جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
اسپینوزا, باروخ (فیلسوف هلندی یهودی تبار، پیرو همهخدایی یا پانتئیسم), ۱۶۳۲م.آمستردام، هلند-۱۶۷۷م.لاهه، هلند
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
تعداد رکورد ها : 318
عنوان :
فرایند خداباوری یهود با تأکید بر شواهد قرآنی
نویسنده:
علیرضا خواجه گیر، سیامک قربانی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
یهوه
,
دین یهود
,
حضرت موسی (ع)
,
تورات
,
یهودیان
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
1. ادیان religions
,
عرفان یهودی
کلیدواژههای فرعی :
کتاب مقدس (عهدین) ,
تورات ,
عبرانیان ,
توتم (مسائل جدید کلامی) ,
قرآن مجید ,
مفهوم تصوری خدا ,
فرآیند خداباوری یهود ,
اصول سیزده گانه دین یهود ,
همهخدایی (پانتِئیسم) ,
چکیده :
سرگذشت خداباوری در تاریخ قوم یهود که در تقسیم بندی ادیان جزو ادیان توحیدی یا ابراهیمی محسوب می شود، مسیر پرفراز و نشیبی را طی کرده و از جان پرستی و باور به ارواح طبیعت تا حل شدن همۀ خدایان در خدایی واحد را دربر می گیرد. این سیر خداگرایی در قوم یهود از مفهوم خداوند در اندیشۀ عبرانیان کوچ نشین آغاز شده و تا مرحلۀ خدایی که حضرت موسی به قوم بنی اسرائیل معرفی کرد و سرانجام تا برداشت مفسران یهودی همچون ابن میمون و اسپینوزا ادامه پیدا می کند. بنا به همین دلایل است که داستان قوم بنی اسرائیل و سیر خداباوری آنان بخش بسیار مهمی را در آیات قرآن کریم به خود اختصاص داده است و خداوند در این کتاب مقدس نیز فراز و نشیب ها و انحراف های این قوم را در گرایش به خداباوری ایشان در ابعاد فردی و اجتماعی مورد توجه قرار می دهد و انسان ها را به پندپذیری از نقاط قوت و ضعف آن فرامی خواند. دستاورد اصلی این پژوهش بررسی عوامل درونی مانند اساطیر، باورهای قومی، تحریفات دینی و عوامل بیرونی مانند تأثیر ملت های دیگر بر فرایند خداباوری این دین بوده که در کتب مقدس یهود و قرآن کریم نیز منعکس شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 61 تا 88
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ذات خدا و تمایز صفات او در فلسفۀ اسپینوزا
نویسنده:
عبدالرزاق حسامی فر، مسعود سیف
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اسپینوزا
,
ذات الهی
,
فکر
,
بعد
,
صفات خدا
,
صفات واجب(حکمت نظری)
,
فلسفه دین
,
جوهر
کلیدواژههای فرعی :
عشق ,
تجلی خداوند ,
صفات نامتناهی خداوند ,
تصور اسپینوزا از خدا ,
نسبت ذات و صفات خدا ,
حالات نامتناهی ,
ژیلسون، اتین ,
چکیده :
اسپینوزا خدا را تنها جوهری می داند که وجود دارد و همه چیز تجلی اوست. از نظر او خدا به واسطۀ صفاتش که از حیث ذات و عدد نامتناهی و با ذات او متحدند، در عوالم نامتناهی تجلی می کند و البته در این عالم با دو صفت فکر و بعد تجلی کرده است. تصور اسپینوزا از خدا چندان شفاف نیست و شارحان فلسفۀ او را به چالش انداخته است؛ چنانکه پاره ای او را دئیست، پاره ای ملحد و پاره ای همه خدا انگار دانسته اند. این تفاسیر متعارض، تحلیل تلقی او از خدا را ضرورت می بخشد. در خصوص نسبت میان ذات و صفات خدا و در تفسیر تعریف 2 از بخش 2 اخلاق «2d2»، دو نظریۀ مهم وجود دارد: یکی نظریۀ مجموعه که بر طبق آن ذات خداوند مجموعه ای از صفات متمایز است و دیگری نظریۀ کلیت که بر اساس آن، ذات خداوند عین کلیت صفات غیرمنفصل خواهد بود. در این مقاله تفاسیر متفاوت در باب تصور اسپینوزا از خدا و تمایز میان ذات و صفات او بررسی شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 22
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
خدای مدرنیته و خدای دین
نویسنده:
محمدتقی سهرابیفر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
خدا (اسماء ذات الهی)
,
مدرنیته (تجدد)
,
دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته)
,
فلسفه دین
کلیدواژههای فرعی :
اراده الهی ,
انکار خدا ,
فاعلیت خدا ,
الهیات شکاف ,
تفاوت در خداباوری ,
سیر تشکیک در وجود خدا ,
حضور غیرمستقیم خدا ,
تشکیک در خالقیت ,
خدا در اندیشه دینی ,
نقش خدا در طبیعت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
با اولین گامهایِ مدرنیته در مغربزمین، نقش خداوند از خیر اعلی به علتِ اولی و سپس به ساعتساز لاهوتی تنزل یافت؛ آنگاه برای حفظِ نقش مستمرِ خداوند، نقشِ رخنهپوشیِ نارساییهایِ قانونهای طبیعت مطرح شد که هم از طرفِ الهیون و هم از منظر علمی راضیکننده نبود. خالق و معمار بازنشسته بودن، تقلیلِ علت فاعلی به نیروی میان اتمها و در نتیجه انکار فاعلیت برای جهان و خداوند را موجودی متباین از جهان هستی دانستن که هر از گاهی جلوهگری میکند یا اکتفا کردن به برانگیختن عشق در میان موجودات، نقشهای گوناگونی است که انسان مدرن برای خداوند قائل شد. این آرا در مقایسه با آنچه در متون معتبر دینی دربارۀ نقش خداوند گفته شده متفاوت است. خدای دین، مالک هستی، علت فاعلی و علت غاییِ جهان محسوب میشود. خدا در عین مباین بودن از جهان، در ذره ذرۀ جهان حاضر است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 297 تا 328
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
محدوده و قلمرو معرفت در نظام معرفت شناسى حکمت متعالیه و فیلسوفان دکارتى
نویسنده:
قاسم کاکائى، حسن رهبر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت متعالیه
,
فیلسوفان دکارتی
,
محدودیت منابع معرفت
,
متعلق معرفت
,
حد معرفت
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
حکمت متعالیه
کلیدواژههای فرعی :
صدق ,
اصالت ماهیت ,
شهود عرفانی ,
کشف و شهود ,
فیض الهی ,
فاهمه ,
ادراک حسی (معرفت شناسی) ,
خداوند ,
الهام ,
حدود عقل ,
ادراک حسی ,
فیلسوفان صدرایی ,
وضوح و تمایز ,
گواهی (معرفت شناسی) ,
حافظه (معرفت شناسی) ,
مراتب عقل ,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
یکى از مباحث مهم در معرفت شناسى معاصر، بحث درباره قلمرو و محدوده معرفت است که پرسش هایى را از این دست برمى انگیزد: حوزه شناخت انسان تا کجاست؟ آیا انسان به حقیقت دست مى یابد یا نه؟ آیا امورى هستند که خارج از محدوده شناخت انسان باشند؟ آیا انسان قادر است به همه حقایق علم یابد؟ نویسندگان این مقاله کوشیده اند بر پایه مبانى معرفت شناختى فیلسوفان صدرایى و فیلسوفان دکارتى، به منزله دو گروه مهم و تأثیرگذار در تاریخ فلسفه و با نگاهى مقایسه اى، به تحلیل این مبحث از معرفت شناسى معاصر بپردازند و وجوه افتراق و اشتراک این دو گروه را کانون بحث و بررسى قرار دهند. محدودیت هر یک از منابع معرفت را مى توان از نکات اشتراک آنها برشمرد و تفاوت دیدگاه آنان درباره متعلق معرفت را مى توان از برجسته ترین تفاوت هاى ایشان ارزیابى کرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 77 تا 100
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
امکان معرفت و چیستى آن در معرفت شناسى فیلسوفان صدرایى و کارتزینها
نویسنده:
حسن رهبر، قاسم کاکایى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت متعالیه
,
شکاکیت (شکگرایی)
,
فیلسوفان دکارتی
,
امکان معرفت
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
انواع ادراک
,
ماهیت معرفت
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی)
کلیدواژههای فرعی :
علم حصولی ,
واقعگرایی = رئالیسم (مکتب فلسفی) ,
شکاکیت (شکگرایی) ,
ادراک حسی (معرفت شناسی) ,
منابع معرفت ,
شک دستوری ,
معرفت شهودی ,
روش دکارتی ,
ادراک حسی ,
کوژیتو ,
حد معرفت ,
بداهت وجود علم ,
عمومیت شک دکارتی ,
نظری بودن شک دکارت ,
رئالیسم صداریی ,
تصورات دکارتی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
در میان مباحث معرفت شناسى معاصر، دو مسئله امکان معرفت و چیستى آن، از جمله مباحث مهم به شمار مى آیند. فیلسوفان حکمت متعالیه و فیلسوفان دکارتى، هر دو به امکان معرفت حقیقى اذعان دارند. همچنین آنها معرفت حقیقى را تعریف، و آن را به اقسام متفاوتى تقسیم مى کنند. شکاکیت، تقسیم علم به حصولى و حضورى، سخن از تصور و تصدیق و اقسام آن و استفاده ایشان از منطق و به ویژه بحث قیاس و مباحث پیرامون آن، به منزله روش رسیدن به معرفت، از دیگر مباحث مهم در مقایسه معرفت شناسى این دو گروه در باب مسئله امکان و چیستى معرفت است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 39 تا 66
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تقریرى نوین از برهان وجودى در فلسفه اسلامى
نویسنده:
حسینعلى شیدان شید، على شیروانى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
توحید
,
الله
,
خداشناسی
,
اثبات وجود خدا
,
برهان وجودی
,
براهین خداشناسی
,
اثبات وجود خدا
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
فلسفه دین
کلیدواژههای فرعی :
توحید ,
برهان صدیقین (اثبات خدا) ,
حمل شایع صناعی (منطق) ,
وجوب وجود ,
رابطه مفهوم و مصداق ,
برهان جهان شناختی ,
حمل اولی ذاتی (منطق) ,
وجوب و امکان ,
محمول نبودن وجود ,
بداهت وجود خدا ,
انتقادات کانت به برهان وجودی ,
نظری بودن وجود خدا ,
امکان موجود بی نهایت کامل ,
فارابی و برهان وجودی ,
گزاره شرطی برهان آنسلم ,
صفت بودن وجود ,
تفکیک ذات از وجود ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
برهان وجودى به آن دسته از براهین اثبات وجود خداوند مى گویند که در آنها به نحوى کاملاً پیشین، با تمسک به صرف مفهوم و بدون استناد به هیچ امر عینى، وجود خداوند اثبات شود. این نوع برهان را در مغرب زمین و الهیات مسیحى آنسلم قدیس (1033 یا 1034ـ1109م) مطرح ساخت و از آن زمان تاکنون مخالفان و طرف داران مهمى داشته است؛ اما در فلسفه و کلام اسلامى این نوع برهان جایگاه برجسته اى نداشته است؛ هرچند در عبارات گذشتگان و از همه پیش تر فارابى مى توان نشانه هایى از توجه به آن را مشاهده کرد. در عین حال در نیم قرن اخیر توجه به این نوع برهان رو به فزونى نهاده است؛ گروهى آن را پذیرفته و گروهى آن را نفى کرده اند. در این مقاله پس از بیان سیر اجمالى تطور این برهان در غرب، دیدگاه برخى از فیلسوفان مسلمان را درباره این برهان مطرح ساخته ایم و سپس با بازسازى برهان صدیقین علّامه طباطبائى، تقریرى جدید از برهان وجودى عرضه داشته ایم که از نقدهاى وارد بر برهان وجودى آنسلم با روایت هاى گوناگونش مصون است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 7 تا 32
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسى و نقد استدلال هاى دکارت بر دوگانه انگارى جوهرى
نویسنده:
محمدکاظم رضازاده جودى
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
کوژیتو
,
ثنویت دکارتی
,
جوهر فیزیکی
,
تمایز نفس و بدن
,
جوهر جسمانی
,
جوهر ذهنی
کلیدواژههای فرعی :
نظریات ذهن ,
علم نفس ,
وضوح و تمایز ,
شک دستوری ,
بساطت نفس ,
عقل(منطق) ,
فلسفه زبان ,
تفکر دکارتی ,
ماشین انگاری حیوانات ,
توانایی حل مسئله ,
زبان رایانه ای ,
غده صنوبری ,
چکیده :
بنابر نظریه دوگانه انگارى جوهرى، انسان تشکیل یافته از دو جوهر متفاوتِ نفس یا ذهن غیر فیزیکى و بدن فیزیکى است و آنها تباین ذاتى دارند. مشهورترین شارح و مدافع این نظریه در دوره جدید، رنه دکارت است. وى حیاتى تازه به آن بخشیده و استدلال هاى پرشمارى مانند کاربرد زبان، خلاقیت رفتارى، شک روشمند، ادراک حسى متمایز و تقسیم ناپذیرى نفس را به سود آن صورت بندى کرده است. در این مقاله نخست این پنج استدلال را به وضوح تبیین، و سپس نقدهایى را بر آنها مطرح ساخته ایم. به علاوه، به برخى اشکالاتى که دوگانه انگارى جوهرى، به صورت عام، با آنها روبه روست نیز اشاره کرده ایم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 83 تا 105
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسى تطبيقى «وحدت شخصى» صدرالمتألهين و «وحدت وجودى» اسپينوزا
نویسنده:
فرشته نورعلى زاده
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وحدت شخصی وجود
,
هستی شناسی اسلامی
,
همه -خداانگاری اسپینوزا
,
حکمت متعالیه
,
وحدت وجود
,
عرفان نظری
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
اشتراک معنوی وجود ,
رابطه خدا و جهان ,
صفات الهی ,
فلسفه غربی ,
احکام جواهر ,
علیت ,
اصالت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
برهان بسیط الحقیقه ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
قرآن ,
تغییرناپذیری الهی ,
موجود قائم به ذات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
اين مقاله با هدف بررسى و تبيين تشابهات و تمايزات ديدگاه صدرالمتألهين و اسپينوزا در باب مسئله «وحدت وجود» به رشته تحرير درآمده است و به روش توصيفى و تحليل محتوا و با استفاده از فن اسنادى به بررسى تطبيقى نظريه «وحدت شخصى» صدرالمتألهين و «وحدت وجودى» اسپينوزا مى پردازد. از آنجا كه صدرالمتألهين و اسپينوزا در مفاهيمى همچون «وجود موجود قائم به ذات و وحدت آن»، «عينيت صفات با ذات آن»، «نامتناهى»، «تغييرناپذيرى»، «بسيط الحقيقه بودن و واجب الوجود بودن موجود واحد» اشتراك دارند، به نظر مى رسد برخلاف ديدگاه غالب، تشابهات ديدگاه صدرالمتألهين و اسپينوزا در وحدت وجود ظاهرى نبوده و اين فيلسوف همه خداگرا نيست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 25 تا 38
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
درآمدى بر مبانى معرفت شناسى اسپینوزا
نویسنده:
مجتبى اعتمادی نیا، بیوک علیزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اسپینوزا
,
تصور
,
نظریه کلاسیک معرفت
,
درجات صعودى صدق
چکیده :
نگارنده مقاله حاضر بر آن است تا در بررسى مبانى معرفت شناختى فلسفه اسپینوزا، برخى ازمهم ترین سؤالات معرفت شناسى معاصر را پیش روى نظریات فلسفى این فیلسوف عقل گراى قرن هفدهم قرار دهد و از این طریق، نوشتارى جامع را در ارائه منظومه وار اندیشه هاى معرفت شناسانه وى سامان بخشد. ضمن اینکه در مقاله حاضر، با مرورى بر درجات صعودى صدق (معرفت ناشى از تجربه مبهم، معرفت استدلالى، و معرفت شهودى)، به بررسىِ اعتبار، وثوق و نیز ویژگى هاى مراتب ادراک در نظریه شناخت اسپینوزا پرداخته خواهد شد. نظریه شناخت اسپینوزا با برشمردن معیارهاى درونى و بیرونى صدق، از تصوّرات تام (ناظر به تأمین معیارهاى درونى صدق) و حقیقى (ناظر به معیار بیرونى صدق) سخن مى گوید. مطابقت با واقع (امر متصوَّر)، به عنوان معیار بیرونى و وضوح (بداهت)، و نیز تمایز و سازگارى، به عنوان معیارهاى درونى صدق، پدیدآورندگانِ تصوّرى تامّ و حقیقى خواهند بود. بر این اساس، نظریه شناخت اسپینوزا با دو نظریه مشهور حوزه معرفت شناسى ـ که عبارت اند از: نظریه کلاسیک معرفت و نظریه انسجام یا هماهنگى ـ در موضوع «معیار صدق» قرابت هایى خواهد داشت. گفتنى است که در بخش پایانى این مقاله، به بررسى نسبت نظریه شناخت اسپینوزا با دو نظریه مذکور پرداخته خواهد شد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 91 تا 130
