جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1568
مناسبات میان سهروردی و ابن عربی
نویسنده:
صمد موحد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تبریز: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز,
چکیده :
سهروردی و ابن عربی علاوه بر همزمانی، در مناطق واحدی زیسته و با مراکز قدرت مشترکی در ارتباط بوده اند. علاوه بر آن نوعی از همسویی و سنخیت میان آراء و عقاید آنها دیده می شود. این دو نکته تامل درباره رابطه صوری و معنوی شیه اشراق با ابن عربی را موجه می سازد. در مقاله حاضر به اختصار روابط صوری و معنوی سهروردی و ابن عربی بررسی شده است.
صفحات :
از صفحه 32 تا 39
درونی کردن خدا در مکتب ابن عربی (نگاهی به نظریه خدای آفریده در اعتقاد)
نویسنده:
سعید رحیمیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
چکیده :
در مکتب ابن عربی تجربه عارف از خداوند و امر متعالی تابعی از دو عامل فاعلی (تجلی) و قابلی (استعداد و عین ثابت) فرد است که از این امر به «درونی کردن خداوند (معبود)» تعبیر می کنیم. در این میان، مکاشفات صوری خیالی و تعبیر آنها در ذهن فرد، متاثر از عقاید، پیش فرض ها و انتظارات او نیز هست. این حقیقت که هرکس-چه عامی و چه عارف-خدای خاص خویش را می پرستد، در مکتب ابن عربی با عنوان نظریه «الاله المخلوق فی الاعتقاد» یا «اله معتقد» مطرح شده و نقش اساسی در آموزه های نظری و عملی او دارد. این مقاله به معنا و مفاد قاعده مزبور، اهمیت آن و نیز مبادی و مستندات آن در مکتب ابن عربی می پردازد.
صفحات :
از صفحه 63 تا 85
نقد و بررسی پلورالیسم حقانیت با تکیه بر آراء عرفانی ابن‌عربی و مولوی
نویسنده:
هاجر آویش، قاسم کاکایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران ,
چکیده :
نظریه‌ پلورالیسم دینی رویکرد جدیدی در عرصه‌ دین‌پژوهی است و با این عنوان در زمان ابن‌عربی و مولوی مطرح نبوده است، با این حال می‌توان با تدقیق در آثار و آراء این دو عارف، نظرشان را در خصوص حقانیت ادیان مختلف به دست آورد. در این مقاله سعی بر آن است که با مطالعه آثار ابن‌عربی و مولوی و به روش توصیفی ـ تحلیلی، رویکرد این دو عارف مسلمان را در خصوص مسأله‌ حقانیت ادیان مختلف مورد بررسی قرار داده و با نظریه‌ پلورالیسم دینیِ حقانیت مقایسه ‌کنیم. به نظر می‌رسد که آراء ابن‌عربی و مولوی، علی‌رغم داشتن مضامین کثرت‌گرایانه، تفاوت اساسی با آن دارد. ایشان، با وجود اینکه عقیده دارند که در همه ادیان حقایقی یافت می‌شود و نمی‌توان همگی آنان را باطل محض دانست، اما از سوی دیگر معتقدند که دین اسلام دارای بیشترین و کامل‌ترین حقیقت می‌باشد. در واقع، ایشان بر اساس مکتب وحدت وجودی خویش، حقیقت را مشکک و دارای درجات مختلف دانسته‌اند که بالاترین درجه‌ آن در دین اسلام یافت می‌شود.
صفحات :
از صفحه 5 تا 32
اعیان ثابته بستر تحقق برزخیت خیال
نویسنده:
حجت‌الله باقری، محمود یوسف‌ ثانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
برزخیت را در تفکر ابن‌عربی می‌توان به عنوان مبنایی‌ترین وصف وجود شناختی برای خیال در نظر گرفت به گونه‌ای که دیگر احکام هستی‌شناختی خیال به نوعی به این اصل بنیادین برمی‌گردند. از آنجا که خیال در این بینش به عنوان ساحت و حضرتی از حضرات وجود مطرح می‌شود جای این سؤال هست که از نقطه نظر هستی‌شناختی، وصف برزخیت به چه نحو در حقیقت خیال ظهور کرده و منشأ آن در کجاست؟ در این مقاله با طرح دو مؤلفه‌ تجلی و اعیان ثابته به عنوان دو رکن از ارکان مابعد الطبیعه‌ ابن‌عربی، ظهور این برزخیت به وضعیت وجودی اعیان ثابته و ساختار مابعدالطبیعی آنها ارجاع داده خواهد شد؛ به این نحو که چون ساختار وجودی اعیان ثابته از وضعیتی برزخ گونه برخوردار است همین وضعیت در دیگر مراتب تجلی نیز خود را آشکار می‌کند.
صفحات :
از صفحه 33 تا 54
رگه هایی از فلسفه غرب در آرا و اندیشه مولوی
نویسنده:
بابک معین
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
مثنوی و دیوان شمس مولوی را نه تنها باید شگرف ترین یادگار عرفان ایرانی به حساب آورد، بلکه این دو اثر بزرگ را باید حاوی بسیاری از اندیشه ها و نظریات فلسفی دانست که گاه تنها در غالب یک بیت با زبانی ساده بیان شده است. برای مثال، بینش فلسفی سولیپسیسمی پروست در خصوص عشق را در اندیشه مولوی زمانی که از عشق مجازی صحبت می کند، می توان جست وجو کرد. در اندیشه های مولوی می توان نظام فلسفی پیچیده روانکاوی فروید را نیز جست وجو نمود. همچنین نظام فلسفی پدیدارشناسی هوسرل تنها در بیتی از گنجینه ابیات مثنوی نمودار می شود، همان سان که می توان در اندیشه های مولوی به رگه هایی از فلسفه واسازی دریدا رسید. در این مقاله بی آن که به ساختار کلی حاکم بر اندیشه مولوی پرداخته شود، ادعا شده که عصاره و چکیده برخی از افکار و اندیشه های اندیشمندان غرب را می توان در اندیشه های این عارف بزرگ دنبال کرد.
صفحات :
از صفحه 417 تا 428
تقابل هستی‌ شناسی عرفانی و سلفی مطالعه موردی ابن‌ عربی و ابن‌ تیمیه
نویسنده:
محمد نصیری، محمد محسن مروجی‌ طبسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تقابل دو دیدگاه عرفانی و سلفی در حوزه هستی‌شناسی با تأکید بر دیدگاه دو صاحب نظر صاحب سبک یعنی ابن‌عربی و ابن‌تیمیه از جهاتی چند حائز اهمیت است. تفاوت مبانی نظری اندیشه ابن‌عربی به عنوان مؤسس عرفان نظری و ابن‌تیمیه به عنوان مؤثرترین شخصیت در تفکر سلفی پیش از این در پژوهشی مستقل مورد بحث قرار نگرفته است. تأکید ابن‌عربی بر وحدت وجود و اینکه تنها مصداق وجود حقیقی، خداوند است و سایر موجودات اعم از مجرد و محسوس در واقع مظهر وجود مطلق هستند، کاملاً در برابر اندیشه کثرت‌گرایانه ابن‌تیمیه قرار دارد که به نوعی وجود خداوند را محسوس دانسته و ضمن انکار وجود خارجی مجردات، وجود حق‌تعالی را نیز حس‌شدنی می‌داند. تفاوت‌ دیدگاه هستی‌شناسانه این دو شخصیت در مباحثی چون نوع ‌نگاه به هستی خداوند، وجود و ماهیت، نظریه اعیان ‌ثابته قابل جستجو است. چنانکه در قلمروهای دیگری چون انسان‌شناسی، معرفت‌شناسی و معادشناسی نیز قابل بررسی و تأمل است. پژوهش پیش‌رو با تکیه بر مهم‌ترین کتاب‌های این دو شخصیت و به روش تحلیلی، زوایایی از تقابل‌ و تضاد مبنایی این دو شخصیت که متعلق به دو مدرسه فکری در جهان اسلام‌اند را می‌نمایاند. هر چند عدم امکان جمع بین این دو دیدگاه از نکات مورد تأکید این تحقیق است، تصریح به پیامدهای این دو گونه باور و اعتقاد، از اهداف این تحقیق نیست. گرچه این امر نیز به‌طور تلویحی فراچنگ خواننده است.
صفحات :
از صفحه 137 تا 158
از خیال‌ شناسی ابن‌ عربی تا معرفت‌ شناسی صدرایی
نویسنده:
نفیسه اهل سرمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ابن‌عربی و ملا‌صدرا خیال را در معانی مختلفی به کار برده‌اند که خیال منفصل و متصل، از شایع‌ترین موارد کاربرد آن است. سایر کاربردها عبارت‌است از خیال، «نامی برای ما سوی الله»، «هریک از موجودات»، «مرتبه‌ای در صقع ربوبی»، «نفس»، «یکی از قوای نفس» و «مرتبه‌ای از مراتب تکاملی نفس». در ایــن مقاله که با عنایت به سه معنای اخیرشکل گرفته است، کوشش می‌شود تا تصویری از کارکردهای خیال در نفس‌شناسی و پس از آن در معرفت‌شناسی صدرا ترسیم شود. بدین‌ترتیب که ‌یک‌بار از خیال‌شناسی تا نفس‌شناسی و سپس از آن تا معرفت‌شناسی حرکت می‌کنیم و بار دوم راه خیال‌شناسی را به‌طور مستقیم تا معرفت‌شناسی تعقیب می‌کنیم. با این بیان، خلاقیت نفس و حرکت جوهری آن که متأثر از حوزه خیال هستند خود پیامدهایی در باب معرفت‌شناسی دارند که از آن جمله است: رابطه صدوری نفس و صورت‌های ادراکی و حل اشکالات وجود ذهنی. به‌علاوه خلاقیت نفس در باب تعلیم و تربیت نقش برجسته‌ای ایفا می‌کند. تغییر در ملاک کلیت و جزئیت، علم به مادیات، اثبات و حل اشکالات وجود ذهنی و علم حضوری از جمله ثمرات تجرد مثالی در حوزه معرفت‌شناسی است. البته در تمامی این مباحث، توجه خاص نگارنده بر روشن نمودن تأثیر عرفان ابن‌عربی بر حکمت صدرایی است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 28
ریشه‏ یابی معرفت در خاطره ازلی الست و همانندی آن با نظریّه یادکرد افلاطون با تأکید بر مثنوی مولانا
نویسنده:
محمد بهنام فر، علیرضا باغبان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اراک: دانشگاه اراک,
چکیده :
عارفان مسلمان سرچشمه ‏های معرفت را در میثاق الست می‏ جویند. مولانا بی‏ تردید یکی از سرآمدان این ریشه ‏یابی است. در این نوشته با طرح موضوع ریشه‏ یابی معرفت در ماجرای الست و همانندی آن با نظریّه یادکرد(anamnesis) افلاطون، به شیوه تحلیلی، دیدگاه مولانا در مثنوی را باز کاویده‏ ایم. بر بنیاد این دیدگاه کسانی که در ماجرای الست و پیش از تعیّن وجودی از معرفت اجمالی شهودی بهره ‏ور شدند، هرچند در زندگی دنیایی، مدّتی حکمت و دانایی نخستین را ازیادمی‏ برند و گرفتار نسیان و گاه غفلت می‏ شوند، این استعداد در آن‏ها هست که پرورده شریعت و طریقت شوند و با تجدید خاطره ازلی الست، آرزومندانه به جست ‏و‏جو ‏پردازند و به حضرت حق راه‏ یابند. میثاق الست ماجرایی همگانی بوده ‏است و اگر برخی روح‏ ها گویی بویی از آن شراب ازلی نبرده ‏اند و انگار گم‏شده‏ای ندارند، دلیل آن را باید در فراموشی و نسیان جست. بنابراین مولانا بر این باور است که هیچ آفریده ‏ای از معرفت بی ‏نصیب نیست بلکه مرتبه ‏ای از معرفت شهودی اجمالی، از الست با همه هست و محبوب ازلی گم‏ کرده ‏ای همگانی است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 27
«سقیط الرفرف» چه کسانی‌اند؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
کلیدواژه‌های اصلی :
طی الارض چیست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
پاسخ تفصیلی:
درباره حقیقت «طی الارض» و تبیین مفهوم و تحلیل عقلانی آن، از سوی دانشمندان نظریات گوناگونی ارائه شده است. یکی از آن نظریه ها، نظریه­ی "اعدام و ایجاد" است که از ناحیه محی الدین بن عربی ابراز شده و بزرگانی نیز آن را پذیرفته­اند. طبق این نظریه، شخص خود ر بیشتر ...
  • تعداد رکورد ها : 1568