جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
شهود صدرایی؛ عقلانی یا عرفانی؟
نویسنده:
عباس احمدی سعدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
بنیان اندیشه صدرالمتالهین در حکمت متعالیه را معارف شهودی وی فراهم می آورد. در سنت فلسفی - دینی اسلامی، جان آدمی مستعد دریافت حقایق علمی از مبادی عالیه عالم است. از این رو شهود عقلی امری ممکن است. در این مقاله ضمن بحث از اقسام شهود، بیان می شود که ملاصدرا از نحوه ای شهود عقلانی برخوردار بوده است. چنین شهودی در لوازم عملی و نیز نتایج نظری خود همعنان با شهود عرفانی است. همچنین بر خلاف این سخن که پرسش از کجا می دانی؟ (آورده ای) در مقام گردآوری در علم روا نیست، در حوزه فلسفه چنین پرسشی مهم است و شهود - با توجه به موازین آن- اعتبار ویژه ای به مدعیات متافیزیکی می بخشد. ملاصدرا خود را ملتزم دانسته که مشاهدات باطنی خود را مبرهن سازد و ظاهراً بر این عهد وفادار مانده است.
صفحات :
از صفحه 3 تا 26
مرگ اختیاری از دیدگاه ابن‌سینا و سید حیدر آملی
نویسنده:
محمدباقر عباسی، محسن مردانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مسأله‌ی مرگ اختیاری و قیامت انفسی و کیفیت تحقق آن از جمله مسائلی است که مورد توجه عرفا و حکما بوده است. مرگ اختیاری، که به معنای قطع علاقه و تعلق از ماسوی‌الله و توجه تام به خداوند متعال است، دارای مراتب و درجات و نیز نتایج و ثمراتی است که در این نوشته تحلیل می‌شود. رویکرد ابن‌سینا و سید حیدر آملی، که به دو مکتب مختلف فکری تعلق دارند، از این جهت دارای اهمیت است که با مقایسه‌ی دو رویکرد مذکور و بیان وجوه اشتراک و افتراق آن‌ها، تفسیر روشن‌تری از مرگ اختیاری به دست می‌آید. ابن‌سینا با تجزیه و تحلیل قوای نفس ناطقه و اتحاد با عقل فعال، مراتبی از تجرید یا مرگ اختیاری را مستدل کرده است. اما سید حیدر آملی با طرح مسأله‌ی فنا و اقسام و درجات آن، درجات مختلف مرگ اختیاری را تببین کرده است.
صفحات :
از صفحه 147 تا 162
ویژگیهای انسان کامل در فصوص الحکم و مقایسۀ آن با اوصاف آدم علیون در زُهر
نویسنده:
علیرضا ابراهیم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
یهودیت و اسلام دو دین بزرگ هستند که باور به توحید و یگانگی خداوند، در محور عالم قدسی آنها قرار دارد. این رویکرد در گرایشات عرفانی این دو دین نیز لحاظ شده است؛ به این گونه که زُهر، مهمترین مکتوب قبالای یهودی و فصوص الحکم به مثابۀ مؤثرترین متن تصو ف اسلامی، هر دو با محوریت توحید تدوین یافته اند. در هر دو اثر، خداوند دارای دو شأن تنزیهی و تشبیهی است و فرایند خلقت که از میل خداوند برای ظهور نشات گرفته، بر پایۀ ظهور و تجلی صفات خداوند استوار است. این صفات که اولین مرتبه تعین خداوند محسوب می شوند، با وجود کثرت اعتباریشان، در مجموع هویتی واحد دارند که صورتی خداانسان انگارانه بنام آدم علیون یا انسان کامل را می سازند. او مظهر جامع صفات خداوند است و بر سایر مخلوقات، تقدم و تفوق دارد. با توجه به سریان عقاید وحدت وجودی در زُهر و فصوص الحکم، آدم علیون یا انسان کامل با همۀ هستی وحدت دارد و منشأ و مرجع کلیۀ موجودات تلقی می شود. نسبت او با خداوند نیز همچون ظاهر و مظهر است و به همین دلیل شناخت او، شناخت خداوند است. نویسندگان دو کتاب مزبور که هریک داعیۀ الهامی بودن کار خویش را دارند، با تأویل آیات متون مقدس کوشش نموده اند تا راهی را برای حصول این شناخت فراهم آورند. از این جهت شاید بتوان محور تفکر عرفانی زُهر و فصوص الحکم را آدم علیون یا انسان کامل قلمداد کرد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 30
