مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
نمودار درختی موضوعات
>
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
>
08. صفات attributes
>
صفات ثبوتیه
>
اراده
اراده اجمالی
اراده ایجاد
اراده بالذات
اراده ترک
اراده تفصیلی
اراده ثواب
اراده جازم
اراده جزافی
اراده جزئی
اراده حسن
اراده شیطان به فواحش
اراده طاعت
اراده طولی
اراده عرضی
اراده غیر فاعل
اراده فاعل
اراده فعل
اراده فعل قبیح
اراده کلی
اراده کمال
اراده مبتدأ
اراده مخلوقین
اراده مصلحت
اراده معصیت
اراده مفسده
اراده موجبه فعل
مشیت ایمان
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 115
عنوان :
انسان و ویژگیهای او از دیدگاه عینالقضات و ملاصدرا
نویسنده:
ناهید نجفپور
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
آفرینش (اِبداع)
,
عشق
,
اختیار
,
اختیار
,
اراده
,
معاد(کلام)
,
انسان کامل (کلام)
,
حرکت جوهری
,
معاد(فلسفه)
,
عَلِمَ
,
علم
,
علم(اسماء اول ، عرفان نظری)
,
اراده
,
علم
,
هنر و علوم انسانی
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
عینالقضاه، عبداللهبن محمد
,
عینالقضاه، عبداللهبن محمد
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
به یقین انسان و صفات و افعال او یکی از مهم ترین مسائلی است که در تاریخ فرهنگ و هنر تمام جوامع انسانی وجود داشته است. در تفکر عرفانی و همچنین در اندیشه فلسفی مسئله ای را نمی توان یافت که با «انسان» و «نفس انسانی» بدون ارتباط باشد. از دیدگاه عین القضات شناخت انسان، به عنوان موجودی که حق تعالی طبیعت او را به نور خویش سرشته است، برای افراد عادی میسر نیست و امکان شناخت این انسان ها تنها برای خود این طایفه ممکن است و انسان های عادی از ایشان جز ظاهری نمی بینند و به باور ملاصدرا انسان در ذات و صفات و افعال، مثال حق تعالی است و از آنجا که شناخت حقیقت واجب تعالی جز برای واجب ممکن و میسر نیست، برای به دست آوردن شناختی از انسان باید به درک شهودی و فنای عرفانی در حق تعالی رسید تا وجود تاریک آدمی نورانی شده و با خداوند متحد گردد. ملاصدرا گرچه در مباحث مربوط به انسان از عارفانی مانند عین القضات همدانی و نیز ابن عربی تأثیر پذیرفته است؛ اما مبانی فلسفی وی از جمله حرکت جوهری موجبِ تفاوت هایی اساسی در بحث از ویژگی های انسان میان وی و عین القضات شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جایگاه کانت در اندیشه شوپنهاور
نویسنده:
محمدرضا عبداله نژاد
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژههای اصلی :
علیت
,
اراده
,
اراده
,
اخلاق
,
آزادی
,
امر مطلق
,
آزادی
,
کانت و شوپنهاور
,
علیت
,
شی ء فی نفسه
,
اراده
,
شیء فی نفسه = نومن (فلسفه/متافیزیک)
چکیده :
این مقاله که به بررسی جایگاه کانت در اندیشه شوپنهاور می پردازد از یک مقدمه و دو بخش اصلی تشکیل یافته است. پس از شرح مختصر و مقدماتی جایگاه کانت در اندیشه شوپنهاور، در بخش اول، تحت عنوان« انتقاد از نقد اول»، ارزیابی انتقادی شوپنهاور از کانت در قالب سه مفهوم شیء فی نفسه، معنای تجربه و مقوله علیت به تصویر کشیده می شود. نکته قابل توجه این بخش این است که شوپنهاور، بر خلاف کانت، نه تنها شیء فی نفسه را با اراده یکی می گیرد، بلکه آن را قابل شناخت نیز می داند. در بخش دوم، تحت عنوان«انتقاد از نقد دوم»، انتقادات شوپنهاور از اخلاق کانت و مفاهیم کلیدی آن مثل امر مطلق، صورت گرایی اخلاق و نیز مساله مهم آزادی توضیح داده می شود. نکته قابل توجه این بخش نیز این است که شوپنهاور، بر خلاف کانت، انسان را فاعل آزاد و مختار نمی داند بلکه معتقد است که انسان همواره تحت تاثیر انگیزه هایش قرار دارد. در پایان، پس از مشخص شدن انتقادهای شوپنهاور از کانت بر این امر اشاره می شود که او بطور کلی ، علی رغم انتقادات تندی که از کانت می کند، همواره کانت را ستوده و به اعتراف خودش از او مطالب زیادی را الهام می گیرد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش اراده انسان در تحقق آینده موعود از منظر قرآن در مقایسه با نظریه پایان تاریخ
