جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 357
تفسیر ساختاری سوره کوثر بر پایه نظریه زبان شناسی نقش گرای نظام مند هلیدی
نویسنده:
علی صادقی، حسن نقی زاده، محمد کاظم طباطبایی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
دستاوردهای زبان شناختی معاصر، تفسیر ساختاری قرآن کریم را وارد مرحله جدیدی کرده است. دستور نقش گرای نظام مند هلیدی مهم ترین نظریه زبان شناسی متن در حال حاضر مورد توجه بسیاری از زبانشناسان است. هدف این نوشتار، آشنا ساختن مفسران و قرآن پژوهان با روش های جدید زبان شناسی به ویژه دستور نقش گرای نظام مند هلیدی در حوزه فهم متون دینی است. نگارندگان در این پژوهش، با بهره گیری از نظریه زبان شناختی هلیدی، سوره کوثر را تفسیر نموده اند و با استفاده از ابزاری چون بافت و متغیرهای بافتی، فرانقش تجربی و ساختار تعدی، فرانقش بینافردی و ساختار وجهی، فرانقش متنی و ساختار صوری و اطلاعاتی متن، نکات معناشناسی جدیدی را درباره سوره کوثر به دست داده اند.
صفحات :
از صفحه 45 تا 66
فلسفه ی آفرینش جهان و انسان از دیدگاه قرآن
نویسنده:
علیرضا فارسی نژاد، حامد دژآباد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مسأله‌ی «فلسفه‌ی آفرینش» و این‌که چرا خداوند، انسان و سایر موجودات‌ را آفریده، یکی از اساسی‌ترین مسایلی است که همواره مطرح بوده و هست. به طور کلی در این زمینه دو سؤال اساسی مطرح است: یکی این‌که آیا آفریننده و فاعل این جهان، از کار خود هدفی داشته است؟ دیگر این‌که آیا این‌ جهان به عنوان آفریده و فعل خداوند، هدف و مقصدی دارد؟ سؤال اول، بیان‌گر هدف فاعلی و سؤال دوم، بیان‌گر هدف فعلی است. مکاتب مختلف کلامی، فلسفی و عرفانی، پاسخ‌های مختلف و متعددی به این دو سؤال داده‌اند: عده‌ای به‌ کلی منکر غرض و هدف در افعال الهی و آفرینش موجودات شده‌اند. جمعی قایل‌ به وجود غرض و هدف در همه‌ی افعال شده‌اند و گروهی وجود غرض و غایت را در برخی از افعال پذیرفته‌اند، اما منکر عمومیت و لزوم آن شده‌اند. مقاله‌ی حاضر این مسأله را از دیدگاه قرآن بررسی کرده و به این نتیجه‌ رسیده است که از دیدگاه قرآن، آفرینش کاملا هدف‌دار است؛ هدف از آفرینش‌ جهان (در مقابل انسان)، انسان است و آسمان‌ها و زمین و هرچه در آن‌ها است‌ برای انسان آفریده شده است، مقصود از انسان، انسان کاملی است که به مقام‌ عبودیت حقیقی رسیده است. هدف از آفرینش انسان کامل، ذات خداوند است و خداوند، انسان کامل را برای خودش آفریده است. پس به طور کلی، می‌توان گفت‌ هدف خداوند از آفرینش جهان و انسان، ذات بی‌همتای او است.
صفحات :
از صفحه 103 تا 124
علم و دین در پرتو روش تفسیر موضوعی علمی قرآن کریم (کاربرد آن در اقتصاد)
نویسنده:
علی اصغر هادوی نیا
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
حجم وسیعی از گنجینه تفسیری، خود را بر اسلوب تفسیر تربیتی محدود نموده است. در گذشته، اسلوب سفیر موضوعی نیز غالبا درباره موضوع های درون قرآنی مورد استفاده قرار گرفته است. شهید صدر به عنوان مبتکر و طراح تفسیر موضوع برون گرا توانست بر گستره تفسیر قرآن کریم بیفزاید. در این مقاله، تلاش شده است که در موارد ذیل گامی به پیش برداشته شود: الف. استخراج مراحل مختلف تفسیر موضوعی برون گرا و رتبه بندی آن جهت آشکارسازی منطق خاصی که در این روش به کار می رود. ب. توجه و تاکید بر این نکته که اساسا تفسیر موضوعی برون گرا (بر خلاف تفسیر ترتیبی و تفسیر موضوعی درون گرا)، آن گونه که در این جا مطرح می گردد، به عنوان یک روش فهم (و نه صرفا یک اسلوب تفسیری) قابل طرح است. ج. در این جا تلاش می شود که روش تفسیر موضوعی برون گرا، با تکیه بر مبانی تفسیری قرآن مطرح گردد. اما می توان گفت که روش مزبور به عنوان یک روش فهم از تمامی متون اسلامی از جمله روایات در نظر گرفته شده است. د. شهید صدر، اگر چه مبتکر روش تفسیر موضوعی برون گرا می باشد، به نظر می رسد که به مهم ترین دست آورد این روش یعنی «امکان دست رسی به علوم اسلامی»، نظر نداشته اند؛ بلکه شاید بتوان گفت که ایشان با تکیه بر برخی مبانی فلسفی، منکر این امر گردیده اند که اساسا بتوان از آموزه های اسلامی، علم اسلامی را کشف نمود. این مقاله درباره امکان مزبور سخن می گوید.