نقش دیوان و موجودات اهریمنی در نگاره های شاهنامه رشیدا
نویسنده:
زهرا پاک زاد
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
جمال و جلال دو اصطلاح منحصر به فرد فلسفه و عرفان اسلامی است. اما نقش آنها در ساحت هنر سنتی، به ویژه نگارگری، آن چنان شگفت انگیز است که بدون بررسی کارکردشان، تبیین نگارگری چندان ممکن نیست. در نگارگری ایرانی، به ویژه نگاره های شاهنامه رشیدا، شخصیت های گوناگونی با ظرافت های خاص وجودی و بصری به تصویر کشیده شده اند. این ویژگی را می توان با عناوین ارزشی؛ موجودات خیر و شر، خیالی؛ موجودات اسطوره ای و واقعی، عرفانی؛ عاشق ها و معشوق ها، اجتماعی؛ شاهان و گدایان، و اهریمنی؛ دیوان و اژدهایان بررسی کرد. تمامی این موجودات ذیل جلوه های جمال و جلال قابل بررسی اند. اما این مقاله به موجودات اهریمنی می پردازد و اینکه چرا روح حاکم بر نگارگری و نگاره های شاهنامه رشیدا، زیبایی است، تا آنجا که اهریمن ها هم زیبا تصویر شده اند. خاستگاه نظری زیبایی شناختی را بایستی در جلوه های جمال و جلال جست وجو کرد. نگارگر ایرانی از نظرگاه جمال و زیبایی هیبت و جلال موجودات خوفناک را نگریسته و آنها را به تصویر کشیده است.
صفحات :
از صفحه 9 تا 30
بررسی نسبت مقامات و احوال عرفانی با بیانات اهل بیت (ع)
نویسنده:
صدیقه بحرانی، زهره زمانی، محسن مکارم، افشین ایجی نژاد فرد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
در برخورد با عرفا، حداقل دو نگرش افراطی و تفریطی وجود دارد. برخی سخنان آنها را چون وحی منزل می دانند و گاهی تنها دلیلشان بر یک ادعا سخنی یا بیت شعری از یک عارف است. برخی نیز به شدت با آنها مخالفت کرده و عرفایی مانند مولوی، حافظ، عطار و را مورد توهین و انکار قرار داده و دلیل خود را برخی روایات وارده در مذمت صوفیه دانسته اند. این نوشتار در پی پاسخ این پرسش است که آیا ملتزم بودن به سخنان و بینش اهل بیت (ع) مستلزم کنارنهادن بخش عظیمی از میراث ایرانی اسلامی است؟ آیا محتوای سخنان عرفا در کلام اهل بیت (ع) سابقه ای دارد؟ اهمیت و ضرورت بررسی این مساله از آنجاست که از سویی بحث روز است و مورد اختلاف مراجع معاصر و از سویی نه بی توجهی به سخنان اهل بیت (ع) قابل قبول است و نه کنار نهادن بخش عظیمی از میراث ایرانی اسلامی کار آسانی است. هدف این نوشتار بررسی احادیث صادره از اهل بیت (ع) و بررسی میزان انطباق آنها با اهم سخنان عرفاست و در پایان پس از بررسی و انطباق سخنان اهل بیت (ع) با احوال و مقامات عرفانی با روش کتابخانه ای و توصیف و تحلیل داده های مطالعاتی نتیجه گرفته ایم که بیشتر سخنان عرفا با معارف اهل بیت (ع) مشترک است و در نتیجه قابل قبول و استفاده است و روایات وارده از سوی اهل بیت در مذمت صوفیه ناظر به انحرافات وارد شده در این جریان فکری است.
صفحات :
از صفحه 113 تا 140
آزاد اندیشی ابوسعید و سهراب سپهری
نویسنده:
عبدالعلی اویسی کهخا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
برخی از محققان بر این باورند که شعر سهراب سپهری دارای مبانی عرفان ایرانی - اسلامی است و برخی دیگر آن را متاثر از عرفان هندی - شرقی می دانند و برخی نیز شعر او را تهی از عرفان دانسته اند. ابوسعید ابوالخیر از عارفان بزرگ ایرانی از مکتب خراسان است، اندیشه های عرفانی این مکتب با اندیشه های عرفان شرقی نزدیکی فراوان دارد. ابوسعید و سهراب، هر دو نگاه آزادانه ای به شریعت دارند و از همین راستا مولفه هایی چون عیب پوشی و مهربانی با آفریده های خدا را به کرات در آثار آنها می توان باز جست. همه کس و همه چیز را یکسو و یکسان می بینند، از قید رنگ و نژاد بر کنارند و از مرز خوبی و بدی ها گذشته اند و ریا و ریاکاران و تابوها جامعه را نقد می کنند. این مقاله بر آن است که با توجه به عرفان ابوسعید و سپهری و با تکیه بر دو کتاب اسرارالتوحید و هشت کتاب به آزاداندیشی و جنبه های آن از دیدگاه آنها بپردازد.
صفحات :
از صفحه 11 تا 31
فنا از دیدگاه ابن عربی و ارتباط آن با معرفت نفس
نویسنده:
مرتضی شجاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامي، واحد تهران جنوب,
چکیده :
ابن عربی درباره فنا دیدگاهی هستی شناسانه دارد که براساس آن همه چیز فانی است و حقیقتی جز حق تعالی وجود ندارد. از این رو هر قولی درباره فنای در حق تعالی که لازمه آن اثبات وجودی درمقابل وجود خداوند است شرک است، زیرا لازمه آن، قبول وجود برای سالک است که در انتهای سلوک، فانی می شود. از نظر وی، حدیث «من عرف نفسه فقد عرف ربه» بیانگر این است که حقیقت نفس آدمی چیزی جز خداوند تعالی نیست و اگر کسی بر آن باشد که به غیر از خداوند واقعیتی هست،‌ خواه مستقل یا وابسته به خدا و خواه از وجود خود یا از فنای خود فانی شده باشد، بوی از معرفت نفس به مشامش نرسیده است، زیرا کسی که موجودی غیرحق را ممکن بداند که قایم به حق و فانی در او باشد و فنایش نیز فانی در فنا باشد، گرفتار شرکی بعد از شرک می شود و راهی به معرفت نفس نخواهد یافت، مشرکی است که نه خدای را شناخته است و نه خود را.
صفحات :
از صفحه 147 تا 170
ملاعبدالرزاق کاشانی (م 736 هـ ق)
نوع منبع :
مقاله , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
عرفان شیعی,
فلسفه اسما و صفات حق و تمایز آنها از یکدیگر
نویسنده:
مهدی دهباشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
1384: دانشگاه شیراز,
چکیده :
آن‌چه در این مقاله مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، کیفیت صدور کثرت از وحدت در قلمرو اسما و صفات حق تعالی است. ضمن بررسی کثرت اسمایی و صفاتی و تمایز آن‌ها با یکدیگر، دیدگاه متکلمان، حکیمان و عارفان به اجمال مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و در حد امکان به حقیقت اسما و صفات اشاره می‌شود و یادآور می‌گردد که اسما و صفات بنا بر طلب ذاتی مقتضی ظهور بوده و در پرتو ظهور آن‌ها بوده که جهان خلقت از کتم وحدت به ظهور کثرت قدم نهاده و این طلب ذاتی تا ابد هم‌چنان ادامه خواهد داشت. از آن جا که کمالات ذاتی حق، لایتناهی است، دولت اسما و صفات او نیز پایان ناپذیر خواهد بود؛ به گونه‌ای که در پایان دولت یکی از اسما، اسم دیگری در مقام ظهور، نقش آن را بر عهده می‌گیرد، یعنی اسم به اسم الباطن بازگشت و اسمی‌که جانشین آن شده بر کرسی اسم الظاهر حکومت مقدر خود را شروع می‌کند و به حاکمیت خود ادامه می‌دهد. کار تناکح اسما و صفات هرگز به تعطیل نمی‌انجامد و مدام آن‌ها به رازگشایی عالم آفرینش می‌پردازند. حاکمیت اسما و صفات بر اساس اقتضای ذاتی آن‌هاست و در قرآن مجید هر یک از آن‌ها در جایگاه خاص و مناسب خود معرفی شده‌اند. با بصیرت و معرفت می‌توان مشاهده کرد که کشف رازهای خلقت در قلمرو علوم، خود به کشف نقش اسمی ‌و صفتی از اسمای الهی می‌انجامد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 18