نویسنده:
فرشته سقا
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
لیبرالیسم
,
علوم انسانی
,
تکامل
,
سرنوشت
,
آینده موعود
,
اراده
,
قرآن
,
دیسپنساسیونالیسم
,
منجی موعود
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
تاریخ
چکیده :
در میان مکاتب فکری معاصر، اعم از آسمانی و غیرآسمانی، اسلام و لیبرالیسم نوید آیندهای خوش و پیروز را به پیروان خود میدهند. در پژوهش حاضر، نظریه پایان تاریخ به عنوان نمونهای از نظریهپردازیهای آیندهگرایانه مکتب لیبرالیسم در مقایسه با آینده موعود قرآن قرار میگیرد. مسأله این است که این دو مکتب نقش اراده انسان را در تحقق چنین آیندهای چگونه تبیین میکنند؟ انسانمحوری و خدامحوری، شاخصترین تفاوت در این دو مکتب است که باعث تفاوت در قوانین تاریخی و تعیین نقش اراده انسان در جامعه و تاریخ خواهد بود. انسان قرآنی با استفاده از قوانین تاریخی که در قالب سنن الهی در قرآن عرضه شده، آگاهی لازم برای ساختن آینده خود و جهان را کسب کرده و با ارادهای فعال مسیر آینده جهان و سرنوشت خود را معین میسازد. این در حالی است که بر مبنای نظریه پایان تاریخ، انسان لیبرال به گونهای منفعل در مسیر حتمی پیشرفت علمی در جامعه لیبرال دموکرات قرار گرفته و با همه نویدهای اولیه این مکتب نسبت به آینده جهان و سرنوشت خویش در تردید و نگرانی به سر میبرد.کلید واژهها: قرآن، لیبرالیسم، قوانین تاریخی، آیندهموعود، ارادهانسان، جبر، اختیار.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جهان در اندیشه ی شوپنهاور
نویسنده:
عبدالله امینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
جهان
,
علوم انسانی
,
اراده
,
will
,
بازنمود جمعی
,
collective representation
,
World
,
الهیات و معارف اسلامی
چکیده :
چکیده ندارد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
آرزو در قیامت
نویسنده:
حسن فیروزنیا
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
دوزخ
,
اراده
,
شفاعت
,
معاد(کلام)
,
قرآن
,
آرزو
,
معارف اسلامی
,
معاد(فلسفه)
,
قرآن
,
اراده
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
شهوتگرایی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
شهوتگرایی
چکیده :
یکی از مسائل مهمّ حیات انسان، داشتن امید و آرزوست، به طور فطری انسان خردمند در مییابد که با امید زنده است، و در تمامی لحظات زندگیاش از آن بهره میگیرد. قرآن کریم به عنوان مهمترین منبع دینی، قوانین لازم زندگی دنیا و آخرت را، آن هم به بهترین صورت بیان فرموده است و از پیروانش میخواهد آن قوانین را شناخته و عمل کنند تا به هدف نهایی خود برسند. یکی از مسائل مربوط به عالم پس از مرگ، در قرآن کریم، آمال و تمنّیات انسان است؛ چیزی که ذهن هر انسان صاحب خِرَدی را به خود مشغول میسازد؛ از این رو، نگاه ما به این مسأله یعنی آرزوهای انسانها پس از مرگ معطوف گشته تا تبیین شود که اولاً در عوالم پس از مرگ، همانند این دنیا آرزو وجود دارد، ثانیاً آرزوها متنوّعاند، ثالثاً متمنّیان آن نیز متعددند و رابعاً علل و انگیزههای آرزوها و درخواستها متفاوت است. بدین خاطر موضوع « آرزو در قیامت» را برگزیدهام تا به مسائل مهم آن که از مباحث حوز? معارف قرآنی است، پاسخ لازم داده شود بدین منظور از منابع دینیِ نقلی مثل کلام شریف خدا( قرآن)، احادیث معصومان