جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
قطب الدین رازی, محمد بن محمد (منطقى، فیلسوف، متکلم شیعى و ایرانى، از فقهای بزرگ شیعه که با القاب گوناگونی مانند قطب الدین، علامه رازی، قطب تحتانی شناخته میشود. کنیه او را ابو جعفر رازی ذکر کردهاند.، صاحب کتاب المحاکمات بین شرحی الاشارات), 694ق. ورامین، تهران 766یا776ق. دمشق، سوریه
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
تعداد رکورد ها : 55
عنوان :
نقد وبررسی شش دیدگاه درباره شرایط انتاج قیاس استثنائی در منطق سینوی (با تاکید بر شرطی متصل)
نویسنده:
محمدعلی حجتی، لطف الله نبوی، علیرضا دارابی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
شرطی لزومی (منطق)
,
منطق سینوی
,
قضیه سالبه
,
قضیه شخصیه
,
قیاس استثنائی
,
کلیت زمانی-حالتی
کلیدواژههای فرعی :
سلب لزوم ,
لزوم سلب ,
سور قضایا ,
شرایط انتاج قیاس استثنائی ,
شرطی مهمله ,
قاعده وضع مقدم ,
قاعده رفع تالی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مقاله حاضر به بررسی و داوری نظرات منطق دانان سینوی درباره شرایط انتاج قیاس استثنائی (با تأکید بر شرطی متصل) اختصاص دارد. پس از بررسی متون متعدد منطق سینوی، مجموعه نظرات در شش دسته تقسیم بندی شده است. در دسته اول، شرطی در قیاس استثنائی به صورت مهمله استفاده می شود که با مبانی منطق سینوی در شرطیات هماهنگ نیست. با کنار گذاشتن این نظر در می یابیم همه منطق دانان سینوی درباره ضرورت لزومی بودن شرطی در قیاس استثنائی و امکان انتاج این قیاس با مقدمه شرطی موجبه کلیه، اشتراک نظر دارند. اما درباره امکان انتاج قیاس استثنائی با مقدمه شرطی سالبه، شرطی جزئیه و حذف شرطی شخصیه اختلافات نظر وجود دارد. سرانجام با تحلیل منطقی و بر پایه شواهد مبتنی بر زبان طبیعی به داوری این اختلافات پرداخته ایم. بر این اساس نتایج زیر بدست آمده است.1 شرطی در قیاس استثنایی باید کلی و لزومی باشد؛ 2 انتاج قیاس استثنائی از شرطی سالبه بر پایه بحث اختلاف میان سلب لزوم و لزوم سلب می باشد و تعیین موضع درباره آن منوط به تعیین موضع درباره تفسیر شرطی سالبه است؛ 3 قیاس استثنائی با مقدمه شرطی شخصیه، در صورت یکی بودن زمان یا حالت صدق شرطی و استثناء منتج خواهد بود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 91 تا 110
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جهت سور و جهت حمل در منطق قدیم
نویسنده:
محمدعلی اژه ای
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
جهت سور
,
جهت حمل
,
اصطلاحنامه منطق
,
قضایای منطقی
کلیدواژههای فرعی :
قضیه موجهه(مقابل مطلقه) ,
اساس الاقتباس ,
موجه کردن سور ,
جمله منطقی ,
البصائر النصیریه ,
المطالع الانوار ,
موضع طبیعی جهت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
1735-3238
چکیده :
خواجه نصیرالدین در مبحثی درباره انعکاس قضایای ممکنه در کتاب اساس الاقتباس می گوید: «پس معلوم شد که این اعتبار مقتضی فساد انعکاس ممکنات است و مودی به مذهبی است که نزدیک باشد به مذهب آن جماعت که اطلاق و ضرورت و امکان را به اسوار متعلق گردانند». خواجه در این عبارت اطلاق جهت بر سور را نظر جماعتی از منطق دانان می داند و نه عموم آنها، که خود خواجه قطعا از این جماعت نیست؛ زیرا وقتی او از موضع طبیعی جهت سخن می گوید برای آن فقط یک موضع طبیعی بیش تر قائل نیست. این نظر در مقابل نظر کسانی است که برای جهت در جمله دو موضع طبیعی قائل اند: یکی در کنار رابطه و دیگری در کنار سور، هنگامی که سور در جمله وجود داشته باشد. این نظر دوم نظر ابن سینا و برخی دیگر مانند عمربن سهلان ساوی، ارموی، و قطب الدین رازی است. از آنجا که ابن سینا و ساوی قبل از خواجه و ارموی معاصر خواجه و قطب الدین رازی پس از وی می زیسته اند و این بحث به نتیجه مطلوب نرسیده است، مناسبت داشت ادله مثبتین تعلق جهت به سور دوباره مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. این وظیفه ای است که این مقاله بر عهده گرفته و نتیجه ای که بدان دست یافته این است که داده های مورد استناد مثبتین پذیرای توجیهی متفاوت است و می تواند به گونه دیگری تفسیر شود و قبول آنها مستلزم قبول قول تعلق جهت به اسوار نیست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 91 تا 101
