مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

سهروردی در تبیین خود از مسئله معاد، به این باور می رسد که نفوس سعادتمندان و کمالیافتگان بعد از مرگ، منجذب در عالم انوار قدسی شده و از اشتغالات برزخی برکنار می ماند. اما متوسطان از اهل سعادت بعد از مرگ با حفظ درجات در عالم صور معلقه یا اشباح مجرده مستقر می شوند. وی متذکر می شود که بعث اجساد و اشباح ربانی و کلیه وعده های پیامبران بدین گونه تحقق می یابد، اما در مورد نفوس اهل شقاوت، اظهاراتی دارد که مظنه تمایل به تناسخ است. ملاصدرا ضمن انتقاد از رویکرد سهروردی به مسئله معاد، بخصوص در اینکه او صورت های غیرجسمانی را که باعث نقوشی در خیال هستند، منشأ آثار ملائم و غیرملائم شمرده است، تبیین وی را متضمن مخالفت با ظواهر متون دینی دانسته و معتقد است: صرف اثبات استمرار بقای روح به هیچ وجه اثبات معاد قرآنی ـ یعنی حشر انسان ها با همین شکل و صورتی که در دنیا دارند ـ نیست. وی خود، با ابتناء بر مبانی حکمت متعالیه، ثابت می کند که آنچه در قیامت برانگیخته می شود همین بدن خاص مشهود است. مهم نیست که این بدن اخروی چه خصوصیاتی داشته باشد، بلکه مهم این است که «این همان است» محفوظ باشد.این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 65 تا 80

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

برهان صدیقین از دیدگاه حکماى مشاء، اشراق و حکمت متعالیه

نویسنده:

امیرعباس علیزمانی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

براهین خداشناسی , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , برهان صدیقین , فلسفه دین

کلیدواژه‌های فرعی :

الهیات عرفانی , انسان و خدا , حکمت اشراق the School of Illumination , حکمت متعالیه , فلسفه مشاء , قرآن , برهان ان (منطق) , حقیقت وجود(صفات) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , خواجه نصیرالدین طوسی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , محمدتقی مصباح یزدی , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

برای اثبات وجود خدا براهین مختلفی در سنت فلسفی اسلامی ارائه شده است. برهان صدیقین را نخستین بار ابن سینا در اثبات وجود خدا به کار برده است. این برهان در آثار سایر فلاسفه ما همچون شیخ اشراق و ملاصدرا و همینطور در مشارب فکری وابسته به ایشان به صورت های مختلفی مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله، این برهان آنگونه که بار اول توسط شیخ رئیس ارائه شده مورد بررسی قرار گرفته و سپس نظرات مختلف راجع به آن، که به اشکال گوناگون، ظهور کرده است مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

وجود و علم در فلسفه صدرالمتالهین

نویسنده:

سید محمد حجازی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معرفت شناسی ملاصدرا , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , هستی شناسی اسلامی , حکمت متعالیه , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)

کلیدواژه‌های فرعی :

اسفار , تجرد ادراک , علم حضوری , علم نفس , المبدأ و المعاد , اتحاد عالم و معلوم , اصالت وجود , وحدت تشکیکی وجود , علم حصولی(مقابل علم حضوری) , فاعلیت نفس در روند ادراک ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

بدون ترديد مسئله اصلی معرفت‌شناسی epistemology در هر سيستم فلسفی همان درك واقع است كه در رابطه بسيار نزديك علم و وجود تجلی می يابد. برای ارزيابی و تحليل اين دو مسئله فلسفی، منطقا اولی را در هستی شناسی ontology و ديگری را در معرفت‌شناسی مورد مداقه قرار می دهند، هر چند برخی مسائل فلسفی نيز وجود دارد كه در هر دو شاخه مورد بحث و تحقيق قرار گرفته به حدی كه تفكيك آن‌ها از يكديگر و يا اختصاص به يكی از دو موضوع فوق چندان آسان به نظر نمی رسد. در این مقاله بنابر اصول حکمت متعالیه (اصالت وجود، تشکیک در وجود، تجرد ادراک، علم حضوری و علم حصولی، و نفس شناسی) این دو موضوع مورد بررسی قرار گرفته می شود.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

حدوث نَفس در حکمت متعاليه

نویسنده:

‫محرم تقي‌اف

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حکمت متعالیه

چکیده :

‫اين پايان نامه از منظر حکمت متعاليه ملاّصدرا و با توجّه به ديدگاه وي در حرکت جوهري، به تحليل حدوث نَفس و عدم قدمت آن مي‌پردازد و حدوث و بقاي نَفس را از منظر صدرالمتألّهين شرح مي‌دهد. نويسنده مي‌کوشد جسمانية الحدوث و روحانية البقا بودن نَفس را که يکي از ابتکارهاي فلسفي فلسفه حکمت متعاليه محسوب مي‌شود، واکاوي کرده و ماهيت نَفس، مباني حدوث و قِدَم نَفس و نسبت بين آن و بدن را از ديدگاه مزبور و ساير مَشرب‌هاي فلسفي تبيين سازد. نوشتار حاضر در پنج فصل سامان يافته است. در فصل اوّل کلّياتي از تحقيق، فرضيه‌ها، تعريف واژگان کليدي و تاريخچه نظريه حدوث نَفس را مي‌خوانيم. در فصل دوم حقيقت نَفس، اهمّيت معرفت آن، و برهان هاي مختلف اثبات نَفس بيان مي‌گردد. سپس جوهر بودن نَفس و ثابت کردن آن با برهان هاي گوناگون و برخي اِشکال هاي بر جوهري بودن نَفس، مطرح و پاسخ داده شده است. وحدت نَفس و اثبات تجرّد آن به چهار برهان، از مباحث بعدي فصل دوم محسوب مي‌شود. فصل سوم به مباني حدوث نَفس و عدم قِدمت آن در حکمت متعاليه مي‌پردازد و حدوث نَفس را طبق مبناي اصالت وجود، تشکيک وجود و حرکت جوهري ملاّصدرا ثابت مي‌کند. نگارنده به همين منظور، ادلّه منکران حدوثِ نَفس و شبهه هاي آنان را نيز مطرح کرده و به آنها پاسخ مي‌دهد. فصل چهارم ديدگاه‌هاي برخي حکيمان مسلمان، مانندِ افلاطون در قديم بودن نَفس، ارسطو در حدوث نَفس، ابن‌سينا در حدوث نَفس و ملاّصدرا در اين باره مطرح، و ادلّه آنها در اين زمينه بيان مي‌کند و به نقد نظريّه افلاطون مي‌پردازد. در فصل پنجم نسبتِ بين نَفس و بدن در حکمت متعاليه، ترکيب نَفس و بدن و کينونت نَفس قبل از بدن از نظرگاه ملاّصدرا تبيين مي‌شود.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

حدوث اسمى

نویسنده:

محسن غرویان

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ملاهادی سبزواری , حدوث اسمی , حدوث , حکمت متعالیه

کلیدواژه‌های فرعی :

وجود شناسی ملاصدرا , حدوث زمانی، al-ḥudūt̲h̲ al-zamānī، coming into existence in time , حدوث زمانی عالم , حدوث ذاتی عالم , هستی شناسی اسلامی , عقل ( جوهر ) , عالم ( امکانی ) , جهان شناسی ملاصدرا , اسرار الحکم , حدوث طبعی , مسبوقیت وجود به عدم ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , مرتضی مطهری

چکیده :

در این مقاله نظریه حدوث اسمی با توجه به آراء حاج ملا هادی سبزواری مورد بررسی قرار می گیرد. به این منظور آراء برخی از متقدمین حاجی سبزواری مانند میرداماد و ملاصدرا مطرح شده و در ادامه با ارائه نظر وی به وجوه تفاوت و ابداع در نظر ایشان پرداخته شده است. در انتهای مقاله نیز نگارنده به نقد و داوری در مورد موضع حاج ملاهادی نشسته است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

عقول و فرشتگان از ديدگاه حکمت متعاليه

نویسنده:

‫شيخ‌کاظم رضا

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حکمت متعالیه

چکیده :

