مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
ادراک با واسطه(مقابل ادراک بی واسطه) ادراک بی واسطه(مقابل ادراک با واسطه) ادراک((شناخت کامل)، اصطلاح وابسته) افعال شناختی(اصطلاح وابسته) تعریف معرفت(اصطلاح وابسته) تکامل معرفت(اصطلاح وابسته) جامعه شناسی معرفت(اصطلاح وابسته) راه های معرفت(اصطاح وابسته) روان شناسی ادراک(اصطلاح وابسته) شناخت پذیر((اصطلاح وابسته)، مقابل شناخت ناپذیر) شناخت ناپذیر((اصطلاح وابسته)، مقابل شناخت پذیر) عالم((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم) علم آگاهانه(قسیم علم نیمه آگاهانه و ناآگاهانه) علم اجمالی((منشا علم تفصیلی)، مقابل علم تفصیلی) علم انفعالی(قسیم علم فعلی و علم عیر فعلی و غیر انفعالی) علم بسیط(مقابل علم به علم) علم به جهان خارج(اصطلاح وابسته) علم به علم (مقابل علم بسیط) علم به کنه(مقابل علم به وجه) علم به وجه(مقابل علم به کنه) علم تام(مقابل علم ناقص) علم تفصیلی(مقابل علم اجمالی منشا علم تفصیلی) علم جزئی(مقابل علم کلی ما قبل کثرت) علم حادث(مقابل علم قدیم) علم حصولی(مقابل علم حضوری) علم حضوری(مقابل علم حصولی) علم شناسی فلسفی(اصطلاح وابسته) علم غیر فطری(مقابل علم فطری) علم غیر فعلی و غیر انفعالی(قسیم علم فعلی و علم انفعالی) علم فطری((سرشتی)، مقابل علم غیر فطری) علم فعلی(قسیم علم انفعالی و علم غیر فعلی و غیر انفعالی) علم قدیم(مقابل علم حادث) علم کلی((ما قبل کثرت)، مقابل علم جزئی) علم ناآگاهانه(قسیم علم آگاهانه و علم نیمه آگاهانه) علم ناقص(مقابل علم تام) علم نیمه آگاهانه(قسیم علم آگاهانه و ناآگاهانه) علوم شناختی (اصطلاح وابسته) عوامل معرفت((اصطلاح وابسته)، مقابل موانع معرفت) قلمرو معرفت بشری(اصطلاح وابسته) مراتب علم((محیی الدین)، اصطلاح وبسته) معرفت بشری معرفت غیر متعارف معرفت(ادراک جزئی) معرفت(علم بعد از التباس) معلوم((اصطلاح وابسته)، مقابل عالم) منابع معرفت(اصطلاح وابسته) موانع معرفت((اصطلاح وابسته)، مقابل عوامل معرفت) مهارت(اصطلاح وابسته)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 32
جستاری درباره علم دینی و دینی کردن علوم
نویسنده:
عنایت الله شریفی، محسن سلگی، محمدجعفر محمدزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی
چکیده :
درباره امكان علم دينی ديدگاه های متفاوت و گاه متضادی مطرح شده است. درايـن نوشـتار، پس از طرح «جامعيت دين» و«نگاه الهی به هستی» به عنـوان مبـانی علـم دينـی و دينـی كـردن علوم، ديدگاه «وحدت علم و دين»در ذيل نگاه جامعيت دين، مورد تأكيد محقق قرار گرفته و تلاش شده است تا امكان علم دينی وراهكارهای عملی گشتن آن، مورد تأمـل وداوری قـرار گيرد. محقق با نشان دادن وجوه غيرشناختی علم، سپس برآن شده كه اين وجوه غيرشناختی را می توان با وجوه غيرشناختی دين تكميل نمـود و بنـابراين بـه اثبـات امكـان علـم دينـی رسـيد. مكتوب حاضر پس ازآنكه علم دينی را ابتدا به عنوان موضوعی بـرون دينـی كـه پاسـخ آن در دين يافت نمی شود و نيز علم را از پاسخ به امكان يا امتناع علم دينی عـاجز دانسـته، از رهگـذر فهمی فلسفی و تفسيری ازموضوع به اثبات علم دينی نايل گشته است. رويكـرد هرمنوتيـك و تفسيری در اين مقاله، برآن بوده كه حقيقت، دارای بطونی است كه بايد با تفسير گام به گـام از آن لايه برداری كرد تا به مغز آن دست يافت.
صفحات :
از صفحه 33 تا 60
مشخصات اثر
الگوی حکمی اجتهادی علوم انسانی
نویسنده:
عبدالحسین خسروپناه
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی , محمدتقی مصباح یزدی
چکیده :
علم دینی، مدلی است كه هم به حل تعارض علم و دین می پردازد و هم تولید نظریه های علمی با رویكرد اسلامی را به دنبال دارد. متفكران اسلامی علم دینی را با رویكردهای مختلفی مطرح كرده اند. الگوی حِكمی- اجتهادی، نظریه ای است كه از پنج ركن نظام فلسفی اسلام، نظام انسان شناسی اسلام، نظام ارزشی اسلام، نظام مكتبی (رفتاری و اجتماعی) اسلام و نظام روششناختی اسلام تشكیل شدهاست. نظام فلسفی اسلام، تامین كننده فلسفه های مضاف به هستی و معرفت و انسان و دین و سایر فلسفه های مضاف به امور است. نظام انسان شناسی اسلامی، درصدد توصیف انسان شایسته و مطلوب در عرصه های مختلف تربیت، اقتصاد، مدیریت و غیره است. نظام ارزشی اسلام در بیان ارزش های اخلاقی و فقهی و حقوقی و عرفانی مربوط به علوم رفتاری و اجتماعی است. نظام مكتبی (رفتاری و اجتماعی) اسلام، توصیف گر احكام توصیفی و توصیه ای امور رفتاری و اجتماعی انسان است. نظام روش شناختی اسلام، بیانگر پیش فرض های ابزاری و استفهامی و معنایی و پرهیز از پیش فرض های تحمیلی است.
صفحات :
از صفحه 29 تا 66
مشخصات اثر
نسبت نفس و ادراک در حکمت صداریی
نویسنده:
حسن پناهی آزاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
طبق دیدگاه صدرالمتالهین، علم، حقیقتی از سنخ وجود است؛ اما طوری از وجود كه معطوف به عالِم است؛ یعنی مفهوم علم، ذاتاً مفهوم عالِم را نیز اقتضا می كند. صدرا در سنجش ارتباط متقابل نفس و ادراك، معتقد به علیت نفس نسبت به صور ادراكی حسی و خیالی است و این امر را با عرضهٴ براهینی اثبات كرده است. البته وی با ارتقاء بخشیدن علیت به تشان، معلول را از شئون علت دانسته كه بر آن اساس، میان نفس و مدركات آن نیز یگانگی برقرار گشته و مدركات نفس به شئون نفس تفسیر می شوند و نه اموری عارضی بر نفس. این نظریه، به انضمام براهین تجرد نفس و تجرد ادراك، توان بالایی در مقابله با مادی انگاری ادراك دارد. علاوه برآن، این تبیین از ارتباط نفس و ادراك، كاركرد موثری در تحلیل نشآت اخروی نفس دارد كه گام آیندهٴ این نوشتار به شمار می رود.
صفحات :
از صفحه 5 تا 28
مشخصات اثر
خداشناسی فطری، ادله و شبهات
نویسنده:
محمدحسن قدردان قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
متن
چکیده :
ایـن مقاله، متکفل تبیین و اثبات فطرت خداشناسی و پاسخ به شبهات است. در ابتدای مقاله، بعد از تعریف لغوی و اصطلاحی فطرت اشاره می شود که دین پژوهان مسأله فطرت را از سه نگاه یعنی فطرت و سرشت انسان، فطرت و دین، و فطرت و خداشناسی مورد توجه قرار داده‌اند. در این نوشتار، به شش دیدگاه از خداشناسی فطری اشاره می شود که عبارتند از: 1.‌معنای افلاطونی؛‌2. استعداد؛‌‌‌3. فطری منطقی؛‌‌‌‌4. علم حصولی یا استدلال ساده؛ 5. معرفت شهودی عوالم پیشین؛ 6. علم حضوری. نویسنده در ارزیابی خود از این دیدگاه‌ها به قابل جمع بودن بعضی از آن‌ها اشاره می‌کند؛ آن‌گاه در اثبات فطری خداشناسی به‌تبیین پنج دلیل پرداخته،در‌وسع مجال به نقل و نقد شبهات می پردازد.
مشخصات اثر
جایگاه معرفت شناسی در فلسفه اسلامی
نویسنده:
بیوک علیزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
از زمان کانت به این سو، معرفت شناسی در کانون توجه فیلسوفان قرار گرفته و دل مشغولی اصلی آنان به شمار می رود. هنر اساسی کانت در عطف توجه فیلسوفان، به نقش فعال فاهمه بود. تا آن زمان، تصور عمومی ذهن را منفعل محض می دانست که آینه وار جهان واقع را چنانکه هست به آدمی می نمایاند. اگر دستگاه ادراکی انسان فعال است و معرفت، حاصل فعل و انفعال ذهن است، سهم و حظ هر یک از دو جنبه یاد شده چقدر است؟ و به دنبال آن، باید مشخص کرد که محدوده فاهمه کجاست؟ وارزش معرفت چیست؟ این سؤالها و نظایر آن امروزه در دانش مستقلی بررسی می شود، که یکی از شاخه های پایه در فلسفه است. اگر چه فیلسوفان مسلمان دانش مستقلی در معرفت شناسی به وجود نیاورده اند، اما بسیاری از پرسشهای معرفت شناختی را به صورت استطرادی پاسخ داده اند. مقاله حاضر، نگاهی گذرا به کارنامه فیلسوفان مسلمان در مسئله معرفت شناسی است.
صفحات :
از صفحه 77 تا 31
مشخصات اثر
علم حضوري فراموش شدني نيست، يا مدت فراموشيش بسيار كم است، مانند گرسنگي، مي‎فرمايند:علم به خدا حضوري است و حال اين‎كه كثيري از انسان‎ها خدا را فراموش كرده روزگار مي‎گذرانند؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
در آغاز شايسته است به چند نكته اشاره كنم. تعريف علم حضوري قبل از هر مطلبي درباره علم ضروري است كه ماهيت و گوهر علم حضوري و حصولي روشن گردد تا دامنه و قلمرو هر يك مشخص شود. علم حضوري آن است كه: وجود معلوم در پيش عالم حضور داشته باشد؛ يعني «واقعيت معلو بیشتر ...
مشخصات اثر
بداهت قضایای اخلاقی در اندیشه اسلامی
نویسنده:
حسن معلمی، مجید ابوالقاسم زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
برخی از قضایای اخلاقی بدیهی اند و مبنای توجیه قضایای نظری اخلاق قرار می گیرند. این دیدگاه با وجود آنکه در اندیشه اسلامی سابقه طولانی دارد و به وسیله حکمای معاصر با تفصیل بیشتری مطرح شده است، اما نوع بداهت آن کمتر مورد تبیین قرار گرفته و بعضا با اختلاف نظر همراه بوده است. نگارنده در این نوشتار معتقد است که دست کم دو قضیه «عدل حسن است» و «ظلم قبیح است» بدیهی اولی اند. ولی دیدگاه ها درباره اینکه این قضایا تحلیلی باشند یا ترکیبی، حمل در آنها ذاتی اولی باشد یا شایع صناعی، حسن و قبح ذاتی عدل و ظلم باشد یا عرضی لازم بیّن آن دو، و در صورت ذاتی بودن ذاتی باب ایساغوجی باشد یا باب برهان، مختلف است. بداهت قضایای مزبور فقط بدان جهت نیست که جزو اولیات اند بلکه جزو وجدانیات نیز به شمار می روند. از این رو، باید گفت که ما به علم حضوری نیز برخی مصادیق حسن و قبح را تشخیص می دهیم.
صفحات :
از صفحه 121 تا 154
مشخصات اثر
بررسی و تحلیل حکمت های تجربی در آثار منثور فارسی صوفیه تا قرن هشتم
نویسنده:
سعید بزرگ بیگدلی , فرزاد کریمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
تاکنون درباره ادبیات تصوف مطالب بسیار گفته و تحقیقاتی گوناگونی انجام شده و درباره حکمت های موجود در آن نیز پژوهش هایی انجام گرفته است. در این مقاله، ویژگی های گونه ای خاص از حکمت بررسی شده است. این حکمت ها، که از آنها به «حکمت تجربی» یاد می شود، بیش از آنکه بر پایه اصول دینی یا مسلکی باشند، برگرفته از تجارب زیستی بشر در طی نسل ها هستند. تتبع در تحقیقات انجام شده بر آثار صوفیه، فقدان بحث و بررسی در این زمینه را به روشنی نشان می دهد. در پژوهش پیش رو، وضعیت این گونه از حکمت در سه اثر عمده صوفیه کشف المحجوب هجویری، مرصادالعباد نجم رازی و مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه عزالدین محمود کاشانی از نظر کمی و کیفی بررسی شده است. گذشته از اینکه این آثار از مهم ترین مکتوبات اهل تصوف اند، سیر تحولات حدود چهار قرن، از قرن پنجم تا قرن هشتم هجری، یعنی دوره اصلی رواج تصوف و ادبیات مربوط به ایشان را دربر می گیرند.
صفحات :
از صفحه 67 تا 104
مشخصات اثر
علم ناآموخته
نویسنده:
عبدالعظیم کریمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
علوم در دیدگاه فیلسوفان و عارفان به انواع مختلف تقسیم بندی می شود. یکی از این تقسیم ها، تقسیم علم به حصولی (آموخته) و حضوری (ناآموخته) است: علم حصولی، علمی است که با واسطه صورت هایی از معلوم خارجی به دست می آید و شامل آن دسته از یافته ها و دستاوردهای بشری است که تحقیقات و ادراکات حسی آن را تایید کند و از طریق منابع بیرونی به دست می آید. اما علم حضوری، به عکس علم حصولی، علمی است بی واسطه و غیرمکتسب. طالبان هر یک از این دو علم به منظور رسیدن به مطلوب خود ناگزیرند که طریق یا طرق خاصی را در پیش گیرند.در این نوشتار تلاش شده است تا ضمن نگاهی به پیشینه معرفت شهودی یا علم ناآموخته و تبیین تفاوت های علم حصولی و حضوری، با تکیه بر آموزه ها و تجربه های برخاسته از سیر و سلوک عارفان، به ویژه آموزه های مثنوی معنوی، به این پرسش ها پاسخ داده شود که منابع، جلوه ها و خاستگاه های علم لدنی و ناآموخته چیست و چگونه می توان به آن نایل شد؟
صفحات :
از صفحه 109 تا 150
مشخصات اثر
ارزیابی انتقادی ملاصدرا از نظریه صور مرتسمه ابن سینا
نویسنده:
مرضیه اخلاقی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه پیام نور,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن­ سینا، برای حلّ مسئله علم خداوند به حالات وجودی موجودات مادی قبل از ایجاد آن­ها، نظریه صور مرتسمه را طراحی کرده و معتقد است که علمِ تفصیلی خداوند به موجودات قبل از ایجاد آن­ها، از طریقِ این نظریه قابل تبیین است. ملّاصدرا برخی از دعاوی ابن­ سینا را در این زمینه پذیرفته است؛ از جمله: اصل علم واجب تعالی به همه اشیا پیش از وجود آن­ها، حضور صور عقلی موجودات نزد واجب تعالی پیش از وجودشان و این­که صور معقوله از لوازمِ ذات واجب هستند و مباینتی با ذات ندارند. در عین حال، ملّاصدرا به بعضی دیگر از دعاوی ابن­ سینا در این باره انتقاد می­ کند؛ از جمله، وی معتقد است که صور علمی اعراض نیستند، بلکه لازمه وجود حقیقی هستند. همچنین صور علمی، صرفاً ذهنی نیستند. در این نوشتار، پس از طرح نظریه ابن ­سینا، به دفاع ملّاصدرا از نقاط اشتراک با وی و انتقاداتش بر مواضع اختلاف پرداخته شده؛ و در نهایت، نظر نهایی ملّاصدرا در این زمینه بررسی شده است
صفحات :
از صفحه 25 تا 36
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 32