مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

المباحثات، يكى از كتاب‌هاى كم حجمى است كه انتساب آن به ابن سينا مشهور مى‌باشد. اين كتاب كه به زبان عربى است، مجموعه جواب‌هاى شيخ و سخنان مأخوذ از وى است كه توسط شاگرد او؛ يعنى بهمنيار جمع‌آورى شده است. ساختار كتاب، با عبارت رب يسّر شروع شده و داراى شش مباحثه و يك ملحق است. از جهت نداشتن ترتيب و باب‌بندى شبيه كتاب تعليقات شيخ است. اين كتاب، در واقع مجموعه پرسش‌ها و پاسخ‌ها و نامه‌هايى است كه قسمت اعظم آنها بين ابن سينا و برخى از شاگردانش رد و بدل شده است. ويژگى‌ها 1- چون اين كتاب، محاورات شيخ با شاگردانش مى‌باشد، از اين رو آدابى كه مؤلفين رعايت مى‌كنند، در آن رعايت نشده و روحيات واقعى ابن سينا(اعتماد زياد وى به خود و آراء خويش، شدت غضب و پرخاش‌گرى نسبت به معترضين و...) نيز در آن بروز پيدا كرده و اين مطلب، خيلى مهم است، زيرا شناخت شخصيّت واقعى ابن سينا براى خيلى از شخصيت‌ها، داراى اهميت وافرى مى‌باشد. 2- چون شيخ در صدد جواب‌گويى به مشكل شاگردان بوده، از اين رو توجه به اقوال ديگر نداشته، بدين جهت به راحتى مى‌توان اقوال شيخ را در اين كتاب به دست آورد.اين، تنها كتابى است كه شيخ الرئيس در آن به صراحت، اقرار به عجز و ناتوانى خود از درك پاره‌اى از مسائل نموده است. گزارش محتوا مباحثه اول: برخى از مطالب مطرح شده در اين مباحثه عبارتند از: صور و اعراض از آن جهت كه واحد و بسيطند در اجسام حلول نمى‌كنند؛ معقولات از آن جهت كه واحد و بسيطند، تعقل مى‌شوند؛ اختلاف وجود در موجودات مختلف، از قبيل اختلاف نوعى نيست، بلكه اختلاف به واسطه تأكد و ضعف درجه وجودى است، آرى موجودات به حساب ماهياتشان اختلاف نوعى دارند؛ مثلاً اختلاف نوعى انسان با اسب در ماهيتشان است نه در وجودشان؛ امتزاج اخلاط حيوانات و نباتات امرى اتفاقى يا معلول عوامل خارجى نيست، بلكه امرى ذاتى و طبيعى است كه ريشه در منى دارد و... مباحثه دوم: پاره‌اى از مطالب مطرح شده در اين مباحثه، عبارتند از: شئ ثابت در حيوانات؛ شىء ثابت در نباتات؛ نامتناهى بودن آن شىء، در نباتات؛ لزوم وجود امرى ثابت در هر تغيرى و.... مباحثه سوم: اين مباحثه، در مورد مسائلى است كه توسط شيخ ابوالقاسم کرمانى مطرح گرديده است. برخى از مطالب مطرح شده در اين مباحثه عبارتند از: سخن درباره برهانى كه به اثبات وجود نفس مى‌پردازد؛ تأثير و تأثر و چگونگى آن؛ غيريت يا عدم غيريت بين نفس و مزاج؛ حقيقت احساس لذت و درد؛ علم به ذات خويش و بيان اينكه اين علم از طريق حس يا به وسيله استدلال از راه افعال حاصل نمى‌شود؛ بحث در مورد حدس و اينكه چنين نيست كه حد وسط تنها از طريق فكر براى انسان حاصل شود؛ مسئله زمان و نامتناهى بودن خط مستقيم و رابطه‌اش با دايره و قطر آن و... مباحثه چهارم: اين مباحثه جواب‌هايى است كه اغلب آنها به نظريات ابوالفرج بن طيب مى‌باشد و ناظر به مباحثات منطقى در باب كليات خمس، قضاياى منطقى و مقولات عشر و... است. سپس نگاهى گذرا به معنى عقل بالقوه شده و از هر چيز مجرد از ماده، به عقل تعبير شده است كه براهينى نيز براى اين معنا به كار گرفته شده است. اما اينكه چه چيزى عقل را از قوه به فعل مى‌رساند؟ موضوع ديگر بحث بوعلى در اين باب است. چگونگى تصور معقولات، تفاوت نفس ناطقه و عقل، تعريف نفس ناطقه به جوهر قابل معقولات و متصرف درمملكت بدن و عقل هيولانى، از مباحثى است كه شيخ الرئيس در ادامه بدانها پرداخته است. وى در مورد خيال نيز به دو صوت بحث كرده است: اول، كيفيت اطلاع نفس از صور خياليه. دوم، آليّت خيال براى نفس.چگونگى عدم لزوم بطلان صورت مادى و نفوس متعلق به ماده با بطلان مادّه، سؤال مطرح شده ديگرى است كه بوعلى در جواب، اشاره‌اى به مباحثش راجع به اين موضوع در كتاب اشارات و شفا نموده است كيفيت تعلق وجود و وحدت و اضافه و ساير لوازم به مواد، دليل اينكه تعقل، عبارت است از استحضار صورت معقول در عقل، مطالب ديگرى است كه در ادامه مطرح شده است. سؤال ديگر اين است كه آيا اينكه شئ ثابت واحدى به لحاظ عددى و شخصى براى اشخاص انواع وجود دارد، داراى برهان هست يا نه؟ كه بوعلى وجود چنين چيزى را در غير حيوان سخت مى‌داند و مى‌گويد: احتمالاً اين حرف فلاسفه كه مى‌گويند فقط در انسان‌ها موجود است، داراى دلايلى باشد كه با تفكر بتوان به آن دست يافت. مباحثه پنجم: اين مباحثه با سؤالى از صدور افعال مختلف از بسائط شروع مى‌شود كه پاسخ كوتاهى از سوى شيخ الرئيس بدان داده شده است. دومين سؤال، از كفايت نفس در جميع افعال خود است كه بوعلى بطلان آن را ثابت مى‌كند. سپس مطلبى بدين مضمون طرح مى‌شود كه مزاج واسطه‌اى است براى نفس كه كارهاى خود را توسط آن انجام دهد كه باز بوعلى آن را رد مى‌نمايد و مزاج را كيفيت واحده‌اى با حد و مرز معين مى‌داند. شيخ ابوالقاسم اعتراضى به كلام شيخ الرئيس در كتاب شفا دارد كه گفته: محال است كه اعراض و صور قائم به مواد، وجود ذات را كه قائم به نفس است، افاده كند و بوعلى به اعتراض وى جواب مى‌دهد. مطالب مهم ديگرى نيز در اين مباحثه مطرح شده است كه ما به برخى از آنها اشاره مى‌كنيم تا كليات اين مباحثه نيز معلوم گردد: امكان يا عدم امكان دو صورت داشتن هيولاى واحد؛ مفاد قاعده الواحد؛ لزوم تعطيلى قوه عقليه در حالت خواب؛ اثبات محرك براى متحرك؛ كيفيت تأثير بدن در نفس؛ برهان عدم جسمانیت عقل؛ جسمانیّت قواى حيوانيه؛ چگونگى تعقل انسان نفس خودش را؛ اقامه دليل، بر اينكه هر چيزى كه غير خودش راتعقل مى‌كند، واجب است ذات خود را هم تعقل نمايد؛ برهان وجود معقولات در عقول فعّاله و... مباحثه ششم: اين مباحثه، در شش فصل طراحى شده كه بخشى از آنها به قلم خود بوعلى و بعضى به دست شاگردش بهمنيار نوشته شده‌اند. فصل اول به قلم بهمنيار و حاوى شنيده‌هاى وى از بوعلى و مشتمل بر مطالبى است درباره عقل و ادراك و شعور و نفس كه كليات آنها در مباحثه پنجم گذشت. بعد بهمنيار، سؤال‌هايى را كه از بوعلى شده و وى به آنها پاسخ داده است، جمع‌آورى كرده؛ برخى از مطالب مطرح شده در اين سؤال و جواب‌ها عبارتند از: نفس انسانى؛ قواى نفس؛ بخش‌هاى گوناگون فلسفه و اشتمال آن بر حكمت عملى و نظرى؛ عقل حيوانى؛ علم الهى در نزد معتزله و فلاسفه؛ تقسيمات وجود و تبيين هر يك از واجب‌الوجود و ممكن الوجود؛ صفات ممكن الوجود و... در ادامه خود شيخ الرئيس مطالبى را در قالب سؤال و جواب مطرح نموده است كه برخى از آنها عبارتند از: عقل و ماهيت آن؛ چگونگى بودن امكان از لوازم ماهيت؛ چگونگى سود رسيدن از استغفار به حال مردگان؛ تعقلات نفوس كامله بعد از مردن و... در بخش آخر كتاب كه ملحق نام گرفته است، به چند موضوع مهم فلسفى اشاره شده است، مانند جسمانى نبودن قواى عقليه، غايت داشتن جميع حركات، خروج هيولى در تمام لحظات از صورت به فعل و...

