جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
فخر رازی , محمد بن عمر (فقیه، متکلم، فیلسوف، مفسر و حکیم مسلمان ایرانی، مکتب اشعری، متکلم اشاعره متاخر، شافعی، پیش برنده الهیات فلسفی، مخالف؟ فلسفه), 543ق./1149م. ری، تهران، ایران 606ق./1210م. هرات، افغانستان
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
تعداد رکورد ها : 1063
عنوان :
تکثر نظام های منطقی: مقایسه دیدگاه های منطق دانان قدیم و جدید
نویسنده:
فرشته نباتی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
منطق جدید
,
رئالیسم (مسائل جدید کلامی)
,
اصطلاحنامه منطق
,
فلسفه منطق
,
امکان منطق های مختلف
,
تکثرگرایی منطقی
,
منطق جدید
کلیدواژههای فرعی :
روان شناسی گرایی ,
قرارداد گرایی ,
منطق گرایی ,
غیر واقع گرایی ,
وحدت گرایی منطقی ,
معقولات ثانیه منطقی(مقابل معقولات ثانیه فلسفی) ,
منطق موجهات (Modal Logic) ,
منطق های توسعه یافته ,
منطق های غیرمتعارف ,
نظریه کواین در تکثر منطقی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
1735-3238
چکیده :
پیش از ظهور منطق جدید، نظام منطقی رایج بی بدیل می نمود. اما منطق کلاسیک، با نظام های متعددی روبه روست که خود را منطقی و هماورد منطق کلاسیک می دانند. این نظام ها، اغلب مبتنی بر پیش فرض های خاص فلسفی هستند و قواعد منطقی متفاوتی را طرح می کنند. در مواجهه با این نظام ها، پرسشی فلسفی مطرح می شود مبنی بر اینکه آیا اساسا کثرت در نظام و/ یا قواعد منطقی ممکن است؟ فیلسوفان منطق جدید، پاسخ های متنوعی به این پرسش داده اند. بسیاری به این امکان قایل نیستند، اما دلایل این عده متفاوت است. فیلسوفان و منطق دانان قدیم، به صراحت این پرسش را مطرح نکردند ولی می توان از سخنان آنها استنباط کرد که اگر آنها در مقابل این پرسش قرار می گرفتند پاسخ منفی قاطعی به آن می دادند. در این مقاله می کوشیم تا نشان دهیم موضع آنها در این باب موضع واقع گرایانه است و قواعد و صدق های منطقی را جزء معقولات ثانی منطقی (با توسعی در معنای آن) می دانند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 101 تا 113
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اسلوب خطاب و نقش آن در تبیان معارف قرآنی
نویسنده:
داوود معماری، زهرا غلام زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اراک: دانشگاه اراک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اخلاق در قرآن
,
اسلوب خطاب
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
اسلوب ادبی قرآن
,
آیات الاحکام
,
انواع لحن قرآن
کلیدواژههای فرعی :
توحید در قرآن ,
معارف اعتقادی ,
خطاب های قرآنی ,
قرآن ,
آیه 65 انفال ,
آیه 32 نور ,
آیه 135 نساء ,
آیه 47 نساء ,
آیه 106 مائده ,
آیه 10 صف ,
آیه 14 تغابن ,
آیه 130 آل عمران ,
آیات جهاد ,
آیه صوم ,
آیه عِدّه طلاق ,
آیه زکات ,
آیه مواریث ,
احترام به حریم خصوصی ,
آیه 110 مائده ,
آیه 15 مائده ,
معنی لغوی خطاب ,
اخلاق فردی در قران ,
اخلاق اجتماعی در قرآن ,
آداب و معاشرت در قرآن ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ناصر مکارم شیرازی
چکیده :
یکی از جنبه های اعجاز قرآن کریم، اعجاز بیانی و وجه زبان شناختی آن است. بدان گونه که از اسلوب های گوناگون ادبی برای تعلیم و تربیت مخاطبان استفاده کرده، در خلال این اسلوب ها بر قلب، فکر و رفتار آن ها تاثیر گذاشته است. مقاله حاضر به بررسی اسلوب خطاب وتاثیر این شیوه ادبی- به عنوان یکی ازمقدمات تفسیر- بر تبیین معارف قرآنی می پردازد. معارف قرآنی، مباحث اعتقادی، اخلاقی و احکام شرعی را در بر می گیرد. ترتیب این سه نوع دانش نیز بسیار با معناست، یعنی در طبقه بندی آموزه های دینی، ابتدا عقاید و نظام بینشی مورد توجه و شناخت قرار می گیرد، پس از آن به نظام ارزشی یعنی اخلاق و اصول مربوط به آن پرداخته می شود تا به فوائد آن که سلامت روان فرد و تقلیل و حل کشمکش های جامعه است، آگاهی لازم حاصل شود و در نهایت نظام عملی و احکام مقرر شده از جانب خداوند حکیم بررسی می گردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 9 تا 26
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حوزه معنایی حروف مقطعه در قرآن کریم
نویسنده:
مهدی لطفی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حروف مقطعه
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
کلمات و حروف قرآن
,
حروف قرآن
,
فخر رازی و حروف مقطعه
کلیدواژههای فرعی :
قرآن ,
پژوهش قرآنی ,
ماهیت حروف مقطعه در قران ,
نظریه های حروف مقطعه ,
کتاب در قرآن ,
حروف مقطعه در سوره ها ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
در بین نظرات مختلفی که در حوزه ماهیت حروف مقطعه ارائه شده است، نظر فخر رازی بر روابط معنایی بین این حروف و دیگر مفاهیم قرآنی تاکید دارد. وی معتقد است که بین حروف مقطعه ابتدای سوره ها و مفاهیم کتاب، قرآن و تنزیل باهم آیی وجود دارد. سوره هایی که با حروف مقطعه آغاز می شوند، مفاهیم کتاب، قرآن و تنزیل را در خود جای داده اند و برعکس هر سوره ای نیز که با این مفاهیم آغاز شده است، مقدم بر آن ها حروف مقطعه ای در ابتدای این سوره ها ذکر شده است. بر پایه بخشی از این نظر می توان با لحاظ باهم آیی حروف مقطعه با مفاهیم کتاب و قرآن و روابط معنایی بین آن ها به ترسیم حوزه معنایی این حروف در قرآن پرداخت.این مقاله با طرح نظر فخر رازی و نقد آن با در نظر گرفتن روابط معنایی حاکم بر این حروف به تبیین حوزه معنایی این حروف در قرآن می پردازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 113 تا 133
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ضوابط علمی و کاربردی در روش تفسیر تطبیقی
نویسنده:
انسیه عسگری، محمدکاظم شاکر
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تفسیر تطبیقی
,
روش های تفسیری
,
اصول تفسیر
,
تفسیر و مفسران
,
تفسیر قرآن
,
مفسران قرآن
,
تفسیر عصر جدید
,
تفسیر مقارن
,
اصول و قواعد تفسیر
,
تفسیر مقایسه ای
,
منهج تفسیرى
,
علوم مفسران
کلیدواژههای فرعی :
مبانی تفسیر قرآن ,
آیه ولایت ,
اختلافات تفسیری ,
آیه 59 نساء ,
کلمات قرآن ,
منابع تفسیر ,
نقش روایات در تفسیر ,
سیاق در تفسیر ,
معیار نقد تفاسیر ,
علم نحو در تفسیر ,
تاریخ در تفسیر ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
در چند سال اخیر تفسیر تطبیقی به مثابۀ یک گونۀ تفسیری خود را نمایان کرده است. این گونه تفسیری گرچه آثاری در طول تاریخ تفسیر قرآن دارد، اما هم از نظر فراورده های تفسیری و هم از نظر معرفت شناسی تفسیر، بر بن مایه ها و شاخه های نحیفی تکیه زده است. آنچه به نظر می رسد که در درجۀ نخست باید تقویت شود، ابعاد معرفت شناختی و مبانی علمی متصور و مقبول این گونۀ تفسیری است. این مقاله در راستای تحقق چنین هدفی، سعی دارد برای این گونۀ تفسیری، بایدهای ضروری را در دو حوزۀ نقل اقوال و نقد محتوا، توصیه و تجویز نماید. در مقام نقل، شاخصه هایی همچون لزوم تعیین