جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 4261
نقد عقلانیت حداکثری از دیدگاه علامه طباطبائی "ره"
نویسنده:
محمدباقر امینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از نظر علامه طباطبایی دیدگاه تعارض و تمایز عقل با دین از استحکام لازم برخوردار نیست و عقل و دین با هم تعارضی ندارند و مطابق هم اند. در رابطه میان ایمان و عقل، ایمان در اصل تعقل هیچ دخالتی ندارد. آنچه که متعلق تفکر و تعقل قرار می گیرد متعلق ایمان است نه خود ایمان. مرحوم علامه طباطبایی معتقد است: گزاره های که متعلق ایمان قرار می گیرد باید علمی و یقینی باشد. تمام گزاره های عقلی توجیه گر گزاره های ایمانی می باشد ولی از آن طرف تمام باورهای دینی تنها توسط عقل اثبات و توجیه نمی گردد. در رابطه با اثبات و باورهای دینی توسط عقل بطور کلی در جهان مسیحیت سه نظریه تحت عنوان ایمان گرایی، عقل گرایی انتقادی و عقلانیت حداکثری مطرح است دیدگاه ایمان گرایی، ایمان را مقدم بر عقل می داند. آگوستین می گوید: من ایمان می آورم تا بفهمم. دیدگاه عقل گرایی انتقادی معتقد است: سیستم های باور دینی می توانند و بلکه باید به لحاظ عقلانی نقادی شوند هر چند اثبات قطعی یک سیستم باور خاص غیر ممکن است. دیدگاه عقلانیت حداکثری معتقد است: پذیرش عقلی و منطقی یک مجموعه باور دینی، منوط به امکان صدق عقلانی آن مجموعه است. برای توجیه عقلانیت حداکثری دو معنا متصور است: 1- عقل می تواند همه باورهای دینی را اثبات و توجیه عقلی نماید. 2- عقل فی الجمله قدرت اثبات و توجیه عقلی باورهای دینی را دارد. از نظر علامه طباطبایی معنای اول (قادر بودن عقل بر اثبات و توجیه عقلی همه ی باورهای دینی) مردود است. و معنای دوم (قادر بودن عقل بر اثبات و توجیه فی الجمله باورهای دینی) مورد قبول است.
جایگاه اصالت روح در مبانی انسان‌شناختی علوم اجتماعی از منظر شهید مطهری
نویسنده:
مهدی حسین زاده یزدی، حمیده حسینی روحانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
پیش‌فرض‌ها و مبانی انسان‌شناختی در علوم اجتماعی - به دلیل نقش محوری انسان در این علوم، هم به‌مثابه موضوع (ابژه) مورد مطالعه و هم در جایگاه فاعل شناسا (سوژه)- از اهمیت به‌سزایی برخورداراند. ‌‌اصالت روح یا جسم و نیازهای معطوف به آن‌ها،خاستگاه اختلاف‌ نظرهای بسیار در حوزۀ انسان‌شناسی و به تبع آن در زمینۀ علوم انسانی و اجتماعی شده است. ‌‌در این مقاله تلاش شده‌ تا با روش اسنادی، ‌‌دیدگاه استاد مطهری در مسئلۀ اصالت روح استخراج شده و ‌‌امتداد معرفتی این رویکرد در علوم اجتماعی و انسانی بررسی شود. ‌‌مواجهه با روح انسان به‌مثابه واقعیت وجودی و کشف قوانین و سنن آن و نسبت این بعد از وجود با ساحت متناظر خود در عالم هستی، ‌‌وجه تبیینی متمایزی به مسائل انسانی و اجتماعی می‌بخشد و عوامل معنوی را در کنار عوامل مادی، ‌‌مؤثر در شکل‌گیری مسائل و پدیده‌های اجتماعی نشان می‌دهد. ‌‌با این نگاه، ‌‌فطرت به‌عنوان نوع خاص آفرینش و جامع خصلت‌های ممتاز انسان، ‌‌نقش تعیین‌کننده‌ای در تفسیر و تبیین موضوعات انسانی و اجتماعی خواهد داشت. ‌‌
صفحات :
از صفحه 2 تا 22
تأملی در طولی و نسبی بودن بطون قرآن از منظر علامه طباطبائی
نویسنده:
علی اکبر بابایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از مباحث مهم و مؤثر علوم قرآنی در فهم و تفسیر قرآن، شناخت چیستی و چگونگی بطون (معانی باطنی) قرآن است. از کتاب قرآن در اسلام و برخی مباحث المیزان استفاده می شود که علامه طباطبائی(ره) بطون قرآن را طولی و نسبی می داند. در این نوشتار، نخست دیدگاه ایشان دربارة طولی و نسبی بودن بطون قرآن با استناد به عبارت هایی از دو کتابِ یادشده بیان می شود، سپس تأمل هایی که در حاشیة دیدگاه ایشان به نظر می رسد، در بوتة داوری اندیشمندان و پژوهشگران قرار می گیرد.
نقد و بررسی دیدگاه عدمی‌انگارانه شرور
نویسنده:
محمد محمدرضایی، جابر موسوی‌راد
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
معضل شرور به‌عنوان امری بر ضد وجود خدا یا برخی صفات او مثل قدرت یا خیرخواهی مطلق الهی، مطرح شده است. فیلسوفان و متکلمان بسیاری به راه‌های مختلف در صدد پاسخ به این معضل بر آمده‌اند. در این میان راه‌حلی که بسیاری از فیلسوفان اسلامی پذیرفته‌اند، نظریه «عدمی‌انگاری شرور» است. مطابق این دیدگاه شرور، حقیقتی جز عدم ذات یا عدم کمال ذات ندارند. در مقاله حاضر این دیدگاه تقریر شده است و این سؤال مطرح می‌شود که آیا دردها و آلام، مورد نقضی برای دیدگاه فلاسفه محسوب می‌شوند؟ پرسش دیگر این است که بر فرض که دردها و آلام مورد نقضی برای دیدگاه فلاسفه نباشد، آیا می‌توانیم نقدهای دیگری را بر دیدگاه عدمی بودن شرور مطرح کنیم؟ در این مقاله از این دیدگاه دفاع شده است که با فرض قبول اصل مبنای فلاسفه، دردها و آلام نقضی برای دیدگاه فلاسفه محسوب نمی‌شوند. اما دیدگاه عدمی بودن شرور دارای نقدهای اساسی است. از جمله اینکه اولاً شروری که عدم کمال ذات محسوب می‌شوند، در واقع اموری وجودی هستند؛ ثانیاً بر فرض قبول عدمی بودن شرور، مشکل شرور با این نظریه حل نمی‌شود؛ ثالثاً هر شری معمولاً ملازم با امری وجودی است و رابعاً این دیدگاه مخالف آیات وروایات است.
صفحات :
از صفحه 197 تا 216
آیا دلیل عقلی بر ختم نبوت وجود دارد؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
در كتاب برهان از منطق به ثبوت رسيده كه دليل عقلى حكم جزئى و شخصى نتيجه نمى‌دهد، بنابراين نبوت خاصه را نمى‌شود با دليل عقلى اثبات نمود،به خلاف نبوت عامه. توضيح اين‌كه: سازمان نبوت و رسالت براى تكميل انسان است و به منظور هدايت اوست به مراتب كمال و تعدد بیشتر ...
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
بررسي مباني جريان قرآنيون
نویسنده:
مهدي مهريزي
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم - ایران: دانشگاه ادیان ومذاهب,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
کعبه و بررسى تاریخ بناى آن در قرآن
نویسنده:
سید جلال امام
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
برخی آیات قرآن (127 بقره، 96 آلعمران، 37 ابراهیم، 26 حج) هر کدام به گونه ای اشاره به تاریخ کعبه دارند. روایات بسیار زیادی نیز سخن از تاریخ بنای کعبه به میان آورده اند. برخی از مفسران با استفاده از این آیات و روایات، حضرت ابراهیم (علیه السلام) را بنیانگذار کعبه می دانند. اما بسیاری از مفسران معتقدند که کعبه پیش از حضرت ابراهیم (علیه السلام) نیز وجود داشته است و آیات قرآن کریم اشاره به بازسازی و مرمت کعبه به دست حضرت ابراهیم (علیه السلام) دارند. این مقاله، به بررسی و داوری میان این دو قول نشسته، و با بررسی آراء مفسران با محوریت آیات قرآن و استمداد از روایات تلاش می کند تا قول دوم، یعنی وجود کعبه در زمانهای پیش از حضرت ابراهیم (علیه السلام) را اثبات نماید.
تبیین وجودشناختى فطریات از طریق مبانى حکمت متعالیه
نویسنده:
محسن ایزدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
چکیده :
فطریاتِ انسان، از جهات پرشمارى درخور بررسى هستند. این مقاله به تبیین وجودشناختى حقایق فطرى موجود در انسان مى پردازد. امور فطرى عبارت اند از استعدادهاى انسان که به تدریج در قلمرو عقل نظرى و عقل عملى تجلى مى یابند. امور فطرى در این صورت مشمول قاعده فلسفى «کل حادث مسبوق بقوة و مادة تحملها» خواهند بود که مبیّن نیاز آنها به محل (موضوع) مادى است. نیاز امرى مجرد (مانند ادراک عقلى) به موضوعى مادى، با اصول فلسفى رایج در فلسفه هاى پیش از صدرالمتألهین تبیین پذیر نیست؛ اما با استفاده از اصول فلسفى حکمت متعالیه مى توان اثبات کرد که امور فطرى، استعدادهاى موجود در نفس انسان هستند که به تدریج از طریق حرکت جوهرى اشتدادى فعلیت مى یابند. بر اساس اصول فلسفى صدرالمتألهین، فطریات نحوه وجود انسان هستند و نه صفاتى عارض بر وجود او.
صفحات :
از صفحه 57 تا 74
استقلال قرآن در بیان و نقش روایات در تفسیر از منظر علامه طباطبائی
نویسنده:
مهدی رستم نژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از اساسی ترین مسائل علوم قرآن، بررسی میزان نقش روایات تفسیری در فرآیند فهم آیات است. بسیاری از پژوهشگران بر این باورند که علامه طباطبایی با تکیه بر روش تفسیر قرآن به قرآن، معتقد به استقلال و استغنای قرآن از روایات در تفسیر است. این سخن، علاوه بر ناهمخوانی با سلوک عملی علامه در المیزان، مورد انکار بسیاری از شاگردان برجستة ایشان قرار گرفته است.نگارنده فارغ از همة توجیهاتی که تاکنون در مورد دیدگاه علامه ارائه شده است با ارائة مستقیم اظهارات علامه دربارة نقش و جایگاه روایات در تفسیر آیات، به این نتیجه رسیده است که کلمات علامه دراین باب در دو مقام است: نخست، درخصوص استقلال قرآن در دلالت بر معنی لفظی و ناظر به ابطال کلام اخباری هاست که به مستقل نبودن قرآن در دلالت و حجیّت نداشتن ظواهر آن معتقدند. روشن است که این معنی با استقلال قرآن از سنت، فاصلة بسیاری دارد. دوم، در باب استقلال قرآن در بیان مرادات و مصادیق است که منظورشان نفی نیاز به بیان معصوم نیست، بلکه مقصودشان این است که هرچه معصوم(ع) در تفسیر آیات می فرماید، همان چیزی است که قرآن خود آن را بیان کرده است هرچند ما پیش از بیان معصوم توان فهم آن را نداشته باشیم.
علّامه طباطبائی و فلسفة علوم اجتماعی
نویسنده:
نصرالله آقاجانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
فلسفة علوم اجتماعی درصدد بررسی چیستی، امکان، اعتبار، غایت، موضوع و روش های معتبر در علوم اجتماعی است و تعین آن متأثر از متغیرهای متعددی است. جریان مسلط تفکر و علوم غربی به تناسب هستی فردی و اجتماعی آن زمینی و مادی گرایانه است و قهراً فلسفة علوم اجتماعی هم در چنین زمینی ارتزاق خواهد کرد. از منظر علّامه طباطبائی در المیزان اصول و مفاهیم بنیادینی از قبیل: «حق» به منزلة ملاک عالم تکوین و تشریع، «غایات جوامع» به مثابه امری تأثیرگذار در هویت، قوانین و اعتباریات جوامع، «سعادت و کمال انسان» به عنوان امری عینی و مؤثر در بازشناسی نیازهای حقیقی انسان، و «عدم تمایز حقیقی جامعه با مقتضای طبیعت فردی انسان» جملگی در متن ماهیت علوم حقیقی، اعتباری و اجتماعی تأثیر خود را می نشانند. از این منظر هریک از اصول فوق دلالت هایی دارد که علوم اجتماعی و فلسفه آن را از نسبیت مفرط و سکولار خارج می کند و ظرفیت علم اجتماعی را در مفهوم سازی، توصیف، تبیین و ارزیابی جهان اجتماعی افزایش می دهد.
  • تعداد رکورد ها : 4261