مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

سماع اهل تصوف و عرفان از دو منظر قابل بررسی است: یکی سماع رسمی که دارای آداب و رسوم و ترتیباتی خاص است و موافقان و مخالفان آن فراوانند، دیگر سماعی که ناظر بر مراتب تکاملی و تبدلات وجودی سالک است. یکی از عمده ترین دلایل مخالفان با مکتب تصوف، سماع ترسمی است. از اسرارالتوحید برمی آید که از زمان ابوسعید ابوالخیر این اختلاف نظرهای عقیدتی در مورد سماع فراوان بوده است. برخی از صاحب نظران آن را غذای روح دانسته، از آن بر حالت و صفت روحانی تعبیر می کنند و سماع این جهان را سایه ای از آن حقیقت مجرد فرض می کنند و برخی دیگر آن را آلت شیطان دانسته اند. سعدی سماع را خاص هر کسی نمی داند و معتقد است که از هزاران تن، سماع تنها در یک نفر (آشنایان راه) اثر خواهد کرد. در این مقاله کوشیده شده است ضمن بررسی این اختلاف نظرها، به بررسی سماع از دیدگاه اهل سماع و رویکرد سعدی بدان پرداخته شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 269 تا 296

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

«حقیقت محمدی» در آثار عرفانی با نگاهی بر انیس العارفین

نویسنده:

فاطمه کوپا

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حضرت محمد(ص)(اوصیاء) , انیس العارفین , توحید و شهود حق , عرفان اسلامی , مخلوق نخستین , حقیقت انسان کامل , حضرت عقل اول , ظهور حقیقت محمدیه , مراتب انسان(عرفان نظری) , مقام توحید(عرفان) , انسان کامل ابن عربی , جایگاه حضرت محمد , نبوت از دیدگاه عرفان

کلیدواژه‌های فرعی :

توحید عرفانی , حقیقت توحید , عقل اول , جهان بینی عرفانی , خلق آدم (ع) , آثار عرفانی , نبوت مطلقه و مقیده , سریان وجودی خدا در هستی , آیه 53 توبه , ادبیات عرفانی , عوالم (عرفان نظری) , مقام فناء , آیه 10 نجم ,

چکیده :

در جهان بینی عرفانی «حقیقت محمدی» به عنوان واسطه آفرینش هستی، آینه تمام نمای عظمت حق، تعین اول، مظهر کامل ترین اسم خداوند (اله)، قطب الاقطاب، انسان کبیر، قلم اعلی و روح اعظم معرفی شده است. دیگر اصناف آدمیان نیز به دلیل خلقت متمایز و اختصاص وجودی خود با تفاوت مراتب از چکیده و عصاره نور اعظم به گونه ای بهره مند می شوند و تنها راه تقرب دوباره به این حقیقت و تولد مجدد نیمه الوهی وجود آدمی، تزکیه باطن، سیر استعلایی و نیل به شهود یا درون یافت حقیقت است که به دیدار با «من برتر» یا «فرامن» در نوع انسان و هماهنگی متقن ذهنیت و عینیت می انجامد. این تحقیق به روش «تحلیل محتوا» به انجام رسیده است؛ و هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل مفهوم «حقیقت محمدی» در برخی از آثار عرفانی و تبیین نقش و جایگاه معنوی و قدسی آن در سلسله نبوت و هستی انسانی بوده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 147 تا 171

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

فرآیند درونی سازی در مثنوی معنوی

نویسنده:

بهزاد امینی ,علیرضا مظفری

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مثنوی , مولانا , 01. خداشناسی (کلام) , درونی سازی , تشخص خدا , عرفان مولوی , ادبیات عرفانی , عارفان (مسلمان) , اصطلاحنامه تصوف , اصطلاحنامه عرفان , راه سیر و سلوک , خدا شناسی مولوی , درونی سازی سیر و سلوک

کلیدواژه‌های فرعی :

