جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مثنوی و دیوان شمس مولوی را نه تنها باید شگرف ترین یادگار عرفان ایرانی به حساب آورد، بلکه این دو اثر بزرگ را باید حاوی بسیاری از اندیشه ها و نظریات فلسفی دانست که گاه تنها در غالب یک بیت با زبانی ساده بیان شده است. برای مثال، بینش فلسفی سولیپسیسمی پروست در خصوص عشق را در اندیشه مولوی زمانی که از عشق مجازی صحبت می کند، می توان جست وجو کرد. در اندیشه های مولوی می توان نظام فلسفی پیچیده روانکاوی فروید را نیز جست وجو نمود. همچنین نظام فلسفی پدیدارشناسی هوسرل تنها در بیتی از گنجینه ابیات مثنوی نمودار می شود، همان سان که می توان در اندیشه های مولوی به رگه هایی از فلسفه واسازی دریدا رسید. در این مقاله بی آن که به ساختار کلی حاکم بر اندیشه مولوی پرداخته شود، ادعا شده که عصاره و چکیده برخی از افکار و اندیشه های اندیشمندان غرب را می توان در اندیشه های این عارف بزرگ دنبال کرد.

غاده سمان در آثار ادبی و نوشته های خود در روزنامه ها کوشیده است تا با احساس لطیف، اتصال به منبع الهام، حساسیت ویژه، احساسات ناب و بینش عمیق، مفهوم واقعی عشق را در دو جنبه عام و خاص آن در روح مخاطبانش برانگیزاند و البته در این راه شیوه ای متفاوت با عارفان دارد. این اهتمام ویژه به مفهوم عشق دلایلی دارد که در پژوهش حاضر به مواردی از آن اشاره شده است. وی تاکید می کند که عشق ابزاری برای تزکیه، تفاهم و گفت و گو، بخشش همه جانبه، آزادی،‌ اصلاح و تغییر در دنیایی است که به دلیل فقدان ایمان به ارزش های معنوی نظیر خدا، دین و عشق مورد محاصره انواع تهدیدها قرار گرفته است. غاده بر تحکیم روابط واقعی برخاسته از راستی، عاطفه و تساوی میان زن و مرد اصرار دارد و آن را نماد پیوند و منبع قدرت می داند، تجسمی عینی از سنت طبیعت و استیلای زندگی؛ به اعتقاد وی این چنین رابطه ای نیازمند مرد و زن ایده آل است به گونه ای که مرد یگانه حقیقت زندگی زن باشد و زن شالوده حال و آینده زندگی مرد را تشکیل دهد. مرد آرمانی که هم لطیف است و هم مقتدر، پاکی وجود زن را کشف می کند و یاری گر او در دنیای سرگشتگی ها و سرگردانی هاست و زن آرمانی هموست که با برخورداری سرشار از فرهنگ و آگاهی می کوشد تا در عین حال که به لحاظ فکری و عملی مستقل از مرد است، با دلسوزی و گذشت توام با صدق، کرامت و توازن در اندیشه با مرد همفکری و همراهی عاطفی داشته باشد. غاده سمان در رابطه میان زن و مرد گاهی به تاثیر از اندیشه اگزیستانسیالیست ها و نیز سیمون دوبووار و با باورهای خاص خود و تجربیاتی که از زندگی در غرب به دست آورده، به «آزادی جنسی» اشاره می کند. اما او برای این اصطلاح که به پیروی از فمینیست ها آن را «انقلاب فراگیر جنسی» می نامد، شروطی را قایل است؛ از جمله آن که بایستی با آزادی فکری و اجتماعی همراه بوده،‌ بخشی از آزادی همه جانبه آحاد جامعه عرب (اعم از زن و مرد) باشد. این انقلاب و آن آزادی مبتنی بر چالش میان آزادی اختیار و مسوولیت و هماهنگ با سرشت آدمی است، افزون بر آن که بر آگاهی تاریخی و بیداری تکیه می کند بدون آن که خواستار در شکستن کامل سنت های شرقی باشد.روش پژوهش: اجتماعی - توصیفی با رویکردی به نقد و موازنه.

عشق و محبت از اساسی ترین مباحث عرفان نظری و عملی است. در واقع، تجلی عشق است که تمام مراتب خلقت را ایجاد می کند و به ظهور می رساند، و در مسیر کمالیه موجودات به سوی حق نیز همین عشق است که ایجاد حرکت و کمال می کند و مرتبه به مرتبه، آنها را تا خود حق می رساند. پس می توان عشق را یک بار در قوس نزول و یکبار در قوس صعود نگریست. در این مقاله با استخراج و تحلیل آراء جامی از مجموعه آثارش – نه فقط در یک غزل یا قصیده یا متن عرفانی – دیدگاه عرفانی وی نسبت به عشق، این عنصر مهم در عرفان اسلامی مشخص می گردد.