محدودۀ تطبیق، نقل مستند، گزارش حداکثری وجوه تشابه و تمایز و تبیین مواضع خلاف و وفاق می تواند بستری استوار برای مقایسة آراء فراهم کند. در مقام نقد، نکتة مهم آن است که مشخص باشد داوری بر اساس مبانی مشترک طرفین صورت گرفته است یا بر اساس مبانی مختص یک طرف از طرفین تطبیق. همچنین باید از ابزارهای شناخته شده ای چون علوم لغت، نحو و بلاغت برای نقد استفاده شود و نیز به روش و ابزار در فرآیند نقد تصریح شود تا سبب شفافیت تطبیق گردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 4 تا 21
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی موجودات هوشمند فرازمینی از منظر مفسران قرآن
نویسنده:
محمدعلی رضایی اصفهانی، عیسی مسترحمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد مقام معظم رهبري در دانشگاه ها,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
هوش فرازمینی
,
موجودات آسمانی
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
تفسیر قرآن
,
جهان شناسی در قرآن
کلیدواژههای فرعی :
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
جهان شناسی فلسفی ,
عالم خلقت ,
عالم فرشتگان ,
العالمین ,
دابه ,
بروج ,
فلسفه یونان ,
قرآن ,
هیئت بطلمیوسی ,
نظریه هفت آسمان ,
تفسیر المیزان (کتاب) ,
المشارق و المغارب ,
من فی السماوات ,
تعدد عوالم ,
هفت زمین ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی
,
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ناصر مکارم شیرازی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
شاپا (issn):
7256 ـ 2228
چکیده :
قرآن کریم به آفرینش موجودات بی شماری در آسمان ها و زمین اشاره کرده است. در این میان، تعداد زیادی از آنها موجودات زنده اند که بخشی از آنها در خارج از زمین زندگی می کنند. برخی صاحب نظران با استناد به تعابیر قرآنی نظیر «دابه»، «المشارق و المغارب»، «العالمین»، «من فی السماوات»، «و السماء ذات البروج» وجود چنین موجودات زنده را در آسمان ها ممکن و حتی ضروری دانسته اند. اطلاق «دابه» بر جنبندگان مادی، و اشاره قرآن به وجود مشرق ها و مغرب های متعدد از سویی، و اتصاف خداوند به پرودگار جهانیان بودن از سوی دیگر، برخی را بر این داشته است تا اشاره قرآن به حیات فرازمینی را به عنوان نظریه پردازی این کتاب مقدس طرح نمایند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 105 تا 124
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
قرآن، مساله شهادت شاهدان و هدایت برگزیدگان
نویسنده:
محمد نورالهی، محمد تقی شاکر اشتیجه
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
شهادت شاهدان
,
هدایت شاهد
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
قرآن
,
شهادت در قرآن
,
شهادت برگزیدگان
کلیدواژههای فرعی :
مفاتیح الغیب ,
کتاب بحارالانوار ,
عالم دنیا ,
امت محمد (ص) ,
اداء شهادت ,
شاهد اعمال ,
ابلاغ توحید ,
تفسیر المیزان (کتاب) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ناصر مکارم شیرازی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
از مساله شهادت، چگونگی و آثار شهادت گروهی از برگزیدگان از انسانها در قرآن برداشت های مختلفی صورت گرفته است که عمده دیدگاه ها معطوف به ثمر بخشی شهادت انبیاء و اوصیاء در آخرت و صحنه قیامت است، اما به نظر می رسد با وجود شواهد متقن قرآنی و روائی باید پذیرفت که مساله شاهد بودن گروهی از انسانها در دنیا و آگاهی یابی الهی ایشان از اعمال و باطن امور انسانها دارای پیامد دنیوی و زمینه تحقق امری مهم و اساسی است که بنای آفرینش و دستگاه عظیم و مستحکم ارسال انبیاء و نصب اولیاء بر آن استوار و قوام یافته است؛ یعنی موضوع هدایت و کمال بخشی و رساندن هر چیز به سرانجام شایسته او، امری که خداوند متعال تنها خود را تحقق بخش آن دانسته است. نقش شاهدان بر اعمال انسان ها در این میان واسطه بودن ایشان در تحقق گونه ای از هدایت الهی است، همچنان که انبیاء واسطه هائی الهی میان انسانها و خداوند سبحان در دریافت و انتقال پیام های خداوند متعال در عرصه هدایت تشریعی هستند. در این نوشتار با بررسی تفاسیری که ذیل آیات مربوط به شهادت صورت گرفته پس از نقل و نقد برخی از دیدگاه ها، نظر برگزیده مبرهن گردیده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 155 تا 176
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حرکت خورشید از نظرگاه قرآن
نویسنده:
روح الله نجفی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
خورشید
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
خورشید
,
خورشید در قرآن
,
حرکت خورشید
کلیدواژههای فرعی :
زبان قرآن ,
عالم ماده ,
عالم ماده ,
افلاک ,
تفسیر علمی ,
شبهات قرآنی ,
الدلیل ,
علم در قرآن ,
منظومه شمسی ,
زبان قرآن ,
افلاک ,
تفسیر علمی قرآن ,
رابطه قرآن و علم ,
میزان ,
کهکشان ,
خطاناپذیری قرآنی ,
واقعیت فیزیکی ,
المستقر ,
یسبحون ,
دائب ,
راه شیری ,
تفسیر المیزان (کتاب) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
شاپا (issn):
0
چکیده :
علم جدید از مجازی بودن طلوع و غروب خورشید و حرکت ظاهری آن در پهنای آسمان پرده برداشته و مسجل نموده که رؤیت مزبور صرفاً معلول حرکت زمین است نه آنکه خورشید را بهواقع حرکتی بر گرد زمین باشد. از دیگر سو، قرآن مبین در فضایی که از بیان حرکت خورشید چیزی جز همین حرکت ظاهری آن به ذهنها تبادر نمییافت، به حرکت و سیر آن در مسیری دورانی تصریح ورزیده است. هرچند علم کنونی هم از حرکت خورشید به دور مرکز کهکشان خودی سخن میگوید، اما حمل بیان قرآن بر این مصداق تازهمکشوف روا جلوه نمیکند. چون متکلم بلیغ از الفاظ خود، معانی یا مصادیقی را اراده نمیکند که امکان ظهور یافتن آنها در ذهن مخاطبان مستقیمش منتفی است. افزون بر این، اگر مراد قرآن، همان حرکت ظاهری معهود نبود، علیالقاعده با قرینهای شفاف ذهن مخاطبان را از آن عهد ذهنی منصرف مینمود. بدینسان حمل بیان قرآن بر همان حرکت ظاهری خورشید متعین جلوه میکند، ولی در این میان تصادمی میان قرآن و علم رخ نمیدهد. چون متن متین وحی اساساً در مقام تبیین واقعیت فیزیکی امر خورشید نیست و از حرکت خورشید به عنوان موضوعی علمی سخن نمیگوید، بلکه بر آن است تا با استشهاد به آنچه مخاطبان میبینند، تصویری ایمانآفرین و خالقنما خلق کند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 115 تا 131
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رسالة الشيخ الأكبر محى الدين بن عربى، إلى فخر الدين الرازى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
متن
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
عرفان اسلامی
,
اصطلاحنامه عرفان
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی و تحقیق درباره نامه محی الدین ابن عربی به امام فخر رازی
نویسنده:
تقی تفضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عرفان اسلامی
,
اصطلاحنامه عرفان
,
عرفان نظری
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل و بررسی حسن و قبح عقلی از دیدگاه فخر رازی و خواجه طوسی ناظر به کتاب تلخیص المحصل
نویسنده:
سارا راستی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , خلاصه اثر , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فخر رازی
,
علوم انسانی
,
خواجه طوسی
,
09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam
,
قاعده حسن و قبح عقلی
,
حسن و قبح عقلی
,
حسن و قبح عقلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
خواجهی طوسی از متکلمین امامیه است که داعیهی حسن و قبح عقلی را دارد. بنابراین او باید در هر امری به عقل و روش عقلی مراجعه کند و حال آنکه روش نقلی و استفاده از آیات و روایات برایش غیر معمول نیست. خصوصا در بحث ایمان، دلایل نقلی بسیاری را مطرح میکند. فخر رازی نیز متفکر پر آوازهی اشعری است که او را بر خلاف اشعری بودنش، فردی عقلگرا مییابیم. در این زمینه چند احتمال به ذهن متبادر میشود:الف- عقل گرایی فخرالدین رازی، به این معناست که او به حسن و قبح عقلی معتقد است. ب- فخر رازی به زبان حسن وقبح شرعی را تایید میکند، ولی در عمل ملتزم به آن نیست.ج- فخر رازی کاملا معتقد به حسن و قبح شرعی است و برای عقل گراییاش توجیه دیگری وجود دارد.در استخراج مبانی حاصل از استدلالهای فخر، برای مورد بموارد متعدد پیدا میکنیمفخر هم به کافی نبودن عقل اذعان دارد و هم عدم استفاده از آن را تاب نمیآورد. امر دیگری که پیرامون فخر مورد مناقشه است، تهافت و تناقض گوییهای او در کتب و نوشتههای مختلف دربارهی موضوعات مختلف است.آیا فخر رازی با عقل به شکل مطلق مخالف است؟ پاسخ این سوال، قطعا منفی خواهد بود، زیرا کسی که با عقل به شکل مطلق مخالف است، در نقلیات از آن بهره نمیبرد. آنچه فخر رازی شدیدا با آن مخالف است، چیزی جز عقل مستقل نیست. اتفاقا فخر موافق عقل منفعل از دین و عقل ابزاری است و چنانکه آورده شد در سمعیات نیز از آن استفادهها کرده و بهرهها برده است. ممکن است سوالی پیش بیاید که آیا ممکن است کسی با اصل تناقض مخالف باشد ولی بتواند عقل منفعل از دین را بپذیرد؟ به نظر میرسد که چنین چیزی ممکن نباشد. هر چند فخر با اصل تناقض مخالفت میکند ولی نیک میداند که نفی اصل تناقض، نقل را هم زیر سوال میبرد. بنابراین با عقل مستقل به شکل مطلق مخالفت نمیکند اما نقش عقل مستقل را در حد درک ناتوانیهای عقل میداند و به عبارتی برای آن نقشی سلبی قائل میشود.با توجه به این نکته نباید فخر را فردی متضاد در عقیده و عمل دانست. او از این روش برای محدود کردن عقل بهره میجوید، زیرا غیر از این طریق، راه دیگری برای این مهم، قابل تعریف نیست.بنابراین به نظر میآید تنها عملی که فخر عقل را در آن، مستقل از نقل میداند، تعیین نقشی سلبی برای اوست و آن این که عقل در چه محدودهای نمیتواند وارد شود. شاید بتوان به همین دلیل او را امام المشککین دانست. زیرا او به تمام آن چه حاصل عقل است میتازد و در تمامی آنها تشکیک وارد میکند تا آنها را از قطع عقلی بیرون آورد.در مقابل، خواجهی طوسی قرار دارد که چون پیرو حسن و قبح عقلی است، در مقابل نقل صریح، سر تسلیم فرود میآورد. زیرا عقل برای او حجیت صد درصدی ندارد. برای او نیز عقل تعیین کنندهی محدودهی جولانگاه عقل است و این یعنی محدودهی عقل در حسن و قبح رانیز عقل تعیین میکند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
تعداد رکورد ها : 1063
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید