جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

خواجه عبد الله انصاری , ابو اسماعیل عبد الله بن محمد (معروف به پیر هرات، دانشمند و عارف صوفی مسلک هراتی، سخنور، مفسر قرآن، محدث، اهل فن جدل و استاد اخلاق در قرن پنجم هجری، عرب نژاد واز اولاد ابوایوب انصاری صحابی، حنبلی؛ صاحب کتاب «ذمّ الکلام»), 396ق./385ش./1006م. هرات، افغانستان 481 ق./467ش./1088م. هرات، افغانستان

جستجو در برای عبارت

مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو

خروجی چاپ نتایج

انتخاب همه

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

تعداد رکورد ها : 105

عنوان :

بررسی اولین مقام عرفانی و تجزیه و تحلیل آن در روانشناسی

نویسنده:

مهنوش مانی، سیدعلی اصغر میرباقری فرد، طاهره خوشحال، شعله امیری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , روانشناسی(مسایل جدید کلامی) , روانشناسی عرفان , منازل السائرین , بررسی اولین مقام عرفانی و تجزیه و تحلیل آن در روانشناسی (عرفان) , مقام عرفانی (عرفان)

کلیدواژه‌های فرعی :

دین و معنویت , تعالیم اسلامی(افعال انبیاء) , رویکرد میان رشته ای , نثر عرفانی , یقظه , روان شناسی شناختی , آموزه‌های دین اسلام (آموزه‌ها‌ی ادیان) , مقام یقظه , مقام قرب , تعالیم اسلامی , روان شناسی هیجانی , نتایج و دستاوردهای یقظه و انتباه (عرفان) , نزدیکی به خدا (عرفان) , بررسی حکایات و سخنان عرفا با نگاه میان رشته ای (عرفان) ,

چکیده :

امور معنوی و مسائل مربوط به آن در قرن بیستم توجه روان‌شناسان غربی را به خود جلب کرد. این حوزه از روان‌شناسی به بررسی دین و معنویت و تأثیر آن در زندگی انسان پرداخته است. جایگاه دین در زندگی بشر، اهمیت آن، تأثیراتی که دین بر روان انسان دارد، بالا رفتن کیفیت زندگی و به تبع آن ایجاد شادی از جمله نظریات این حوزه از روان‌شناسی است. عرفای مسلمان نیز در کتاب‌های خود بر اساس آموزه‌های اسلام به بررسی این امور پرداخته و ضمن بیان آن‌ها به تحلیل و تبیین این موضوعات همت گمارده‌اند. با کاربرد نظریات عرفا می‌توان بعضی از رویکردهای روان‌شناسی را تبیین کرد و دریافت که عرفای مسلمان نیز به نظریه‌پردازی در این زمینه‌ها پرداخته‌اند. در واقع آشکار می‌شود عارفان در تعلیمات خویش به مباحث روان‌شناسی روی آورده‌اند که دریافت و استخراج این نظریات نیازمند پژوهش‌های جدی متخصصان علم روان‌شناسی بر روی متون عرفانی است. از طرف دیگر برای تفسیر بسیاری از اندیشه‌های عرفانی آشنایی با نظریات گوناگون روان‌شناسی ضرورت دارد. در این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام گردیده است کوشش می‌شود با به کارگیری رویکردهای روان‌شناسی در زمینه شناخت، رفتار و هیجان، نظریات عرفای مسلمان (تا پایان قرن ششم) در زمینه یقظه و انتباه تبیین گردد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 13 تا 47

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

شکل‌شناسی راوی در حکایات کرامت‌های عرفانی

نویسنده:

مهدی رضایی، عزیزه نیدی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , ادبیات عرفانی , کرامت (عرفان) , اصطلاحنامه عرفان , نفحات‌الانس : جامی , طبقات‌الصوفیه :خواجه عبدالله انصاری , شکل‌شناسی راوی در حکایات کرامت‌های عرفانی (عرفان)

کلیدواژه‌های فرعی :

اسرار التوحید , تذکره الاولیاء , راوی حکایات (عرفان) , روایت شناسی ساخت گرا (عرفان) , راوی شناس و ناشناس (عرفان) , سلسله راویان (عرفان) , تعدد راویان (عرفان) , دیدگاه درونی و بیرونی راوی (عرفان) , دانای کل حدود و نامحدود (عرفان) , روای - نویسنده و راوی - قهرمان (عرفان) , پس نگاه و پیش نگاه روایت (عرفان) , کلام مستقیم و غیرمستقیم (عرفان) ,

