آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1530
جهت جمله ای و جهت شیئی
نویسنده:
محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
امروزه تمایز میان جهات جمله ای (de dicto) و جهات شیئی (de re) از مباحث بسیار مهمی است که هم در حوزه منطق موجهات و هم در قلمرو متافیزیک تحلیلی، جایگاه ویژه ای یافته است. برای مثال، پذیرش ضرورت شیئی یکی از مبانی اساسی پذیرش ذات گرایی (essentialism) است. در این مقاله پس از اشاره ای کوتاه به سابقه این تمایز در فلسفه غرب و اسلامی به تفاوت نحوی و معنایی این دوگونه جهت پرداخته می شود. در ادامه تفاوت تفکیک جمله ای / شیئی با دو تفکیک مشابه بررسی می گردد و در پایان نگاهی به رابطه جهات جمله ای و جهات شیئی خواهیم داشت.
صفحات :
از صفحه 125 تا 148
زمانمندی در تفکر جدید
نویسنده:
منوچهر صانعی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
بنابر مفهوم زمانمندی، علوم به دو بخش طبیعی و انسانی تقسیم می شوند. علوم انسانی علوم زمانمند یا تاریخمند است، یعنی وقوع تاریخی آن ها پیوند ضروری با زمان وقوع آنها دارد و این امر بر خلاف علوم طبیعی است. زمانمندی در عصر جدید از فلسفه دکارت برخاست، اما در فلسفه های آلمانی از لایب نیتس تا هایدگر پرورش یافت. نتیجه این دیدگاه عبارت است از اختصاص هر رویداد فرهنگی به زمان خاص آن. زمانمندی از ویژگی های تفکر جدید است و در فلسفه یونانی که منابع اصلی آن آثار افلاطون و ارسطوست، نشانی از آن دیده نمی شود؛ زیرا زمان از نظر افلاطون سایه و تصویر ابدیت و از نظر ارسطو یکی از مقولات عرضی است. در حالی که مفهوم زمانمندی متضمن اصالت وجود زمان است. در عصر جدید، دکارت که فلسفه او صبغه مسیحی دارد، اعلام کرد که لحظات و آنات زمانی هر کدام یک واقعیت اصیل و از لحاظ وجودی مستقل از آنات دیگر است، و کانت در هر دو حوزه حس و فهم دخالت مستقیم و مؤثر زمان را در تحقق «محسوس» و «مفهوم» اعلام کرد. زمانمندی در عصر جدید پیوندی ناگسستنی با تاریخمندی دارد و این ارتباط از ویژگی های منادولوژی لایب نیتس است؛ زیرا منادهای لایب نیتس در یک فرایند نامتناهی در طول زمان (تاریخ) صفات خود را از قوه به فعلیت می رسانند. در فلسفه هگل، مفهوم «ضرورت دیالکتیکی» به این خاصیت زمانی اضافه شد و هگل اعلام کرد که حوادث تاریخ در همان زمان و به همان صورت که رخ داده اند، باید رخ می دادند. این سنت زمانی - تاریخی فلسفه آلمانی به دیلتای رسید و او با استفاده از این سنت، دو مفهوم تاریخمندی و نقد عقل تاریخی را در هم آمیخت. سرانجام هایدگر در کتاب «وجود و زمان» حالت هستی را ذاتا زمانمند و زمانمندی را جوهر هستی اعلام کرد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 21
بررسی قضایای حقیقیه منطق‌دانان مسلمان و گزاره‌های قانون‌وار به تقریر نِلسون گودمَن
نویسنده:
احمد عبادی، احد فرامرز قراملکی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
غرض از نگارش مقاله حاضر، انجام مطالعه ای تطبیقی میان آرای منطق دانان مسلمان در خصوص قضیه حقیقیه از یک سو و دیدگاه نِلسون گودمَن در باب گزاره های قانون وار از سوی دیگر می باشد. از این رو، ابتدا تحلیل منطق دانان مسلمان از مفاد قضیه حقیقیه و نیز نظر گودمَن در مورد گزاره های قانون وار را تقریر می‌کنیم و سپس با اخذ روی‌آوردی تطبیقی به تبیین مواضع خلاف و وفاق این دو دیدگاه می پردازیم. از این رهگذر روشن خواهد شد که ضمن وجود برخی اختلافات مبنایی، وجوه اشتراک بسیاری در این دو دیدگاه یافت می شود که تأمل روش مند در آن ها به لحاظ معرفتی بسیار حائز اهمیت می نماید. کلیت و تعمیم پذیری، تقویت و تأیید شرطی های خلاف واقع، و برخورداری از قدرت تبیین علمی، و پیش بینی از مشترکات آن ها است. از سوی دیگر، برخلاف قضایای حقیقیه که محصول استقرا نیستند، گزاره های قانون وار برآمده از استقرا هستند.