علیهم السلام، و منابع تفسیری مانند تفاسیر معتبر قدیم و جدید فریقین و آثار کلامی علما و اندیشمندان اسلامی استفاده شده است. در این تحقیق از روش «تحلیل محتوا» استفاده شده است؛ زیرا در این روش بیشتر بر اساس دادههای موجود کار میشود. و سرانجام به نتایج علمی همانند وجود امید و آرزو در قیامت یعنی مطابق نصّ صریح آیات قرآن کریم و روایات ائمه اطهار علیهم السلام این ویژگی همواره تا ابد همراه انسان است. هم چنین همه انسانها پس از مرگ به نوعی دچار این حالت روحی میشوند یعنی آرزومندند. در نهایت ما را به فهمِ تنوّع در انگیزهها و عوامل ایجاد آرزوها در آن عالَم رهنمون میسازد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی رابطه علم، قدرت و اراده خداوند با اختیار انسان
نویسنده:
عبدالصمد معتمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
اختیار
,
علوم انسانی
,
علم
,
اختیار
,
اراده
,
اشاعره (اهل سنت)
,
قدرت
,
معتزله (اهل سنت)
,
امر بین امرین
,
قضا و قدر
,
الهیات(کلام جدید)
,
عَلِمَ
,
علم
,
اراده
,
قدرت
,
science
,
PHILOSOPHY
,
science
,
will
,
PHILOSOPHY
,
PHILOSOPHY
,
PHILOSOPHY
,
science
,
Power
,
will
,
philosophy
,
science
,
will
,
will
,
Power
,
will
چکیده :
موضوع تحقیق حاضر رابطه علم، قدرت و اراده خداوند با اختیار انسان از دیدگاه اشاعره، معتزله و امامیه است. در این تحقیق تلاش شده است که دیدگاه این سه مکتب را از منظر کلامی مورد بررسی و تبیین قرار دهیم. اشاعره بر اساس توحید در ربوبیت و خالقیت معتقدند که افعال و کردار و گفتاری که از انسان سر میزند به قدرت و اراده خداوند است. قدرت و اراده انسان در آن هیچ تاثیری ندارد و تنها با فعل متقارن هستند بدون اینکه در ایجاد آن موثر باشند به طوری که افعال و اعمال انسان را در واقع خدا انجام داده و انسان ظرف صدور فعل اختیاری است. لذا به صورت مجازی انجام فعل به انسان نسبت داده میشود. لازمه این اعتقاد اسناد ظلم به خداوند است به این معنا که خداوند انسان را به ارتکاب گناهان مجبور کرده و در عین حال به خاطر آن گناه او را مجازات مینماید و این اسنا ظلم به خداوند استو حال اینکه خداوند عادل مطلق است و به هیچ بندهای کوچکترین ظلم و ستمی را روا نمیدارد. تحقیق حاضر به تشریح دیدگاههای کلامی سه مکتب اشاعره، معتزله و امامیه درمقوله نسبت بین قدرت، علم و اراده الهی با اختیار انسانها میپردازد و میزان تأثیر قدرت، علم و اراده خداوند متعال در اختیار آدمی از منظر این مکتب کلامی را تجزیه و تحلیل میکند. نویسنده برآن است تا نشان دهد انسان نه مختار است و نه مسلوبالاختیار، بلکه فعل اختیاری آدمی در عین اینکه فعل اوست، فعل خدا نیز محسوب شده و هیچ منافاتی بین آنها وجود ندارد. به دیگر سخن، نه جبر لازم میآید و نه تفویضی در کار است. بدین منظور در چهار فصل دیدگاههای اشاعره، معتزله و امامیه را در این زمینه شرح میدهد. ابتدا کلیاتی از تحقیق و مفهوم واژههای علم، قدرت، اراده، جبر، اختیار، تفویض و امر بینالامرین و... سپس نسبت بین علم خدا و اختیار انسان بیان میشود. نگارنده در این زمینه اقسام و مراتب علم الهی همچون: علم به ذات خویش، علم به همه اشیا قبل و بعد از ایجاد و ادله علم به احوال موجودات قبل از آنها را بررسیده و علم ذاتی، علم فعلی و سایر مراتب علم باریتعالی را از منظر اشاعره، معتزله و امامیه مطرح میسازد و دیدگاههای آنان را درباره رابطه علم خدا با اختیار انسان ذکر و تجزیه و تحلیل کرده است. نویسنده در فصل سوم به رابطه بین قدرت خداوند با اراده و اختیار انسان اشاره کرده و ضمن بررسی قلمرو قدرت خدا، عمومیت و عدم تناهی این قدرت، دیدگاههای اشاعره، معتزله و امامیه را در نسبت بین