چکیده :

حکایات کرامات، روایاتی است که کارهای خارق‌العاده اولیا را بیان می‌دارد. حجم زیادی از تذکره‌های صوفیانه به ذکر حکایاتی در باره کرامات اولیا اختصاص یافته است. این روایات جایگاه ویژه‌ای در ادبیات عرفانی دارد و تمام ویژگی‌های یک روایت خوب از جمله ساختار را داراست. ساختارگرایی، تحلیلی است که به ساختار و مناسبات درونی اجزاء یک اثر ادبی یا هنری می‌پردازد. یکی از عرصه‌های تحلیل ادبی ساخت گرا، عرصه روایت‌شناسی است. روایت‌شناسی در پی کشف زبان و قواعد پنهان روایت‌هاست. یکی از اصولی که روایت‌شناسان ساخت گرا به آن می‌پردازند، شکل‌شناسی راوی است. این که راوی کیست؟ چگونه روایت را مطرح می‌کند؟ از چه جایگاهی داستان را تعریف می‌کند و غیره. این مقاله تلاش دارد، با استفاده از روش‌های توصیفی و تجزیه و تحلیل ساختارگرایی، شکل‌شناسی راوی را در حکایات کرامات: طبقات الصوفیه خواجه عبدالله انصاری(5 و 4 ه. ق.)، اسرارالتوحید محمد بن منور(5 و 4 ه. ق.)، تذکرة الاولیاء عطار نیشابوری(7 و 6 ه. ق.)، نفحات الانس جامی(9 ه. ق.) و طرائق الحقائق معصوم علی شاه (14 و 13 ه. ق.) مشخص نماید. این بررسی بر اساس نظریات روایت‌شناسان ساخت گرا و با نگرش به ادبیات عرفانی صورت پذیرفته است. پژوهش نشان می‌دهد که در حکایات کرامت‌های عرفانی، راوی، شخصی متعین و مجزا از نویسنده است. او می‌تواند‌ شناس یا ناشناس، دانای کل نامحدود یا محدود و دید درونی یا بیرونی داشته باشد، اما نقل قول‌هایش مستقیم است و زمان، ضمایر و رنگ و بوی شخصیت را دارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 358 تا 377

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تکدی در آموزه‌های عرفانی و فقه

نویسنده:

سید محمد صدری، حیدر امیرپور، حسن علی‌پور

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

صوفیه (فرق کلامی) , عرفان اسلامی , اصطلاحنامه فقه , 6- فرق تصوف (اعم، (فرق اسلامی)) , اصطلاحنامه تصوف , تکدی در آموزه‌های عرفانی و فقه

کلیدواژه‌های فرعی :

گدا و گدایی در ادب و عرفان فارسی (عرفان) , احکام تکلیفی تکدی , تکدی مباح , تکدی مکروه , تکدی حرام و نامشروع , تکدی نامشروع در قانون مجازات اسلامی , تکدی واجب , گونه های تکدی نامشروع و حرام ,

چکیده :

تکدّی به معنی گدایی کردن، امروزه به عنوان یک منبع پردرآمد، مورد توجّه جامعه قرار گرفته است. شناخت احکام تکلیفی شرعی تکدّی در فقه اسلامی و گونه‌های نامشروع آن، سؤال بسیاری از کسانی است که دارای احساسات دینی هستند. شیوه‌های بکارگیری در متون ادبی و رفتار اجتماعی آن، قابل توجه و تأمل است. نگارنگان در نوشتار حاضر با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای، برآنند که این مسأله را در فقه و شریعت با رویکرد عرفانی تحلیل و توجیه نمایند. یافته‌ها حاکی از این است که چنان که این موضوع با نظرگاه شریعت و عرفان بررسی شود، رویکردهای مثبت و منفی آن، بیشتر نمایان می‌سازد و گاه در متون عرفانی، بسیار زیبا و مثبت جلوه‌گر شده و گاهی نوعی آداب معمول این گروه اجتماعی قرارگرفته است. اما در باب احکام تکلیفی، گدایی شامل چهار حکم مباح، مکروه، حرام و واجب است و گونه‌های نامشروع آن مانند: گدایی به وسیلة به کارگیری الفاظ «خداپسندانه»، قرائت قرآن به قصدگدایی، متکدّی در ایّام مقدس، در میان عبادت کنندگان، تکدّی به قصد ثروت‌اندوزی و متکدّیان که توانایی کار دارند، با استناد به آیات قرآن، روایات اسلامی را برّرسی نموده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 174 تا 191

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

یقین‌شناسی در عرفان ابن عربی

نویسنده:

عبدالحسین خسرو پناه، محمود خونمری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان ابن عربی , عرفان اسلامی , یقین , عرفان نظری , یقین (به معنی اخص)، قسیم تصدیق شبیه به یقین و تصدیق ظنی) , یقین‌شناسی در عرفان ابن عربی (عرفان) , حقیقة الیقین (عرفان)

کلیدواژه‌های فرعی :

یقین منطقی , یقین روان‌شناختی , یقین معرفت شناختی , متصوفه , حق الیقین , علم الیقین , عین الیقین , مراتب معرفت(عرفان نظری) , مقام علم الیقین(قسیم مقام عین الیقین و حق الیقین) , مقام عین الیقین(قسیم مقام علم الیقین و حق الیقین) , مقام حق الیقین(قسیم مقام علم الیقین و عین الیقین) , معرفت شناسی عرفانی , اقسام یقین (عرفان) , مراتب یقین (عرفان) , آثار یقین (عرفان) , یقین در اصطلاح عرفان (عرفان) , فرق علم و یقین (عرفان) ,

چکیده :

مفهوم یقین از جمله مفاهیمی است که در حوزه‌های متعددی مانند فلسفه و عرفان موضوع بحث قرار می‌گیرد. در عرفان اسلامی نیز عارفان مسلمان به مفهوم یقین با توجه به استعمال آن در آیات قرآن کریم و روایات توجه کرده‌اند. هدف نویسنده در مقاله حاضر بررسی مفهوم یقین در آثار ابن عربی است. نویسنده با مراجعه به آثار ابن عربی تلاش می‌کند تا ضمن بیان چیستی مفهوم یقین از دیدگاه ابن عربی به آثار و مراتب آن نیز اشاره نماید. نتیجه‌ای که محقق با تکیه بر تحلیل دیدگاه ابن عربی در مورد مفهوم یقین بدان رسیده است توجه به تمایزی است که وی در مورد یقین روانشناختی و یقین منطقی ایجاد می‌نماید. همچنین در مورد مراتب یقین در کنار اقسام سه گانة آن وی قسم جدیدی بنام «حقیقة الیقین» را نیز معرفی می‌نماید. البته مقصود ابن عربی از یقین نه مطلق یقین، بلکه یقین خاصی است که ارزش دینی و عرفانی داشته و تنها از طریق عبادت به دست می‌آید. نوآوری دیگری که می‌توان در دیدگاه این عربی شناسایی نمود مسالة اعتقاد وی به «یقین بلا محل» است که مصداقی از آن را با استناد به یکی از آیات قرآن و بر طبق برداشت خاص خود نشان داده است. اما به نظر می‌رسد مسألة یقین بلا محل با دیدگاه کلی ابن عربی در مورد عرض، مبنی بر نیازمند دانستن آن به موضوع و محل، در تعارض آشکار است. ضمن آن که به تصریح خود ابن عربی، یقین به عنوان امری مستقل و قائم به خود در خارج موجود نمی‌شود، بلکه متکی به انسان موقن است، همانند قیام علم به عالِم. اما اگر یک عملی را محل یقین بدانیم، باید گفت چنین فرضی خارج از طور عقل متعارف است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 13 تا 35

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رحیق مختوم بخش پنجم جلد 2

نویسنده:

عبدالله جوادی آملی

نوع منبع :

کتاب , شرح اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

وضعیت نشر :

