جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 308
روشنگری-مدرنیسم - فرامدرنیسم
نویسنده:
محمد آرکون
نوع منبع :
مقاله , مناظره،گفتگو و میزگرد , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
چکیده :
در این گفتگو، آرکون، عقل گرایی را به سه دوره تقسیم می کند. 1.عقل گرایی ارسطویی که بر پایه اصل منطقی "اجتماع نقیضین محال است" استوار است. 2.عقل گرایی دکارتی یا کلاسیک که آزاد شده از سیطرۀ جزمیت مسیحی است و در عین حال معتقد به یک سری اصول مسلم و تردیدناپذیر و استقلال ذاتی جوهری برای عقل بشری است. 3.عقل گرایی فرامدرن که شعار پایان عصر اصول مسلم و تردید ناپذیر را سر داده است در همین راستا آرکون معتقد است که ما نیز باید همین راه را برویم و در نهایت میراث خود را به بوتۀ نقد بگذاریم، نه اینکه آن را نفی کنیم. او در نقد عقل گرایی غربی می گوید آنها نیز در پیمودن مسیر خود، مرتکب خطاهای بزرگی شده اند که باید با بازنگری مجدد به اصلاح آن خطاها بپردازند.
صفحات :
از صفحه 85 تا 94
جمع میان حلول و تعالی در فلسفه پویشی وایتهد
نویسنده:
رستم شامحمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
چکیده :
نوشتار حاضر در جهت تحلیل جمع حلول و تعالی در فلسفه پویشی وایتهد، می کوشد در گام نخست نشان دهد که درهم تنیدگی و پیوند اندام وار هستی ها در این نظام پویشی، آن هم در چارچوب مقولاتی عام و فراگیر، ایجاب می کند تا جهان به شبکه ای تبدیل شود که همه هستی های بالفعل در کنش و واکنش دائمی باشند. این کنش و واکنش پیوسته و دائمی ایجاب می نماید که رابطه خدا و جهان از حالت یکسویه (تأثیر خدا بر جهان) خارج شده، به تعامل دوجانبه (تأثیر متقابل خدا و جهان بر یکدیگر) تبدیل شود. در گام دوم با توجه به تعامل دو جانبه خدا و جهان، مبانی مابعدالطبیعی سازگاری میان حلول و تعالی در فلسفه پویشی استخراج می گردد. در گام سوم به چگونگی جمع میان حلول و تعالی در خدا و جهان می پردازم؛ به این معنا که چگونه خدا و جهان از یکسو موجب تعالی یکدیگر شده و از دیگر سو در یکدیگر می نمایند.
صفحات :
از صفحه 161 تا 183
بررسی تحلیلی برهان وجودی آنسلم
نویسنده:
اصغر واعظی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
مقاله حاضر دو هدف عمده را دنبال می کند: نخست ارائه تحلیلی دقیق و موشکافانه از برهان وجودی آنسلم و دوم تعیین مغالطه منطقی در این برهان. برای دستیابی به هدف اول و فهم درست برهان وجودی، هر دو تقریر این برهان در فصلهای دوم و سوم کتاب پروسلوگیون آنسلم مورد بررسی قرار گرفته و به منظور ایضاح بیشتر، اعتراضات گاونیلون راهب معاصر آنسلم و پاسخهای آنسلم به وی مطرح شده است. در بخش دوم مقاله ضمن اشاره به انتقادات توماس اکویناس به برهان وجودی آنسلم و ارزیابی آن تلاش شده تا با تکیه بر مبانی نظری صدرالمتالهین اشکالات موجود در این برهان و دلیل بی اعتباری آن بیان شود.