قدرت خدا و اختیار انسانها شرح میدهد. وی سپس ادله امامیه را تقویت کرده و شبهههای وارد شده در این زمینه را پاسخ میگوید. نگارنده در فصل چهارم با اشاره به رابطه اراده خداوند متعال با اختیار انسان و ضمن تبیین مفهوم اراده و حقیقت آن در مورد خداوند و تفاوت اراده و مشیت الهی، نسبت بین اراده الهی و اختیار انسان را از دیدگاه اشاعره، معتزله و امامیه بررسیده و دلیلهای عقلی و نقلی امامیه درباره عدم منافات اراده الهی با اختیار انسان در صدور افعال را فراروی خوانندگان مینهد. آنگاه به جمعبندی تحقیق و نتایج حاصل از تطبیق دیدگاههای این سه مکتب کلامی میپردازد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مفهوم،شرایط و آثار اکراه در قراردادها با مطالعه تطبیقی
نویسنده:
محبوبه مینا
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
جبر و اختیار(کلام)
,
اختیار
,
اراده
,
رضایت
,
معارف اسلامی
,
قانون مدنی
,
قراردادها
,
اکراه
,
قصد
,
هنر و علوم انسانی
,
ابطال (فقه)
چکیده :
اکراه فشار غیرعادی و نامشروعی از طرف انسانی با قصد از بین بردن رضا است به گونهای که تهدید شونده با اعتقاد به ورود ضرر، حاضر به انجام عمل حقوقی می شو د. بر طبق نظر مشهور، اکراه رضا را از بین میبرد. این رضای معدوم، رضای به معنایطیب نفس و نه رضای معاملی است. به همین علت قانونگذار در ماده 199 قانون مدنی با وجود اکراه، رضا را نیز موجود فرض کرده است. در حقوق فرانسه، اکراه همجنبه جرمی دارد و هم عیب رضا محسوب میشود.امروزه اکراه تنها در قالب سنتی خود باقی نمانده است و چهره های دیگری هم دارد . در مورد اندازهی ترس سه معیار شخصی، نوعی و مختلط مطرح گردیده است. قانون مدنی ایران و فرانسه دو نظر شخصی و نوعی را با هم تلفیق کرده اند؛ اما رویه قضایی فرانسه متمایل به نظر شخصی است. قانون مدنی کنونی مصر تنها معیار شخصی را پذیرفته است . مشهور فقها اتفاق بر عدم نفوذ و نیازمندی عقد مکره بر اجازه دارد. ماهیت اجازه را برخیناقل و برخی کاشف از صحت عقد میدانند . قانونگذار ضرورت را بر منطق ترجیح داده است؛ و به ارادهی اشخاص نیز چنین توانی را دادهاست که اثر اجازه را تنها نسبت به منافع، به گذشته سرایت دهند (مادهی 258 قانون مدنی). اکثر نویسندگان فرانسوی معتقدند در اکراه معنوی، اراده معیوب است و اثر اکراه، بطلان نسبی قرارداد میباشد. آنچه که مادهی 1111 قانون مدنی فرانسه ازآن سخن میگوید، همین نوع از اکراه است. اما اکراه مادی، موجب بطلان مطلق قرارداد است.به نظر می رسد اختصاص بطلان نسبی به اکراه معنویمنطقی نیست و در حقوق ایرانچنین طرز تفکری وجود ندارد .نویسندگان حقوقی مصریبیان داشتهاند تفاوتی میان این دو نوع اکراه نیست؛ بدین معنا که هر دو نوعاکراه، بر حسب شرایط میتواند اراده را معیوب کند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رابطه خدا و افعال انسان از منظر امام فخر رازی و خواجه نصیرالدین طوسی
نویسنده:
نرگس قربانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
اراده
,
الهیات و معارف اسلامی
,
will
,
تقدیرگرایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
چکیده ندارد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
انسان شناسی متکلمان امامیه بغداد (شیخ مفید و سید مرتضی): گزارش تحلیل نقد
نویسنده:
سعیده نبوی هاشمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
روح
,
03. انسان شناسی Human nature
,
اراده
,
مرگ
,
معاد(کلام)
,
انسان
,
بازآفرینی
,
نابودی
,
درباره شیخ مفید
چکیده :