قم: اسراء,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

16. کلام عقلی , فلسفه اسلامی , حکمت متعالیه , کتب فلسفی , تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى‌) , شرح منظومه: سبزواری , فصوص الحکم: ابن عربی , کشف المراد: علامه حلی , شوارق الالهام: لاهیجی , شفاء: ابن سینا , شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی , فتوحات مکیه: ابن عربی , شرح فصوص الحکم: داود قیصری , شرح گلشن راز: لاهیجی , 01- کافی : شیخ کلینی , تفسیر صافی (روایى‌) , مواقف: قاضى عضد‌الدین ایجى , شرح المقاصد: تفتازانی , شرح تجرید فاضل قوشچی , گوهر مراد: ملا عبدالرزاق لاهیجی , شرح مواقف: شریف جرجانی , الغدیر: علامه امینی , نهایة الحکمة: علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

ادراک عقلی , صادر اول , برهان نظم , رؤیت قلبی خدا , ماهیت , حرکت جوهری , امکان فقری , افلاک , وحدت وجود , وحدت تشکیکی وجود , الهام(القاء در نفس) , مسأله شر(فلسفه دین) , مسئله واحد و کثیر ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , عبدالله جوادی آملی

چکیده :

رحیق مختوم، شرح حکمت متعالیه( بخش پنجم جلددوم) جلد دوم این بخش به شرح مرحله پنجم و بخشی از مرحله ششم جلد دوم اسفار می‌پردازد. در این مجلد، در آغاز وحدت و کثرت و فصول آن را به تفصیل شرح می‌دهد. در مقدمه به تقسیم سه‌گانه مباحث فلسفی اشاره می‌کند و پس از آن نه فصل این مرحله را تبیین می‌کند. عناوین این فصول عبارتند از: ۱ ـ واحد و کثیر و مفهوم و اقسام آن ۲ ـ هوهویت و اقسام سه‌گانه حمل ۳ ـ استحاله اتحاد دو وجود مستقل ۴ ـ برخی احکام وحدت و کثرت ۵ ـ تقابل و تعریف و اقسام آن ۶ ـ اصناف و احکام تقابل ۷ ـ تقابل واحد و کثیر.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

صدرالمتالهین شیرازی و حکمت متعالیه

نویسنده:

حسين نصر، حسین سوزنچی

نوع منبع :

کتاب , ترجمه اثر , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

وضعیت نشر :

تهران: دفتر پژوهش و نشر سهروردی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

16. کلام عقلی , فلسفه اسلامی , حکمت متعالیه , تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى‌) , تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر , شرح منظومه: سبزواری , فصوص الحکم: ابن عربی , توحید صدوق , تفسیر کبیر : فلسفی و کلامی: فخر رازی , شوارق الالهام: لاهیجی , اسفار اربعه: ملاصدرا , شفاء: ابن سینا , اشارات و تنبیهات: ابن سینا , الشواهد الربوبیّة: ملاصدرا , شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی , فتوحات مکیه: ابن عربی , شرح فصوص الحکم: داود قیصری , 01- کافی : شیخ کلینی , مستدرک الوسائل , شرح المقاصد: تفتازانی , اعتقادات: صدوق , شرح مواقف: شریف جرجانی

کلیدواژه‌های فرعی :

صفات الهی , اسمای صفات الهی(کلام) , جهان بینی فلسفی , عرفان اسلامی , اصطلاحنامه فلسفه , عنصر بسیط , اصالت وجود , تفسیر فلسفی , عرفان شیعی , بسیطُ الحقیقةِ کلُّ الاشیاءِ و لیس بشیءٍ منها: بسیط الحقیقه، همه اشیاء است و هیچ یک از آنها نیست ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

دکتر سید حسین نصر در راستای معرفی صدرالمتألهین شیرازی به دنیای غرب، در فصل های هفت گانه ی این کتاب، به بررسی اندیشه های فلسفی و تفسیری او، و منابع و پیشینه ی آن ها و نیز شرح حال و تبیین آثار و به ویژه «اسفار اربعه» وی می پردازد و بر «ما بعد الطبیعه» این فیلسوف برجسته تأمل بیش تری می کند. صدرالمتألهین شیرازی یکی از سه فیلسوف اصلی جهان اسلام، و شاید به دلیل تلفیقی که در افکار پیشینیان خود انجام داده، مهم ترین آنان باشد. امروزه نظام فلسفی او را کامل ترین نظام فلسفی در عالم اسلام به حساب می آورند که به یک معنا جامع فلسفه و عرفان و کلام پیش از خود بوده، و مکتب او را محل التقای قرآن و عرفان و برهان می دانند. «صدرالمتألهین شیرازی و حکمت متعالیه» به خاطر اطلاع کامل و عمیق دکتر سید حسین نصر، نویسنده ی آن، از اندیشه های فلسفی و حکمت متعالیه ی ملاصدرا و مکتب زمینه ساز آن و نیز به خاطر سادگی و شیوایی نسبی زبان آن، می تواند به عنوان پیش درآمدی بر آشنایی با ملاصدرا و اندیشه های فلسفی و تفسیری او برای علاقه مندان به این فیلسوف و مفسر بزرگ به ویژه دانشجویان و طلاب به کار آید.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

