جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 7600
بررسی تطبیقی دیدگاه مذاهب کلامی (امامیه، اسماعیلیه، زیدیه، معتزله، اباضیه، اشاعره، ماتریدیه و اهل حدیث) در افضلیت حضرت علی (ع)
نویسنده:
پدیدآور: علی عالمی ؛ استاد راهنما: سید رشید صمیمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
چکیده :
افضلیت، به معنای فزون‌تر بودن کرامت و ثواب در نزد خداوند و برجستگی در صفاتی که شرط امامت ظاهری می‌باشد، تعریف شده است. افضلیت یک فرد در حوزه‌ی امامت و رهبری مسلمانان، در صفات منحصر به فرد شخصی، خانوادگی، اعتقادی، معرفتی، اجتماعی و سیاسی رهبر جامعه‌ی دینی نمود پیدا می‌کند. حال پرسش اساسی این است که از دیدگاه مذاهب اسلامی، بعد از پیامبر اکرم (ص)، در حوزه‌‌ی صفات و برجستگی‌های شخصی، خانوادگی، اعتقادی، معرفتی، اجتماعی و سیاسی چه کسی بر دیگران افضلیت داشته است تا منصب رهبری مسلمین در وجود ایشان متعین گردد؟ تحقیق حاضر، تلاش کرده است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی، پاسخ سئوال فوق را پیدا نماید. متکلمان شیعه بالجمله و متکلمان سنی فی‌الجمله بر این باورند که امام علی (ع)، در تمام حوزه‌های فوق‌الذکر، افضل صحابه‌ی پیامبر خدا (ص) به شمار می‌آمده است. با این تفاوت که متکلمان شیعه، افضلیت در حوزه‌های مذکور را دلیل بر امامت بلافصل امیرالمؤمنین دانسته و سنیان، منکر دلالت فضائل بی‌شمار علی (ع)، در حوزه‌های مذکور، بر امامت بلافصل ایشان می‌باشند. به باور متکلمان شیعی، پس از رسول خدا کسی لیاقت امامت مسلمین را دارد که در تمام حوزه‌های یاد شده، افضلیت علی‌الاطلاق نسبت به سایرین را داشته و در دو حوزه‌ی صفات کمالی و ریاست ظاهری از همه افضل باشد. به عبارت دیگر، از نظر آنان، امام، باید در آنچه بر آن ولایت می‌یابد، از تمام افراد امت، افضل باشد؛ زیرا ترجیح مفضول بر فاضل قبح عقلی داشته و در هیچ حال تقدم مفضول بر فاضل روا نمی‌باشد. اما متکلمان سنی، در این مسأله، دیدگاه واحد و ثابتی ندارند؛ گروهی در مقام نظر، از وجوب امامت افضل جانبداری کرده و در واقعیت تاریخی و اجتماعی صدر اسلام، نظریه‌ی افضلیت ترتیبی خلفا را مطرح نموده‌اند. در مقابل، اکثر معتزله، قاطبه‌ی اهل حدیث، برخی از اشاعره و اباضیه، امامت افضل را ضرورتاً به مصلحت ندانسته و به عذر حفظ مصالح امت، به جواز امامت مفضول با وجود افضل، رأی داده‌اند؛ هرگروه برای اثبات مدعای خود به دلایلی از کتاب، سنت، اجماع و عقل تمسک کرده‌اند. با عنایت به اینکه تعیین فرد افضل در حوزه‌های یاد شده، پس از رحلت رسول گرامی اسلام، تأثیر عمیقی در باورها و حوزه‌ی احکام عملی مسلمانان دارد، افضلیت حضرت علی (ع)، در حوزه‌های فوق‌الذکر را از منظر مذاهب کلامی شیعی و نحله‌های فکری اهل سنت مورد بررسی قرار دادیم و به نتایج مهمی نیز در این زمینه، دست یازیدیم؛ نیز در این تحقیق ثابت شد که از نظر ثبوتی، مذاهب کلامی، شیعی بالاتفاق و نحله‌های اهل سنت اکثرا، بر افضلیت امام علی (ع)، در حوزه‌های یادشده باورمنداند و در مقام اثبات اختلاف نظرهای وجود دارد.