انسانشناسی از آن رو اهمیت دارد که تصور انسان از خودش، بر تصور او از خدا، جامعه و طبیعت و رابطهاش با آنها تأثیر میگذارد. متکلمان نیز در نظریهپردازیها و نظامسازیهای کلامی از تصوری که از انسان در ذهن داشتند، آزاد نبودند. شیخ مفید و سید مرتضی، همچون دیگر متکلمان نخستین، به انسان به دیدهی «مکلَّف» می-نگریستند و از این زاویه، به بررسی حقیقت، ساحتهای وجودی و سرانجام انسان میپرداختند. انسان، از دیدگاه شیخ مفید، نفس دارای بدن است که حیات ذاتی آن نیست و از دیدگاه سید مرتضی، همین پیکر مادی با ساختار ویژهاش است که اگر شرایط فراهم گردد، حیات در آن پدیدار میشود. بازتاب این اختلاف نظر را در تعریف آنها از ماهیت مرگ و چگونگی زندگی پسادنیوی میتوان دید. از دیدگاه سید مرتضی، مرگ نابودی تدریجی انسان است که با فروپاشیدن بدن، آغاز و با نابودی اجزای سازندهاش در آستانهی رستاخیز پایان میپذیرد؛ درحالیکه از دیدگاه شیخ مفید، مرگ اجمالاً نابودی بدن دنیایی و انتقال نفس به بهشت یا دوزخ است و سپس نابودی همه چیز حتی نفوسی که از زندگی برزخی برخوردارند در آستانهی رستاخیز. با این وصف، از دیدگاه آنها، معاد بازآفرینی چیزی است که نابود شده بود. استاد و شاگرد، هر دو، بر این باورند که انسان، مختار و قدرت او پیش از فعل است. اختلاف نظر آنها در اراده است که شیخ مفید اراده را فعل غیر ارادی انسان و ایجابآور میداند، درحالیکه به نظر سید مرتضی، اراده ارادی است و به وقوع فعل ضرورت نمیبخشد. از دیدگاه سید مرتضی، عقل انسان این توانایی را دارد که حسن و قبح برخی افعال را به تفصیل درک کند، از جمله وجوب تفکر برای خداآگاهی را؛ درحالیکه از دیدگاه شیخ مفید، تکلیف بدون پیامبر آغاز نمیشود و گرچه تفکر نخستین تکلیف است، اما عقل در چگونگی استدلال و علمی که باید به آن دست یابد، به هدایت پیامبرانه نیاز دارد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نسبت اخلاق و دین در فلسفه کانت
نویسنده:
قدرت لله قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
پدیدار
,
سوبژکتیویسم
,
علم از نظر کانت
,
دین وحیانی
,
اراده
,
تکلیف (افعال الهی)
,
عقل نظری و عملی
,
مکتب اخلاقی کانت
,
دین و اخلاق
,
فلسفه کانت
,
دین عقلانی و اخلاقی ناب
,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی)
,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect)
,
دین در فلسفه کانت
,
شیء فی نفسه = نومن (فلسفه/متافیزیک)
کلیدواژههای فرعی :
تکلیف از نظر کانت ,
اراده نیک ,
نفی هدف ماوراء الطبیعی اخلاق ,
دین وحیانی ,
ارزش اخلاقی رفتار ,
انقلاب کپرنیکی کانت (فلسفه) ,
احکام تالیفی پیشین ,
دین عقلانی و اخلاقی ناب ,
تعامل حس و فاهمه ,
چکیده :
اخلاق یا عقل عملی، رویه ای از تفکر کانت است که می توان گفت نوعی نتیجه یا پیامد عقل نظری است؛ کانت در نظریه اخلاقی خود با اتکا به اراده و تکلیف در انسان و اصل اختیار و آزادی او بر آن است تا فاعلیت و غائیت اصول اخلاقی را در خود انسان قرار دهد که در آن، انسان به عنوان فاعل فعل اخلاقی، خودش غایت آن نیز هست. انسان مورد نظر کانت که از لحاظ عقل نظری به واسطه محدودیت و ضعف قوای معرفتی خود اجازه ورود به عرصه مابعدالطبیعه را ندارد، با رویه عقل عملی که اراده و تکلیف صفات ممیزه آن است، قادر می شود اصول اساسی اخلاقی را پایه گذارد و حتی خود را تنها غایت فی نفسه آن قرار دهد، از این رو در این مقاله با فرض سوبژکتیویسم کانت در عقل نظری و محدودیت آن در ورود به عرصه مابعدالطبیعه، تلاش میشود ضمن بیان محورهای مهم اخلاق کانتی، نحوه وابستگی دین به اخلاق مورد نظر او و سازگاری یا ناسازگاریهای این دیدگاه با برخی نتایج آن بیّن گردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 65 تا 82
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 115
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید