جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
طباطبایی(علامه طباطبایی), سید محمد حسین (فیلسوف نوصدرایی معاصر، حکمت متعالیه، مفسر بزرگ؛ صاحب تفسیر المیزان، «بدایة الحکمة»، «نهایة الحکمة» و «اصول فلسفه و روش رئالیسم») , 1281ش. تبریز 1360ش. قم
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 4302
ادله انحصار عرضی ذاتی در محمول مساوی با موضوع از نظر علامه طباطبایی
نویسنده:
محمد جلودار ، امیرحسین ایمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
بررسی عرضی ذاتی (عرض ذاتی) در بحث موضوع علم و تمایز علوم و همچنین در صناعت برهان اهمیت اساسی دارد. از نظر علامه طباطبایی، عرضی ذاتی منحصر در محمولات مساوی با موضوع است. یعنی محمولات باواسطه و محمولات اعم و اخص از موضوع، عرضی ذاتی نیستند. برای اثبات نظر ایشان بیان شد که یقینی بودن قضیه مستلزم ذاتی بودن محمول آن است و ذاتی بودن محمول قضیه مستلزم یقینی بودن آن، و چون حمل محمولات باواسطه «یقینی» نیست، پس محمولِ باواسطه عرضی ذاتی نیست. همچنین اثبات شد که عرضی ذاتی با "وضع موضوع" وضع می‌شود و الا قضیه یقینی نیست و همچنین با "رفع موضوع" رفع می‌شود، و الا تناقض لازم می‌آید. در ادامه ثابت شد که لازمه این دو ویژگی، تساوی عرضی ذاتی با موضوع است. در نهایت به دو اشکال نقضی پاسخ داده شد. اشکال اول درباره محمولات باواسطه در ثبوت بود که با تفکیک بین حکم به اتحاد و اصل تحقق محمول اشکال دفع شد. در اشکال دوم بیان شد که اگر محمول اعم از موضوع باشد، قضیه می‌تواند یقینی باشد که در جواب بیان شد این فرض مستلزم لغویت قید مأخوذ در موضوع و تناقض است و یقینی انگاشتن این قضیه ناشی از نوعی مسامحه می‌باشد.
صفحات :
از صفحه 137 تا 161
مشخصات اثر
نوع و گستره نقش وجود در حمل‌های ماهوی از منظر علامه طباطبائی
نویسنده:
احمد حسينی سنگچال، محمد سعيدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
پس از اثبات اصالت وجود، بررسي نقشي که وجود در حمل‌هاي ماهوي ايفا مي‌کند، خود اهميتي در حد مسئله «اصالت وجود» دارد و به نوعي تکميل پروژه اصالت وجود است. علامه طباطبائي در آثارش به حل اين معما همت گمارده است اما به نظر مي‌رسد شارحان، اين بيانات را از جنبه نو‌آوري انداخته‌اند. در اين نوشتار ديدگاهي نقد مي‌شود که طي آن، وجود در قالب جزئي از موضوع نقش‌آفريني مي‌کند؛ به گونه‌اي که شکل‌گيري حملي ماهوي با موضوع واقع شدن ماهيت به قيد وجود، محقق مي‌گردد. در ادامه از ديدگاهي دفاع مي‌شود که وجود را تمام‌الموضوع مي‌انگارد. بر اساس اين ديدگاه، اگر محمولات ماهوي، در قالب جمله‌اي درست‌ساخت ارائه شوند، در واقع محمولات وجود به شمار مي‌آيند. از سويي به طور مطلق نمي‌توان از تمام‌الموضوع بودن نقش وجود دفاع کرد، بلکه اين حکم به آثار خارجي ماهيت اختصاص مي‌يابد و وجود به آثار ذهني ماهيت متصف نمي‌شود.
صفحات :
از صفحه 7 تا 22
مشخصات اثر
چگونگی گذر از خودشناسی به خداشناسی از دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی (ره)
نویسنده:
سید حمید طالب زاده، علیرضا میرزایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
نفس شناسی از مبادی و مقدمات خداشناسی در معارف اسلامی است. دو نفر از سلسله جنبانان حکمت متعالیه از قرن یازده و قرن چهارده، یعنی صدرالدین شیرازی و علامه طباطبایی (ره) بر این باور تاکید خاص نموده اند. دو حکیم با وجود وحدت در هدف معرفتی دو رهیافت متفاوت دارند. در اندیشه فلسفی ملاصدرا، نفس خلاق مثال و نمونه ای از خدای خالق است، اما علامه طباطبایی، شناخت نفس را شناخت موجود غیرمستقل و تعلقی و ربطی می داند که مقارن با شناخت ذات مستقل است که بمنزله ذات قیومی و نگهدارنده آن وجود تعلقی است.
صفحات :
از صفحه 89 تا 109
مشخصات اثر
تأملاتی بر ديدگاه علامه طباطبائی و آيت‌الله جوادی آملی در باب وحدت شخصی وجود
نویسنده:
عباس نيکزاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , عبدالله جوادی آملی
چکیده :
فيلسوفان صدرايي به تشکيک در مراتب وجود، يعني وحدت وجود در عين کثرت وجود معتقدند و در برابر، عرفا و متصوفه اسلامي به وحدت شخصي وجود عقيده دارند؛ يعني وجود را واحد شخصي مي‌دانند که همان وجود حق عزوجل است و غير حق را به وجود مستعار و مجازي موجود مي‌دانند نه به وجود حقيقي. در مقابل، حکما به کثرت وجود در عين وحدت قائل‌اند. در مکاتباتي که ميان مرحوم سيداحمد کربلايي و حاج شيخ محمدحسين اصفهاني(کمپاني) در اين زمينه رد و بدل شد، مرحوم کربلايي از نظريه عرفا و مرحوم اصفهاني از نظريه فلاسفه دفاع مي‌کرد. علامه طباطبائي تذييلاتي بر اين مکاتبات مرقوم كرد و در نهايت از نظريه عرفا پشتيباني نمود. او بر اين باور است که برهان حکما در باب تشکيک، مسلک عرفا را بعينه نتيجه مي‌دهد؛ يعني همان برهان تشکيک ما را به وحدت شخصي وجود و نفي کثرت حقيقي هدايت مي‌کند. آيت‌الله جوادي آملي نيز بر اين باور است و مي‌گويد: عرفان مبتني بر وحدت شخصي وجود، و فلسفه مبتني بر کثرت حقيقي وجود است. در عرفان، هستي محض وجود واحد است و در عرض يا طول آن وجود ديگري که مستقل از آن و يا عين ربط به آن باشد فرض نمي‌شود و امور مقيد و محدودي که تصوير مي‌شوند، آيات و نشانه‌ها و ظهورات واجب‌اند. در اين مقاله به نقد و بررسي ديدگاه و ادله اين دو بزرگوار پرداخته، و در نهايت حقانيت مسلک حکما اثبات شده است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 32
مشخصات اثر
شذرات من بداية الحكمة للعلامة الطباطبائي
نویسنده:
الشيخ أركان الخزعلي
نوع منبع :
کتاب , خلاصه اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی خاستگاه معرفت‌شناسی مفاهیم فلسفی از منظر هیوم و علامه طباطبایی
نویسنده:
زهرا حاتمی نعمتی ، حسین نوروزی ، سید ابراهیم آقازاده
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
بررسی آثار و نوشته­های فلاسفه در خصوص منشاء پیدایش مفاهیم فلسفی و مقدم برآن منشاء مفاهیم و تصورات، گویای شکل­گیری و اهمیّت تدریجی و متأثر این مسئله از یکسری اندیشه­ها در هر دو جهان غرب و اسلام دارد. در جهان غرب ایدة تصورات فطریِ مطرح شده از سوی عقل­گرایان و ردّ همین ایده از سوی تجربه­گرایان، در نهایت هیوم فیلسوف اسکاتلندی گریزان از فلسفة غامض را به سمت ردیابی از منشاء مفاهیم و تصورات می‌کشاند. دیوید هیوم ضمن ردّ تصورات فطری، با انقسام محتوایات ذهنی به تصورات و انطباعات و با ارائه طرحِ ارجاعِ تصورات بر انطباعات، زیر آب تمام مفاهیم فلسفی را چون مسبوق به هیچ انطباعی نمی‌بیند زده و در توجیه وجود این تصورات در ذهن به مبانی روان‌شناختی و خیالی متوسل می‌گردد. بعدها و در گذر ایام به دلیل ورود اندیشه‌های مغرب زمین به ایران بخصوص در دوران معاصر، مسئلة منشاء مفاهیم و تصورات (به طور عام) و منشاء مفاهیم فلسفی (به طور خاص) توسط علامه‌طباطبایی ارزش و اهمیت دو چندان می‌یابد. علامه همانند هیوم ضمن ردّ تصورات فطری و پیش ساختة ذهن و کشاندن علم به ساحت حضور و تاکید بر حاکویّت وکاشفیّت ذاتی علم و با ارجاع تمام مفاهیم و تصورات به علم حضوری، اعتبار و حیثیت معرفتیِ مفاهیم فلسفی را که در قاموس فلسفیِ هیوم متزلزل شده بود را بازگردانده و به فلسفه و مفاهیم محوری آن جانی دوباره می‌بخشد.
صفحات :
از صفحه 179 تا 200
مشخصات اثر
نقد و بررسی ملاک‌ ثبوتی اختیار از دیدگاه علامه طباطبایی
نویسنده:
حامد اسماعیلی مهر ، عبدالله فتحی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
اختیار از مهم‌ترین مسائل فلسفه فعل است که نتایج آن تأثیر بسزایی در علوم اخلاقی و تربیتی دارد. یکی از پرسش‌های اساسی در این بحث، ملاک ثبوتی اختیار از دیدگاه علامه طباطبایی است؛ اما تبیین‌های مختلفی از دیدگاه ایشان در این خصوص ارائه شده است. بدون بحث از ملاک ثبوتی اختیار، بحث از وجود داشتن یا نداشتن آن، به نتیجه‌‌ نمی‌رسد. در این تحقیق، با روش گردآوری کتابخانه‌ای و با تحلیل عقلی ـ فلسفی، مسئله ملاک ثبوتی اختیار از دیدگاه علامه طباطبایی بررسی شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که ملاک ثبوتی اختیار در نگاه علامه این است که فاعل با وجود اینکه بر دو طرف فعل و ترک، قدرت دارد، خودش به فعل، ضرورت و وجود می‌بخشد. بنابراین معنای اختیار داشتن فاعل یک فعل، این است که کننده کار بدون اینکه مقهور فاعل دیگری باشد، خودش، تعیّن‌بخش و ضرورت‌بخش فعل می‌باشد.
صفحات :
از صفحه 85 تا 104
مشخصات اثر
تفسیر سوره حمد در مقارنه بین دیدگاه امام خمینی(ره) و علامه طباطبایی
نویسنده:
عقیله موسی نیا ، علی اکبر افراسیاب پور ، مریم بختیار
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , امام خمینی
چکیده :
مهم‌ترین منبع آموزه‌های دینی اسلام، قرآن است که تفسیر و بررسی سوره‌ها و آیات آن از صدر اسلام تاکنون محور بحث محافل علمی و دینی بوده است. یکی از مهم‌ترین سوره‌های قرآن سوره حمد است که عالمان دینی و مفسران حتی اگر تمامی سورهها و آیات قرآن را تفسیر نکرده‌اند اهتمام خاصی به تفسیر این سوره داشته و با روش‌ها و منابع گوناگون به تبیین و تفسیر آیات نورانی آن پرداخته‌اند. امام خمینی به‌عنوان یکی از شخصیت‌های اثرگذار در قرن اخیر و علامه طباطبایی از مفسران برجسته قرآن کریم از جهات مختلفی موردتوجه بوده‌اند و یکی از نمونه‌های بارز آثار امام خمینی)ره( تفسیر هنرمندانه سوره حمد است. در این تحقیق که به شیوه کتابخانه‌ای و تحلیلی و توصیفی بوده به بررسی ویژگی‌های تفسیر امام در این زمینه پرداخته‌شده و تفاوت‌های تفسیر ایشان با تفسیر علامه طباطبایی تبیین می‌شود. از ویژگی‌های مشترک هر دو مفسر استناد به روایات در تفسیر آیات و از وجوه افتراقشان، مختلف بودن روش تفسیر در این سوره می‌باشد.
صفحات :
از صفحه 237 تا 258
مشخصات اثر
بررسی شأن معرفتی حافظه از دیدگاه متیو فرایس و علامه محمد حسین طباطبایی
نویسنده:
سکینه ابوعلی ، زهرا خزاعی ، مرضیه صادقی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
ادراک حسی، عقل، گواهی و درون‌نگری از منابع بنیادین باور هستند. اینکه حافظه از منابع اساسی باور باشد، بسیار مورد بحث قرار گرفته است. این نوشتار بر آن است تا با رویکردی تحلیلی به تطبیق دیدگاه فرایس و علامه‌طباطبایی دربارۀ شأن معرفتی حافظه بپردازد. این جستار تلاش می‌کند تا به پرسش‌های مطرح شده که آیا حافظه از منابع تولید باور است؟ آیا باورهای حافظه‌ای توجیه‌کنندۀ باورهای دیگر هستند؟ آیا باورهای حافظه‌ای خودموجه‌اند یا خود به توجیه نیازمندند؟ پاسخ می‌دهد. این مقاله نشان می‌دهد فرایس با تکیه بر کارکرد معرفتی حافظه، آن را منبع تولید باور دانسته که به موجب آن می‌توان آن باورها را در ساختار استدلال به کار برد. علامه‌طباطبایی با تکیه بر گرایش تقلیلی قوا، ضمن یکی دانستن قوۀ حافظه و خیال، خیال را منبع باورهای جزئی دانسته است که خیال، این فعل را با همکاری حس مشترک و ارتباط با عالم خارج انجام می‌دهد. هر دو معتقدند که حافظه‌ صرفاً همانند مخزنی است که شأن معرفتی آن در حفظ توجیه باورها معنا می‌یابد. همچنین از دیدگاه فرایس و علامه‌طباطبایی باورهای حافظه‌ای از جملۀ باورهای خودموجه و پایه‌ای هستند که در توجیه باورهای غیرحافظه‌ای به کار گرفته می‌شوند و از این رو، دیدگاه این دو متفکر با رویکرد مبناگروی تصحیح شده می‌تواند قرابت داشته باشد.
مشخصات اثر
رهیافت تطبیقی بر قاعده‌ی الواحد از منظر آخوند خراسانی و علامه طباطبایی(ره)
نویسنده:
رضا اسفندیاری ، مصطفی حسینی نسب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
در این نوشتار کوشش شده تا با باز خوانی آرای دو اندیشمند بزرگ (آخوند خراسانی و علامه طباطبایی) درباره­ی قاعده­ی الواحد، علاوه بر تبیین تفاوت دیدگاه­های ایشان پیرامون این قاعده­، اشکالات این دو نظر نیز مشخص گردد. نگارنده بر این باور است که دیدگاه­های هر دو اندیشمند با وجود نقاط قوت قابل توجه، قابل نقض است؛ نظیر مبنای آخوند که این قاعده را در تمام علل جاری می­داند و در علوم حقیقی و اعتباری مورد استفاده قرار می­دهد، بخلاف علامه که شمول قاعده را در علل فاعلی اعم از هستی‌بخش و طبیعی می­داند. در این پژوهش به این نتیجه دست­یافته شده که باتوجه به مبانی فکری این دو نفر در اصول فقه و فلسفه و با نظر به این امر که تبیین دقیق این قاعده در فلسفه است باید گفت قاعده الواحد مخصوص علت­های هستی بخش است که تنها یک سنخ از کمال را دارا می­­باشند (سوای موجودی که در عین بساطت کامل و وحدت، واجد همه کمالات باشد). شایان ذکر است که قاعده مزبور اختصاصی به واحد شخصی ندارد؛ بنابراین استفاده از این قاعده در مواردی نظیر بحث صحیح و اعم و یا بحث از واجب تخییری در اصول فقه و همچنین فلسفه که در آن­ها مباحث فوق جاری نیست جایگاهی ندارد.
صفحات :
از صفحه 33 تا 47
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 4302