايان رسيدن دوشنبه دهه پاياني رمضان 1242ق آمده است. (احمد منزوي) سؤالاتي را كه درباره حديث «داخل في الاشياء لا بالممازجة ... » و قصد قربة در عبادات و آيه « لن تنالوا البر حتي تنفقوا مما تحبون ... » يكي از مريدان رشتي از وي نموده، به صورت مزجي جواب داده است. و آن را در روز دوشنه دهه آخر رمضان 1242 به پايان رسانده است. (علي صدرائي) اين رساله پاسخي است اعتقادي به سه سوال يكي از اجله به قرار زير: 1- مقصود از حديث «داخل لا كدخول الشئي في الشئي» و حديث «ان الله داخل في الأشياء لا بالممازجة و خارج عنها لا بالمزايلة». 2- مقصود از نيت قربتي كه شرط صحت عبادت است. 3- تأويل لن تنالوا البر حتي تنفقوا مما تحبون. رشتي در رمضان 1242 تأليف اين رساله را به پايان رسانده و ظاهراً چاپ نشده است. اين رساله حاوي پرسشهايي درباره مسائل زير است: طينت عليين و طينت سجين؛ تفسير آيات «انا لله و انا اليه راجعون» و «الا الي الله تصير الامور» ؛ وجه صحيح بسيط الحقيقه كل الاشياء؛ آيه مباهله و ... . . آغاز كتاب: بسمله. قال سلمه الله تعالي. سئوال كيف يدل العقل القاطع المطبوع علي النبوة الخاصة‌ و الولاية الخاصة بل ما نجد لايدل عليه العقل المسموع فلاينفع مسموع ... . اقول لئن اقصر الخطبة فقد اعظمت المسئلة. اعلم ... انجام كتاب: و قد قال الشاعر و من حضر السماع بغير قلب و لم يطرب فلا يلم المغني [عكسي دائرة المعارف 1: 110؛ فهرست معصوميه 2: 152]

در نسخه از پرسنده نام نيامده، بي ديباچه اي. نخستين پرسش درباره لعنت بر خاندان اميه، و دومين درباره «من مات غريباً فقدمات شهيدا»، سومين درباره «ان علياً خاتم الوصيين»، چهارمين در تركيب عرش از انوار چهارگانه ... در فهرست كتب مشايخ و ديگر مآخذ در دست تا به اينجا از ان نشاني بدست نيامد. (احمد منزوي) [دائرة المعارف اسلامي 1/213]

پاسخ پرسش هاي ست از مولا علي برغاني، كه نمايه 7 پرسش آنها در «فهرست كتب مشايخ» (ص 298) آمده است. نخستين آنها تفسير حديث روايت شده از ابن عباس است: «اول ما خلق الله. خلق نوراً ... » هفتين: جواب مسائل به طريق باطن و باطن باطن. در فهرست پيشگفته تاريخ به انجام رسيدن 25 ج 2/1238ق آمده. نسخه (17) 1739 كرمان تاريخ را ندارد. (احمد منزوي) پاسخ پرسشهاي مولي علي برغاني است كه رشتي هنگام سفر به مشهد مقدس و زيارت حضرت امام رضا عليه السلام نوشته با عناوين «قال - اقول»، با استفاده از آيات كريمه و احاديث اهل بيت عليهم السلام به روش مخصوص شيخيه. (سيد احمد اشكوري) رساله در جواب اخوند ملا علي برغاني از مطالب زير: 1. از ابن عباس از حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام مروي است اول، خلق الله الخلق خلق نوراً ابتداعه من غير شيء ثم خلق منه ظلمة الخ چگونه نور از ظلمت و ظلمت از نور خلق مي شود 2. فرق صيغين در حديث شريف چيست كه حضرت صادق عليه السلام فرمودند لما ابراهيم و اسمعيل ببنائ البيت و تمت بناؤه قعد علي ركن ثم نادي هلم الي الحج لم يحج الامن كان يومئذ انسياً مخلوقاً 3. در فرمايش امام عليه السلام: اتزعم انك جرم صغير و وفيك انطوي العالم الاكبر راه تطبيق تفاصيل عالم كبير با انسان چيست 4. در عالم كبير انبيا محسوس و مشهورند و شرايع آنها ثابت است تفاصيل اينها در عالم صغير چيست. 5. موت و حشر و حساب كه براي انسان است تفاصيلش در عالم كبير چيست 6. ظهور امام عليه السلام و رجعت ايشان در عالم كبير است تفصيلش در عالم صغير چيست 7. استفسار از جواب مسائل بطزيق باطن. پاسخ پنج پرسش ملا علي برغاني است از سيد كاظم رشتي، نخستين آنها سؤال از شعري است كه منسوب به اميرالمؤمنين عليه السلام است و پايان آن شش سؤال از چنين حديثي است كه گويد: إن في الصراط سبعة كود ... سيد رشتي به تفصيل از منظر خويش به پاسخ سؤالات پرداخته، چندين نسخه از اين رساله در برخي از كتابخانه هاي داخل كشور موجود است (سيد محمود مرعشي نجفي) رساله اي است در پاسخ به سوالات ملاعلي برغاني به شرح زير: 1-چگونگي خلقت نور از ظلمت و بالعكس طبق حديث امام علي (ع) : «اول ما خلق الله الخلق خلق نوراً ... » 2- فرق دو صيغه در حديث شريف «لما امر ابراهيم و اسماعيل ببناء البيت ... ثم نادي هلم الي الحج و لو نادي هلموا الي الحج لم يحج الا من كان يومئذ انسياً مخلوقاً» 3-راه تطبيق عالم كبير با انسان طبق فرمايش امام (ع) «أتزعم انك جرم صغير ... » 4- در عالم كبير، انبياء محسوس و شرايع آنها ثابت است در عالم صغير چطور 5-تفاصيل موت و حشر و حساب انسانها در عالم كبير 6-ظهور و رجعيت امام (ع) در عالم كبير و عالم صغير 7- استفسار از جواب مسائل به طريق باطن و باطن باطن. آغاز كتاب: حمدله. صلاة‌. و لعنة الله علي اعدائهم ... اما بعد فيقول ... كاظم بن. . ان المولي الاجل. . مولانا علي البرقاني ... قد اتي بمسائل صعبة مشكل‌قصرت دونها الافهام ... انجام كتاب: و عجل فرجهم. هذا آخر كلماته نقلتها بالفاظه الشريفة و كتبت الجواب علي حسب ما و سعي ... و ظني ان ذلك بكفيه. . بجميع ما اردت فقد حصلت. الحمدلله رب العالمين و صلي الله علي محمد و‌اله الطيبين الطاهرين. [محمد علي دياني ص 85؛ شخصي ميبدي 2/101؛ كتابخانه وزيري 3/1068؛ دائرة المعارف اسلامي 1/121؛ شيخ علي حيدر 1/368 و 1/386؛ رايانه ملي 1191 و 1286]

در جواب سيد احمد بن سيد حسن حسيني در رد بر يهود و نصاري و اثبات نبوت و ولايت ائمه اطهار عليهم السلام و بطلان مذهب مخالفين ايشان و مخالفين شيعه كه آنرا در 25 ربيع الاول 1258 هـ ق، ساخته است و چاپ شده. در پاسخ سيد حسن الحسيني نگاشته است. در پاسخ سيد احمد فرزند سيد حسن حسيني. در رد يهود و اثبات پيامبري حضرت محمد و ولايت حضرت علي و فرزندانش، با ديدي شيخي. در انجامه نگارنده تاريخ به پايان رسيدن 15 ع 1/1258ق آمده است. (احمد منزوي) در شرح رساله سيد احمد بن حسن حسيني در نبوت و امامت. اين اثر شرحي است بر كتابي كه سيد احمد احصايي براي مؤلف نوشته بوده است، و در متن به كلمات قال اقول بر مي خوريم. اين اثر بايد جزو آخرين آثار مؤلف باشد چرا كه تاريخ اتمام آن را ماه صفر از سال 1258 يعني يكسال پيش از درگذشتش ثبت نموده و كتابت نسخه حاضر هم در همان سال اتفاق افتاده است. (احسان شكراللهي) آغاز كتاب: الحمدلله الذي اوضح السبيل باقامة البرهان و الدليل و ابطل ... اما بعد، فيقول العبد الجاني. . كاظم بن قاسم الحسيني الرشتي ان السيد السند و الاخ المعتمد السيد احمد بن سيد حسن الحسيني قد كتب الي كتابا علي طريقة السلوك محصله الرد علي اليهود و النصاري و اثبات نبوة. انجام كتاب: ان اردت الاصلاح ما استطعت و ما توفيقي الا بالله. عليه توكلت و اليه انيب ... قد فرغ من املائها منشيها في الخامس عشر من شهر ربيع الاول من ... [الهيات مشهد 3/880؛ رايانه آستان قدس؛ ]

پاسخ به سوالات ارسالي از جبل عامل است و تاليف شده به روز جمعه 23 شعبان 1239. در ديباچه از پرسنده نام برده نشده، در انجامه تاريخ نگارش آدينه 23 شعبان 1238ق آمده است. نخستين پرسش درباره آيت «فان تنازعتم في شيئ فردوه ال الله و الي الرسول و اولو الامر منكم» و واپسين پرسش: « باي شيئ يتوصل العبدالي حصول نورالمعرفة ... » شايد همان باشد كه در «فهرست كتب مشايخ: 358» رديف 300 به نام «رساله» در جواب بعض علماي جبل عامل ياد شده باشد. (احمد منزوي) آغاز كتاب: حمدله. صلاة‌. اما بعد، فيقول العبد الجاني. . الرشتي، انه قد اتت مسايل عريضه (عويصة) من جبل عامل لبعض العرفا الازكياء و يري الجواب علي الاستعجال و انا. . قال سلمه الله. قال الله فان تنازعتم في شيئ. انجام كتاب: و توجه الي المعني المراد بلطيف الاشارة لعلك [ ... ] بالمطلوب. و لاحول و لاقوة الا بالله العلي العظيم. قد فرغ من تسويدها منشيها عصر يوم الجمعة ‌الثالث و العشرين من شهر شعبان سنة 1239 [محمد علي دياني ص 86؛ دائرة المعارف بزرگ 1/359؛ نسخه پژوهي 3/109]

جواب سؤالاتي كه از رشتي شده و او جواب آنها را بعد از شش ماه و مسافرت به مشهد مقدس و بازگشت به كربلاي معلي داده است سؤالات را متن قرار داده و شرح كرده است. (صدرائي خوئي) سؤال ها از شخصي به نام محمد حسين بن خلف بن درمسائل متفرقه از معني « وسع کرسيه السموات ... »، « حروف نورانيه »، « معني قول اميرالمؤمنين عليه السلام: انا کاب الدنيا لوجهها » وغيره که مشتمل بر38 سؤال است وباعناوين « قال - اقول » برگزار مي شود. جواب سؤالهائي است كه در مسائل اعتقادي مانند (فرق بين دوام خدا و دوام جنت ونار - علم خدا به زيد قبل از وجودش - و كيفيت توجه خطاب به ما در حالتي كه معدوم بوديم و ... ) از مؤلف شده و از آنها را پاسخ داده است ابتدا سؤال را با عنوان «قال» مي آورد بعد با عنوان «اقول» به جواب آن مي پردازد. جواب يازده پرسش اعتقادي است كه سيد رشتي به طريقه خود بدانها پاسخ گفته است و در آن به بعضي از اعتراضات وارده بر شيخ احمد احسائي جواب گويد. جواب مسائلي چند در عرفان است كه سيد رشتي به طريق خود بدانها پاسخ گفته است. پاسخ از يازده سؤال است درباره معني عصمت و ولايت مطلقه و داستان تازيانه سواده بر پيامبر اكرم و جبر و تفويض و چگونگي نزول جبرئيل و خوردن حضرت رضا انگور مسموم را و موجب بر بدا و حروف اسما و طاقت عباد بر نماز وجود تشريعي و تكويني و محتواي قناديل معلقه بر عرش. متن سؤال فارسي و پاسخها عربي، و شب جمعه محرم 1257؟ بپايان رسيده است. (سيد احمد اشكوري) در پاسخ به مسائل گوناگون. اول آنها سئوالي است درباره سر عصمت، نخستين آنها درباره عصمت انبياء و اولياء ... پاسخ چندين سؤال فلسفي است كه نام سائل در رساله حاضر نيامده است، عناوين برخي از سؤالات چنين است: المسألة الاولي: هل يصدر من الواحد اكثر من واحد أم لا؟ المسألة الثانية: ما أول صادر عن الله جل جلاله؟ اين رساله كه او بپرسشهائي پاسخ ميدهد و ميگويد كه از استاد دام ظله گرفتم. (دانش پژوه) اين رساله كه سيد كاظم رشتي بپرسش يكي از دوستان در آن پاسخ ميدهد. (دانش پژوه) در پاسخ كسي كه از وي به «بعض العلماء الاعلام و الففضلاء الكرام ... » ياد مي كند. و آغاز مي شود با پرسش از چندي از كلمات شيخ احسايي: «ان الله خلق الخلق كرماً وجوداً و تفضلا ... . » پرسش هايي ست فلسفي - عرفاني. (احمد منزوي) در پاسخ يكي از «سلاك سبيل حق و يقين» كه در آغاز آن از رسيدن پاسخ هاي پرسش هاي پيشين ياد مي كند. نخستين پرسش در فرق ميان دوام خداوند و دوام بهشت و دوزخ، و واپسين پرسش درباره كفر و ايمان نياكان پيامبر است. در انجامه تاريخ به پايان رسيدن سه شنبه 24 ج1/1236 آمده است. نمايه 24 پرسش و پاسخ اين گفتار در «فهرست كتب مشايخ 338-340» آمده است. اين گفتار در «فهرست تصانيف سيد ... » محيط كرماني (هف) با عنوان زير آمده است: «الرسالة الخامسة‌ (الرابعة) و العشرون ايضاً في اجوبة المسايل العاملية» . نيز شمار پرسش و پاسخ ها 24 است. آغاز كتاب: حمدله. صلاة. اما بعد فيقول العبد الجاني ... الرشتي. ان بعض سلاك سبيل الحق و اليقين و طلاب البصيرة في الدين ... قد عرض علي مسايل غامضة ... قال سلمه الله. بعد السلام علي تلك الطلعة البهية‌. انجام كتاب: فان ذلك مقتدر في حقه. و هذا ظاهر واضح. انشاالله. و لاحول و لاقوة الا بالله ... قد فرغ من تسويدها منشيها في اليوم الثلاثا الرابع و العشرين من (ج 1/1236ق) مع كمال اختلال البال و اغتشاش الاحوال. حامداً مصلياً مستغفراً ... [التراث العربي 3/48؛ مرعشي 13/196؛ حضرت معصومه 1/376؛ دائرة المعارف بزرگ اسلامي 1/107 و 1/260 و 1/319؛ ذريعه 8/360: متن؛ فهرست نسخه هاي خطي فارسي 2/919؛ مشار فارسي 2/2189؛ دياني ص 128؛ دانشگاه تهران 15/4130 و 17/411 و 16/575؛ فهرست مشايخ 2/111؛ دائرة المعارف اسلامي 1/33 و 1/108و 1/109 و 1/110 و 1/171؛ اعلام 4/1884، مشار، مؤلفين5/37؛ ذريعه 8/260؛ اعلام 3/1884: فهرست كتب مشايخ 311؛ مشار 2/2189: براي چاپ ترجمه فارسي آن؛ مشار، مؤلفين 5/37: تصوير؛ فهرست كتب مشايخ 313؛ ‌ذريعه 18/32 «كشف الحق»، همانجا 21/226 «المعراج» ؛ اعلام 3/1884 «المعراج» ؛ مشار، عربي 482 «مجموعة الرسائل» چ 1277ق؛ مشار، مولفين، 5/37؛ نشريه 5/223]