بررسی دیدگاه ابن‌تیمیه در تکذیب نزول آیه انفاق در شأن امیرالمومنین علی
نویسنده:
سیدرضا هاشمی شاه‌قبادی
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
بسیاری از دانشمندان اهل‌سنت، نزول آیه 274 سوره بقره، معروف به «آیه انفاق» را در شأن امیرالمؤمنین امام علی دانسته‌اند. ابن­تیمیه با اقامه چند شبهه سعی در انکار این موضوع دارد. این مقاله سعی دارد، با مراجعه به منابع معتبر اهل‌سنت، به بررسی این ادعا بپردازد؛ بر اساس گزارشات و سند­های متعدد، این شأن نزول از سوی بسیاری از دانشمندان شیعه و اهل‌سنت صحیح و پذیرفته شده است و روایات آن از طرق متعدد و توسط علمای بسیاری نقل شده است. ابن‌تیمیه با استشهاد به ­ضعف سند در یک مورد، سعی دارد که روایتِ در این خصوص را کذب و دروغین معرفی کند؛ در حالی­که همین روایت از طرق دیگری نیز رسیده که ضعف سند را جبران کرده است. وی در مغالطه‌ای آشکار، با استدلال به عام بودن مفهوم آیه، درصدد رد و تکذیب سبب نزول است؛ در حالی­که همه می­دانند، سبب نزول، هیچ ارتباطی به عام بودن مفهوم آیه ندارد و در حین اینکه مفهوم آیه عام است و همیشه می‌توان به آن عمل کرد، اما سبب نزول آیه خاص بوده و از طریق روایات و نقل ثابت می‌شود. وی ادعا می‌کند که سبب نزول فضیلت نیست؛ در حالی­که همه دانشمندان آن را فضیلت شمرده‌اند و حتی خود او در دیگر موارد، به فضیلت بودن آن استدلال کرده است.
صفحات :
از صفحه 55 تا 71
تأثیرپذیری ابن نباته فارقی از خطبه جهاد امام علی (ع) با محوریت تضمین (با تکیه بر شرح‌ ابن‌ابی‌الحدید)
نویسنده:
مهرداد آقائی ، محمدرضا شادمنامن ، شیما تقی پورکندسر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
نهج‌البلاغه به اذعان غالب نهج‌البلاغه پژوهان، کتابی فرادانش بشری است که فهم تفصیلی آن لازمة تسلط به دانش‌های ارزشمندی چون علوم بلاغی است. کلام امام همام توأم با فصاحت و بلاغت دیدگان همۀ سخنوران و بلاغت‌پژوهان را خیره و متحیّر نموده است. هدف این مقاله نمایش و پایش چنین عرصه‌هایی از سخن‌وری و خیال‌پروری امیرمؤمنان(ع) در یکی از خطبه­های غرّای ایشان معروف به خطبه جهاد و مقایسه آن با خطبه­های جهادی ابن‌نباته فارقی، با تکیه بر شرح‌ ابن‌ابی‌الحدید است و پاسخ به این پرسش که تا چه اندازه ابن‌نباته در خطبه­های خود از کلام امام همام بهره جسته و موفق بوده است. این مقاله با روش تطبیقی- تحلیلی بر آن است تا با مقایسه و مقابله خطبه جهادی 27 امام علیه‌السلام با خطبه­های پنجگانه جهادی ابن‌نباته این مسأله را تبیین کند که نهج‌البلاغه علاوه‌بر فصاحت و بلاغت دارای معانی ژرف و مفاهیم والایی است که با فطرت انسان گره‌خورده و از سرچشمه وحی مایه گرفته است و در خطبه‌های آن از تشبیهات و استعارات و نکته‌های دقیق بلاغی استفاده‌ شده است؛ درحالی‌که در خطبه­های جهادی ابن‌نباته تکلّف و صنایع بدیعی بیش‌ازحد متن خطبه­ها را بی‌روح و تصنعی ساخته است، هر خطیب سخنوری در رکاب همانندی و مقابله با جوهر تابناک نهج‌البلاغه جز اظهار عجز و ناتوانی خود قدمی برنداشته است؛ چراکه در آسمان بلاغت هیچ اختری را یارای مشاکله با آفتاب بلاغت نیست. کلام امام در عین فصاحت و بلاغت، موجز و رسا است، درحالی‌که ابن‌نباته در خطبه‌های خود با بهره‌گیری از اطناب و اطالة کلام نتوانسته پای در رکاب نهج‌البلاغه بگذارد.
