جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 578
جایگاه و کارکرد روایات در تفسیر بر اساس دیدگاه علامه طباطبائی
نویسنده:
مجتبی خطاط
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
روایات و آثار منقول معاصرانِ نزول، بخشی از واقعیت تفسیر قرآن را به خود اختصاص داده و قرآن پژوهان همواره توجه ویژه ای به این روایات داشته اند. این در حالی است که علامه طباطبائی در تفسیر «المیزان»، منهج تفسیر قرآن به قرآن و بی نیازی آن از روایات تفسیری را مطرح کرده است. این نوشتار با روش تحلیلی توصیفی درصدد بررسی مبنای مرحوم علامه در مورد جایگاه روایات تفسیری و میزان و کیفیت کاربرد روایات تفسیری در تفسیر «المیزان» است. بنا بر تصریح علامه، تفسیر برخی از الفاظ مبهم آیات یا دستیابی به تفسیر برخی از آیات مشکل، نیازمند مراجعه به تفسیر پیامبر است. از دیگر سو، مرحوم علامه در بیان روش صحیح تفسیر، استفاده از روایات در موارد ممکن را لازم می شمارد. افزون بر این مبانی، علامه در تفسیر خود، ذیل بسیاری از آیات، به گونه های مختلف، از روایات تفسیری بهره جسته است.
صفحات :
از صفحه 63 تا 79
جایگاه موعظه و تذکر در تربیت دینی از منظر علامه طباطبائی در تفسیر المیزان
نویسنده:
حسن بطحایی گلپایگانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
از روش های تربیت دینی «تذکر» و «موعظه» است. موعظه دعوت به نیکی توأم با خیرخواهی و رقت قلب است. واژه هم معنای آن، «نصیحت» و «تذکر» است که به معنای پند و اندرز مشفقانه به انگیزه اصلاح و تربیت می باشد. موعظه حسنه در قرآن به عنوان روش تربیت دینی در موضوعات اعتقادی و مسائل اخلاقی و اعمال و آداب عبادی به کار رفته است. علامه طباطبائی با توجه به آیات قرآن، بر این باور است که اگر واعظ و متعظ از شرایط علمی و اخلاقی و اعتقادی مناسبی برخوردار باشند، و نیز محتوای وعظ و اندرز دعوت به خدا باشد، سبب بیداری دل ها و تربیت و تهذیب نفوس انسان ها می شود. یادآوری نعمت ها و حوادث تاریخی در قرآن برای غفلت زدایی و رشد تربیت دینی آمده است. در این پژوهش، تفسیر و تحلیل آیات موعظه و واژه های مرتبط آن، با توجه به دیدگاه تفسیری علامه طباطبائی در تفسیر المیزان مورد تحقیق و ارزیابی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 107 تا 118
حکمت معاد در المیزان
نویسنده:
حسن بطحایی گلپایگانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
از مباحث مهم معادشناسی، حکمت و فلسفه برپایی قیامت است؛ به این معنا که حکمت رستاخیز چیست و چه ضرورتی در برپایی حیات اخروی انسان وجود دارد؟ قیامت چه کمالی را به انسان می بخشد که وجود آن از منظر وحی الهی لازم و حتمی شده است؟ حکما و متکلمان اسلامی و مفسران شیعه و اهل سنت، با روش های مختلف تفسیری با مبانی متفاوت در طول تاریخ پاسخ هایی به این پرسش داده اند. پژوهش حاضر با روش تحلیلی و با مبانی نقلی و عقلی درون دینی صورت گرفته است، به تحقیق و ارزیابی دیدگاه تفسیری علامه طباطبائی در تفسیر المیزان و مقایسه آن با آراء تفسیری دیگر مفسران از عامه و خاصه می پردازد. از دیدگاه تفسیری علامه در تفسیر المیزان استفاده می شود که از جمله حکمت های برپایی قیامت، می توان به مواردی همچون دریافت پاداش و کیفر اعمال و عقاید انسان ها در زندگی دنیوی، اقتضای سرشت ابدیت خواهی انسان، استعداد بقا و حیات اخروی انسان اشاره کرد.
صفحات :
از صفحه 75 تا 86
تفسیر به رأی در اندیشه های تفسیری علامه طباطبائی با تأکید بر نقش «روش»
نویسنده:
معصومه شریفی, محسن رفیعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
«تفسیر به رأی» همواره از برجسته ترین مسائل مطرح میان مفسران و دانشمندان علوم قرآنی بوده و تاریخچه آن را تا دوران نزول وحی و دوران زندگانی رسول خدا صلی الله علیه و آله می توان به پیش برد. معروف ترین سخن درباره نفی تفسیر به رأی را امیرالمؤمنین علی علیه السلام از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل کرده است: «قد کذَبَ عَلَی رسول الله صلی الله علیه و آله عَلَی عهده حتی قام خطیبا، فقال: أیها الناسُ، قد کثرت علی الکذابةُ، فمَن کذب علی متعمّدا فلیتبوّء مقعدَه مِن النارِ؛ ثمّ کذب علیه من بعده.» مراد از «تفسیر به رأی» عبارت است از: تفسیر قرآن بر اساس استقلال رأی و بی نیازی از منابع و مستندات معتبر، با هر انگیزه و هدفی که باشد. برای نهی از تفسیر به رأی، می توان استناد به بسیاری از آیات و روایات کرد. روایات نفی از تفسیر به رأی را می توان به پنج دسته تقسیم نمود. علامه طباطبائی از مجموع روایات، به ویژه روایات دسته پنجم، نتیجه می گیرد که نهی در روایات، مربوط به روش تفسیر است، نه اصل تفسیر؛ یعنی اگر با روش نادرست وارد تفسیر قرآن شویم، حتی اگر به نتیجه درست هم منجر شود، باز هم ناپسند، نکوهیده و محکوم است.
صفحات :
از صفحه 49 تا 62
نفس و حافظ آن، در آیه چهارم سوره طارق با تأکید بر دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی
نویسنده:
عبدالله حاجی علی لالانی، سلمان قاسم نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
قرآن کریم در آیه «ان کل نفس لما علیها حافظ» (طارق، 4) به یکی از ویژگی های نفس انسانی (که حافظ داشتن نفس است) اشاره می کند، اما مفسرین در تفسیر این آیه دارای نظرات متنوعی هستند، جمع زیادی از مفسرین منظور از نفس مورد اشاره در آیه را روح انسانی و منظور از حافظ را ملائک الهی می دانند، ولی برخی تفاسیر به یک اعتبار نفس را بر ماسوی اله تعمیم داده اند و از این جهت، منظور از حافظ را خداوند دانسته اند و معدودی نیز نفس را قوه حیوانی و حافظ را روح معرفی کرده اند. در این مقاله ضمن بیان این نظرات، به دلیل اینکه یکی از مهم ترین مبانی اختلاف تفاسیر در تفسیر این آیه، گرایشات فلسفی است، دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی مورد تاکید قرار گرفته است، به ویژه اینکه نقش علیت فاعلی حافظ برای نفس، که مورد تاکید ملاصدرا است و قول دوم علامه طباطبایی که مقصود از حافظ را جنس حافظ می داند، متمایز از تفاسیر دیگر است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 41
مفهوم و مصداق «عالم ذر» از دیدگاه صدرالمتالهین شیرازی و علامه طباطبایی
نویسنده:
علی محمد ساجدی، مریم سلیمانی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
سوال اصلی تحقیق حاضر چگونگی مفهوم و مصداق عالم ذر (مفاد آیه 172 سوره اعراف) از نگاه تفسیری و فلسفی دو فیلسوف حکمت متعالیه، ملاصدرا و علامه طباطبایی، است. در این جستار، به روش توصیفی تحلیلی، پس از طرح دو محور، «هستی شناسی عالم ذر» و «وجودشناسی معرفت»، و ذکر مبانی فلسفی آن دو متفکر، چنین نتیجه گیری شده است که از منظر صدرا نفس یا روح قبل از تعلق اش به بدن در عالم عقول یا در عالم علم الاهی از وحدت عقلی برخوردار، و در این مرتبه از هستی خود همه کثرات نفوس جزئی را به نحو اجمال و بسیط در درون خود واجد بوده است. از دیدگاه وی مصداق عالم ذر همین مرتبه از نظام هستی است. از دیدگاه علامه طباطبایی مصداق عالم ذر عالم ملکوت (مثال) است. وی پس از بحث نسبتا جامعی در باب مفهوم آیه، در ثبوت چنین عالمی با صدرا همراه شده و انسان را دارای مراتب وجودی قبل از دنیا و بعد از دنیا و دارای دو حیثیت ملکی و ملکوتی دانسته و مانند صدرا مراتب عالم هستی را با وجود او منطبق و سازگار می بیند. به طوری که با حفظ وحدت شخصی مراتب وجودی خود را در سه نشئه عقلی، مثالی، و مادی پشت سر می نهد، و برای اکتساب آن دسته از کمالاتی که صرفا در عالم ماده می توان به دست آورد، در قوس نزول وارد این عالم می شود و پس از استکمال در قوس صعود به عالم عقل راه می یابد و با عقول عالی متحد می گردد.
صفحات :
از صفحه 57 تا 85
اخلاق و عرفان اسلامى
نویسنده:
محمدتقی مصباح یزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
همان گونه كه مستحضريد، در سلسله مباحث اخلاقی و عرفانی، جناب استاد در باب نماز مباحثی را ارائه می نمايند كه در شماره قبل، نكاتی پيرامون راه كارهای تأثيربخشی نماز (حضور قلب، توجه به معنا، و تناسب حال با مفاد معنا)، ضرورت ورود ايمان به قلب و اثر اين ورود مطرح شد. در ادامه اين مباحث، راه های افزايش حضور قلب در نماز به محضر شما گراميان تقديم می گردد.
محاسن و مکارم اخلاق از منظر بهداشت روانى
نویسنده:
محمدرضا احمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
انسان در ديدگاه دانشمندان علوم انسانى همچون روان شناسان اجتماعى و جامعه شناسان، موجودى سه بعدى است، و او را موجودى زيستى ـ روانى ـ اجتماعى (Biopsychosocial) معرفى كرده اند. در عين حال، بر بعد اجتماعى انسان تأكيد بيش ترى مى شود. به همين دليل، بسيارى از دانشمندان اساس رشد انسان را در روابط اجتماعى او جستوجو مى كنند. شايد به همين جهت باشد كه واژه «فرد» (Individual) در مقايسه با لفظ «شخص» (Person)، به كسى اطلاق مى شود كه با انسان هم نوع ديگرى يا با اجتماع در ارتباط نزديكى باشد. اساسا مبحث شخصيت (Personality) نيز برخاسته از همين تعامل بين فردى است؛ چه اين كه درصد زيادى از انسانيت انسان به اين است كه با انسان هاى ديگر در ارتباط كمال جويانه باشد. در تعامل اجتماعى است كه انسان ياد مى گيرد، تجربه مى كند، دانش مى آموزد، سخن مى گويد، تفكر مى كند، پژوهش هاى علمى صورت مى دهد و... . اصولا روابط انسانى براى ارضاى نيازهاى اساسى ضرورى اند. داشتن روابط مثبت و سالم با ديگران كليد رشد و كمال است. آنچه كه امروز هستيم و آنچه در آينده خواهيم بود، هر دو معلول روابط ما با ديگران است. روابط ما رفتار ما را به صورت يك انسان اجتماعى شكل مى دهد، همچنين در منحصر به فرد بودن شخصيت، هويت و مفهوم خويشتن ما نقش عمده دارند. ديگران براى ما هم جنبه آينه دارند؛ يعنى ما را به خودمان نشان مى دهند و هم الگوى تقليد ما هستند. همين روابط هسته مركزى اكثر مشكلات، اختلالات و ناراحتى هاى روانى ما را نيز شكل مى دهد. مى توان گفت: همه مشكلات انسانى عمدتا اجتماعى و ناشى از ارتباط با ديگران است. از سوى ديگر، مردم نيز براى پرورش روابط متقابل خود با ديگران اولويت ويژه اى قايلند و به همين دليل است كه روان شناسان اجتماعى از مدت ها پيش به عواملى كه دوست داشتن يا جاذبه متقابل را افزايش مى دهد توجه داشته و به تحقيقات زيادى درباره عوامل تعيين كننده دوست داشتن و ايجاد محبت بين افراد پرداخته اند. بنابراين، چگونگى روابط متقابل افراد از اهميت علمى و كاربردى خاصى برخوردار است. با نگاهى گذرا به متون دينى، درخواهيم يافت كه چگونه آموزه هاى دينى ضمن تأكيد بر اهميت اين موضوع، با توصيه ها و دستورالعمل هاى ساده و روشن و در عين حال، متين و زيبا، ما را به رعايت محاسن اخلاق و گسترش روابط اجتماعى مثبت رهنمون مى سازند.
مبانی متافیزیکی تربیت اخلاقی نزد رواقیون و فیض کاشانی
نویسنده:
الهه جعفری کوپایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تربیت اخلاقی به عنوان ساحتی مهم از تربیت و اخلاق، امروزه مورد عنایت و توجه ویژه‌ای قرار گرفته و از آن‌جا که اخلاق و تربیت اخلاقی باعث سعادت و آرامش فرد و جامعه می‌شود، انسان برای کسب تعادل روحی وروانی و موفقیت در روابط اجتماعی باید به اخلاق و تربیت اخلاق روی آورد. افزون براین‌که از طریق دین و تربیت دینی می‌توان به تربیت اخلاقی مبادرت ورزید، اما باید گفت که تربیت اخلاقی نیازمند مبانی فلسفی‌ نیز هست. پایان‌نامه حاضر با هدف بررسی مبانی متافیزیکی تربیت اخلاقی نزد رواقیون و فیض‌کاشانی نگارش یافته است. اخلاق و مبانی تربیتی هر دو، ساختار معرفتی هستند که می‌توانند با یکدیگر رابطه داشته باشند. آرا و نظریات متنوعی پیرامون مسأله تربیت اخلاقی بیان شده،برخی به آرامش و شادی دنیوی تأکید دارند و برخی بر رسیدن به سعادت اخروی. آنچه در این پژوهش به‌ آن پرداخته شده، شناخت مولفه‌های تربیت اخلاقی و بررسی مبانی معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی و انسان‌شناسی و همچنین رویکرد رواقیون و ملامحسن فیض کاشانی در این مسأله است که با بررسی تطبیقی دیدگاه آنان، وجوه تشابه و تفاوت آراءشان ذکر گردیده. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد فیض‌ کاشانی اصول و مبانی تربیتی را مبتنی بر دین و حق‌تعالی می‌داند و غایت آن را رسیدن به سیرو سلوک عرفانی و خودشناسی دانسته که ثمره اصلی آن خداشناسی و هستی‌شناسی است. اما رواقیون بر این باورند که اصول و مبانی اخلاقی و تربیتی آن است که انسان را هماهنگ با محیط و طبیعت ساخته و به او توانایی و قدرت درک شرایط موجود را می‌دهد. بنابراین، فیض‌کاشانی اساس اخلاق را دستیابی به سعادت اخروی و رواقیون اخلاق را منتهی به آرامش و شادی دنیوی و نشأت گرفته از عالم طبیعت دانسته و سعادت را در سازگاری با طبیعت می‌دانند.
امام حسین (علیه السلام) و حکومت دینى
نویسنده:
محمدعلی قاسمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
شرايط ويژه عصر امام حسين (عليه السلام) و تقابل گفتارى و عملى آن امام معصوم با حكومت وقت، سبب اهميت تحقيق و كاوش در مشروعيت حكومت دينى از منظر آن امام همام گشته است. حكومت و مردم به دليل رابطه آمريّت از سوى حاكمان و تمكين از سوى مردم، لازم و ملزوم يكديگرند و مشروعيت حكومت مستلزم حكم به لزوم فرمان بردارى مردم از آنان است. منابع مشروعيت به سه قسم منبع الهى، باورها و سنت ها و مردم تقسيم مى شوند كه در بيان پيامبر و امامان و خود آن حضرت (عليهم السلام) وجود دارند. در این مقاله با بررسی این موضوعات به تبیین نظر امام حسین در مورد حکومت پرداخته می شود: تعریف حکومت و مشروعیت، منابع مشروعیت حکومت، مشروعیت ذاتی حکومت، مشروعیت اعطایی، مشروعیت کارکردی، مراتب ولایت حکومتی، قانونیت حق حکومت، قیام کربلا.
  • تعداد رکورد ها : 578