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رازستانی و رمزگشایی اختلاف دیدگاه های شیخ الرییس درباره نظام فیض
نویسنده:
عین اله خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مشاء
,
ابن سینا
,
آموزه فیض
,
فلسفه مشاء
,
فیض الهی
کلیدواژههای فرعی :
عقل فعال ,
آفرینش (اِبداع) ,
فاعلیت الهی ,
تجلی حق تعالی در عالم ,
اِبداع (آفرینش) ,
اشارات و تنبیهات ,
ظهور ,
تجلی اسماء و صفات الهی ,
صادر اول ,
عقل اول ,
ابداع ,
صادر اول ,
عقول ,
قاعده «الواحد» ,
نظام ثنایی ,
معرفت عرفانی ,
عقول مجرده ,
عقول عشره ,
عقل اول ,
عقل فعال ,
توحید افعالی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
تجلی ,
عالم ( امکانی ) ,
تجلی اسماء ,
اقانیم ثلاث ,
کتاب مبدأ و معاد ,
رساله عشق ,
واحد و کثیر ,
سبب اول ,
اسباب ثوانی ,
نظام ثلاثی ,
نظریه خلق ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
برخلاف تصور برخی نویسندگان، شیخ در آثار مختلف خویش درباره نظام فیض، نظریه واحدی ارایه نداده است. بلکه با تامل در مکتوبات او در می یابیم که شش اختلاف - تبیین نظام فیض بر اساس نظام ثنایی یا ثلاثی با استفاده از مولفه علم یا تعقل، دفاع از نظریه تجلی به عنوان بدیل نظریه فیض، انکار و اثبات فاعلیت برای حضرت حق، عقل فعال و صادر اول و اختلاف درباره تعداد عقول - را می توان در آثار او رصد کرد. در تحلیل و رمزستانی اختلاف دیدگاه های شیخ الرییس، شش نظریه ذیل شایان بررسی است: ناظر بودن نظریه های مختلف به امکان پیدایش کثیر از واحد، توجیه و جمع آرای شیخ، تعیین نظریه شیخ در الاشارات به عنوان آخرین دیدگاه او، ناهماهنگی میان دیدگاه های شیخ در مکتوبات متعددش، سیر تحول نظریه شیخ از خلق به تجلی، تمایل ابن سینا به ابداع نظریه نوین و عدم توفیقش، به زعم نگارنده، به جهت برخی نقایص پنج نظریه اول و برخی نقاط قوت نظریه اخیر، در مجموع، نظریه ششم بر سایر نظریه ها برتر است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 67 تا 90
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تصور و تصدیق از دیدگاه صدرالمتألهین
نویسنده:
عسکرى سلیمانى امیرى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
اصطلاحنامه منطق
,
تصور(مقابل تصدیق)
,
تصدیق(مقابل تصور)
کلیدواژههای فرعی :
محتوای حکم منطقی ,
حکمت اشراق the School of Illumination ,
حکمت متعالیه ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,
منطق اسلامی ,
تقسیم علم به تصور و تصدیق ,
صورت منطقی حکم ,
صورت منطقی قضیه ,
قضیه منطقی ,
تقسیم تصورات ,
تصدیق در حکمت اشراق ,
پارادوکس تقسیم شىء به خود و غیرخود ,
مشکل مرکب بودن تصدیق ,
تحلیل ذهنی ,
ابهام جنسی ,
مطلق تصور ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
دانش منطق متشكل از دو بخش است: مباحث مربوط به تصورات (تعريف ها) و مباحث مربوط به تصديقات (استدلال ها). كار اين دانش تبيين روش رسيدن به تصورات مجهول در باب تصور و رسيدن به تصديقات مجهول در باب تصديقات است. عنوان جامع تصورات و تصديقات، علم حصولى است و از اين رو، منطق دانان در مدخل منطق، غالبا علم حصولى را به تصور و تصديق تقسيم كرده اند، اما برخى از آنان علم حصولى را تنها به دو نوع تصور تقسيم نموده اند: يكى تصورى كه در تقسيم قبلى با تصور يكى است و ديگرى تصورى كه در تقسيم قبلى برابر است با تصديق. اگرچه بيش تر منطق دانان تقسيم اول را برگزيده اند، ولى عده اى نيز به تقسيم دوم روى آورده و گويا مى پنداشته اند كه اين دو تقسيم با هم تخالفى دارند. اين در حالى است كه تعدادى از آنان هر دو تقسيم را مطرح كرده اند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معرفت شناسی حکمت نبوی در فلسفه سینایی