صفحات :
از صفحه 1 تا 26
نظام احسن از دیدگاه لایب نیتس و ابن سینا
نویسنده:
اکبر عروتی موفق، ابوالقاسم اسدی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
یکی از مسایل فلسفی - کلامی مربوط به اوصاف و افعال الهی این است که آیا نظام حاکم بر این جهان بهترین نظام ممکن است؟ و آیا لازمه چنین نظامی این است که هیچ شری در آن نباشد؟ و اصولا خلق چنین نظامی ضرورت دارد یا خیر؟ از نظر لایب نیتس و ابن سینا حکیم، عالم، قادر و خیرخواه مطلق بودن خداوند مقتضی آن است که نظامی آفریده شود که در آن بالاترین و بیشترین کمالات تحقق یابد. هر دو فیلسوف معتقدند که شر امری است متحقق، اما نه از سنخ وجود بلکه از سنخ عدم و این که لازمه تحقق خیر کثیر تن دادن به شر قلیل است. اما آن چه این دو فیلسوف را از هم جدا می کند این است که خلق نظام احسن از نظر ابن سینا بر اساس یک ضرورت فلسفی صورت گرفته است در حالی که لایب نیتس انتخاب نظام احسن را از میان همه نظامهای ممکن دیگر امری ممکن تلقی می کند و اگر ضرورتی هم در این جا احساس می شود فقط یک ضرورت اخلاقی است.
صفحات :
از صفحه 51 تا 72
مقایسه ای میان بسیط الحقیقه از دیدگاه ملاصدرا و منادشناسی لایب نیتز
نویسنده:
علی اصغر زکوی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
با توجه به نقش مهم قواعد فلسفی در نظام های مابعدالطبیعی، توجه صدرالمتالهین شیرازی به قاعده بسیط الحقیقه و لایب نیتز به مفهوم بساطت، سوال تحقیق این است که: چه شباهت ها یا تفاوت هایی میان مفهوم بسیط الحقیقه صدرایی و مناد لایب نیتز وجود دارد و این دو فیلسوف با پی گیری این دو مفهوم و لوازم آن، به چه نتایجی دست یافتند؟ با یک بررسی همه جانبه و تطبیقی در آثار این دو فیلسوف، معلوم می شود که به لحاظ تلازم میان مفهوم بساطت و مفاهیمی هم چون وحدت، کلیت و جامعیت، هر دوی آن ها معتقدند خداوند به عنوان بسیط الحقیقه یا مناد نخستین و فعلیت محض کل اشیا است، کمالات همه موجودات را داراست و از نقایص آن ها مبراست. او جام جهان نماست همان طور که، جهان آینه خدا نماست.
صفحات :
از صفحه 115 تا 134
عقل فلسفي از ديدگاه ملاصدرا واسپينوزا
نویسنده:
‫آصف لعلي
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
‫اين پژوهش درصدد بررسي پاسخ دو فيلسوف بزرگ، ملاصدرا و اسپينوزا به چيستي عقل، توانايي عقل در کشف حقايق عالم هستي و تبيين رابطه دين و عقل مي‌باشد. نويسنده براي کشف پاسخ‌هاي اين دو فيلسوف، به ريشه‌هاي فکري آنان، اعم از ريشه‌هاي مشايي، اشراقي و عرفاني ملاصدرا و ريشه‌هاي فکري دکارتي و ابن ميموني اسپينوزا مراجعه کرده و ماهيت عقل و کارکردهاي معرفت شناختي آن را از منظر اين دو دانشمند تحقيق نموده است. نويسنده در سه فصل ضمن انعکاس ديدگاه‌هاي ملاصدرا و اسپينوزا در ماهيت و کارکردهاي عقل، اين دو ديدگاه را مقايسه کرده است. فصل اول، به تبيين ماهيت عقل فلسفي از ديدگاه ملاصدرا پرداخته و از منظري عرفاني، اشراقي و مشايي، مراتب و ماهيت عقل و معرفت، اقسام ادراک، توانايي عقل در فهم انواع مسايل و حقايق جهان هستي را بررسي کرده است. تحقيق در زمينه ماهيت و مراتب عقل نظري و عقل عملي از منظر حکمت متعاليه و رابطه بين عقل و دين از ديدگاه ملاصدرا از ديگر مباحث فصل اول است. نويسنده در ادامه به محدوديت توانايي عقل از ديدگاه ملاصدرا، تحول نفس و کمال عقلي آن، سعادت عقلي نفس و کشف معنوي از ديدگاه ملاصدرا و انواع و مصاديق عقل و مراحل و مراتب ادراک از منظر وي پرداخته است. در فصل دوم، ماهيت عقل فلسفي از ديدگاه اسپينوزا بيان شده و با توجه به فلسفه ابن ميمون، فلسفه دکارت و فلسفه اسپينوزا که متأثر از اين دو فلسفه مي‌باشد، ماهيت عقل و کارکردهاي آن در درک حقايق هستي بيان گرديده است. مقايسه دو ديدگاه ملاصدرا و اسپينوزا در ماهيت عقل و نيز بررسي نقاط اشتراک و افتراق ديدگاه‌هاي آنان در مورد نسبت عقل و دين با توجه به پيش‌فرض‌هاي فلسفي آنان، از مطالب فصل سوم است.
نقد و بررسی دیدگاه ولفسن درباره فلسفه قرون وسطی (رابطه دین و فلسفه)
نویسنده:
رضا گندمی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
چکیده :
مورّخان تاریخ فلسفه، یا اصولا دوره قرون وسطا را جدی نگرفته اند و بسیار گذرا از کنار آن گذشته اند و یا آن را با فلسفه مسیحی معادل گرفته و هیچ جایی برای فلسفه یهودی و اسلامی قایل نشده اند. در مقابل هری استرین ولفسن، مورخ صاحب نام آمریکایی، بی آنکه سهم مسیحیت را در شکل گیری و شکوفایی فلسفه قرون وسطا نادیده بگیرد، نگاه متفاوتی به این دوره از تاریخ فلسفه دارد. او در تقسیم دوره های تاریخ فلسفه معیار کاملا متفاوتی ارایه کرده است، در نتیجه، آغاز و فرجامی متفاوت ازآنچه اکنون متداول است، برای این دوره از تاریخ فلسفه قایل شده است. این دوره از سده اول میلادی، یعنی از زمان فیلون اسکندرانی آغاز و تا زمان اسپینوزا که وحیانی بودن کتاب مقدس را زیر سؤال برد، ادامه یافت. دیدگاه فوق در ابتدا اغراق آمیز به نظر می آید و از جهات چندی قابل خدشه است و با به کار بستن روش فرضی ـ استنتاجی که از دانشمندانی نظیر لینایوس و داروین ابهام گرفته شده، متون فلسفی و کلامی را مورد پژوهش قرار می دهیم.
صفحات :
از صفحه 119 تا 134
ماهیت دین و تجربه دینی نزد شلایرماخر
نویسنده:
حسین کلباسی اشتری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
چکیده :
در میان متألهان دینی، شلایرماخر نه از منظر مابعدالطبیعه یا فلسفه اخلاق، بلکه از منظر احساس و شهود دینی ـ واژگان مورد علاقه خود اوـ به تبیین و تفسیر ماهیت دین و تجربه دینی میپردازد. وجه تمایز و حتی ویژگی ابداعی تفسیر او آن است که نه همانند متفکران معاصرش، دین را به یکی از مقولات اخلاق، علم، مابعدالطبیعه و هنر فروکاهد، بلکه کوشش وی آن است که ضمن اثبات استقلال دین، عدم تعارض آنرا با دیگر ساحت های دانش بشر نیز نشان دهد. چگونگی خوانش متون مقدس و اصول و مبانی هرمنوتیک دینی نیز وجه دیگری از تأملات شلایرماخر در دوره جدید و معاصر به شمار میرود؛ البته تأثیر آرا و روش وی در این زمینه بر فیلسوفان دین معاصر نیز نباید از نظر دور بماند. در این مقاله ابتدا به تقریر دیدگاه وی درباب تمایز و استقلال دین از علم، اخلاق، مابعدالطبیعه و هنر پرداخته و سپس با توجه به مفاهیم کلیدی وی در ساحت تجربه دینی، به تبیین آرای وی در قلمرو شهود حقیقت دین خواهیم پرداخت.
صفحات :
از صفحه 29 تا 51
وحده الوجود عند فيلون، ابن عربي، الشيرازي، اسبينوزا
نویسنده:
‫اسکندرشاهرسعد محمد
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
‫در اين پژوهش، با رويکردي تطبيقي، ديدگاه‌هاي چهار فيلسوف و عارف، به نام‌هاي فيلون، محيي‌الدين‌بن عربي، ملاصدراي شيرازي و اسپينوزا در مورد وحدت وجود منعکس شده است. بررسي دلايل قائلين به وحدت وجود و منکرين آن، مبناي چهار فصل اين پژوهش مي‌باشد. در فصل اول، نخست مفهوم لغوي و اصطلاحي وحدت وجود مطرح گرديده؛ سپس مفهوم فلسفي اين اصطلاح با ذکر چند مثال از عالم ماده تشريح شده است. در فصل دوم، پس از ترسيم روند تاريخي بحث از وجود؛ ديدگاه‌هاي فلاسفه يونان، فلاسفه غرب و فلاسفه مسلمان در مورد مفهوم وحدت وجود تبيين گرديده است. فصل سوم، به تبيين تفسيري فلسفي از وجود، رابطه وجود با موجود و اقسام وحدت وجود بسته به نوع موجودات؛ اختصاص دارد. در فصل چهارم، ديدگاه‌هاي مختلف فلاسفه‌اي مانند فيلون، ابن عربي، ملاصدرا و اسپينوزا در مورد وحدت وجود و دلايل قائلين و منکران وحدت وجود به تفصيل بيان شده است. نويسنده ديدگاه‌هاي اين انديشمندان را از منظري طبيعي و عقيدتي(مادي و معنوي) مطرح نموده و در همين جهت به تحليل مفهوم انسان کامل و ويژگي‌هاي او از منظر ابن عربي و نيز طرح و ترسيم نسبت بين انسان کامل با وجود مطلق و وحدت وجودي او با وجود خداوند متعال پرداخته است. تجزيه و تحليل ديدگاه‌هاي مشترک ابن عربي با ملاصدرا، فيلون و اسپينوزا و اختلاف نظر آنان در اين زمينه، آثار قبول وحدت وجود در انسان، تبيين مفهوم الحاد و ايمان در وحدت وجود و اشاره به ديدگاه‌هاي توحيدي و الحادي و طبيعت‌گرا در اين زمينه از ديگر مطالب فصل چهارم را تشکيل مي‌دهد.
آرای عبدالرزاق لاهیجی در باب حکمت خداوند: بررسی انتقادی
نویسنده:
میر سعید موسوی کریمی، میلاد ربیعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
هدف از نگارش این مقاله، بررسی نقادانۀ دیدگاه حکیم لاهیجی در باب حکمت خداوند است. بنا به نظر ایشان، حکمت خداوند به معنای هدفداری او خواهد بود؛ یعنی، خداوند حکیم، خداوندی است که همواره اهدافی بر افعالش مترتب هستند. اما این اهداف، متوجه مخلوقاتند، زیرا با تحقق هدف، نیازی از صاحب هدف رفع می شود، درحالی که خداوند بی نیاز مطلق است. لاهیجی بر این مدعای خود، دو استدلال نیز اقامه می کند؛ یکی مبتنی بر حسن و قبح عقلی و دیگری بر این اساس که خداوند فاعل مختار است. نوشتار حاضر، با بررسی نگاه لاهیجی به ""هدفداری"" آغاز می شود؛ نحوۀ پیوند آن با ""اختیار"" و ""رفع نیاز از صاحب هدف"" مشخص می شود و ماحصل آن چنین خواهد بود: 1. هدف صرفاً از صاحب هدف رفع نیاز نمی کند، بلکه صاحب هدف می تواند با تحقق هدف خود، نیازی را از سایرین نیز مرتفع کند و 2. نباید سازوکار ایجاد هدف را به مقولات جبر یا اختیار پیوند زد. سپس دو استدلال لاهیجی به محک آزمون گذاشته می شوند. نتیجه این خواهد بود که بنیان هر دو استدلال چندان محکم نیست و نمی توانند در دفاع از حکمت خداوند استفاده شوند.
صفحات :
از صفحه 23 تا 42
  • تعداد رکورد ها : 308