جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
طباطبایی(علامه طباطبایی), سید محمد حسین (فیلسوف نوصدرایی معاصر، حکمت متعالیه، مفسر بزرگ؛ صاحب تفسیر المیزان، «بدایة الحکمة»، «نهایة الحکمة» و «اصول فلسفه و روش رئالیسم») , 1281ش. تبریز 1360ش. قم
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 4261
بررسی مقایسه ای دیدگاه های فخر رازی با علامه طباطبایی درباره فطرت
نویسنده:
بارمان تینا
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
چکیدهبحث فطرت و گرایش درونی انسان به خدا و دین از دیر باز موردتوجه متفکران قرار گرفته است. افلاطون به کاوش در درون انسان پرداخت تا دریابد که آیا گرایش به نیروی متعالی از بدو تولد در روح او وجود داشته است یا نه . کلمه فطرت در رابطه با انسان و دین، نخستین بار در قرآن مطرح شده و در هیچ جای دیگری سابقه ندارد، همچنین آیات فراوانی از قرآن به صورت پراکنده در رابطه با این موضوع نازل شده است. فخر رازی مخالف نظریه فطرت است و معتقد است که انسانها فطرت مختلف دارند و براین باور است که نفس انسان همه علوم را از راه حواس ادراک می کند. علامه طباطبایی نیز فطرت را به معنای نوعی آفرینش خاص در انسانها،که بصورت یکسان ومشترک است می داند و بر این باور است که فطرت بصورت خداداده و خدانهاده و غیر قابل تغییر و تبدیل در نهان آدمیان است. ما در این نوشتار برآینم که: اولاً، حقیقت فطرت وجایگاه آن را نزد فخررازی و علامه طباطبایی بیان کنیم. ثانیاً، جایگاه فطرت را در خداشناسی و انسان شناسی نزد فخر رازی و علامه طباطبایی بررسی کنیم . ثالثاً، به تطبیق دیدگاه هر دو اندیشمند بپردازیم. کلیدواژه ها: فطرت، فخررازی، علامه طباطبایی ، خداشناسی،انسان شناسی
مشخصات اثر
استاد مطهّری و ادراکات اعتباری علاّمه طباطبائی(ره)
نویسنده:
علی اصغر جعفری ولنی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی (ره),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری
چکیده :
علوم و ادراکات آدمی‌ یا حقیقی هستند یا اعتباری. ادراکات حقیقی از هستی خارجی حکایت می‌‌کنند که برآیند فعل و انفعالات حاصل میان مادّه خارجی با حواس هستند، امّا ادراکات اعتباری (گرچه منشاء هستی‌شناختی دارند،) از خارج حکایت نمی‌‌کنند، بلکه مقام آنها مقام جعل، آفرینش، قرارداد و فرض است. اعتبار با ظهور علم حضوری در ساحت علم حصولی معنا می‌‌یابد و وجود انسان به تمامیّت می‌‌رسد. در واقع، ادراکات اعتباری یک سلسله افکار میانجی بین طبیعت انسانی و خواصّ و آثار تکوینی هستند. نظریّه ادراکات اعتباری به عنوان ابتکار علاّمه طباطبائی(ره) بر رئالیسم تعاملی مبتنی است، چراکه دریافت ما در تعامل با واقعیّت تصحیح می‌شود و تکامل می‌‌یابد. همچنین طرح ادراکات اعتباری نتیجه مواجهه علاّمه با مسئلة تکثّر است که بر اساس آن، تکثیر ادراکات انسان توضیح می‌‌یابد و به تبع آن، ماهیّت گزاره‌های اخلاقی تبیین می‌‌شود، بدین گونه که استدلال علاّمه برای اعتباری ‌بودن حُسن و قبح و نفوذ احساسات در اعتباریّات، ناخودآگاه به نسبیّت‌گرایی هنجاری منجر می‌‌شود، هر چند که مطهّری با پذیرش نظریّه اعتباریّات سعی در ثابت ‌نگه ‌داشتن پایه‌های اخلاقی دارد. استاد مطهّری معیار ادراکات اعتباری را وابسته به قوای فعّاله انسان دانسته است که وی را برای رسیدن به کمالات خود برمی‌‌انگیزد تا بتوان در آنها نسبت «باید»، «وجوب» یا «ضرورت» اعتباری را فرض کرد. همچنین عطف ‌توجّه به ادراکات اعتباری، راه گفتگو با دیگر اندیشه‌ها و فرهنگ‌ها را می‌‌گشاید، گرچه جهت‌گیری علاّمه طباطبائی(ره) و استاد مطهّری در مواجهه با تکثّر متفاوت است.
صفحات :
از صفحه 73 تا 98
مشخصات اثر
ملاکات و مزایای برهان صدیقین در تقریرات صدرالمتألهین و علامه طباطبایی
نویسنده:
محمد قادری، رضی قادری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی (طلوع نور سابق),
چکیده :
برهان صدیقین به وسیله معلم ثانی ـ فارابی ـ وارد حوزه مباحث فلسـفی شـد. پـس از ایشـان تقریرهاي گوناگونی از برهان صدیقین ارائه شده است. در برخی از این تقریرها، مقدمات کمتري وجود دارد و در برخی دیگر براي وصول به مطلوب، نیاز به تمهیدات و مقدمات بیشـتري اسـت. حال میتوان این پرسش را مطرح کرد که چه برهانی را مـیتـوان «برهـان صـدیقین» نامیـد؟ ملاك و معیار آن چیست؟ و کدامیک از این برهانها بر دیگري تـرجیح دارد؟ صـدرالمتألهین شیرازي و علامه طباطبایی هریک تقریري متفاوت از برهان صـدیقین ارائـه دادهانـد. در ایـن مقاله به تطبیق و سنجش این دو تقریر میپردازیم و براي این مسئله دو ملاك «شبه لمبـودن» و «یکیبودن راه و هدف» و نیز چهار مزیت و امتیاز «عـدم اسـتفاده از امتنـاع دور و تسلسـل»، «اخصربودن»، «قرابت معنایی و محتوایی با متن دینی» و «استشهاد بر صفات حق تعالی پس از اثبات آن» را مبنا قرار داده، در پایان اثبات خواهیم کرد کـه حقیقـت برهـان صـدیقین از سـنخ مفاهیم نیست، بلکه طریق شهود را میطلبد؛ ولی در میان دو تقریر حصولی و مفهـومی مـذکور، تقریر علامه طباطبایی تقریري دقیق و کاملتر است.
صفحات :
از صفحه 61 تا 80
مشخصات اثر
انسجام مضمونی آیات و سوره های قرآن؛ رهیافتی برای فهم بهتر قرآن
نویسنده:
ایوب اکرمی، محمدجواد اسکندرلو
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
از رهیافت های مهم در برخی تفاسیر متقدم و متاخر، انسجام مضمونی قرآن است. این مقاله ضمن معرفی معیارهای انسجام مضمونی، این نکته را بررسی می کند که هریک از آنها تا چه میزان و با چه اسلوبی، پیوستگی محتوایی قرآن را تحلیل می کنند. گرچه برخی نظریه های وحدت مضمونی از نوعی ابهام و ناهماهنگی رنج می برند و دچار پیش داوری و در مظان تفسیر به رای اند؛ اما این رهیافت با دفاع از معناداری ترتیب فعلی قرآن، توقیفی بودن آیات سوره ها، تاکید به روش تفسیر قرآن به قرآن و نیز به کارگیری بجا و باقاعده معیارهای انسجام مضمونی، گویای امکان توسعه و سازگاری درونی معانی قرآن و وحدت مضمونی آن است، از این رو می تواند رهیافتی برای فهم بهتر قرآن و ناظر به غرض تفسیر به کار گرفته شود.
صفحات :
از صفحه 65 تا 93
مشخصات اثر
حیات برزخی از منظر حکمت متعالیه، قرآن و سنت
نویسنده:
علی محمد قاسمی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
چکیده :
بدن ابزارى براى نفس مجرّد انسانى است که به وسیله آن مى‌تواند استعدادهاى نهفته خود را متبلور و شکوفا سازد. نفس، پس از قطع علاقه از بدن، در وعائى دیگر به نام عالم «برزخ» یا عالم «مثال»، با تعلق گرفتن به «قالب مثالى» یا «جسم برزخى»، به حیات خود ادامه مى‌دهد؛ حیاتى که همراه لذایذ یا رنج‌هاى ویژه‌اى است که نتیجه افکار، عقاید، اعمال، صفات و ملکات راسخ در نفوس در طول حیات دنیوى خواهد بود. این نوشتار، ابتدا به اثبات برزخ، از منظر حکمت متعالیه، قرآن و سنّت مى‌پردازد، سپس به برخى ویژگى‌هاى برزخ و برزخیان اشاره مى‌کند، و آن‌گاه دیدگاه برخى از فلاسفه را که معتقدند در برزخ، «تکاملى براى افراد وجود ندارد» به نقد کشیده است. نویسنده معتقد است فلسفه، هرگز نمى‌تواند مدعى شود که براى برزخیان ارتقاى درجه و تکامل یا سقوط بیشتر امکان ندارد، به علاوه این دیدگاه نه تنها مخالف بسیارى از روایات وارده در مورد عالم برزخ است، که با ظاهر برخى از آیات شریفه قرآنى نیز سازگارى ندارد.
صفحات :
از صفحه 53 تا 85
مشخصات اثر
نقش وراثت در سرنوشت انسان از منظر قرآن و حدیث
نویسنده:
حمیدرضا بصیری، مریم گوهری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
یکی از عوامل غیرقابل انکار در سرنوشت انسان، قانون وراثت است. خصوصیّات روحی و اخلاقی همچون ویژگی‌های جسمانی از طریق عوامل وراثتی (ژن‌ها) از والدین به فرزندان منتقل می‌شود. برخی قایل به نقش انحصاری وراثت در تعیین سرنوشت انسانمی‌باشند، ولی از منظر برخی دیگر، قانون وراثت تنها به منزلة یک بستر است و به نحو اقتضا در اعمال فرد اثر دارد نه به نحو علّیّت تامّه. از این رو، تحت تأثیر عوامل محیطی به خصوص شیوه‌های تربیتی قابل تقویت یا تضعیف است، مضاف بر آنکه ارادة انسان نیز تأثیر بسزایی در سعید یا شقی شدن او دارد. در این تحقیق تلاش شده تا جایگاه وراثت در سرنوشت انسان از دیدگاه دانش ژنتیک، قرآن و روایات بررسی شود و این نتیجه حاصل شده که عامل وراثت حاکم بر سرنوشت انسان نیست و نقش انحصاری در تعیین آن ندارد و در نتیجه، افراد با هر نوع وراثتی قابل تربیت و مکلّف است و یکی از اهداف بعثت انبیاء نیز تقویت سرمایه‌های موروثی پسندیده و اصلاح زمینه‌های موروثی ناپسند می‌باشد.
صفحات :
از صفحه 105 تا 128
مشخصات اثر
ترجمه کتاب "الطباطبایی و منهجه فی تفسیره المیزان" به زبان اردو
نویسنده:
رجبعلی حیدری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , ترجمه اثر
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
پایان نامه حاضر، ترجمه کتاب الطباطبایی و منهجه فی تفسیرالمیزان تألیف علی روسی به زبان اردو است، که به تشریح روش شناسی علامه طباطبایی در تفسیر قرآن کریم و تفسیر ایشان مشهور به تفسیر المیزان می‌پردازد و قواعد تفسیری به‌کار گرفته شده توسط علامه طباطبایی در این کتاب تفسیری و نیز تفسیر قرآن به قرآن را تبیین می‌کند. کتاب مذبور در سه بخش به بررسی روش تفسیری علامه طباطبایی در تفسیر المیزان پرداخته است. بخش اول به گوشه‌هایی از زندگانی و شخصیت علمی و تفسیر علامه طباطبایی، ادوار زندگی علمی، حیات علمی، سفرها و مهاجرت‌های‌شان به قم و نجف اشرف، آثار علمی در زمینه‌های مختلف اسلامی، شاگردان و استادان، حوادث و رویدادهای مهم سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دوران حیات ایشان اختصاص دارد. نویسنده در این بخش همچنین به معرفی منابع مورد استفاده علامه طباطبایی در تفسیر خویش مانند کتاب‌های لغت، آثار روایی، منابع تاریخی، منابع تفسیری و دیدگاه‌های شخصیت‌های گوناگون اسلامی پرداخته و ابعاد مهم شخصیت علمی و ویژگی‌های این شخصیت و مفسر بزرگ شیعه را به تصویر کشیده است. در بخش دوم از کتاب مذکور به جنبه‌های تفسیری تفسیرالمیزان پرداخته شده و ابعاد روایی، تفسیر قرآن به قرآن، نگرش عقلایی، استفاده علامه از سیاق در فهم متون قرآنی، بهره‌گیری وی از قراین حالیه موجود در قرآن برای تفسیر قرآن، استفاده وی از دیدگاه‌های تفسیری شخصیت‌های شیعه و اهل سنت در تفسیر، بهره‌وری ایشان از اقوال مفسران از صحابه و تابعین و مردود شمردن اسرائیلیات، توجه کردن وی به جنبه‌های عقلی، فلسفی، اجتماعی، تاریخی، امور غیبی، علمی و مبهمات قرآن و نگرش علامه در قبال تأویل و تفسیر باطنی قرآن بیان می‌شود. در بخش سوم جایگاه علوم قرآنی و عقاید در تفسیر المیزان، استفاده علامه طباطبایی از مباحث کلامی و علوم قرآنی همچون: قرائت‌ها، مکی و مدنی بودن سوره‌ها، شأن نزول، نسخ، آیات‌الاحکام و عقاید تشیع در تفسیر المیزان بررسی گردیده است.
مشخصات اثر
ابن‌ قبه رازی و امامت حداقلی؛ تأملی در دیدگاه مدرسی طباطبایی درباره ابن‌ قبه
نویسنده:
عباس میرزایی، فاروق طولی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
امامت
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
ابن‌قبه یکی از تأثیرگذارترین معتزلیان در اوایل سده چهارم هجری است که شیعه شد و منظومه معرفتی خاصی در بحث امامت مطرح کرد. این اندیشه‌ها، که می‌توان آنها را در مدرسه بغداد رصد کرد، در برخی جهات، با قرائت مرسوم و مشهور از بحث امامت ـ به‌ویژه در صفات ائمه ـ متفاوت بود و برخلاف جریان حدیثی امامیه، نوعی نگاه حداقلی به ویژگی‌هایی امام داشت. حال با توجه به دیدگاه‌های خاص ابن قبه،به نظر نمی‌توان ابن قبه را آن‌گونه که آقای مدرسی طباطبایی مدعی است، جزء گروه «نافی صفات فوق بشری» قرار داد؛ بلکه با بررسی آرا و اندیشه‌های او در مباحث امامت، با هدف روشن شدن تاریخ کلام امامیه، آشکار می‌شود که ابن‌قبه را باید جزء گروه‌هایی دانست که امامت را حداقلی تبیین کرده‌اند. از این‌رو باید اندیشه وی را امتداد جریان هشام بن حکم قلمداد کرد؛ نگاهی که ویژگی‌های امامان را در حوزه نیاز به تبیین و تفسیر دین تلقی می‌کند.
مشخصات اثر
تفسیر تطبیقی دابه الارض در آیه 82 نمل و ارتباط آن با رجعت
نویسنده:
عصمت نیری، ابوالحسن بارانی، محمدتقی دیاری بیدگلی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
آیات متعددی از قرآن کریم بر اصل رجعت دلالت می کند. یکی از آیاتی که در آن به خروج «دابه الارض» اشاره شده است، آیه 82 نمل است. واژه «دابه» از نظر معنا، جنبنده ای است که قابل اطلاق بر انسان و غیر انسان است. درباره چیستی «جنبنده زمینی» و چگونگی برنامه و رسالت او، قرآن به صورت اجمال چنین می فرماید که: موجود متحرک و جنبنده ای است که خدا او را در آستانه رستاخیز، از زمین ظاهر می سازد. او با مردم سخن می گوید و سخنش این است که مردم به آیات خدا ایمان نمی آورند. با توجه به سیاق آیه و آنچه از روایات استفاده می شود، خروج «دابه الأرض»، از جمله رویدادهایی است که به عنوان نشانه های قیامت، از آن یاد شده است و به یقین این رویداد، پیش از برپایی قیامت خواهد بود. این امر جز رجعت نمی تواند چیز دیگری باشد. روایات فراوانی نیز بر این مطلب دلالت می کند.
صفحات :
از صفحه 7 تا 22
مشخصات اثر
مطالعه تطبیقی سیر پیدایش طریقه های رهبانی در مسیحیت و تصوف در اسلام
نویسنده:
محمدرضا عدلی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
گرایش به سلوک زاهدانه و رهبانیت پدیده ای مشترک در میان ادیان است. در مسیحیت و اسلام نیز چند سده پس از ظهور دین، گروه هایی از مردم به علل گوناگون به زندگی زاهدانه روی آوردند. این جماعت های پراکنده زاهدان به تدریج نظام هایی متشکل با کارکرد اجتماعی معین را به وجود آوردند. صومعه راهبان مسیحی و خانقاه صوفیان، در طول تاریخ، کارکرد مهمی در شکوفایی و گسترش فرهنگ دینی در جوامع مسیحی و مسلمان داشته اند. این نهادها به رغم تفاوت های بارز دینی و فرهنگی، نقاط مشترکی نیز دارند که از جمله می توان به این موارد اشاره کرد: تاکید بر زهد و ریاضت کشی، وجود قواعد خاص برای زیستن، وجود سنت دینی مرجع، وجود آداب و آئین های ویژه، زندگی یا تجمع در مکان های خاص.
صفحات :
از صفحه 109 تا 135
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 4261