اهل ظاهر و اهل باطن , تدین , اعمال عبادی , باطنیه ( اسماعیلیه ) , تفسیر درون گرایانه , موسی (ع) و شبان , آیه 35 نور , تفسیر عرفانی , عرفان و شریعت , تجلی رب , نگاه عرفانی به حج , دینداری عرفانی , تهذیب نفس ,

چکیده :

درونی سازی در اصطلاح به معنای پذیرش باورها، ارزش ها، نگرش ها و معیارها یا سازگاری با آن ها، به مثابه آن چیزهایی است که به خود فرد تعلق دارد. به بیانی روشن تر درونی سازی، انتقال از عوامل بیرونی به احساسات شخصی و باورها، به عنوان بنیاد رفتار فرد است. مولوی از جمله عارفانی است که به درونی سازی توجه ویژه ای داشته است و در مثنوی معنوی جنبه های مختلف درونی سازی، از جمله درونی سازی خدا، سیر و سلوک، اعمال عبادی و تفسیر قرآن را بیان کرده است. مقاله حاضر ضمن بررسی سابقه درونی سازی در صدر اسلام، فرقه های اسلامی و تفکرات متصوفه و عرفا، نظرگاه های مولوی را درباره جنبه های مختلف درونی سازی در مثنوی بررسی می کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 11 تا 33

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ساختار معنایی الهی نامه عطار

نویسنده:

فاطمه امامی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فریدالدین عطار نیشابوری , حکایات عطار , شبکه منسجم لفظی - معنایی , الهی نامه عطار , ادبیات عرفانی , منازل سلوک , مقامات سلوک(مقابل مقامات کمال) , ساختار معنایی الهی نامه

کلیدواژه‌های فرعی :

حکایات عطار , مفاهیم عرفانی , هدف سیر و سلوک , هفت وادی عطار , اصطلاحنامه عرفان , تمثیل در شعر عطار , آثار عطار نیشابوری , حکایت نوشروان عادل با پیر بازیار ,

چکیده :

تفکر اصلی عطار در الهی نامه در قالب پیرنگی منعکس شده است که در آن روح به عنوان پدر همراه با اطوارش به صورت شش پسر، در قالب بیست و دو مقاله و صد و هشتاد و دو حکایت، هفت شهر عشق را می پیماید و مراحل تکامل را پشت سر می گذارد. این پژوهش تلاش دارد تا الگوهای مورد نظر عطار را در شیوه ساختارمند اثر در ارتباط دقیق لفظ و معنا، با به دست دادن شواهدی از متن ذکر کند؛ قوانینی که در چهار سطح کلی به صورت یک شبکه منسجم لفظی - معنایی، منطق درونی اثر را مشخص می سازند. با یک نگاه محققانه می توان دریافت که عطار در سراسر اثر به این الگوها پایبند است؛ گویا این شیوه برای بیان تفکر اصلی او در الهی نامه به صورت خط یا رشته ای در خلال اثر کشیده شده است و موقعیت های مهم داستان را به هم پیوند می دهد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 11 تا 38

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی وحدت وجود در رباعیات بیدل دهلوی

نویسنده:

مسعود روحانی ,سیاوش حق جو ,علی اکبر شوبکلایی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان ابن عربی , ابن عربی , بیدل دهلوی , شعر بیدل دهلوی , عرفان اسلامی , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , وحدت وجود ابن عربی , ادبیات عرفانی , اصطلاحنامه تصوف , تاریخ تصوف , اصطلاحنامه عرفان , عرفان نظری , وحدت حقیقت وجود(احکام هویت غیبی عرفان نظری) , اندیشه ابن عربی , عرفان بیدل دهلوی

کلیدواژه‌های فرعی :