صفحات :
از صفحه 41 تا 56
بازتاب اندیشه ومنش سیاسی امام علی علیه السلام در آیینه "خطبه شقشقیه
نویسنده:
محمدحسین جمشیدی ، الناز پروانه زاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
نسبت سنجی بین خطبه شقشقیه وکلیت میراث پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و امیرمؤمنان علیه السلام، سنت فرهنگی اسلام را در قالب معرفت سیاسی امامت و ولایت پدیدار می­سازد. این داوری از آن رو اهمیت می­یابد که "خطبه ناتمام شقشقیه" را از سویی می­توان آیینه تمام نمای مهم­ترین تحولات سیاسی­ و اجتماعی­ دانست که نه تنها در جامع نهج­البلاغه که در کلیت میراث خاندان عصمت بازتاب یافته است و از سویی دیگر، می­توان آن را به مثابه تصدیق کننده راستین مسائلی دانست که زوایایی از فکر و فلسفه راستین زندگانی را در علم و عمل دینی- حکومتی امام علی علیه السلام ترسیم می­کند. بدین سان، درمسیر اولیه ارائه پاسخ به این پرسش که وجود تقارن معنایی وتناسب محتوایی در بین میراث فرهنگی امامj و خطبه سوم نهج البلاغه در خصوص آسیب شناسی حکومت پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و تحولات جامعه عصر آن حضرت حامل چه پیامی است؟ امکان این فرضیه فراهم می­شود که امیرمؤمنان علیه السلام در اندیشه سیاسی و کنش­های سیاسی و اجتماعی خود دارای ملاحظاتی اساسی و تعیین کننده بود که از جهان بینی توحیدی، عقلانیت مدنی و درایت سیاسی آن حضرت ناشی شده و براساس "آموزه­های اسلام" مبتنی بر قرآن کریم و سنت پیامبر اکرمk قوام یافته و بیانگر نگاه متعالی و انسانی او به سیاست و رهبری جامعه و ارتباط صیانت ذات حضرتش با آن است. چنین فرضیه­ای رساننده این معناست که وحدت نظر و عمل در همه شئون اعتقادی و سیاسی امیرالمؤمنین جریان یافته و در قالب "سیاست متعالی" و"صیانت ذات"1 که بدون تردید مهم­ترین ارکان رهبری و حکمرانی راستین در یک جامعه دینی محسوب می­شود متجلی گردیده است. در مسیر اخذ این معنا روش تفسیری "هرمنوتیک عام" را به منزله چارچوب روشی این نوشتار برگزیده­ایم تا به واسطه آموزه­های شلایرماخر بتوانیم عمل تفسیر متن (خطبه شقشقیه) را در تبیین موقعیت زیست دینی- سیاسی گوینده آن، معطوف به شرایط زمینه­ای متن به کار گیریم.
صفحات :
از صفحه 37 تا 68
آموزه‏‌های رفتاری کارگزاران از منظر امام علی علیه‏ السلام در نهج البلاغه بایسته ‏های مدیریت اسلامی
نویسنده:
حسین تاج آبادی ، علی بنایی ، کوروش بروجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
جهان اسلام همواره پایبند به اصولی است که رعایت آن‏ها لازمۀ اقتدار و بقای جامعه اسلامی است. سیاستمدران و اندیشمندان، این اصول را همواره در مکتب اهل بیت علیهم السلام جستجو می‏کنند. در این میان اندیشه و آموزه‏های امام علی علیه السلام پیوسته راهگشای بشریت در همه دوران بوده است. بنابراین چنانچه ملّتی سیمای شخصیتی حضرت علیه السلام را آنگونه که شایسته است بشناسد و به تعالیم ایشان معرفت پیدا کند، سعادت دنیوی و اخروی خود را تضمین کرده است. در مکتب علوی، اصلاح جامعه و مردم منوط به اصلاح زمامداران است و میان این دو مؤلفه روابط متقابل وجود دارد. از این رو در نهج‏البلاغه که بعد از قرآن کریم، از مهم‏ترین اسناد اعتقادی عموم مسلمانان و خصوصاً شیعیان است، شاهد تعالیم راهبردی و ارزنده امام علی علیه السلام در زمینه وظایف رهبری زمامداران و جنبه‏های رفتاری ایشان هستیم. در این پژوهش با نگاهی توصیفی- تحلیلی به موضوع و با توجه به تعالیم حضرت علی علیه السلام در نهج ‏البلاغه، به شیوه کتابخانه‏ای در کنار سیمای مدیریت علوی به روش تحلیل محتوا به تجزیه و تحلیل آموزه‏های رفتاری ایشان در عرصه مسئولیت‏پذیری و مدیریت پرداخته‏شده است که شرح نتایج آن در قالب چکیده نمی‌گنجد.
صفحات :
از صفحه 11 تا 36
بررسی عهدنامه امیرمؤمنان(ع) به مالک اشتر از منظر کارکردهای فقه سیاسی
نویسنده:
بشری عبدخدایی ، محمدتقی فخلعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
فقه سیاسی در مواجهه با چالش‌های عصر حاضر نیازمند تبیین دقیق مبانی خویش است تا بتواند کارآمدی خود را در عرصه‌های اجتماعی به اثبات رساند. از جملۀ رویکردهای مورد توجه در این خصوص، رهیافت مقاصد محور به فقه است. دستیابی به رویکرد مقاصد محور نیازمند شناسایی مقاصد شریعت و اهداف دین از منابع فقهی و تبیین کارکرد آن در فرایند استنباط است، امری که نوشتار حاضر با روش توصیفی و تحلیلی، با مطالعه موردی اهداف شریعت درعهدنامۀ امیرمؤمنان(ع) بررسی کرده است. در این راستا نامه 53 نهج‌البلاغه از منظر کارکرد فقه سیاسی در دو جنبه مورد توجه قرار گرفته است. اول؛ بحث شناخت مقاصد شریعت در فقه سیاسی که در این نامه با توجه به محتوا و فضای صدور آن می‌توان مقاصدی مانند عبودیت، عدالت، اعتدال و نفی استکبار ورزی، حفظ امنیت و رفق و مدارا را ردیابی کرد. توجه به ابعاد این مقاصد می‌تواند ویژگی‌های یک حاکم دینی و تفاوت نظام سیاسی الهی را از سایر نظام‌های سکولار روشن سازد. دومین کارکرد این نامه نیز در مسائل فقه سیاسی با بررسی اصل اولیه در برخورد مسلمانان با غیرمسلمانان که از مباحث بنیادین جهاد در اسلام است موردتوجه است و حاصل آن با توجه به سخنان امیرمؤمنان(ع) و تحلیل نصوص ذیل مقاصد شریعت، برگزیدن اصالت صلح در عرصه روابط بین‌الملل فقه سیاسی است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 17
بررسی اصالت روایت منقول از امام علی(ع) درباره اهمیت شناخت ناسخ و منسوخ با استفاده از روش تحلیل اسناد – متن
نویسنده:
علی آهنگ ، مجتبی شکوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در منابع حدیثی اهل سنت، روایتی وجود دارد که بر اساس آن، حضرت علی(ع) به فرد قصه‌پردازی که به دانش ناسخ و منسوخ تسلط نداشت، فرمود: «هَلَکتَ و أهلَکتَ». این روایت، به یکی از مبانی نقلی قائلین به وقوع نسخ در قرآن تبدیل شده تا با تأکید بر اهمیت و جایگاه والای این علم در حوزه دانش‌های قرآنی، وقوع گسترده پدیده نسخ در قرآن را اثبات نمایند. پژوهش حاضر، اصالت‌سنجی این روایت در سده نخست هجری را به عنوان هدف دنبال می‌نماید. بدین منظور با استفاده از روش تحلیل اسناد-متن و شناسایی حلقه مشترک، افراد کلیدی نقل و گسترش این روایت در بوم‌های مختلف حدیثی شناسایی شده و با تکیه بر منابع حدیثی اهل سنت، اعتبار افراد و طرق مؤثر در نقل آن به بوته سنجش گذاشته شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که این روایت که به احتمال زیاد، حوزه حدیثی مصر را باید زادبوم آن قلمداد نمود، اولاً از نظر محتوایی دچار اضطراب در نقل است و ثانیاً از نظر سندی، طریقی که به واسطه آن، روایت در بوم عراق گسترش یافته، طریق معتبری نزد اهل سنت محسوب نمی‌شود. لذا این روایت را نمی‌توان به عنوان مبنای محکمی برای اثبات اهمیت حیاتی دانش ناسخ و منسوخ و وقوع گسترده آن در قرآن کریم در نظر گرفت.
صفحات :
از صفحه 1 تا 31
شخصیت انسان از منظر امام علی علیه‌السلام
نویسنده:
پدیدآور: زینب سالاری ؛ استاد راهنما: فاطمه علایی رحمانی ؛ استاد مشاور: پروین بهارزاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
یکی از مهمترین مباحث مطرح شده در حوزه های معرفتی، شناخت شخصیت انسان می باشد. شخصیت، تبلور هماهنگ مجموع عناصر و فعالیت های درونی می باشد که مدیریت اصول بنیادین جهان درونی را در دست دارد. به همین علت انسان در میان پدیده های هستی در بالاترین جایگاه قرار دارد، او از خاک آفریده شده و دارای نیروی عقل و معجونی از نیروهای متضاد، اخلاط مختلف و احساسات متفاوت می باشد که شخصیت او را شکل می دهد. تحقق کمال و رسیدن به هر مرتبه از رشد شخصیت و نیز جلوگیری از هرگونه انحطاط و سقوط، در گرو شناخت ابعاد شخصیت، عوامل موثر در شکل گیری و سقوط آن می باشد. یکی از مهمترین منابعِ شخصیت شناسی، سخنان گهربار امیرالمومنین علی(ع) می باشد. حضرت(ع) شخصیت انسان را متشکل از دو بخش عقل و شهوت می داند که سعادت و شقاوت انسان بستگی به نوع استفاده از این دو بخش دارد. ایشان عوامل موثر در ایجاد شخصیت را سه عامل خانواده، محیط و اراده معرفی می نماید . امیرالمومنین(ع) عوامل زمینه ساز سقوط شخصیت انسان را در حوزه اعتقادات: عدم ایمان و غفلت ذکر می کند که سبب روی آوردن به هوای نفس و آرزوهای طولانی می باشد. افزون بر این در حوزه اخلاق: عُجب، تکبر، حسد، طمع و بخل و در حوزه عمل: ثروت اندوزی، ظلم و ستم و ابتلائات الهی را از جمله عوامل سقوط شخصیت انسان بر می شمرند.
ولایة الأولیاء 
نویسنده:
میرزا محمد تقی المجلسی الاصفهانی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم - ایران: چاپخانه فیض,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این کتاب فقه استدلالی در بیان اقسام ولایات است که در سنه 1395 قمری منتشر شده و پس از بیش از 40 سال مجدداً چاپ شده است.
خصائص الحاكم العادل في كلمات أمير المؤمنين (عليه السلام)
نویسنده:
كريم شاتي السراجي
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
صفحات :
از صفحه 133 تا 156
  • تعداد رکورد ها : 7600