آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 467
تبیین و بررسی مکتب تاویلی علامه حسن زاده آملی
نویسنده:
حمزه حبیب زاده اسبو
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
علامه حسن زاده آملی حکیم و دانشمند از معدود علمای است که از جامعیت علمی برخوردار است هم در علوم عقلی و نقلی و هم در سیر و سلوک و کشف و شهود مراتب عالیه را طی کرده اند. مکتب تاویلی ایشان با مستندات عقلی و نقلی و عرفانی همراه بوده علامه حسن زاده آملی هرجا سخن از اسرار و حقایق به میان می آورد التفات ویژه ای به طهارت نفس، سیر و سلوک و کشف و شود می کنند. تاویل روشی برای رسیدن به لایه های باطنی و معانی ژرف و عمیقی است که در کتاب تکوینی و تدوینی وجود دارد. و نه برای انسان حد یقف است و نه برای قرآن. چراکه برای قرآن، قرآن کتبی، قرآن مثالی، قرآن عقلی هست وآیات و درجات قرآن، زمانی برای انسان تجلی می کند و اسرار و حقایق خود را به او نشان می دهد که انسان اسماء و صفات الهی را در خودش پیاده کند لذا معرفت فکری غیر از معرفت قلبی است. محال است انسان تنها با معرفت فکری به کنه اسرار و حقایق برسد. از دیدگاه علامه حسن زاده آملی فهم انسان ازکتاب تکوین و تدوین الهی دارای مراتب و درجات است.مراتب و درجات قرآن در وجود انسان نمود پیدا می کند. انسان هرچه بیشتر کتاب وجودی خودش را بخواند به فهم بالاتری دست پیدا می کند.
نقدهای علامه حسن‌زاده‌ آملی بر براهین «تناهی ابعاد اجسام»
نویسنده:
مرضیه اخلاقی، مسعود میشکار مطلق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مسئلة تناهی یا عدم تناهی عالم طبیعت که از جمله مسائل مطرح شده در هندسه و طبیعیات قدیم بوده، یکى از مسائل فلسفى به‌شمار می‌رود که با استعانت و استمداد از قضایاى ریاضى مبرهن شده است. غرض از بیان این مسئله، اثبات محدودیت عالم جسم و جسمانى و تعیین پایان و منتهی‌الیه جهان ماده و عالم طبیعت بوده است؛ اما نه از این حیث که چون هر جسمی ابعاد سه‌گانة محدودی دارد، پس عالم نیز محدود است چون عالم چیزی نیست جز موجودات آن، بلکه سخن بر افلاک، به‌ویژه محدد الجهات متمرکز شده است. پزسش این است که اصولاً ماوراء افلاک و اصطلاحاً فراتر از سطح فلک‌الافلاک چست؟ آیا خلأ است یا ملأ، یا نه خلأ و نه ملأ؟ اگر خلأ است آیا می‌توان در آنجا امتدادی را تصویر نمود؟ اگر چنین است، چه نوع امتدادی است؟ طبیعی‌دانان در پاسخ به پرسش‌های بالا، براهینی آورده‌اند که منتج به اثبات مسئلة تناهی ابعاد شده است. نوشتار حاضر، پس از بیان براهین ارائه شده در آثار فلسفی ابن‌سینا، سهروردی و ملاصدرا ‌ـ‌به نمایندگی از فلسفه‌های مشاء، اشراق و متعالیه‌ـ به بیان نقدهای علامه حسن‌زاده آملی بر این براهین پرداخته است. از نظر وی چون براهین مذکور در اثبات تناهی عالم جسمانی ناتوانند و از آنجا که آثار و افعال الهى منحصر به عالم شهادت مطلقه نیست ـ‌بلکه ورای عالم جسم، عالم یا عوالم دیگری با مخلوقات و موجودات خاص هر عالم نیز وجود دارد‌ـ ما را به این حقیقت می‌رساند که نه تنها کلمات وجودی خداوند سبحان که اطوار و شئون اسمائى او هستند، غیر متناهى‌اند، بلکه کلمات عالم جسمانى و همچنین عالم جسمانی نیز غیر متناهى است.
صفحات :
از صفحه 11 تا 22
معرفت نفس از نظر علامه حسن زاده آملی
نویسنده:
حسین حسینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر کوششی درزمینه معرفت نفس با توجه به نظرات استاد حسن‌زاده آملی است، نفس شناسی، یکی از بحث‌های مهم فلسفه و کلام اسلامی به شمار می‌رود که فهم برخی آیات و روایات، وابسته به شناخت نفس انسانی است، در میان حکمای اسلامی معاصر، کمتر کسی است که به‌مانند استاد حسن‌زاده آملی در زمینه معرفت نفس آثاری به جای گذاشته باشد، ازاین‌رو درصدد آنیم که، مهم‌ترین مباحث مورد اشاره استاد در این جستار فراهم آید. هدف اصلی پژوهش حاضر، شناساندن ماهیت و کمالات بالفعل و بالقوه نفس، رابطه نفس با پروردگار، کل نظام خلقت، معلومات، ملکات اعمال و بدن است. در این پژوهش علاوه بر روش فلسفی از روش عرفانی نیز استفاده شده است. در نظر استاد، نفس جوهری است که به علت بی‌حدوحصر بودن سعه وجودی آن، تعریف بردار نیست، ملکات اعمال و ادراکات در نفس انسان افزون بر تأثیر در ذات، موجب اتحاد آن‌ها با ذات انسان می‌گردد، تا آنجا که در سرای آخرت هر نفس انسانی، یک نوع خواهد بود تحت جنس، نه فرد که تحت نوع است؛ ازاین‌رو در سرای آخرت تمام درجات بهشت و درکات دوزخ، همه برخواسته از نفوس انسان‌ها است، یکی از ادراکاتی که با نفس انسان متحد می‌گردد اسماء و صفات الهی است که از آن، تعبیر به تجلی اسماء و صفات الهی می‌کنند. علاوه بر این نفس انسان، توانایی تعلق به اجسام را دارد؛ ازاین‌رو نفوس پاک، می‌توانند به اذن الهی تصرف در کائنات داشته باشند، هم‌چنین توسط قدرت خیال که واسطه عقل و حس انسان است، توانایی خلق امور را خواهند داشت.
شرح المنظومة المجلد 1
نویسنده:
هادی بن مهدی سبزواری؛ مصحح: حسن حسن زاده آملی؛ محقق: مسعود طالبی
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: نشر ناب,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«شرح المنظومة» اثر فلسفی ملاهادی سبزواری است. مقصود حكیم سبزواری از این تألیف، ایجاد زمینه و دیدگاه عمومی، منطقی، فلسفی و عرفانی برای ورود و فهم به درس اسفار اربعه ملاصدرا بود. وی با زبردستی و مهارت خاص موفق به انجام این امر شد و در قالب شعرهای زیبا این كار را انجام داد. هیچ كتابی پس از تألیف شرح منظومه، تاكنون نتوانسته جایگزین آن از حیث روش و مبانی گردد. مطالب كتاب كه در هفت مقصد تدوین شده است بدین شرح می باشد: مقصد اوّل: در امور عامه. مقصد دوم: در جواهر و اعراض. مقصد سوم: در الهیات به معنی الاخص. مقصد چهارم: در طبیعیات. مقصد پنجم: در بنوات و منامات. مقصد ششم: در معاد. مقصد هفتم: در علم اخلاق. هر مقصد خود به چند فریده و هر فریده به چند غرر تقسیم می شود.
تحلیل دلالت معنایی اوصاف نفس بر اوصاف ربّ بر مبنای حدیث معرفت نفس با تکیه بر آثار علّامه حسن‌زاده آملی
نویسنده:
علیرضا فارسی نژاد ، فاطمه شرافت سرشت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
رابطۀ خود‌شناسی و خداشناسی یکی از مسائل بسیار مهم در حوزۀ انسان‌شناسی و خداشناسی است و این مسأله به اندازه‌ای مهم است که در جوامع روایی ما احادیث بسیار زیادی به این مسأله پرداخته‌است. از جملۀ این روایات می‌توان به حدیث شریف «کسی‌که خود را بشناسد، پروردگارش را شناخته‌است» اشاره کرد. با توجه به اهمیت شناخت نفس و دلالت آن بر شناخت ربّ، مقاله حاضر با روش تحلیلی- توصیفی با هدف تبیین چگونگی دلالت معنایی اوصاف نفس بر اوصاف ربّ، ابتدا به تحلیل حدیث معرفت نفس پرداخته و سپس نحوۀ دلالت معنایی اوصاف نفس بر اوصاف ربّ را در دو دسته صفات ثبوتی و سلبی مورد بررسی داده و به این نتیجه رسیده‌است که به میزانی که انسان خود را بشناسد، به همان میزان، شناخت او نسبت به ربّ خود نیز ارتقا یافته و دقیق‌تر می‌شود. به عنوان مثال از شناخت اوصاف ثبوتی‌ای مانند علم، قدرت، حیات و ... و اوصاف سلبی‌ای مانند عدم ترکب، عدم رؤیت حسی، عدم حلول و اتحاد، عدم نوم و غفلت و ... در نفس، می‌توان به شناخت چنین اوصافی در ربّ نائل آمد.
صفحات :
از صفحه 167 تا 192
بررسی هستی‌شناسی قوه خیال از منظر حسن‌زاده آملی
نویسنده:
حسین حسن زاده، فاطمه حسن زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
هستی‌شناسی قوه خیال و اثبات کارکردهای ادراکی آن، یکی از اساسی‌ترین معضلات علمی در علم‌النفس فلسفی است و هر یک از مکاتب مشاء و اشراق و حکمت متعالیه، رویکردهای متفاوتی درباره تجرد یا مادی‌انگاری خیال، مدرک‌بودن و ماهیت صور خیالی برگزیده‌اند. در مقاله حاضر، هستی‌شناسی خیال از دیدگاه حسن‌زاده آملی بررسی شده است. خیال در دیدگاه وی، صرفاً در قوه‌ای باطنی که حافظ صور باشد، محدود نمی‌شود ومتأثر از مبنای وحدت شخصیه، محدوده‌ای فراتر از تعاریف رایج مشائی و صدرایی دارد. ابعاد ماهوی خیال و کارکردهای این قوه نیز متأثر از این نوع نگاه، متمایز از سایر دیدگاه‌ها است. در دیدگاه حسن‌زاده آملی، فاعلیت قوه خیال در پرتو مقام انشائی آن معنا می‌یابد که بدون دریافت‌های شهودی حاصل نمی‌شود. تبیین مقام انشاء اسمایی این قوه، از اساسی‌ترین کارکردهای خیال از نگاه او است. در دیدگاه وی، صور خیالی موجود در عالم خیال نفسانی با عوالم ماورایی رابطه‌ای دوسویه دارد.
صفحات :
از صفحه 117 تا 134
بررسی تطبیقی نفس از دیدگاه حسن‌زاده آملی و فروید
نویسنده:
اشرف میکائیلی ، صادق صالحی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در روان­شناسی، شناخت نفس و مراتب آن نقش بنیادینی در شناخت انسان دارد. از طرفی نفس شناسی در بسیاری از نظریات اخلاقی مبنای شکل­گیری فضایل اخلاقی است. ازآنجاکه نفس در نظریات اخلاق فلسفی اسلامی قرابت­ هایی با شخصیت و نفس­ شناسی در نظریات روان­شناسی دارد، می­ توان بررسی تطبیقی بین دیدگاه حسن­ زاده آملی و فروید انجام ­داد. یکی از مسائل مهم در شناخت انسان و شخصیت او، بحث نفس و نظریه‎ های مربوط به آن است و می‎توان آنچه مطالعات پراکنده روان‌شناسی را انسجام­می‎بخشد و به آن­ها معنا و مفهوم روشنی می‎دهد، تفسیر این یافته‎ ها و مطالعات در سایه نظریه منسجمی است که بتواند رفتار انسان را در تمامی ابعاد آن توجیه و تبیین کند. ازاین­ رو در این پژوهش تلاش­ شده­ است با روش تحلیل محتوا به بررسی تطبیقی نفس از دیدگاه حسن­ زاده آملی و فروید پرداخته­ شود. از دیدگاه حسن­ زاده آملی، نفس جوهری است که به علت بی‌حدوحصر بودن سعه وجودی آن، تعریف بردار نیست، ملکات اعمال و ادراکات در نفس انسان افزون بر تأثیر در ذات، موجب اتحاد آن‌ها با ذات انسان می‌گردد، تا آنجا که در سرای آخرت هر نفس انسانی، یک نوع خواهدبود تحت جنس، نه فرد که تحت نوع است؛ اما از دیدگاه فروید مفاهیم «او»، «من» و «من برتر»، هم انواع مختلف نفس هستند و هم در مراحل مختلف رشد فرد به­ وجودمی‎ آیند.