شيخ الإسلام عبد الله الأنصاري الهروي: مبادئه وآراؤه الكلامية والروحية

نویسنده:

سعید افغانی (محمد سعيد عبد المجيد سعيد الأفغاني)؛ تقديم بقلم عبد الحليم محمود

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)

وضعیت نشر :

قاهره - مصر: دار الكتب الحديثة,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

آراء کلامی , اندیشه های اخلاقی و تربیتی , تاریخ اندیشه (فکر/فکری/تفکر) , اندیشه کلامی , اندیشه اخلاقی , تاریخ علم کلام

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مقايسة تطبيقي ديدگاه شهداي دفاع مقدس و خواجه عبد‌الله انصاري دربارة منزل سلوكي عرفاني «يقظه»

نویسنده:

محمد ميري

نوع منبع :

نمایه مقاله

زبان :

فارسی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی

چکیده :

نخستين قدم در مسير سلوک الي الله با «يقظه» يا همان بيداري از خواب غفلت برداشته مي¬شود. خواجه عبدالله انصاري مهم‌ترين مؤلفه‌هاي تأثيرگذار در اين منزل را در کتاب منازل السائرين برشمرده است. شهداي دفاع مقدس، که به گواهي امام خميني ره، قله‌هاي سلوک و عرفان را فتح کردند، نيز در دست¬نوشته‌هاي باارزش خود، تا حدي به ويژگي‌هاي منزل «يقظه» پرداخته‌اند. اين نوشتار به روش «تحليلي – کتابخانه‌اي»، در يک مقايسة تطبيقي، نزديکي بسيار نگاه شهداي دفاع مقدس به منزل عرفاني «يقظه» را با نگاه پير هرات اثبات مي¬کند. اشارات شهيدان به عوامل مؤثر در يقظه همچون «شنيدن علم»، «معرفت نفس»، «بزرگ¬داشت حق متعال»، «چشم داشتن به واردات غيبي حق متعال»، «غنيمت شمردن فرصت باقيمانده از عمر»، «تصديق وعيد حق متعال»، «همنشيني با نيکان» و «ترک¬گفتن عادات مرسوم» نشان از رسوخ آنها در اين منزل عرفاني و نزديكي نگاه آنها با نگاه خواجه عبدالله انصاري دارد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مبانی قرآنی منازل السائرین (مطالعة موردی: بخش بدایات)

نویسنده:

حسین صفره

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه علوم قرآنی

چکیده :

منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری، متنى عرفانی است که در آن معارف بسیار، در قالب عباراتى موجز به رشته تحریر در آمده است. این کتاب همواره مورد توجه علاقه‏مندان عرفان و سیر و سلوک بوده است. با ملاحظه عناوین و ابواب کتاب معلوم می‌شود که مصنّف، نام منزل‌ها را از آیات قرآن برگرفته است و در بیشتر موارد، تناسب میان عنوان باب‌ها و آیه‌های انتخابی ابتدای هر باب از نگاه عرفانی عمیق او به آیات قرآن حکایت می‌کند، چنان‌که می‌توان گفت که وی مبانی تعیین منازل را در آیات کتاب خدا یافته است. نگارنده در این مقاله با مراجعه به تفاسیر عرفانی، ضمن بررسی آیات موجود در بخش بدایات این کتاب و تأمل در مطالب هر باب، رویکرد عرفانی خواجه به آیات قرآن را نشان داده و پیوند میان دستورات خدای متعال در قرآن و آداب سیر و سلوک عارفان اصیل را نمودار ساخته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 247 تا 278

مشخصات اثر

ثبت نظر