ترجمه ماشینی: سنت فلسفه در جهان فارسی زبان فوق العاده غنی، خلاق و متنوع است. این گلچین که در سه مجلد تقسیم شده است، قصد دارد چیزی از آن غنا و تنوع را منتقل کند. اصطلاح «فلسفه» به معنای وسیع آن شامل بحث های کلامی، تصوف فلسفی و هرمنوتیک فلسفی (تعویل) می شود. این گلچین که بیش از یک دوره بیش از دو هزار ساله را در بر می گیرد، و ترجمه هایی از دانشمندان معتبر را به نمایش می گذارد، منابع کتابشناختی کاملی را در سرتاسر ارائه می دهد. برای هر کسی که علاقه مند به کاوش در تمام جلوه های متنوع آنها، سنت های فلسفی جذاب ایران است، چنین اثر گسترده و جاه طلبی منبعی ضروری خواهد بود. جلد اول از دوره زرتشتی شروع می شود و به زمان بیرونی و اوما خیام می رسد و به مکتب مشایی مرتبط با ابن سینا (ابعلی سینا) توجه ویژه دارد. در دوران پیش از اسلام، فلسفه با دین آمیخته بود و در متون دینی فارسی مانند گاتها، دنکرد، و متون زرتشتی بونداهیسن است که بحث های فلسفی درباره موضوعاتی از متافیزیک تا کیهان شناسی و آخرت شناسی را می توان یافت. .

چکیده ماشینی : در ذات و ضرورت: ابن سینا و سنت ارسطویی، فدور بنویچ یک اصل اساسی از متافیزیک و معرفت شناسی ابن سینا (متوفی 1037) ارائه می دهد: نظریه جوهر او و تعیین علمی صفات ضروری و ضروری. این مطالعه مفاهیم کلیدی فلسفه ابن‌سینی مانند ماهیت، ضرورت، جهان‌شمولی، بی‌واسطگی، تقدم و ویژگی را بررسی می‌کند. علاوه بر این، برای اولین بار ارائه می شود که چگونه ابن سینا در طول زندگی حرفه ای خود موضع خود را در مورد این موضوع توسعه داد و بنابراین «ذات گرایی مفهومی» انقلابی خود را به کار گرفت. همچنین نشان داده می‌شود که موضع ابن سینا تا حدودی از سنت ارسطویی پیروی می‌کند، اما در جاهای کلیدی از آن منحرف می‌شود، به‌ویژه جایی که ابن سینا به طور انتقادی به تفاسیر « مشائیان بغداد» پرداخته است. در ذات و ضرورت: ابن سینا و سنت ارسطویی فدور بنویچ آموزه کلیدی متافیزیک و معرفت شناسی ابن سینا (متوفی 1037) را ارائه می دهد: نظریه جوهر او و تعیین علمی صفات ضروری و ضروری. این کتاب مفاهیم اصلی فلسفه ابن سینا مانند ذات، ضرورت، جهان شمولیت، بداهت، تقدم و ویژگی را مورد مطالعه قرار می دهد. همچنین گزارش بی‌سابقه‌ای از چگونگی تغییر دیدگاه‌های ابن سینا در مورد این موضوعات در طول زندگی حرفه‌ای‌اش، در استدلال برای «ذات‌گرایی مفهومی» انقلابی‌اش ارائه می‌کند. موضع ابن سینا تا حدی از سنت ارسطویی پیروی می کند، اما از آن نیز فاصله می گیرد، به ویژه هنگامی که ابن سینا علیه مکتب مشاء بغداد استدلال می کند.

چکیده ماشینی : ارسطو در الهیات آکویناس به بررسی نقش مفاهیم، ​​اصول و مضامین ارسطویی در الهیات توماس آکویناس می پردازد. هر فصل به بررسی اهمیت دریافت الهیات آکویناس از ارسطو در حوزه الهیات مرکزی می پردازد: تثلیث، فرشتگان، روح و بدن، شریعت موزاییک، فیض، خیریه، عدالت، تفکر و عمل، مسیح، و مقدسات. به طور کلی، مقالات بر Summa theologiae تمرکز دارند، اما برخی از آنها در مجموعه آکویناس گسترده تر است. برای مدتی بیش از هر چیز تأثیر ارسطو بر فلسفه آکویناس بوده است که مرکز توجه بوده است. شاید در واکنش به نوتومیسم فلسفی، یا شاید به این دلیل که این تأثیر ارسطویی دیگر نیازی به نشان دادن به نظر نمی رسد، نقش ارسطو در الهیات آکویناس در حال حاضر کمتر از استفاده آکویناس از سایر مقامات (اعم از کتاب مقدس یا پدران خاص) مورد توجه الهیات قرار می گیرد. در حوزه های خارج از اخلاق کلامی. در واقع، در برخی محافل الهیات، تأثیر ارسطو بر الهیات آکویناس دیگر به خوبی درک نشده است. خوانندگان در اینجا با مضامین بزرگ ارسطویی، مانند فعل و قدرت، خدا به مثابه فعل محض، جوهر و وجود، قدرت و نسل، تغییر و حرکت، علیت چهارگانه، صورت و ماده، انسان شناسی هیلومورفیک، ساختار عقل، رابطه بین معرفت مواجه خواهند شد. و اراده، خوشبختی و دوستی، عادات و فضایل، تفکر و عمل، سیاست و عدالت، بهترین شکل حکومت، و مالکیت خصوصی و خیر عمومی. ده مقاله در این کتاب دریافت آکویناس از ارسطو در الهیات خود را از دیدگاه های مختلف شامل می شود: تاریخی، فلسفی، و کلامی سازنده.

ترجمه ماشینی: «پیش‌فرض‌های متافیزیکی بودن در جهان» سنت توماس آکویناس و مارتین هایدگر را وارد گفت‌وگو می‌کند و برای ضرورت فلسفه مسیحی استدلال می‌کند. از طریق تقابل اندیشه هایدگری و تومیست، بازاندیشی اصیل و جامعی درباره ماهیت موقتی و خاستگاه های تحقیق متافیزیکی ارائه می دهد. کتاب بررسی دقیق آغاز و زوال پیش‌فرض‌های چهارگانه متافیزیک تومیستی است: غرض‌ورزی، علیت، پایان‌پذیری، آنانکه استنای. تحلیل چهارگانه قبلا هرگز انجام نشده بود و سهم اصلی و اصلی کتاب گیلسون است. چهار ضلعی به مسائل بین رویکرد پدیدارشناختی و بینش متافیزیکی نفوذ می کند تا به تفاوت اصلی و آشتی ناپذیر آنها برسد. تلاش هایدگر برای استفاده از چهارچوب برای بیرون راندن الهیات از هستی‌شناسی، انگیزه تفسیری لازم را برای بازبینی متافیزیک رادیکال و غالباً نادرست سنت توماس، از طریق مسائلی مانند ابدیت، نیستی و تراژدی فراهم می‌کند.

ترجمه ماشینی: این نسخه از آکویناس Summa contra Gentiles حاوی حاشیه‌نویسی‌های جوزف ریکابی، کشیش و فیلسوف یسوعی اوایل قرن بیستم، در کنار متن اصلی است. منظور آکویناس این بود که رساله او به عنوان یک کتاب راهنمای عذرخواهی برای مبلغان و فیلسوفانی باشد که از ایمان مسیحی در برابر کسانی که خارج از مسیحیت یا دشمن آنها هستند دفاع می کنند. سبک و محتوای استدلال های آکویناس به ویژه با زمان او مرتبط بود. جوامع دینی عمده در مجاورت مسیحیان غربی- یهودی و اسلامی- دیدگاه های الهیاتی مختلف خود را با استفاده از اصطلاحات و ایده های وام گرفته شده از فلسفه ارسطویی درست مانند خود آکویناس توسعه داده بودند.