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش ابر ذهن در رمزگشایی از چند دستگاه الهیاتی
نویسنده:
ناصر گذشته - هدیه دلگیر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
خداشناسی پویشی (مسائل جدید کلامی)
,
رابطه علم و دین نزد کانت
,
الهیات پویشی
,
ابر ذهن و رمزگشایی از دستگاه های الهیاتی
,
فهم لایتناهی
کلیدواژههای فرعی :
جبر ,
حادث ,
الله ,
جهان هستی ,
خلقت ,
جوهر عالم ,
فرقه کرامیه ,
کرامیه (مجسمه مشبهه صفاتیه) ,
جوهرفرد ,
قرآن ,
عالم خیال ,
صیرورت و سیلان ,
نظریه انفجار بزرگ ,
هستی به منزله ذهن ,
مدل عرفانی ابن عربی ,
مدل فلسفی اسپینوزا ,
مدل الهیات پویشی وایتهد ,
مدل کلامی کرامیه ,
خداشناسی ابن عربی ,
ضرورت طبیعت الهی ,
غیریت خدا از عالم ,
امکان ازلی ,
حلول خداوند ,
تنزه خدا از عالم ,
کرامیه (صفاتیه) ,
شاپا (issn):
2322-3421
چکیده :
هدف و انگاره بنیادین این مقاله، پاسخ به این پرسش است که آیا میتوان الگویی به دست داد تا از رهگذر آن بتوان چندین دستگاه عرفانی، فلسفی و کلامی را بهتر فهمید و دقیقتر بازشناسی کرد؟ ادعای این مقاله آن است که میتوان این کار را انجام داد. روش این مقاله به این صورت است که در وهله اول، با مدد گرفتن از عالم خیال چنین فرض میکنیم که همه آنچه از زمان مهبانگ (big bang) تاکنون رخ داده، که شامل هزاران میلیارد ستاره و سیاره میشود، همگی کل یکپارچهای را تشکیل میدهد که از آن به «جهان هستی» تعبیر میکنیم. سپس این گونه فرض میکنیم که این جهان بزرگ یا جهان ماده، فاقد شعور و آگاهی نیست، بلکه جزء جزء آن از اتمهایی تشکیل شده است که یک شعور و آگاهی بسیار مرموز و اسرارآمیز همه اینها را به هم بهگونهای پیوند داده که این طرح کلان از آن برآمده و حاصل شده است (جالب است که در فیزیک امروز نظریه ریسمان بسیار به این فرض ما نزدیک است). این مقاله اصلا در پی اثبات این فرض یا نفی آن نیست. روش این است که اگر جهان هستی به این صورت فرض شود و در واقع، آن را همچون یک کل و یک ذهن بزرگ انگاشته شود، این فرض دست کم دو کارکرد خواهد داشت. الگوی مورد نظر تصویری از جهان به مثابه یک اَبَرذهن یا ذهن برتر است؛ یعنی، میتوان کل هستی و پدیدههای آن را همچون یک ذهن بزرگ فرض کرد و همه کارکردها و نقشها و فرآیندهای ذهن انسانی را برای آن متصور شد. در یک ذهن، پدیدارهای ادراکی بسیار گوناگون و متنوعی وجود دارد. اینک اگر کل هستی؛ یعنی این صد میلیارد کهکشان و این کیهان بسیار بسیار بزرگ را به منزله یک ذهن بینگاریم، همان حکمها را میتوانیم در میان پدیدههای هستی جاری کنیم. به دیگر سخن، همه باشندگان و هستیها را میتوان از جنس آگاهی انگاشت و در عین حال، با یک نگاه خُردنگر و چیستینگر، میتوان پدیدههای موجود را از یکدیگر سلب کرد و گفت درخت سنگ نیست؛ اما از سوی دیگر، با نگاهی کلاننگر، میتوان به همه پدیدهها به عنوان امر یکپارچه واحدی نگاه کرد و همه اموری را که از هم سلب میکردیم، به یکدیگر نسبت دهیم و میان آنها اتحاد برقرار کنیم و بگوییم مثلا درخت سنگ است. این مقاله درصدد است تا نشان دهد که دستگاه عرفانی ابنعربی و دستگاههای فلسفی اسپینوزا و وایتهد (الهیات پویشی) چنین طرحی را دنبال کردهاند. از این گذشته، از رهگذر کشف این کلید میتوان دستگاه کلامی کرامیه و الهیاتشان را نیز به صورت قابل فهمی بازخوانی کرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 99 تا 110
مشخصات اثر
ثبت نظر
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
تعداد رکورد ها : 318
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید