مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
اخلاق پسامدرن (وابسته) اخلاق توصیفی (وابسته) اخلاق سنتی (وابسته) اخلاق مدرن (وابسته) اخلاق هنجاری (وابسته) رویکردهای اخلاقی علم اخلاق(وابسته) فلسفه اخلاق فلسفه اخلاق اسلامی فلسفه اخلاق مسیحی فلسفه اخلاق یهودی فلسفه علم اخلاق (وابسته) فیلسوف اخلاق (وابسته)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 488
اخلاق فضیلت مدار و نسبت آن با اخلاق اسلامی
نویسنده:
حسن اسلامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
چکیده :
در برابر دو نظام «اخلاقی تکلیف گرا» و نتیجه گرا در غرب، دهه های اخیر شاهد احیای مجدد نظامی اخلاقی شده که به جای «کنش» بر «منش» تأکید دارد و به اخلاق فضیلت مدار (Virtue ethics) نامور شده است. مسلمانان از گذشته با روایت افلاطونی این نظام آشنا بوده و با تعدیلی اندک، آن را بر اخلاق اسلامی منطبق دانسته اند.این مقاله می کوشد تا نسبت این اخلاق را با اخلاق اسلامی بررسی کند و صحت ادعای یگانگی آن دو را محک بزند؛ به همین سبب، نگارنده بحث را از معادل یونانی فضیلت (آرته) آغاز می کند و معنای آن را در فرهنگ یونانی تحلیل کرده، فضائل اصلی در این نظام اخلاقی را براساس متون اصلی اخلاق فضیلت مدار نشان می دهد. آن گاه سیر این نظریه در جهان اسلام را پی می گیرد و جایگاه مقبول آن را در میان عالمان مسلمان باز می تاباند. سرانجام مدعای اصلی این مقاله (ناسازگاری روایت یونانیِ اخلاق فضیلت مدار با ارزش های اخلاق اسلامی) بیان می شود و نگارنده برای اثبات آن، سه دلیل اصلی پیش می کشد: نُخست آنکه، فضائل اصلی در اخلاق یونانی، سکولار و دنیوی است. دوم آنکه، فضائل چهارگانه اصلی در این نظریه، جامع فضائل اصلی اسلامی نیستند. سوم آنکه، معنای این فضائل در اخلاق یونانی با معنای آنها در نظام اخلاق اسلامی سخت متفاوت است. دشواری فضائل چهارگانه، مغایرت نفس شناسی با نفس شناسی قرآنی است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 22
اصول اخلاق حرفه‌ای در نهج‌البلاغه
نویسنده:
محسن فرمهینی فراهانی، فاطمه اشرفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از شاخه‌های دانش اخلاق که به‌تازگی در ایران جایگاهی پیدا کرده، حوزه اخلاق حرفه‌ای است که لازم است از لحاظ معرفتی بیشتر به آن توجه شود. یکی از منابع غنی در اخلاق حرفه‌ای، آموزه‌های دین مبین اسلام است. اما شناخت و ترویج اخلاق حرفه‌ای برمبنای اسلام، بدون تحلیل آموزه‌های اخلاقی نهج‌البلاغه امکان‌پذیر نیست. باتوجه به این مهم، در پژوهش حاضر برآنیم تا با استفاده از روش تحلیل اسنادی، اصول اخلاق حرفه‌ای را در کتاب ارزشمند نهج‌البلاغه بررسی کنیم. نتایج نشان می‌دهد که امام علی (ع) همواره به بحث اخلاقیات و اصول اخلاقی توجه داشته‌اند و در موارد فراوانی، کارگزاران و یاران خود، به‌طور اخص و تمامی انسان‌ها را در طول زمان به رعایت آنها فرمان داده‌اند. اصول اخلاقی مطرح در نهج‌البلاغه، مشتمل بر: اصل احترام، اصل آزادی، اصل انصاف، اصل وفای به عهد، اصل امانت، اصل صداقت، اصل مسئولیت‌پذیری، اصل نقادی و انتقادپذیری، اصل مدارا و سعه صدر، اصل قانون‌مداری، اصل اعتدال و اصل رازداری است.
صفحات :
از صفحه 67 تا 86
راهکاری برای تحقق «حماسه اقتصادی» (بازخوانی اخلاقی اندیشه ای اقتصادی اسمیت بر اساس الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت)
نویسنده:
شیرزاد پیک حرفه
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نظریه اقتصادی کلاسیک بیشتر تمایل داشت ادم اسمیت را اقتصاددانی بداند که نیم‌نگاهی به فلسفه اخلاق داشت، نه یک فیلسوف اخلاق جدی با دغدغه‌های سترگ اخلاقی. به همین دلیل، ثروت ملل ادم اسمیت غالباً اثری کاملاً جدا از اثر اخلاقی‌ او ـ‎ نظریه‌ای درباره عواطف اخلاقی‎ ـ دانسته شد و بیش از آن قدر دید. این در حالی است که اسمیت اقتصاد و اخلاق را مکمل هم و این دو اثر را مرتبط به هم می‌دانست. او پیش از آنکه درباره اقتصاد بنویسد، درباره فلسفه اخلاق نوشت و بیش از آنکه اقتصاددان باشد، فیلسوف اخلاق بود. اسمیت، که غالباً پدرخوانده «سرمایه‌داری» دانسته ‎می‌شود، ضمن ارائه اصول کلی آن، بسیاری از آفاتش را پیش‌بینی کرد. از میان آفاتی که وی برای «سرمایه‌داری» برشمرد، می‌توان به «دست‌مزدهای حداقلی»، «بهره‌کشی از نیروی کار در مستعمره‌ها»، «ازخودبیگانگیِ ناشی از تقسیم کار»، «ازبین‎رفتنِ مهارت‌های فرد» و «کاهش استعدادهای انسانی کارگران» اشاره کرد. او کوشید با ارائه تمهیداتی اخلاقی مانند تأکید بر «همدلی»، «عدالت در افزایش سطح دستمزدِ کارگران» و «برخورداری از فرصت برابر برای رقابت در اقتصاد»، از پیدایش آن آفات جلوگیری کند؛ اما خوانش یک‌سویه نظریه اقتصادی کلاسیک از پازل هنجاری اسمیت و بی‌توجهی به تمهیدات اخلاقی او در ثروت ملل و نظریه‌ای درباره عواطف اخلاقی، باعث شد بسیاری از پیش‌بینی‌های اسمیت درباره آفات «سرمایه‌داری» به‎وقوع ‎پیوندند. این مقاله بر آن است با تکیه بر اندیشه‌های اخلاقی ادم اسمیت و بر اساس «الگوی اسلامی ـ ‌ایرانی پیشرفت»، خوانشی جدید از «سرمایه‌داری» ارائه کند که بتوان از آن به‌عنوان راهکاری برای تحقق «حماسه اقتصادی» و پیشبرد «تولید ملی» استفاده کرد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 14
مبنای فلسفی تعیین ارزش‌ها از نظر سیّد محمّد حسین طباطبایی و دیوید هیوم
نویسنده:
محمد جواد موحدی، مهدی دهباشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
علامه سید محمد حسین طباطبایی و دیوید هیوم، دو اندیشمند بزرگ، یکی در جهان اسلام و دیگری در جهان غرب، به لحاظ داشتن اندیشه‌های فلسفی تأثیرگذار، بسیار حائز اهمیت هستند. در حوزه فلسفه اخلاق، هیوم به دنبال علم به طبیعت آدمی و انگیزه‌ها و رفتار اوست و انسان را به عنوان موجودی عاقل و فعال مورد بررسی قرار می‌دهد و در پی آنست تا نقش عقل را، به خصوص در اخلاق، بسیار کم‌رنگ جلوه دهد. علامه طباطبایی نیز در مباحث معرفت‌شناسی و توجه به چگونگی حصول معرفت برای آدمی، فاعلیت انسان و ارتباط فاعل و فعل را مورد کاوش و تحلیل قرار می‌دهد و در پی آنست که نقش عقل و ادراکات آن را در همه‌ سطوح زندگی انسان به عنوان نقشی اساسی و مرکزی نشان دهد. در این مقاله به بررسی و مقایسه‌ی مبانی فلسفی آنها، به طور خاص در قلمرو اخلاق و تعیین ارزش‌ها، می پردازیم.
صفحات :
از صفحه 1 تا 10
نظریۀ اصلاح‌ شدۀ امر الهی: دیدگاه آدامز در باب رابطۀ امر الهی و الزام اخلاقی
نویسنده:
مهدی غفوریان ؛ مسعود صادقی ؛ مالک حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
رابرت مری هیو آدامز کوشش می‌کند با ارائۀ تقریری جدید از نظریۀ امر الهی از آن دفاع کند. وی بیان می‌کند که نه خوبی اخلاقی بلکه فقط الزام اخلاقی را می‌توان از طریق امر الهی توضیح داد. وی ابتدا با روش معناشناختی تحلیلی از معنای الزام اخلاقی به دست می‌دهد، سپس می‌کوشد با تعیین بهترین نامزدی که می‌تواند نقش معناشناختی الزام را ایفا کند ماهیت الزام اخلاقی را دریابد. از نظر آدامز مهم‌ترین نقشی که از تحلیل معنایی الزام اخلاقی به دست می‌آید ویژگی میان‌فردی آن است. اوامر خداوند به سبب ویژگی‌هایی نظیر گناهکاری فرد در صورت نقض آنها و نیز عینیت آن اوامر بهترین نامزدی است که می‌تواند این نقش را به خوبی ایفا کند. وی با الهام از نظریۀ کریپکی‌ـ‌پاتنم بیان می‌کند رابطۀ میان امر خداوند و درستی/نادرستی عمل شبیه رابطۀ آب و H2O است. بنابراین نادرستی اخلاقی با مخالفت با اوامر خداوند خیرخواه و مهربان اینهمان است و به همین دلیل دارای ضرورت متافیزیکی است. برای دفاع از رأی آدامز شایسته است «دیگری» بر گفتگوی فرد با خویشتن نیز دلالت کند و مراد از دیگری فقط فرد دیگر نباشد: دیگری خود فرد را نیز در بر می‌گیرد.
صفحات :
از صفحه 201 تا 221
رابطۀ اخلاق و دین در اخلاق فضیلت با تکیه بر نظرات اخلاقی علامه طباطبایی
نویسنده:
غلامحسین خدری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اخلاق فضیلت، به عنوان شاخه ‏ای از اخلاق هنجاری، بر رفتار فضیلت‏مندانه با دیدگاهی غایت ‏اندیشانه و کمال‏ طلبانه تأکید دارد که مبتنی بر سعادت ‏محوری با توجه به خیر است. در این نظام اخلاقی، فعلیت‏ یافتگی قوای طبیعی و نفسانی انسان مورد توجه است که خود به لحاظ معرفتی نیل به غایت طبیعی انسان و خیر و سعادت او را در بر دارد. در فضیلت‏ گرایی، بر فاعل اخلاقی تأکید می ‏شود که با رویکردی فضیلت‏مندانه به سوی خیر اخلاقی حرکت می‏کند. ولیکن باید دید آیا این فضیلتمندی اخلاقی، نسبتی با فضیلتمندی به معنای دینی دارد یا خیر. از این رو، در این مقاله سعی خواهد شد نسبت بین اخلاق فضیلت و دین را با توجه به آرای اخلاقی علامه طباطبایی بررسی کنیم. علامه معتقد است دین و اخلاق در مقام ثبوت و وجودشناختی از هم مستقل‏ اند و اخلاق امری ذاتی و فطری در انسان است، لیکن به لحاظ اثباتی و معرفت شناختی، نظام اخلاقیِ مبتنی بر عقل به تنهایی قادر به ادراک حقیقت و نیل به سعادت حقیقی و کمال وجودی برای انسان نیست و دین، در مقام هدایتگر، دارای قوانینی است که اخلاق ناگزیر باید از آن‏ها تبعیت کند.
صفحات :
از صفحه 51 تا 72
نظریۀ انگیزش الهیِ زاگزبسکی دربارۀ نسبت دین و اخلاق
نویسنده:
شیما شهریاری، محسن جوادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه املام صادق (ع),
چکیده :
نظریۀ انگیزش الهی نظریه ‏ای است اخلاقی با بنیاد الهیاتی که در تلاش است، با خوانشی نو–ارسطویی و انگیزش–محور، نسبت بین دین و اخلاق را در چارچوب الهیات مسیحی تبیین کند. این نظریه که لیندا زاگزبسکی آن را مطرح کرده است، گونه ‏ای نو از اخلاق فضیلت‏مدار را عرضه می‏ کند که در آن انگیزه ‏های الهی، به خصوص انگیزۀ عشق، بنیادِ حیات و زیستِ اخلاقی ‏اند و این انگیزه ‏ها هم به لحاظ وجودشناختی و هم به لحاظ تبیین‏ شناختی پایۀ تمام اوصاف و ارزش‏ های اخلاقی در نظر گرفته می‏ شوند. این نظریه برای پیش‏برد مقصد خود از پنج گام بهره می برد. در گام اول تشخص خدا را اثبات می ‏کند. در گام دوم نشان می ‏دهد که خداوند از عالی‏ترین فضایل و انگیزه ‏ها بهره ‏مند است. در گام سوم انگیزۀ خداوند در فعل خلقت را انگیزۀ عشق معرفی می‏ کند و آن را پایه ‏ای ‏ترین انگیزۀ الهی به شمار می ‏آورد. در گام چهارم آموزۀ تشبه به خدا را پی‏گیری می‏ کند و بر نقایص جدی این آموزه تأکید می ‏کند. در گام آخر تلاش می‏ کند تا این آموزه را با آموزۀ تجسد مسیح عجین کند و از نقایص آن بکاهد.
صفحات :
از صفحه 25 تا 51
نسبت نظریه عدالت جان رالز با فلسفه اخلاق کانت و فلسفه حق هگل
نویسنده:
عسکر دیرباز، هژیر مهری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
چکیده :
پس از کتاب معروف کارل پوپر در زمینه فلسفه سیاسی و در حمایت از آموزه های لیبرال با عنوان «جامعه باز و دشمنانش»، مشهورترین نظریه از جان رالز، استاد فلسفه سیاسی دانشگاه‌ هاروارد است که در کتابی با عنوان «نظریه ‌ای در باب عدالت» در سال 1971 منتشر شد. این کتاب دربر گیرنده مقالات چندی است که نهایتا به شکل یک کتاب عرضه شده و مخاطبان پرشماری در دانشگاه و مجلات تخصصی، به ویژه در کشورهای انگلیسی زبان یافته است. کتاب رالز، بر اساس رهیافت اخلاقی - سیاسی به چالش با مباحث رایج، از جمله دیدگاه سودگرایان پرداخت. رالز از نظریات جان استوارت میل، دیوید هیوم و بحث اخلاقی سیجویک که مباحثی کاملا رایج و جا افتاده محسوب می ‌شد، فراتر رفت و بر اساس سنت اخلاقی قرار دادگرایی، نظریه وظیفه گرایی کانت و فلسفه حق هگل به طراحی نظریه خود پرداخت و مجددا مفاهیم هنجاری را در سنت فلسفه سیاسی غرب احیا نمود. کتاب «نظریه عدالت» به واسطه استناد وسیع به علوم مختلف اجتماعی، مخاطب ‌های بسیاری را به خود جلب کرد. این نظریه خوانندگان وسیعی از رشته ‌های مختلف، از روانشناسی گرفته تا اقتصاد و مباحث اخلاقی پیدا کرد. مبحث انتخاب شده از آن جهت است که رالز بارها در کتابش نظریه خود را کانتی خوانده و نامی از هگل نیاورده است، در این مقاله بر زوایای پنهان تاثیر فلسفه حق هگل در نظریه او و همچنین بر نظرهای برخی مفسران رالز درباره این تاثیرپذیری، متمرکز خواهیم شد.
صفحات :
از صفحه 53 تا 72
نظریه معرفه النفس علامه طباطبایی و تاثیر آن بر فلسفه اخلاق ایشان
نویسنده:
فاطمه سلگی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نظرات و مواضع علامه طباطبایی(ره) در حوز? فلسف? اخلاق، خصوصا در تحلیل مسائل فرااخلاق و ادراکات اخلاقی، در نظری? ادراکات اعتباری وی منطوی است، بنابراین برای دستیابی به فلسفه اخلاق علامه، باید دیدگاه او در باب اعتباریات مورد بررسی قرار گیرد و از طرفی ادراکات اعتباری، بدون تبیین و درک صحیح واقعیاتی که منشأ آنها واقع می‌شوند و همچنین واقعیاتی که مترتب بر آنها می‌گردند، این نظریه را با اشکالات جدی مواجه خواهد کرد. تحلیل هستی شناختی ادراکات اعتباری از دیدگاه علامه که جایگاه‌این ادراکات را نسبت به ادراکات واقعی تبیین می‌کند، راه حل فهم صحیح نظری? اعتباریات می‌باشد. در این تبیین، ادراکات اعتباری، از ذاتیات نشئ? دنیا بوده که در جهان میانیِ ادراکات واقعی پیش از نشئ? دنیا و ادراکات واقعی پس از نشئ? دنیا قرار گرفته است. از سوی دیگر نظری? معرفت نفس علامه طباطبایی که حقیقت نشآت پیش و خصوصا پس از دنیا را جز در انسان و نفس انسانی تبیین نمی‌کند، تنها محوری است که منظور دقیق و عمیق از واقعیات منشأ و مترتب بر ادراکات اخلاقی به‌عنوان ادراکاتی اعتباری را روشن نموده و توضیح می‌دهد؛ این واقعیات که ورود مولف? معرفت نفس، بدان رهنمون می‌شود عبارت است از «خودشناسی بسیط» به‌عنوان منشأ اعتباریات اخلاقی و «معرفت نفس» به‌عنوان واقعیت مترتب بر اعتباریات اخلاقی. بنابراین کشف معنا و جایگاه معرفت نفس و نیز منظور از واقعیات در مقابل اعتباریات و شیو? ارتباط آنها با یکدیگر در اندیش? علامه طباطبایی، تبیین متفاوتی از مسائل فلسفه اخلاق خصوصا در حوزه فرااخلاق و مسائل هستی شناختی، معرفت شناختی و ...، به‌دست خواهد داد.
بررسی و نقد نظریه اعتدال از دیدگاه علامه مهدی نراقی
نویسنده:
مهین حدادیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رساله حاضر در صدد بررسی و نقد نظریه اعتدال از دیدگاه علامه نراقی است. نظریه اعتدال که خاستگاه آن از یونان باستان و نظریه پرداز آن ارسطو بوده است، از قرن سوم و چهارم هجری وارد حوزه اسلامی شد وبسیاری از حکیمان مسلمان آن را اقتباس کردند. طبق نظریه اعتدال، فضیلت و قاعده درست در هرفعلی، میانه روی و رعایت اعتدال است و افراط و تفریط همواره رذیلت و نادرست است. انسان باید به کمک عقل و دانش خود سعی کند تا حدوسط را در همه موارد بیابد و آن را حفظ کند تا به فضیلت برسد. نظریه اعتدال ارسطو تأثیر زیادی بر متفکران و حکیمان اسلامی مانند فارابی، ابن مسکویه، خواجه نصیرالدین طوسی، ابن سینا و علامه نراقی داشته است. یکی از طرفداران نظریه اعتدال، علامه مهدی نراقی است.نراقیحدوسط و اعتدال را معیار و میزان فضیلت یک عمل معرفی می کند، او در تبیین حدوسط می گوید هر فضیلتی حد معینی دارد که اگر از آن بگذرد و به افراط یا تفریط برسد، رذیلت محقق می شود. بنابراین حدوسط همیشه فضیلت است و رذائل دو طرف آن حدوسط قرار دارند. اجناس عالی فضایل چهارتا است: 1- حکمت: شناخت حقایق موجودات 2- شجاعت: فرمانبرداری و اطاعت قوه غضبیه از قوه عاقله 3-عفت: اطاعت قوه شهویه از اوامر و نواهی قوه عاقله 4-عدالت: اطاعت عقل عملی از قوه عاقله است و این انقیاد مستلزم مهار دو قوه خشم و شهوت توسط عقل است. بر نظریه اعتدال اشکالات و ایراداتی وارد شده است مانند:دوری بودن تعیین فضایل نفس، عدم تعمیم پذیری قاعده حدوسط، زیادت فرع بر اصل و . . .
  • تعداد رکورد ها : 488