نویسنده:
انشااله رحمتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل ( جوهر )
,
حکمت نبوی
,
حدس((قوه)، اصطلاح وابسته)
,
مراتب عقل از نظر ابن سینا
,
نظریه نبوت ابن سینا
,
Epistemology شناخت شناسی - بحث معرفت (مجتبوی)
کلیدواژههای فرعی :
اتصال نفس به عقل فعال ,
شق القمر ,
ابن سینا ,
عقل فعال ,
عقل هیولانی ,
عقل بالملکه ,
عقل بالفعل ,
عقل مستفاد ,
مراتب عقل(اصطلاح وابسته) ,
اتصال نفس نبی با عقل فعال ,
قوه خیال نبی ,
وحی از دیدگاه ابن سینا ,
اندیشه فلسفی ابن سینا ,
خیال از نظر ابن سینا ,
اندیشه های ابن سینا ,
تمایز نبوت و حکمت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
مراد از «حکمت نبوی» در اینجا نظام فکری و فلسفی ای است که معتقد است پیامبر و فیلسوف نور معرفتشان را از مشکات و منبع واحد می گیرند و معرفت یقینی فقط از آن منبع افاضه می شود. بنابراین، در این نوشتار کیفیت دستیابی به این معرفت از جانب پیامبر و فیلسوف مورد بحث قرار می گیرد. با اینکه به واسطه این منشأ واحد می توان وحدت نبوت و حکمت را نتیجه گرفت ولی نشان خواهیم داد که هرگز از آن لازم نمی آید که فیلسوف نیز مقامی هم تراز با مقام پیامبر داشته باشد بلکه فیلسوف حتی در بالاترین مرتبه، از اسوه پیامبر تقلید می کند و راه او را ادامه می دهد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 67 تا 94
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تبعیت دلالت از اراده از منظر ابنسینا و خواجه نصیر طوسی
نویسنده:
فردین جمشیدی مهر، علیرضا کهنسال
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اراده
,
اراده
,
تبعیت دلالت اراده از نظر ابن سینا
,
تبعیت دلالت اراده از نظر خواجه نصیر طوسی
کلیدواژههای فرعی :
دلالت تصوری ,
دلالت تصدیقی ,
دلالت لفظی ,
دلالت (دلالت مطابقی، تضمنی و التزامی ,
تبعیت دلالت از علم ,
لفظ مستعمل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
امام خمینی
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
برخی از منطقدانان بر این باورند که دلالت تابع اراده است و تا ارادهای محقق نشود، دلالتی صورت نمیگیرد. ابنسینا، خواجه نصیر طوسی و دبیران کاتبی از این دستهاند. برخی دیگر از بزرگان منطق نظیر قطبالدین رازی در این امر به مخالفت برخاسته و دلالت را تنها تابع علم به وضع دانستهاند. تتبعات تاریخی نشان میدهد که این مسئله از زمان ابنسینا و توسط شخص وی مطرح شده است. از این رو تلاش کردهایم که نظر ابنسینا به صورت کامل، تقریر و درباره اختلافات دو تن از شارحین بزرگ کلام وی یعنی خواجه نصیر طوسی و قطب رازی داوری شود. عدهای از اصولیون بهنام نیز که در یک مسئله اصولی اختلاف نظر داشتهاند، استطرادا به این بحث پرداخته و تفسیر دیگری را بیان کردهاند و مدعی شدهاند که مراد عَلَمین (ابنسینا و خواجه نصیر) چیزی جز تفسیر آنان نبوده است. این نوشتار در صدد مقایسه نظر اصولیان و منطقدانان نیست و ذکر پارهای از نظرات در اصول فقه تنها نشاندهنده وجودِ برداشتها و تفسیرهای دیگر از کلام ابنسینا و خواجه نصیر میباشد. در این مقاله به شرح و جرح اقوال مشهور پرداخته و نتیجه گرفتهایم که در این باب نظر صائب همان قول قطبالدین رازی صاحب محاکمات است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 19 تا 30
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقد و بررسی دیدگاه فلاسفه درباره حسن و قبح عقلی
نویسنده:
حسین موسوی راد، جابر موسوی راد
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam
,
حسن و قبح
,
قاعده حسن و قبح عقلی
,
ادراک حسن و قبح
,
معرفت حسن و قبح
,
معرفت حسن و قبح عقلی
,
حسن و قبح عقلی
,
معیار حسن و قبح عقلی
,
بداهت حسن و قبح عقلی
کلیدواژههای فرعی :
نبوت ,
اخلاق دینی ,
الله ,
فلسفه اخلاق (اِتیک) ,
عدلیه ,
عقل نظری ,
عقل عملی ,
القسط ,
وجوب معرفت ,
صدق و کذب ,
اعتباریات ,
بدیهیات عقل عملی ,
عدلیه ( شیعه ) ,
خاتمیت ,
اخلاق ,
اولیات ,
اخلاق دینی ,
صفات فعلیه ,
امور اعتباریه صرف ,
افعال واجب(حکمت نظری) ,
توحید ذاتی ,
علم اخلاق ,
عدالت(فقه) ,
اصل اخلاقی ,
فلسفه اخلاق (عام) ,
بدیهیات اولیه ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
عدلیه (معتزله) ,
استحاله اجتماع نقیضین ,
قضایای ذاتی ,
ثبوت اصل اخلاقی ,
مشهور به معنای اعم ,
ملاک صدق و کذب ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
محمدرضا مظفر
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
در میان فلاسفه، مشهور است که اصل حسن و قبح عقلی، امری مشهور و از آرای محموده است و اعتباری جز بنای عقلا ندارد؛ و از این رو، در جدل قابل استفاده است. اما به نظر میرسد این اصل، یکی از یقینیات است و در برهان قابل استفاده میباشد. در این مقاله ابتدا دیدگاه مشهور فلاسفه نقد شده و نیز توجیهات مربوط به این دیدگاه ناصواب ذکر شده است. در مرحله بعد، دو دیدگاه معاصر درباره معیار حسن و قبح عقلی، بررسی شده و در نهایت، دیدگاه «بدیهی بودن حسن و قبح قضایای ذاتی عقل عملی» برگزیده و تبیین شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 95 تا 116
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریه فلاسفه در باره چیستی و کارکرد عقل عملی
نویسنده:
علیرضا نجف زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل نظری
,
عقل عملی
,
مراتب عقل نظری
,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect)
,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته)
,
مراتب عقل نظری(اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
شواهد الربوبیه ,
نفس ناطقه ,
اشارات و تنبیهات ,
افعال آزاد ,
فضیلت اخلاقی (فضایل اخلاقی) ,
افعال اختیاری ,
علم نفس ,
ادراک جزئیات ,
حقیقت نفس انسانی ,
نفس انسانی ,
ادراک جزییات ,
قوه عامله ,
خواص نفس حیوانی ,
فضایل اخلاقی ,
وظیفه عقل عملی ,
قوه مدرکه ,
خود حیوانی ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
معرفت نفس(خودآگاهی) ,
صنایع انسانی ,
استنباط حکم کلی ,
خوارق عادت ,
قوه متصرف در بدن ,
تشخیص خوب و بد ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
9112-2008
چکیده :
فلاسفه امتیاز نفس انسانی از نفس حیوانی را به عقل نظری و عملی میدانند. اما در بیان چیستی این دو عقل در میان ایشان اختلاف نظر وجود دارد. با تأمل در کلمات ایشان حداقل چهار تفسیر درباره این دو عقل قابل استنباط است. این نوشتار پس از گزارش اقوال و بیان کارکردهای عقل عملی به ارزیابی آراء و تبیین نظریه مختار پرداخته است. قول مشهور در میان متأخران این است که در نفس انسانی بیش از یک عقل وجود ندارد که همه علوم و احکام کلی را ادراک میکند. اما چون این علوم بعضی نظری صرف بوده و به حقایق خارجی و نفس الامری اختصاص دارد به آنها عقل نظری گفته میشود. اما بعضی دیگر چون احکام مربوط به اعمال اختیاری انسان است به آنها عقل عملی گفته میشود. در این تفسیر امتیاز دو عقل از یکدیگر اعتباری و به مدرَکات آنها است. به باور این مقاله این تفسیر به رغم شهرت آن مورد نظر اساطین حکمت نبوده و با اشکالات متعدد مواجه است. اما اقوال دیگر با اندکی تسامح به تفسیر واحد و جامعی قابل ارجاع میباشند و آن این که فعل اولی و بالذات عقل عملی استنباط احکام جزیی عملی از احکام کلی عقل نظری است که چون این احکام در حاکمیت عقل بر قوای بدنی، سبب پیدایش اراده در نفس برای صدور افعال اختیاری و صنایع انسانی میگردد به عقل عملی قوه عامله نیز گفته میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 141 تا 164
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
قاعده فرعیه و ثبوت الثابت
نویسنده:
عسکرى سلیمانى امیرى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
قاعده فرعیه
,
معرفت شناسی اسلامی
,
حقایق خارجیه
,
قاعده فرعیه: ثبوت شیء لشیء فرع لثبوت المثبت له
کلیدواژههای فرعی :
وجود رابط ,
حمل منطقی ,
وجود محمولی ,
عدم ,
عدم ,
معدوم ثابت ,
حمل شایع ,
حمل اولی ,
هلیه بسیطه(مقابل هلیه مرکبه) ,
وجود ذهنی ,
نفس الامر(اصطلاح وابسته) ,
اقسام حمل ,
گزاره فلسفی ,
ثبوت شیء لشیء ,
ثبوت ثابت ,
قاعده سالبه به انتفاى موضوع ,
حمل فلسفی ,
محمول ذهنی ,
موضوع ذهنی ,
اوصاف انتزاعی ,
سلبیات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
قاعده فرعيه قاعده اى است كه در كلمات فيلسوفان به اين صورت شهرت يافته است: «ثبوتُ شىء لشىء فرعُ ثبوتِ المثبتِ له لاالثابتِ.» همان گونه كه مشاهده مى شود، اين قاعده دو مطلب را افاده مى كند: اول آن كه «مثبت له» بايد موجود بوده تا شيئى براى آن ثابت باشد و چيزى كه معدوم محض است و بهره اى از وجود ندارد هيچ چيز برايش ثابت نمى شود. دوم آن كه «ثابت»، كه براى «مثبت له» ثابت است، لازم نيست موجود باشد. اين فرض كه عدم، كه خود وجودى در خارج ندارد، براى موجودى ثابت باشد، از نظر مشهور فلاسفه نامعقول نيست. آنچه در اين نوشتار بررسى مى شود مطلب دوم است؛ يعنى: بررسى ثبوت الثابت يا عدم ثبوت الثابت است. به طور واضح تر، اين كه آيا «ثبوتُ شىء لشىء» همان گونه كه فرع ثبوت «مثبت له» است، فرع ثبوت «ثابت» هم هست يا خير؟
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل عقل نظری و عقل عملی از دیدگاه استاد حائری
نویسنده:
عبدالله نصری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
استنتاج (معرفت شناسی)
,
حکمت
,
فصل منوع
,
افعال نفس
,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی)
,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect)
کلیدواژههای فرعی :
عقل نظری ,
کمال نفس ,
قوه عامله ,
فصل حقیقی ,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی ,
عقل((قوه عاقله)، اصطلاح وابسته) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
محمدرضا مظفر
چکیده :
از آن جا که اخلاق یکی از اقسام حکمت عملی است، دیدگاه فیلسوفان اسلامی در تفسیر عقل نظری و عقل عملی اهمیت به سزایی دارد. این مقاله بر آن است تا تمایز عقل نظری و عقل عملی از دیدگاه استاد حائری را بررسی کند. برای ریشه یابی نظر وی، در ابتدا آرای فیلسوفانی چون فارابی، ابن سینا، قطب الدین رازی، ملاصدرا و سبزواری در باب تمایز عقل نظری و عقل عملی مطرح شده است. و پس از اشاره به نظر حائری در این زمینه، به تفسیر وی از آرای ابن سینا اشاره شده است، چرا که به عقیده وی، دیدگاه ابن سینا در کتاب های شفا و نجات با اشارات فرق دارد. حائری تلاش می کند تا با ریشه یابی اختلاف نظر ابن سینا، تعارضات آرای وی را در باب تمایز عقل نظری و عقل عملی حل کند. او دیدگاه برخی از متفکران چون قطب الدین رازی و اصولیانی چون مظفر را نیز به چالش می کشاند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 83 تا 99
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
تعداد رکورد ها : 55
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید