جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
تاريخ الفلسفة الإسلامية منذ الينابيع حتى وفاة إبن رشد
نویسنده:
هنري كوربان، ترجمه : نصیر مروة، حسن قبیسی، مقدمه و نظارت : امام موسی صدر، الأمیر عارف تامر
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بیروت : ,
کلیدواژه‌های اصلی :
کلیدواژه‌های فرعی :
عالم انوار , اندیشه فلسفی , تشکیک نوری , قوه وحی نبوت , امام شناسی , اشاعره (اهل سنت) , عقاید اسماعیلیه , عقاید معتزله , علم امامت , کسب , معتزله (اهل سنت) , وعد و وعید , ولایت معنوی , امام غایب , منزلت بین منزلتین , وراثت (امامت) , ولایت خاصه امام , اسماعیلیه ( جعفری ) , امر به معروف , ائمه مستور اسماعیلیه , باطنیه ( اسماعیلیه ) , حدوث قرآن , انسان کامل (کلام) , مخالفت با فلسفه , تفسیر فلسفی وحی , فلسفه عربی , هلنیسم , هرمنوتیک , علم طبیعی , حکمت اشراق the School of Illumination , علم معاد (فلسفه ذیل الهیات بالمعنی الاخص) , قرآن , حکمت نبوی , 13. علم کلام , حکیم عارف , 6- فرق تصوف (اعم، (فرق اسلامی)) , فاطمیان(اسماعیلیه) , تصوف عاشقانه , تاریخ تصوف , صوفیان (صوفیه) , عرفان شیعی , نور (حکمت اشراق) , عرفان نظری , عالَم مثالی(حکمت اشراق) , جوهر غاسق(حکمت اشراق) , نور الانوار , نشاه(نشأه، نشئه)برزخی , مقام ولایت(قسیم مقام نبوت و رسالت و خلافت , مقام محبت , راه باطن(مقابل راه ظاهر) , آثار سهروردی , قلاع اسماعیلیه , نقد غزالی بر فلسفه , دین و تصوف , امام زمان (عج) , ایمان و عقل , نقد فلسفه , فلسفه زبان ,
بحوث مع اهل السنة والسلفية
نویسنده:
مهدی حسينی روحانی
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
المكتبة الاسلامية,
چکیده :
الكتاب هو رسالة تبحث في مسائل مهمة يختلف فيها الشيعة و أهل السنة عامة و الحنابلة السلفية خاصة . و قد كتب أحد كبار الوهابية مقالا في مجلة الدعوة السعودية حمل فيه على الشيعة و سب و شتم و افترى ما شاءت له قريحته و اقتضته جبلته و سمح له أدبه الجم . و الرسالة و إن كانت دراسة تحليلية لأهم المسائل الخلافية فهي رد على افتراءات الوهابية السعودية التكفيرية . و قد طرح المؤلف عدّة مواضيع أبان فيها الحق فيما تتفق فيه أهل السنة و الشيعة و فيما تختلف فيه ؛ هذا من جهة و من جهة أخرى عالج ما تعتقده الوهابية في المسائل التي خالفت فيه جميع آراء المسلمين و التي تعتبر من مسلمات الفكر الإسلامي النظري و العملي . و من أهم ما طرحه المؤلف : عدالة الصحابة ، الجبر و الإختيار ، القضا و القدر ، تحريف القرآن ، التجسيم ، الحسن و القبح ، خلق القرآن ، و عدة مسائل فقهية في الجانب العملي .
انواع و مراتب عشق: بررسی مقایسه‌ای دیدگاه آگوستین و احمد غزالی
نویسنده:
زینب احقر ، بخشعلی قنبری ، عبدالرضا مظاهری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
انواع عشق از دغدغه‌های غزالی و آگوستین است که بررسی آن گامی در عشق‌پژوهی است که با روش‌های توصیفی و مقایسه‌ای بررسی شده ‌است. یافته‌ها نشان داد این ‌دو، عشق را از منابع معرفت به ‌شمار آورده و متعلق به ‌حقیقت و غیرحقیقت (خدا و غیرخدا) دانسته‌اند. آگوستین عشق به ‌حقیقت و هر چیزی در امتداد حقیقت را عشق به ‌خدا می‌داند، اما عشق به غیرحقیقت، به ‌جز عشق‌های هم‌راستا با عشق الاهی، را مردود می‌داند. در دید آگوستین، عشق به‌ غیرحقیقت به ‌دو نوعِ معطوف به خدا مانند عشق به ‌همسایه و خود (نامساوی با خودپرستی) و غیرمعطوف به‌ خدا تقسیم می‌شود. غزالی انواع عشق (الاهی و انسانی) را به ‌مثابه عشق به ‌حقیقت و فاقد قبله می‌داند و آن را به حقیقی، مجازی، مقبول و مردود تقسیم نمی‌کند. هر دو ضمن باور به اصالت عشق به ‌حقیقت در نحوه آن اختلاف نظر دارند؛ غزالی، برخلاف آگوستین، مجاز را جزئی از حقیقت بلکه از عشق الاهی و امری تشکیکی می‌داند. در جریان عشق در هستی، آگوستین عشق را در درون انسان، دارای حیث التفاتی، جزء وظایف انسان، موجب سعادت، جزء توصیه‌های اولیا و کسبی می‌داند، و غزالی آن ‌را در درون و بیرون، فاقد حیث التفاتی و فطری برمی‌شمرد. نیز غزالی خدا را عاشق و آموزگار نخستین عشق معرفی می‌کند. از دید آگوستین، فقدان عشق به‌ خیر یا ترسِ از دست دادن، توجیه‌کننده آن است. نیز عشق به فضیلت مشروط به دوری از خودخواهی، عُجب، امیال گناه‌آلود، اراده جاه‌طلبانه و حاکمیت غرور انسان است، اما غزالی فضیلت را مساوی علم (واصل به ساحل دریای عشق) و معرفت را استغراق در دریای عشق می‌داند
صفحات :
از صفحه 39 تا 61
معرفت‌شناسی عشق به روایت آگوستین و احمد غزالی
نویسنده:
زینب احقر ، بخشعلی قنبری ، عبدالرضا مظاهری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
واژه «عشق» در ادبیات در معنای عام و در ادبیات عرفانی به معنای خاص در سنت‌های مختلف دینی از واژه‌های پُربسامد و برتابنده تفاسیر و تحلیل‌های گوناگون است. در معرفت‌شناسی عشق، مقوله عشق به مثابه معرفت درجه دو محل توجه قرار می‌گیرد. به این نوع بررسی در دنیای جدید بیشتر توجه شده، اما نظری ژرف به آثار قدما این را ثابت می‌کند که آنان به رغم اینکه از مباحث نقد عقل کانت و تولد دانش معرفت‌شناسی قرن‌ها فاصله داشته‌اند، در سخنان و نوشته‌هایشان به عشق، به مثابه معرفت درجه دو، پرداخته و زوایایش را کاویده‌اند. در این‌ میان، عارفانی نظیر آگوستین در سنت مسیحی و احمد غزالی در سنت اسلامی تأثیر بسزایی در معرفت‌شناسی عشق داشته و در این حوزه نه به عنوان عاشق بلکه در مقام عشق‌پژوه دیدگاه‌هایشان را مطرح کرده‌‌اند. یافته‌های این تحقیق که با روش توصیفی‌تحلیلی و با ابزار گردآوری کتاب‌خانه‌ای به انجام رسیده، نشان می‌دهد که به ‌رغم اشتراکاتی که در معرفت‌شناسی عشق از نظر احمد غزالی و آگوستین وجود دارد اختلافاتی هم به چشم می‌خورد. آگوستین واژه «عشق» را با جزئیات تجزیه و تحلیل می‌کند، در حالی ‌که غزالی به بیان کلیاتی بسنده می‌کند؛ اما نظرشان در مسئله وحدت عشق، عاشق و معشوق تطابق دارد و می‌توان از عینیت دیدگاه‌هایشان سخن گفت. هر دو متفکر دینی «عشق» را به معنای اراده و میل و به مثابه میثاقی در بازگشت به خدا می‌دانند، با این تفاوت که آگوستین منشأ این اراده و میل را ساحت ارادی انسان و غزالی سبب وجود این میل و اراده را فیض الاهی می‌داند. در عین ‌حال، در بیان انواع و آسیب‌های عشق دیدگاه‌های متمایز و بعضاً مشابهی دارند. غزالی عشق را، اعم از الاهی و انسانی، واحد می‌داند؛ ولی آگوستین فقط به عشق به خدا قائل است. این دو درباره آسیب‌ها یا موانع معرفتی عشق کاملاً با هم اختلاف‌ نظر دارند؛ اما نشانه‌های عاشقی مشترکی را همچون ایمان، تسلیم‌شدن انسان عاشق به معشوق (خدا) و سعادت عاشق را بیان کرده‌اند.
صفحات :
از صفحه 285 تا 312
بررسی تطبیقی عشق مجازی و عرفانی از منظر احمد غزالی و عین‏ القضات (با تأکید بر سوانح‏العشاق و تمهیدات)
نویسنده:
مهدی محمدی ، بهنام فعلی ، خدیجه صفری‌کندسری ، محمد رضا بیگی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
عشق انسانی که در آموزه­های صوفیه غالبا با تعبیر عشق مجازی ظاهرمی­شود یکی از مسائل پیچیده و دشوار در عرفان اسلامی است. برخی آن را مقدمه عشق عرفانی می­دانند و برخی به انکار آن پرداخته­اند. احمد غزالی و عین­القضات همدانی از اولین افرادی هستند که در ادب فارسی به شکل خاص و ویژه به کتابت درباره عشق، انواع، اطوار و ویژگی­های آن پرداخته­اند. در پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی تهیه­شده، سعی­شده تا به این سؤال اساسی پاسخ­داده­شود که دیدگاه احمد غزالی و عین­القضات درباره عشق مجازی و عرفانی چگونه است؟ و چه نقاط اشتراک و افتراقی در بین آن دو دیده­می­شود؟ نتایج پژوهش نشان­می­دهد که غزالی، نظربازی را با استناد به احادیث نبوی مجاز می­شمارد و از سویی دیگر ظاهر و صورت را پلی می­داند برای رسیدن به حقیقت باطن. عین القضات نیز دل­بستن به این ظواهر را در صورتی که در راه وصال محبوب و معشوق الهی باشد، بی ضرر می­داند. ازلی بودن، جبری بودن و مسیر پرمخاطره عشق از نقاط مشترک عشق عرفانی در سوانح و تمهیدات است.
صفحات :
از صفحه 103 تا 122
خلقت از نظر غزالی و ابن رشد [پایان نامه ترکی]
نویسنده:
Tuncay Akgün
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
ترجمه ماشینی : چکیده مفهوم خلقت یکی از مفاهیم کلیدی در شناخت سایر صفات خداوند و ارتباط بین خدا و جهان است. زیرا این موضوع شامل بسیاری از مشکلات مهم دیگر مانند علم خداوند، اراده، عدم تشابه به مخلوقات او، امکان، علیت، رابطه وجود و ماهیت، خلقت ازلی، خلقت از هیچ و نشأت است. دو مبنا در سنت فلسفه و اندیشه کلامی درباره خلقت وجود دارد. یکی از آنها «آفرینش زمانی (پسا)» است که عموماً توسط متکلمان ارائه می شود، در حالی که دیگری رویکرد «آفرینش ابدی» است که عموماً توسط فیلسوفان ارائه می شود. گرچه غزالی در برخی از آثار خود می کوشد از دیدگاه خود در باب خلقت از طریق فلسفه و منطق دفاع کند، اما نکته ای که به آن رسیده است همان متکلمان اشعری است. به گفته وی، خداوند که مختار است هر چه بخواهد انجام دهد (مختار)، جهان را هر زمان که بخواهد از هیچ (پس از آن) با علم بی پایان و اراده مطلق خود آفرید. به گفته ابن رشد، وی در مورد ایجاد متون دینی، دلایل قابل تفسیری اقامه کرده است. بنابراین، در چنین امر متافیزیکی، هیچکس نباید با حقیقت مطلق دانستن افکار خود، ادعای بی دینی عقاید دیگران کند. ابن رشد مانند سایر فیلسوفان جهان را جاودانه می پندارد. اما او دو نوع وجود ابدی دارد. یکی موجود جاویدان بی زمان و بی علت است که همان الله است. دیگری موجود ابدی بی زمان اما مستدل است که ملکوت است. چکیده مفهوم خلقت یکی از مفاهیم کلیدی در شناخت صفات الهی و ارتباط خداوند با هستی است. از آنجایی که این موضوع با مسائلی چون علم الهی، اراده الهی، یگانگی الهی، امکان، علیت، رابطه ذات و وجود، خلقت ازلی، خلقت از هیچ نیز مرتبط است، در فلسفه دین از اهمیت بالایی برخوردار است. در سنت فلسفه و کلام دو خط اصلی درباره خلقت وجود دارد. یکی از آنها «خلق موقت» است که عموم متکلمان اسلامی به آن معتقدند و دومی «خلق ازلی» است که مورد قبول فلاسفه است. غزالی هر چه بخواهد در آثارش با فلسفه و منطق از عقاید خود در باب آفرینش دفاع کند، در مورد متکلمان اسلامی اشعری (اشعری) نیز به همین نکته رسیده است. به عقیده وی، خداوندی که مختار است آنچه را که می‌خواهد انجام دهد، جهان را با علم بی‌پایان و اراده مطلق خود در هر زمان و در هر مکان آفریده است. به نقل از ابن رشد منابع دینی (آیه قرآن و حدیث) دلایلی را بیان کرده اند که قابل بحث است. در نتیجه، در چنین موضوع متافیزیکی، هیچ کس نباید عقاید آن را حقیقت مطلق بداند و دیگران را خارج از دین بداند. ابن رشد مانند سایر فیلسوفان جهان را ازلی می‌پندارد. اما او دو نوع درک وجود ابدی دارد. یکی از آنها وجود جاودانه بی زمان و بی دلیل است، این الله است. دیگری وجود جاودانه بی زمان اما معقول است، این جهان هستی است.
مفهوم «بهکتی» در منظومۀ بهگودگیتا در مقایسه با نظریۀ عشق عرفانی در سوانح العشاق احمد غزالی
نویسنده:
علی فتح الهی ، محمد رحمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مفهوم بهکتی یا عشق، چگونگی و کاربرد آن از بن مایه­های اصلی مکاتب عرفان هندویی و اسلامی است. منظومه­ی «بهگودگیتا» از آثار برجسته­ مکتب هندویی و مربوط به قبل از میلاد مسیح، و «سوانح العشاق» احمد غزالی (قرن 5 و6 ه.ق) نیز در عرفان اسلامی در زمرۀ نخستین آثار زبان فارسی است که با صراحت از عشق الهی سخن گفته­اند. عرفا این بن­مایه را حول محور رابطه­ی انسان و خدا به کار گرفته­اند و هر یک به تناسب تجربیات عرفانی خود و تعالیم مکتب شان ، به تجزیه و تحلیل و تقسیم بندی­هایی از این مفهوم پرداخته­اند. این نوشتار با روش تحلیلی-توصیفی به مطالعۀ مفهوم بهکتی و عشق در این دو اثر عرفانی می­پردازد. این مقایسه نشان می­دهد که منظومۀ گیتا روش «بهکتی» یا آیین پرستش عاشقانه را برای نیل به رستگاری و وصال حق بر دیگر راه­ها یعنی علم و عمل به عنوان آسان­ترین راه، ترجیح می­دهد. سوانح العشاق نیز با تکیه بر پیوند ازلی و ابدی روح و عشق و همچنین تقدس، قدیم و حقانی بودن عشق، آن را حقیقتی فراتر از درک عقل و علم تلقی کرده و تنها راه رسیدن به یگانگی با معشوق حقیقی و فنای در ذات حق و نهایتاً نیل به بقای جاودانه را فنای در عشق می­داند که راه رسیدن به آن نفی «خود» است.