ظاهر و باطن , زبان تصوف , ادبیات عرفانی فارسی , آیه 3 حدید , اسلام در شبه قاره هند , چشتیه (از صوفیه) , وحدت در عین کثرت , کثرت اعیان(خارجی) , اسماء الهی((اخص)، مقابل اسماء ربوبی خاص) , مرتبه اطلاق((وجود)، مقابل مرتبه تقیید) , مرتبه تقیید((وجود)، مقابل مرتبه اطلاق) , مرتبه جمع بین تشبیه و تنزیه(قسیم مرتبه تشبیه و مرتبه تنزیه) , تاثیر ابن عربی بر تصوف ,

چکیده :

اندیشه وحدت وجود ابن عربی آرام‌آرام در سراسر سرزمین‌های اسلامی به‌ویژه در ایران و پس از آن در هندوستان، گسترش یافت. یکی از مهم‌ترین راه‌های گسترش این اندیشه متون ادبی عرفانی مخصوصاً شعر شاعران عارف بوده است. اندیشه وحدت وجود در رباعیات بیدل دهلوی نیز به نحو بارزی تجلی یافته است. موضوعاتی چون وحدت وجود، تشبیه و تنزیه، ظاهر و باطن، وحدت و کثرت و دیگر موضوعات در رباعیات بیدل مطرح شده است و می‌توان گفت رباعیات بیدل عرصه بیان اندیشه‌های عرفانی او است. بیدل به وحدت وجود اعتقادی راسخ دارد و در کلامی محکم و استوار مباحث این اندیشه را تبیین نموده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 127 تا 165

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی تطبیقی کهن الگوی نقاب در آراء یونگ و ردپای آن در غزل های مولانا (غزلیات شمس)

نویسنده:

علی محمدی ,مریم اسمعلی پور

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

غزلیات شمس , آرکی تایپ (کهن الگو) , مکتب روان شناختی یونگ , نماد در مثنوی , ضمیر ناخودآگاه جمعی و فردی , روانشناسی(مسایل جدید کلامی) , ادبیات عرفانی , اسطوره از دیدگاه یونگ , کهن الگوی نقاب , حجاب در عرفان , نقاب در شعر مولانا

کلیدواژه‌های فرعی :

آنیما , یونگ , آنیموس , منطق الطیر عطار , نقاب , کهن الگوی پیر خردمند , سلطان محمود غزنوی , اشعار مولانا , شعر سنایی , عشق در مثنوی مولانا , کهن الگو در ادبیات فارسی , کهن الگوی سایه , چادر , خرقه , خودخواهی , عقل(قوه عاقله) , ساختار ذهن براساس نظریه فروید , کهن الگوی خود , زنگار , کینه ,

چکیده :

نقاب در اصل و در کاربرد مفهومی و اصطلاحی، در دایره مفاهیم روان شناسی به کار می رود، اما در نوشته های یونگ تمایز معناداری یافته است که امروزه، هرگاه از آن سخن در میان باشد، به گونه ای با آراء و افکار یونگ، در پیوند است. از نظر او، نقاب به دو دسته قابل تقسیم بندی است، دسته اول، صورتکی است که انسان بر چهره اش می زند و خود را آن طور که نیست، نشان می دهد. دسته دوم، دربرگیرنده پندارها و خیالاتی غیر واقعی است که مانع از رشد و نمو خود حقیقی او می شود. یونگ با دقیق شدن در امور روانی و جان آسمانی انسان، مساله نقاب را به گونه نظریه ای می پرورد و پیش روی ما می گذارد. او یکی شدن با نقاب را در جلوگیری از رشد شخصیت و رسیدن به فردیت، بزرگ ترین زیان می داند و افراد را از یک سوشدن بر حذر می دارد. از سویی در ادبیات عرفانی ما از جمله در غزلیات شمس، مفاهیمی وجود دارد که ژرف ساخت آن، با الگویی که یونگ تعریف می کند، هم خوانی و هم پوشانی دارد. ما در این مقاله، رمزها و سمبل هایی را که مولانا در غزلیات برای بیان مفهوم نقاب به کار برده است، بررسی کرده و در عین حال از آوردن نمونه هایی از دیگر آثار عرفانی ناگزیر بوده ایم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 151 تا 183

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی کهن الگوی سایه و انطباق آن با نفس در مثنوی های عطار

نویسنده:

سعید قشقایی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فریدالدین عطار نیشابوری , اسطوره , آرکی تایپ (کهن الگو) , مکتب روان شناختی یونگ , مثنوی های عطار , ضمیر ناخودآگاه جمعی و فردی , کهن الگوی سایه , ادبیات عرفانی , اصطلاحنامه عرفان , مقام نفس , اسطوره از دیدگاه یونگ

کلیدواژه‌های فرعی :

تن و جان , حکایت شیخ صنعان , کهن الگوی پیر خردمند , کهن الگو در ادبیات فارسی , ظهور حقیقت محمدیه , مقام نفس اماره , مقام نفس لوامه , خودآگاهی (معرفت نفس) , خواب و رویا در عرفان , کهن الگوی خود , کهن الگوی سفر , صفات نفس ,

چکیده :

آرکی تایپ (کهن الگو) مهم ترین اصطلاح مکتب روانکاوی کارل گوستاویونگ، روان پزشک سوئیسی، (1875-1961 میلادی)، است و شامل تصاویر کهن و افکار غریزی است که در ناخودآگاه جمعی مشترک انسان ها وجود دارد. این صور ازلی به شیوه ای نمادین در رویا و اسطوره خود را آشکار می کنند. با توجه به اینکه آثار حماسی و عرفانی با ناخودآگاه در ارتباط هستند، پس این آثار جایگاه مناسبی برای تجلی کهن الگوها است.از آنجا که مثنوی های عطار در زمره آثار شگرف عرفانی است، می توان در آن به بررسی کهن الگوهای مختلف پرداخت. در پژوهش پیش رو، کهن الگوی سایه (Shadow) و انطباق آن با نفس در مثنوی های عطار-منطق الطیر، اسرارنامه، مصیبت نامه، الهی نامه بررسی و تحلیل شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 143 تا 166

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

از حال تا قال

نویسنده:

فرشید وزیله

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حال , قال , ادبیات عرفانی , عارفان (مسلمان) , اصطلاحنامه تصوف , تصوف زاهدانه , تاریخ تصوف , صوفیان (صوفیه) , آداب صوفیه , شاعران عارف ایرانی , تاریخ ادبیات عرفانی , مجالس صوفیه

کلیدواژه‌های فرعی :

زبان عرفانی , رباعی , رباط , شعر منثور , ادبیات عرفانی فارسی , سَماع , شطحیات , خانقاه ها , کتب صوفیه , کاربرد خانقاه , ابوذر بوزجانی , اشعار ابوسعید ابوالخیر ,

چکیده :

پرداختن به زبان زیبا و گیرای آثار صوفیانه مستلزم آگاهی از سیر تکوینی این آثار و روند به قال درآمدن احوال آنهاست. به این معنی که آنها از چه زمانی مسایل و احوال عمیق عاطفی و روحانی خود را بیان کرده و آن را به عرصه ذوق، شعر، خیال و سرانجام به کتابت درآورده اند. به بیان بهتر، در بررسی ادبیات تصوف ابتدا با تاثرات حالی از اشعار غیر عرفانی، ساده و قابل حفظ روبه روییم که بیشتر در مجالس سماع صوفیه روی می دهد و این تاثرات کم کم به سماع با اشعاری که مفاهیم مبهم و غیر صریح، که نیاز به تاویلات رمزگرایانه عرفانی دارد، می انجامد. در ادامه این روند، تجربه های شعر عرفانی فارسی صورت گرفته است و در گام های بعدی، عرفا به دلایلی همچون تربیت مریدان، ثبت و ضبط احوال و افکار خود، حفظ مکتب و طریقه شیخ و مسایلی اینچنین، اشعاری سروده و یا به تالیف و تصنیف رو آورده اند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 155 تا 179

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

شناسایی و برسی انواع منابع حاوی خوارق عادات صوفیه

نویسنده:

سیدجلال موسوی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

آیات معجزه ( قرآن ) , جواز کرامت اولیاء , کرامت , کرامات صحابه , معجزات انبیا , معجزات غیر انبیا , متون صوفیه , ادبیات عرفانی , کرامت (عرفان) , صوفیان (صوفیه) , منابع خوارق , داستان های کرامات

کلیدواژه‌های فرعی :

اتیان عرش بلقیس , آیه 38 نمل , معجزه حضرت مریم علیها السلام , کارکرد کرامت , ادبیات عرفانی فارسی , کرامت اولیاء , منابع عرفانی , منابع ایرانی تصوف , انواع کرامت , تفاوت معجزه و کرامت , کرامات عمر بن الخطاب ,

چکیده :

خوارق عادات و کرامات از اصطلاحات و مفاهیم رایج در گسترۀ عرفان و تصوف است که در بسیاری از متون عرفانی و منابع اهل تصوف از گذشتۀ دور دربارة آن مباحثی مطرح بوده است. این مفاهیم همچنین در ادبیات فارسی بسیار به کار رفته است. از این رو شناخت مباحث مرتبط با آنها ضروری است. تحقق این شناخت منوط به مقدماتی است که منبع‌‌شناسی یکی از آنها است. در این مقاله با نظر به انواع متون عرفانی در دوران‌های مختلف، منابع حاوی خرق عادات و کرامات صوفیه در قالب سه گروه تقسیم‌‌بندی و بررسی شده است: گروه اول منابعی هستند که عمدتاً «مباحث نظری» خوارق عادت، در آنها مطرح شده است؛ گروه دوم اغلب مصادیق کرامات «عده‌ای» از بزرگان صوفیه را در خود دارند؛ و گروه سوم فقط حاوی انواع خوارق عادات «یکی» از مشایخ و سران صوفیه هستند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 245 تا 278

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ششتری و نقش او در گسترش شعر عرفانی عربی

نویسنده:

سیدمهدی مسبوق

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

موشح , زجل , ششتری , شعر عربی , عرفان اسلامی , ادبیات عرفانی , عارفان (مسلمان) , اصطلاحنامه عرفان , شعر عرفانی عربی , تاریخ ادبیات عرفانی

کلیدواژه‌های فرعی :

عارفان اندلس , مکتب های تصوف , تاریخ اندلس , عرفان نظری , شعرای اندلس ,

چکیده :

ششتری از جمله شاعران نامدار سده هفتم هجری در اندلس است که شعر او افزون بر درون مایه های عرفانی، از زبان و ساختاری متفاوت با سروده های سایر عرفا برخوردار است. او مضامین عرفانی و معانی صوفیانه را در قالب زجل و موشح که ساختاری متفاوت با قصاید کلاسیک عربی دارد و زبان آن عامیانه و مورد اقبال مردم است، بیان نمود و از این رهگذر، شعر عرفانی را نه برای طبقه صوفیه که برای عامه مردم سرود. هدف از پژوهش پیش رو، بیان نقش ششتری در شعر عرفانی عربی است؛ به همین منظور، ابتدا به جایگاه ششتری در عرفان و ادب عربی می پردازیم و پس از ذکر نوآوری های او در بیان مضامین عرفانی با به کارگیری گویش های عامیانه و زبانی ساده و صریح و به دور از پچیدگی ها و رمزپردازی های صوفیه، تعریفی از موشح و زجل صوفیانه که ششتری از پایه گذاران آن است، بیان می کنیم و بازتاب مضامین عرفانی را در نمونه هایی از موشحات و زجل های او نشان می دهیم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 281 تا 310

مشخصات اثر

ثبت نظر

26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

تعداد رکورد ها : 364

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.