‫عوالم جهان آفرينش از عالم ماده، که پست‌ترين و دورترين عالم به واجب تعالي است شروع مي‌شود؛ بالاتر از آن، عالم مثال است که از ذات مادي منزه بوده اما از بعضي لوازم ماده مانند رنگ و شکل و مقدار برخوردار است. پس از آن، عالم عقل است، که نزديک‌ترين عالم به واجب تعالي و مشرف بر عوالم ديگر است. موجودات عالم عقل در زبان شريعت، "فرشته" ناميده مي‌شوند و پژوهش حاضر به‌دنبال واکاوي عالم عقل و فرشتگان، از ديدگاه حکمت متعاليه است. "عالم" يک اصطلاح فلسفي بوده و به مجموعه موجوداتي اطلاق مي‌شود که از نظر مراتب کلي وجود داراي درجه خاصي هستند. انواع عوالم در کتب فلسفي و توسط دانشمندان بزرگي مانند ملاصدرا به شکل‌هاي مختلف تقسيم‌بندي گرديده، و ويژگي‌هاي هر کدام بيان شده است. عالم عقل را عالم مجرد هم مي‌گويند؛ زيرا از نظر فلاسفه، مجرد در مقابل ماده است، و چون اين عالم برعکس عوالم ماده و مثال از لوازم، آثار و ويژگي‌هاي ماده کاملاً خالي است، "مجر‌د" و گاهي "مجر‌د تام" نام گرفته است. عوالم سه‌گانه هرچند داراي ويژگي‌هاي منمايز از يکديگر هستند، اما ميان آن‌ها روابطي مانند تقدم و تأخر، علّي و معلولي، و توافق و تطابق وجود دارد. فرشتگان که ساکنان عالم عقل به‌شمار مي‌روند، موجوداتي معصوم، مکلف به امور تکويني و غيرمختار هستند. اين عالم برعکس عالم مادي، نه داراي حرکت و استعداد است و نه زمان در آن راه دارد. همچنين عقل داراي مراتبي است، و فقط عقل اول مستقيمأ از واجب تعالي صادر شده، و بقيه عقول از آن به‌وجود آمده‌اند. به اين عقول، "عقول طوليه" هم گفته مي‌شود. بعد از عقول طوليه، "عقول عرضيه" قرار دارند که در عر‌ض هم بوده، و معلول عقل فعال هستند، که آخرين عقل از عقول طوليه مي‌باشد. و در مجموع مي‌توان گفت که از نظر فلسفي، عقول همان فرشتگان هستند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحلیل استاد وکیلی از مخالفت دکتر حسن عباسی با حکمت متعالیه

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی

پاسخ تفصیلی:

بنده سابقاً‌هم به شکل حضوری و در مجلس خصوصی نیز مطالب ایشان را شنیده بودم. بحث‌های ایشان از سر غیرت نسبت به دین و توهّم مخالفت فلسفه با دین است و مشکل اصلی ایشان آن‌ است که هیچ تصوری صحیحی از حکمت متعالیه ندارند. فلسفه از دیدگاه ایشان همان فلسفه ارسط بیشتر ...

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه فلسفه , حکمت متعالیه , چیستی حکمت‌ متعالیه

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آیا راست است که مرحوم استاد آشتیانی گفته‌اند: کلمات عرفا دلپذیرتر از طریقه انبیاء عظام و ائمه کرام است؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی

پاسخ تفصیلی:

در فلسفه صدرائی و عرفان اسلامی هیچ چیزی ندارد که انسان کسی را بر اهل بیت علیهم السلام ترجیح دهد، بلکه بر عکس انسان هرچه بهتر بخواند و بفهمد بیشتر معارف قرآن و روایات را می‌فهمد و کسانی که نخوانده‌اند هیچ وقت معارف عالی قرآن و عترت را متوجه نشده‌اند و بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , اصطلاحنامه فلسفه , حکمت متعالیه

کلیدواژه‌های فرعی :

حکمت متعالیه , فلسفه صدرایی ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

103 104 105 106 107 108 109 110 111 112

تعداد رکورد ها : 1825

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.