جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هابز و اسپینوزا از جمله فیلسوفانی هستند که در تاریخ فلسفه پرداختن به اندیشة سیاسی را از ضروریات کار فلسفی دانسته‌اند. این دو متفکر بنحوی نظاممند اندیشة سیاسی¬ خود را به مابعدالطبیعه و انسانشناسي منتج از آن مرتبط دانسته‌اند که از این حیث با پیشینیان خود و حتی با دکارت که کمابیش همدورة آنهاست، تفاوتي آشکار دارند. اسپینوزا در برخی جهات از هابز تأثیر پذیرفته است، اما بدليل تفاوت در منطق و فلسفة کلی هر یک، تفاوتي چشمگیر در خوانشهای انسانشناختي و ارائة کارکردهای اندیشة سیاسی این دو فیلسوف مشاهده ميشود. هدف راهبر مقالة حاضر برجسته‌سازی پیشینة تاریخی فلسفة سیاسی در یونان باستان بویژه در سده‌های میانه و سپس در تقابل تاریخی با این پیشینه، یافتن مبادی و مفروضات مابعدالطبیعی و انسانشناختي پیدا و پنهان در برتری نوع حکومت مطلوب هابز و اسپینوزا و همچنین برشمردن شباهتها و تفاوتهای میان آنهاست. مدعای اصلی مقاله اینست که فلسفة سیاسی اسپینوزا بر پایة اخلاق و عقل استوار¬ است تاجاییکه ویژگی بارز آن عشق به انسان و اهمیت عقل در سرشت اوست. در سوی دیگر، فلسفة سیاسی هابز حس¬بنیاد است و ویژگی مشهود آن نگرش بدبینانه به انسان و تفسیری مادی از سرشت وي است. بر همین اساس، اصل صیانت ذات در هابز تنها بمعنای صیانت جسم است و نوع برتر حکومت بزعم او، سلطنت مطلق است که تنها هدف آن حفظ جان شهروندان و تأمین امنیت جامعه است، اما صیانت ذات برای اسپینوزا فراتر از صیانت جسم بوده و صیانت عقل را نیز دربرمیگیرد و چه‌بسا بر آن تأکید بیشتری دارد، چراکه ذات آدمی بیشتر به عقل اوست تا به جسمش. بنابرين، نوع برتر حکومت از نظر اسپینوزا، دموکراسی بوده و او به نقش حکومت در تعالی فرهنگ بشر و لزوم سیاستگذاری تربیتی و اخلاقی تصريح كرده است.

ترجمه ماشینی: این تحقیق حول سه محور می چرخد ​​که به نظر می رسد تا حد زیادی با یکدیگر همپوشانی دارند: اولین آنها اندیشه دکارتی اسپینوزا است. در حالی که اسپینوزا برجسته ترین دکارتی است که روش دکارتی را به طور اساسی در حوزه‌هایی که دکارت از آن محروم بود ، به ویژه دین ، ​​استفاده کرد ، زیرا معتقد بود که اعتقاد بر اساس تحقیقات آزاد بهتر از اعتقادی است که بر اساس آداب و رسوم و سنتهای موروثی است. در حالی که محور دوم به نحوه برخورد اسپینوزا با مسائل مذهبی به صورت کاملاً فلسفی می پردازد: خدا دارای جوهرِ نامتناهی ، واحد ، ازلی ، بسیط و ضروری است ، او و طبیعت یک چیز هستند ، نبوت یک واقعیت بشری است و وحی واقعی آن وحیی است که در روح انسان نقش بسته است و با نور فطری قابل درک است. این میثاق الهی مختص قومی ورای قومی نیست ، بلکه برای همه بشریت و عمومی است ، بر این اساس ، دروغ قوم برگزیده خدا روشن می شود و معجزات یک رویداد طبیعی است که طبق یک قانون طبیعی رخ می دهد که ما تا کنون از آن غافل هستیم. روش تفسیر مناسب کتاب مقدس روش تاریخی است ، و اگر این امکان پذیر نباشد ، روش عقلی انتقادی ، و جدایی دین از فلسفه و سیاست را تصدیق می کند. در حالی که محور سوم موضع اسپینوزا در مورد فلسفه دین را به عنوان یک رشته دقیق - نسبتاً جدید - ارائه می دهد که سبک خاصی از فلسفه پردازی درباره مسائل دینی را بیان می کند. که اسپینوزا را از زیر بوته قرن هفدهم خارج می کند و او را در میانه قرن های بعدی قرار می دهد ، که شاهد ظهور مطالعه فلسفه دین به عنوان یک رشته مستقل می باشیم. نظرات وی در این زمینه فضای فلسفی را در سه قرن اخیر این رشته فلسفی دقیق اشغال کرد.///

اسپینوزا فیلسوف معروف اروپا در دوره جدید در بخش اول از مهم‎ترین کتاب خود، یعنی «اخلاق» نسبتاً به‎تفصیل درباره خدا سخن گفته است. او خدا را جوهر می‌نامد که دارای صفات نامتناهی است و طبیعت عبارت از حالات صفات نامتناهی اوست. بنابراین جوهر، صفت و حالت سه عنصر اصلی واقعیت در نظر اسپینوزاست. مهم‎ترین مسئله در فلسفه اسپینوزا نظر اوست درباره تعالی یا عدم تعالی خدا از طبیعت. به بیان دیگر این مسئله که طبیعت ـ که مجموعه نظام حالات خداست ـ همان خداست یا نه، خدا علاوه بر ظهور در حالات، حقیقتی است متعالی از آنها. به عبارت سوم آیا اسپینوزا معتقد به «همه‏خدایی» است که بر اساس آن خدا همان کل طبیعت است که هر شیئی جزئی از آن را تشکیل می‌دهد یا نه، او برای خدا وجودی متعالی از طبیعت هم قایل است؟ در این مقاله با استناد به متن سخن اسپینوزا، «همه‏خدایی»بودن او نفی شده و همچنین اثبات شده است که برهان او بر وجود خدا همان برهان وجودی آنسلم نه بلکه برهان صدیقین است که بر پایه آن خدا وجود صرف و بنابراین واجب‌الوجود است.