صفحات :
از صفحه 21 تا 50
بهشت و پاداش زنان
نویسنده:
محمود حاجی احمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مسأله خطاب‌های قرآن و نگاه مردانه در آیات قرآن از مطالب بحث‌انگیز سال‌های اخیر می‌باشد. در این میان، نحوه نگاه قرآن به بهشت و نعمت‌های آن، یکی از سؤالات پیش‌روی محققین است. این پژوهش به دنبال پاسخ‌گویی به این سؤال است که آیا تفاوت جنسیت‌ انسان‌ها در دنیا و آخرت، موجب تفاوت پاداش آن‌ها در آخرت می‌شود یا نه؟ گروهی با توجه به ظاهر بعضی از آیات قرآن، به این باور گراییده‌اند که‌ نعمت‌هایی در بهشت به مردان اختصاص خواهد یافت. با بررسی نحوه خطاب‌های‌ قرآن و استفاده از صراحت آیاتی از کلام خداوند و بررسی نعمت‌های مورد ادعا، و استنباط جواب منفی به سؤال بالا و اعلان اشتراک زنان و مردان در تمام‌ نعمت‌های بهشتی، مقاله به‌بار می‌نشیند.
صفحات :
از صفحه 45 تا 64
نقش امیرالمؤمنین (ع) در شکوفایی دانش اخلاق اسلامی از منظر روایات
نویسنده:
عباسعلی فراهتی، زهرا زمانی قورتانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
همان‌‌گونه که اندیشمندان بزرگ اسلامی، اعم از دانشمندان امامیه و عالمان اهل سنت، بر این حقیقت اذعان کرده‌‌اند، امیرمؤمنان (ع) در تمامی علوم اسلامی ازجمله صرف و نحو، بلاغت، فقه، علوم قرآن و حدیث، اخلاق و دانش کلام و حکمت الهی و عرفان اسلامی،... سرآمد همگان در طول تاریخ بوده است. دانش اخلاق را علم و فنی تعریف کرده‌‌اند که در آن از شناخت خیر و شر بحث می‌‌شود تا انسان به انتخاب خیر ملزم شود. این دانش سرنوشت‌‌ساز در بین سایر دانش‌‌های دیگر اهمیت والایی دارد و بر این اساس، بررسی آن، حساسیت و اهمیت ویژه‌‌ای می‌‌یابد. در این مقاله کوشش شده است ضمن معرفی این دانش، پاره‌‌ای از فضایل و رذایل اخلاقی بیان و از دو جنبه اخلاق فردی و اجتماعی بررسی شود؛ همچنین، بعضی از زیرشاخه‌‌های اخلاق فردی مانند تقوا، صدق و راستی و عُجب و نیز برخی از زیرشاخه‌‌های اخلاق اجتماعی مانند ادای امانت، تواضع و عدالت مطرح و دیدگاه‌‌های امیرالمؤمنین (ع) و عملکرد آن حضرت (ع) در این زمینه از هر دو بُعد نظری و عملی بیان و وجود ملکات و حالات ارزنده نفسانی در وجود حضرت (ع) توصیف و در نهایت به این مطلب دست یافته شود که اندیشه‌‌های ناب محمدی (ص) در وجود امیرالمؤمنین (ع) بارور شده و آن حضرت (ع) با عمل به آنچه که به آن علم یافته و اندیشه‌‌های نورانی که در وجودش شکوفا شده بود، درپی اثرگذاری آن اندیشه در افکار مردم جامعه زمان خود و پس از آن بوده است.
صفحات :
از صفحه 79 تا 104
نقد و بررسی نظریه «عقول» و تأثیر آن در فهم صدرا از آیات قرآن
نویسنده:
علی ارشد ریاحی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در این مقاله نظریه «عقول» و تأثیر آن در برداشتهای صدرا از آیات قرآن مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. به این منظور کلیه کتاب های صدرا اعم از تفسیری و فلسفی، مورد مطالعه قرار گرفته و مواردی که او تحت تأثیر نظریه «عقول» معنایی خلاف معنای ظاهر آیات ارایه داده، جمع آوری شده است. سپس با توجه به سایر آیات، روایات، قراین عقلی، شأن نزول و قراین لفظی معنای آن آیات به دست آمده و با توجه به خصوصیاتی که برای عقول (در فلسفه) اثبات شده است، صحت و سقم برداشت های صدرا از آن آیات، معلوم شده و انطباق آن آیات بر عالم عقول، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق و بررسی به این نتیجه دست یافتیم که جز در 3 مورد، در سایر موارد (حدود 20 مورد) تفسیر صدرا و فهم او از آیات قرآن غیر قابل قبول است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 22
نقد و بررسی «سلسله‎مراتبی‎بودن نیازهای انسان در نظریه مازلو» با رویکردی بر آیات قرآن کریم
نویسنده:
سهراب مروتی، حمیدرضا بهرامی، مینا یعقوبی، فرزاد غلامی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
نظریه «انگیزه‎های انسانی» مازلو یکی از شناخته‎شده‎ترین و تأثیرگذارترین نظریات روان‌شناسی از زمان پیدایش آن بوده ‎است. در این نظریه، نیازهای اساسی انسان به ترتیب اهمیت در قالب یک هرم گنجانده شده‎است و بر اساس آن، نخست می‎بایست نیازهای اولیه‎ای همچون نیازهای فیزیولوژیک، نیاز ایمنی و ... برآورده شوند تا بتوان به بالاترین سطح نیازها یعنی نیاز خودشکوفایی و تعالی متوجه گردید. به این ترتیب، یک نظم ناگزیر و سلسله‎‎مراتب معین بر نحوه تأمین نیازها حکم‎فرماست. پژوهش حاضر اصل «سلسله‎مراتبی بودن نیازهای انسان» را در نظریه مازلو از دیدگاه مکتب حیات‎بخش اسلام و بر اساس آیات قرآن کریم و با روش تحقیق کیفی تحلیل محتوا با رویکرد قیاسی، نقد و بررسی کرده ‎‎است. نتایج به‎دست‎آمده نشان می‎دهد که به منظور دستیابی به خودشکوفایی و تعالی مورد نظر قرآن، تأمین مرحله به مرحله نیازها ضرورتی ندارد و حتی در برخی موارد لازم است که انسان با اختیار خود از برخی یا همه نیازها به یکباره چشم بپوشد. ازجمله موارد نقض قرآن بر این اصل، می‎توان به روزه‎‎داری، پرهیز از ریا، شهادت‎طلبی و آزمایش الهی اشاره کرد.
صفحات :
از صفحه 129 تا 146
تبیین و تحلیل روایی فضیلت اخلاقی صبر در نهج‌البلاغه
نویسنده:
رسول ربانی، حبیب رضا ارزانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم,
چکیده :
پایداری و شکیبایی در مقابل سختی‌‌ها را «صبر» گویند و اگر برای رضای خداوند متعال و تسلیم امر او باشد، در جهت پیشبرد تقوای الهی موثر بوده و فضیلت محسوب می‌شود. حضرت امیرالمومنین علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) در نهج‌البلاغه از «فضیلت صبر» به‌عنوان مدیر، رئیس و مرکز کنترل ایمان نام می‌برند: «فَإِنَّ الصَّبْرَ مِنَ الْإِیمَانِ کَالرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ»؛ صبر برای ایمان مانند سر است برای بدن (سیدرضی، 1379: حکمت82 ،640). علمای علم اخلاق «صبر» را سکان و هدایتگر همه فضائل اخلاقی دانسته‌اند؛ ولی ظهور و پهنای معنایی این واژه در عرف، محدود به «تحمل سختی‌ها و قانع‌شدن در برابر وضع موجود» شده است. این مقاله به لحاظ معنای وضعی، مفهوم اخلاقی و معنای عرفی متداول از زمان امیرالمومنین (ع) تا عصر حاضر، با نگرشی فراگیر و با دو دامنه روایی و کتاب‌شناسی به بررسی و تحلیل فضیلت صبر در چهار شرح نهج‌البلاغه پرداخته است. واژه «صبر» در نهج‌البلاغه با حفظ معنای لغوی و اصطلاحی، با بسیاری از مفاهیم اخلاقی و دینی ارتباط معنوی دارد. بر این‌اساس در این تحقیق به تبیین و تحلیل روایی و ارتباط آن با مفاهیم دیگر نظیر ایمان، تقوا، یقین و... با توجه به آرای شارحان، توجه شده است.
صفحات :
از صفحه 37 تا 64
نگاهی نو به پدیده جنین شناسی در تفسیر علمی آیات قرآن
نویسنده:
مهدی ابراهیمی، علیرضا فاضل
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در آیات قرآنی، مبحث خلقت انسان به منظور آشنایی بشر با شگفتی‌های خلقت و شناخت خداوند پیش کشیده شده است. پیش‌رفت علم پزشکی زمینه‌ی شناخت بهتر نکاتی را که قرآن در زمینه‌ی خلقت انسان آورده فراهم کرده است. در قرآن، برای خلقت انسان، شش مرحله نام برده شده است: اول، شناخت منشأ خلقت، که با تعبیر خاک و گل چسبنده و گل خشک آمده است؛ دوم، پیدایش انسان از نطفه، که به نظر می‌رسد منظور از نطفه همان زیگوت یا سلول لقاح‌یافته باشد؛ سوم، تبدیل نطفه به علقه است، که مهم‌ترین بخش شروع شکل‌گیری خلقت است، چهارم، شروع رشد اجزای ابتدایی جنین است به شکل مضغه یا گوشت جویده شده است. این مرحله در اجزای مختلف بدن انسان، متفاوت است. پنجم، آغاز حرکت جنین است که تقریبا ظاهر جنین کامل شده است. قرآن شکل‌گیری این دو مرحله را با تعبیر تبدیل مضغه به استخوان و رویاندن گوشت بر استخوان بیان می‌کند. یافته‌های علمی جنین‌شناسی تغییرات مختلف مراحل رشد جنین را بیان کرده است که می‌تواند تفسیر آیات قرآن در این زمینه باشد، هرچند قرآن به زبان علمی به تبیین مسأله‌ی جنین‌شناسی نپرداخته است. مرحله‌ی ششم، دمیدن روح الاهی در جنین انسان است که با پایان یافتن خلقت ظاهری انجام می‌گیرد و هویت واقعی و معنوی انسان در این مرحله به کمال می‌رسد و قابلیت پیدا می‌کند که ملائکه بر او سجده کنند و شاهکار خلقت خداوند در این مرحله تحقق می‌یابد. لذا جنین انسان، که تا این مرحله با سایر موجودات از نظر رشد، شباهت داشت، به مرحله‌ای غیر مادی و الاهی قدم‌ می‌گذارد و علاوه بر بعد مادی، دارای بعد معنوی هم می‌گردد.
صفحات :
از صفحه 75 تا 96
سنخ‌شناسی نفاق در قرآن مجید (بررسی جامعه‌شناختی پدیده نفاق)
نویسنده:
محمد باقر آخوندی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در منطق قرآن، نفاق آسیب ایمان به شمار می‌آید، از این رو این مقاله به سنخ‌شناسی منافقان در قرآن مجید می‌پردازد. این هدف از طریق بررسی جامعه‌شناختی پدیده نفاق در آیات الهی با روش تحلیل محتوای کیفی، کدگذاری و مقوله‌بندی مفاهیم ممکن می‌گردد. تحلیل محتوای کیفیِ بخش زیادی از آیات الهی (حدود 200 آیه) که به این موضوع می‌پردازند، نشان می‌دهد که منافقان افرادی دو چهره‌اند و دائماً در حال آمد و شد بین ایمان و کفرند. منافعشان تعیین‌کننده کنش‌ها، تصمیم‌ها، گفتارها و گرایش‌های آن‌هاست. دینْ ابزاری برای تحقق هدفشان است وگرنه دائماً با آن در مبارزه‌اند. به دلیل دوگانگی و تضاد شخصیتی، به راحتی در جامعه، قابل تشخیص نیستند، به همین خاطر راه شناخت آن‌ها بروز نقاط عطف و حساس در زندگی است. در نتیجه نفاق آسیب جدی ایمان است که با چهار راهکار بازگشت، اصلاح خود و گذشته و پایبندی به دین و اخلاص، قابل اصلاح می‌باشد.
صفحات :
از صفحه 53 تا 76
  • تعداد رکورد ها : 357