صفحات :
از صفحه 43 تا 62
سنت ارسطویی در فلسفه اخلاق غرب: دیدگاه های مک اینتایر
نویسنده:
قدرت اله قربانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
اخلاق ارسطو یکی از عناصر اصلی فلسفه او است که به سبب برخوردار بودن از عناصر مهم و غایت انگارانه و توجه به سعادت و فضایلی عقلانی چون حکمت، شجاعت، اعتدال و عدالت، دارای جایگاه مهمی در اندیشه فلسفی غرب است. این سنت اخلاقی در سایه همین خصوصیات، در قرون وسطی و در برخورد با ادیان ابراهیمی چون مسیحیت، یهودیت و اسلام، نه تنها انسجام خود را از دست نداد، بلکه ضمن تایید از سوی آنان، عناصری نیز بر آن افزوده گردید و به ویژه در مکتب توماسی، با خلاقیت اکویناس، عناصر اگوستینی و الهیات مسیحی نیز بر آن افزوده گردید و آن را تکمیل کرد. اما در دوره جدید، در پی تغییر نسبت انسان با جهان و خدا، اخلاق معنای دیگری یافت و عواطف و امیال انسان محور اخلاق قرار گرفت. در واقع، عقل که محور اخلاق و فضایل آن بود، به کنار نهاده شد که این امر را می توان در دیدگاه های فیلسوفانی چون هیوم، رید، کانت، هاچسون، نیچه، بنتام و جان استوارت میل ملاحظه کرد. در نتیجه، اخلاق دوره مدرن را می توان به اخلاق عاطفه گرا تعبیر کرد که در آن، گزاره های اخلاقی، در واقع، انشای عواطف و احساسات است و صدق و کذب در آن راه ندارد. مک اینتایر با بیان مطالب فوق، بر آن است که تنها راه نجات اخلاقی غرب، بازگشت به سنت اخلاقی ارسطو است؛ زیرا تنها این سنت است که به واسطه غایت انگاری و تکیه بر فضایل عقلانی، توانایی لازم را برای رسیدن به سعادت حقیقی دارد؛ البته می توان کاستی های سنت ارسطویی را با بازسازی آن برطرف کرد.
صفحات :
از صفحه 61 تا 82
ارسطو، هیوم و اخلاق فضیلت
نویسنده:
زهرا خزاعی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
به نظر می رسد كه اختلاف مبانی ارسطو و هيوم، امكان وحدت اين دو متفكر را در اعتقاد به نظريه اخلاقي واحدی به حداقل برساند. تجربه گرايی هيوم و عقل گرايی ارسطو پيامدهای معرفتشناختی چندی را در حوزه اخلاق به دنبال دارد. جايگاه و تعريف فضيلت و سعادت و تكيه بر نقش معرفت شناسانه حكمت عملی در اخلاق ارسطو و تأكيد بر نقش عواطف و احساسات در شناسايی احكام اخلاقی و فرمانبرداری عقل از عواطف، در اخلاق هيوم، اين تفاوت را بارز و چشم گير می سازد. به رغم همه اين تفاوتها، در نوشتار حاضر، سعي بر آن است تا توجيهی برای وابستگی هيوم به تئوری فضيلت ارسطويي بيابيم. تأييد رابطه تنگاتنگ عقل و عواطف و هدايت گری آن نسبت به عواطف در شناخت احكام، و محوريت منش های اخلاقی در اين رابطه، و نقش لذت در ارزيابی افعال اخلاقی، از جمله مواردی است كه از طريق آن می توان آرای دو فيلسوف مورد نظر را به يكديگر نزديك كرد و راه را برای پيوستن هيوم به نظريه اخلاقي ارسطو هموار نمود.
صفحات :
از صفحه 61 تا 74
نظریۀ استنتاج در منطق ابن سینا: آمیزه ای ارسطویی رواقی با خطایی بطلمیوسی
نویسنده:
مهدی عظیمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
رگه هایی از منطق گزاره ها را در آثار ارسطو می توان دید. با این حال، او شیفته آموزه قیاس حملی است و قیاس های شرطی را اگرچه تحویل ناپذیر، ولی نیازمند به آن ها می شمارد. پس از ارسطو، شاگردانش کوشیدند نظریه قیاس های شرطی را گسترش دهند با این حال کار چندانی از پیش نبردند. این رواقیان بودند که با نگاه ویژه به منطق گزاره های شرطی، نخستین دستگاه منطق گزاره ها را پایه گذاری کردند. جایگاه بنیادین منطق رواقی در آغاز قرن بیستم و در پرتو آموزه های منطق ریاضی کشف گردید. ابن سینا اگرچه می کوشد در نظریه استنتاج از دست آوردهای هر دو سنت ارسطویی و رواقی بهره گیرد؛ اما همچنان منطق رواقی را کم اهمیت می شمارد و بیشتر نیروی خود را صرف گسترش نظریه «قیاس های تماماً شرطی» تئوفراستوس می کند. کم اهمیت دانستن منطق رواقی به خودی خود یکی از خطاهای راهبردی ابن سینا است که خاستگاه آن نوشته های مشاییانی چون اسکندر افرودیسی است که منطق رواقی را با تحقیر گزارش کرده اند. افزون بر این، ابن سینا از نظر منطقی، قیاس حملی را در جایگاه نخست، قیاس اقترانی شرطی را در جایگاه دوم، و قیاس استثنایی را در جایگاه سوم می نشاند. این دومین خطای راهبردی اوست که از آناکاویک نخست ارسطو سرچشمه می گیرد و می توان آن را «خطای بطلمیوسی» نامید.
صفحات :
از صفحه 21 تا 48
بررسي تحليلي چيستي فضيلت از منظر ارسطو و ابن‌مسكويه
نویسنده:
علی‌اکبر علیزاده
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
بحث دربارۀ دیدگاه ارسطو و ابن‌مسکویه، فیلسوفان اخلاق یونان و جهان اسلام، از‌این‌رو، اهمیت دارد که آنها به نوعی جزو اولین کسانی هستند که به اخلاق فضیلت پرداخته‌اند، ازاین‌رو، اولین قدم در شناخت اخلاق فضیلت از نگاه آنها این است که به بررسی چیستی فضیلت از منظر این دو اندیشمند بزرگ بپردازیم. اما آنچه در بررسی چیستی فضیلت از منظر این دو به چشم می‌خورد، يكي مشترک بودن آنها در برخی از مفاهیم‌، مانند اهمیت دادن به عقل و گنجاندن حدوسط در تعریف‌هایشان است، هرچند در بیان حدوسط و چگونگی آن با هم تفاوت دارند؛ و ديگري اختصاصات تعریفشان است؛ به‌گونه‌اي‌كه هر کدام تعریف خاصی از فضیلت دارند؛ نكات ديگر، تفاوت نگاه ارسطو به نفس و تقسیمات آن با نگاه ابن‌مسکویه، میزان تأثیرپذیری اخلاق فضیلت اسلامی از اخلاق فضیلت یونان، و چگونگی تأثیر ابن‌‌مسکویه از افلاطون و ارسطوست. مقالۀ حاضر به روش تحليلي ـ توصيفي به این مهم می‏پردازد و زوایای مختلف تعریف فضیلت را از مباحث این دو فیلسوف استخراج به مقایسۀ آنها با یکدیگر می‏پردازد.
صفحات :
از صفحه 85 تا 96
توماس آکوئینی و فلسفه
نویسنده:
محمد ایلخانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در تبیین اندیشه توماس عده ای آن را نمونه اعلای فلسفه مسیحی و فلسفه جاویدان خوانده اند و عده ای دیگر نیز او را متکلمی کامل نامیده اند و بر هماهنگی کامل میان عقل و ایمان در آثار او تاکید کرده اند. در این مقاله، سعی شده تا نشان داده شود که اندیشه توماس را نمی توان یک فلسفه دانست و اصطلاح فلسفه مسیحی برای آن مناسب نیست. توماس سعی کرد مسیحیت پولسی - یوحنایی را، علی رغم تقابلی بنیانی، با تفکر مشائی جمع کند و بر مبنای فلسفه ارسطو، با کمک آراء ابن سینا و ابن رشد، تفسیری مشائی و تک معنایی از آن ارائه کند. در این راستا از نظریه غالب که بر رازورزی مسیحی تاکید می کرد، دور شد و به همین دلیل است که از همان ابتدا مورد نقد طرفداران جریان اخیر، به خصوص فرانسیسیان، قرار گرفت. هر چند که خود ایشان نیز بر مبنای فلسفه های نوافلاطونی به تبیین مسیحیت پرداختند.
صفحات :
از صفحه 7 تا 26
نقد و بررسی نظریه وحدت شخصی وجود (با رویکرد کلامی فلسفی)
نویسنده:
طاهره صاحب الزمانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
در بینش ملاصدرا، وجود حقیقتی منحصر و مختص به ذات الهی است، اگرچه ملاصدرا بر وحدت وجود تکیه کرده است، کثرت را نیز قبول و توجیه کرده است. به بیان وی عالم هستی با تمام مظاهر و مراتبش و با این گستردگی چیزی جز تجلی الهی و ظهور جمال و جلال ربانی نیست. حال اگر در عالم هستی تحقق چیز دیگری به جز یک وجود اصالت ندارد، چگونه این عالم هستی با این همه کثرات را می توان تبیین کرد؟ ملاصدرا جهت تبیین کثرات عالم، داعیه دار اثبات عقلانی نظریه وحدت شخصی وجود است. تمامی مکاتب فلسفی حوزه اندیشه اسلامی نیز به نوعی مجبور به پذیرش این دیدگاه شده اند، لیکن این پذیرش مستلزم سه لازمه فلسفی و کلامی است: نفی علیت، همه خداانگاری، و پذیرفتن جبر و نفی اختیار. از همین رو به باور نگارنده، نظریه یادشده به لحاظ تفکر دینی مردود است. برای اثبات، ابتدا مبانی فلسفی ای که نظریه وحدت شخصی وجود بر آن ها مبتنی است بیان می شود و سپس انتقادات وارده مطرح می شوند تا از این ره گذر اثبات شود که سخن از نظریه وحدت شخصی وجود با باورهای اعتقادی و بدیهیات عقلی سازگار نیست و نظریه ای قابل انکار است.
صفحات :
از صفحه 87 تا 104
حکماى اسلامى و قضایاى اخلاقى
نویسنده:
محمدصادق لاریجانى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
افعال آدمى به حسن و قبح متصف مى‏ شود، اما این حسن و قبح ‏چیست و قضایایى که بر آنها مشتمل‏ اند، چه ماهیتى دارند، از مسائلى است که ذهن فیلسوفان را قرنها به خود مجذوب ساخته ‏است. از زمان سقراط حکیم و حتى فیلسوفان قبل از سقراط مساله حسن و قبح افعال به طور قابل اعتنایى مطرح بوده و ارسطو دو کتاب عمده در باب اخلاقیات تدوین نموده است: کتاب «اخلاق‏»، [Ethics] که اخلاق نیقوماخس هم خوانده ‏مى‏ شد؛ و «اخلاق‏» اودموس، [Eudemian Ethics]. متکلمان‏ اسلامى این مباحث را با شدت هر چه تمامتر دنبال کرده‏ اند و آثار فراوانى از خود به جاى گذاشته‏ اند. در این مقاله پیرامون این موضوعات بحث می شود: توضیح افعال، تفاسیر برخی فلاسفه در مورد افعال و رفتار، قضایای اخلاقی و موضوع حسن و قبح.
  • تعداد رکورد ها : 1530