صفحات :
از صفحه 129 تا 146
حسن حسن زاده آملی ، عارف ربانی و شارح صدرایی
نویسنده:
عبدالله صلواتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
انسان‌شناسی عرفانی در اندیشه و آراء علامه حسن‌ زاده آملی
نویسنده:
محمدجواد رودگر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
انسان کامل نقش محوری در حدوث و بقای عالمِ وجود و استکمال نوعی آن از آغاز تا انجام هستی دارد و صاحب ولایت مطلقه و واسطة فیض در قوس نزول و صعود است. بدین‌سان اهل معرفت حقیقت محمدیه(ص) را «ام‌الاسماء» و «ام‌الاعیان» نامیده‌اند. شناخت همه‌جانبه انسان کامل از خاتم‌الانبیاء (مظهر ختم ولایت کلی بالاصاله) تا خاتم‌الاوصیاء (جلوه خاتم ولایت کلی به تبعیت) به قدر طاقت بشری امری مهم در نیل به مقام خلافت الهی و ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای حمل بار امانت خدای سبحان و وصول به مقام ولایت الهیه به شمار می‌آید. علامه حسن‌زاده آملی انسان کامل را به صورت جمعِ سالمِ نقل، عقل و کشف و به روشِ ترکیبی قرآن، برهان و عرفان مورد تحقیق و تدقیق قرار داده و بر این باور است که: 1. هرچه از دریای عالم غیب روانه می‌شود تا به ساحل وجود برسد، صورت آن بر دل انسان کامل پیدا می‌شود و وی از آن حال خبر دارد و ـ درواقع ـ قلب او مجلای اراده حق‌تعالی و مجرای فیض ربوبی است. 2. انسان واقعی و حقیقی در عرف عرفان، کسی است که به فعلیت رسیده است و اگرچه این استعداد نوعی در همه آدمیان تعبیه شده و راه رسیدن به ولایت الهیه به روی همگان باز است، در واقعیت همگان بدان دست نمی‌یابند. بنابراین: 1. انسان در عرف عرفان، انسان به کمال رسیده و فعلیت یافته است. 2. انسان کامل خلیفة‌الله است و در نظام هستی، هم «خلیفه مطلق» وجود دارد و هم «خلیفه مقید». «خلیفه‌ مطلق» انسان کامل است؛ زیرا متخلق به تمام اسما و صفات الهی است. «خلیفه مقید» هم کسی است که بعضی از اسماء الهیه را در خود دارا بوده و نشان‌‌دهنده حق متعال از شئونی خاص و محدود است. 3. عالم ماده امکان استعدادی دارد و موجود مادی توانایی تکاملِ تدریجی خروج از مرتبه نازله به سوی مرتبه کامله (یعنی از نقص به کمال و از قوه محض به سوی کمال مطلق) را داراست. 4. انسان در سیر تکاملی خود، قابلیت آن را دارد که به مرتبه «عقل مستفاد» دست یابد. بدین‌روی انسان کامل صاحب «مرتبه قلب» است که از منظر حکیمان همان مرتبه «عقل مستفاد» است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 22
نسبت معارف قرآنی و برهانی از نظر استاد حسن حسن زاده آملی
نویسنده:
پدیدآور: گلی احمدی ؛ استاد راهنما: محسن جاهد ؛ استاد مشاور: سحر کاوندی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مسئله رابطه عقل و دین و به تعبیر دیگر نسبت معارف قرآنی و برهانی، از مهم‌ترین مسائل در حوزه فلسفه و کلام است. دانشمندان و متفکران بزرگ، هم در جهان غرب و هم در جهان اسلام دیدگاه‌هایی را در این باره مطرح کرده‌اند. پرداختن به این مسئله از اهمیت بالایی برخوردار است؛ تا جایی که می‌توان گفت دیدگاه‌های مطرح شده در این باب منشأ تحولاتی سیاسی، اجتمایی و ...گردیده است. به طور کلی سه رویکرد در این زمینه مطرح است: نسبت تعارض، نسبت تمایز و نسبت تساوی؛ دیدگاه غالب در بین متفکران اسلامی فلسفی مشرب نسبت تساوی بین این دو مقوله است. در این پژوهش به بررسی دیدگاه حسن زاده آملی در مورد نسبت معارف قرآنی و برهانی پرداخته خواهد شد. دستاورد این امر، دریافت پاسخ صریح درباره نسبت معارف قرآنی و برهانی و مبانی و پیش فرض‌های او در به وجود آمدن این نسبت، که پرسش غایی این پژوهش است می‌باشد. حسن زاده دین را برنامه‌ای کامل برای سعادت بشر از سوی پروردگار و عقل را همچون چراغی برای هدایت بشر و قرارگرفتن در صراط مستقیم که همان دین است عنوان می‌کند. او با بهره گیری از آیات و روایات و با تکیه برآراء متفکران بزرگ، دلایلی را برای هماهنگی و اتحاد این دو مقوله بیان می‌کند. در این میان نقدهایی به این رویکرد شده است که در این پژوهش با دسته بندی منتقدان به دو گروه: منتقدان کلی و منتقدان معاصر به بررسی آراء آن‌ها پرداخته شده است و در انتها پاره‌ای از پاسخ‌های حامیان این رویکرد به منتقدان بیان شده است.
  • تعداد رکورد ها : 467