صفحات :
از صفحه 113 تا 139
چالش عقل و ایمان در سنّت اسلامی: پژوهش موردی امام محمد غزالی
نویسنده:
اعظم قاسمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
نزد متفکران مسلمان چالش حقیقی بین عقل و ایمان نیست، در حالی که در فلسفۀ دین پساکانتی تردیدهای جدی در عقلانی بودن آموزه‌های دینی پیش می‌آید. این پژوهش، که با رویکرد برون‌دینی و با روش تحلیلی- انتقادی به بررسی آثار غزالی پرداخته، به این نتیجه‌گیری رهنمون شده است که غزالی دغدغۀ ایمان دارد، و نه عقل؛ زیرا او تنها مؤمن را سعادتمند و نجات‌یافته از آتش دوزخ می‌داند. عقلانیت مستقل از بندگی و دین برای او موضوعیتی ندارد. غزالی عقل فیلسوفان را از دستیابی به حقایق امور قاصر می‌داند. ولی معتقد است عقل صوفیان و پیامبران، که از آن تعبیر به قلب می‌شود، قادر به درک حقایق است و هیچ تعارضی با ایمان و دین ندارد. تنها عقل ناقص بشری است که احکامی صادر می‌کند که ممکن است با آموزه‌های دینی متعارض باشد. در پژوهش‌های پیشین غزالی را ایمان‌گرا نامیده‌اند. نوآوری پژوهش حاضر در این است که با تعمق در آثار او شواهدی از عقل‌گرایی او یافته است. با این حال هیچ تفسیری از عقل‌گرایی غزالی خام‌تر از این نیست که با عقل‌گرایی به معنای دکارتی مقایسه شود. غزالیِ صوفی همچون فیلسوف به مسئلۀ عقل و ایمان ننگریسته و در نهایت، به دلیل خشیت از خدا، ایمان را بر عقل مقدم کرده است.
صفحات :
از صفحه 67 تا 88
رسالة السوانح فی العشق تصنیف احمد غزالی
نویسنده:
ایرج افشار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
صفحات :
از صفحه 302 تا 325
عاشق کامل از دیدگاه ریچارد رول و احمد غزّالی با تأکید بر کتاب‏های آتش عشق و سوانح ‏العشاق
نویسنده:
زهره همت ، فاطمه لاجوردی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
ریچارد رول (1300-1349م)، عارف، عزلت‏گزین، نویسنده و مفسر انگلیسی کتاب مقدّس واحمد غزّالی (452-520ق)، عارف، نویسنده و واعظ ایرانی، در مهم‏ترین آثار خود، آتش عشق و سوانح‏العشاق، شرح مبسوطی از موضوع عشق به دست داده‌ و از ماهیّتِ عشق، متعلقِ عشق، ویژگی‏های عاشق و اسباب و نتایج عشق‏ورزی با مخاطبان خویش سخن گفته‏اند. نوشتار پیش رو با رویکرد تحلیلی- تطبیقی، نشان می‏دهد که اگرچه اندیشه‌های غزّالی و رول در بحث ماهیت عشق هم‌پوشانی بسیار دارد، در مباحثی چون ویژگی‎های عاشق، اسباب، موانع و نتایج عشق‎ورزی تفاوت معناداری می‏یابد؛ از دیدگاه رول، عشق و تبلور آن در وجود عاشق جز از رهگذر بستر دین و اخلاقیات مسیحی تحقّق نمی‏یابد و تنها در ارتباط با خداوند، مسیح و تثلیث است که معنا و مفهوم پیدا می‏کند، حال ‌آن‌که از نگاه غزّالی، جنبۀ وجودشناختی و روان‎شناختی عشق در وجود عاشق پررنگ‏تر است و جز در رابطه با خداوند، در ارتباط با جمال و صنع الهی نیز از قابلیت تجربه برخوردار است. در مقالۀ حاضر دیدگاه‌های رول و احمد غزّالی دربارۀ ویژگی‏های عاشق کامل به‌تفصیل معرّفی و با یکدیگر مقایسه شده است.
صفحات :
از صفحه 235 تا 259