جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 94
مظاهر عالم هورقلیا در فلسفه اشراق و مکتب شیخیه
نویسنده:
سیدعباس ذهبی، فریده محرمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در تعریف لغوی واژه هورقلیا اگرچه آرای متنوعی در باب یونانی، سریانی و عبری بودن آن وجود دارد، می توان دقیق ترین تعریف را «خورکلپا» به معنای جسم خورشیدی دانست که ریشه در فرهنگ و زبان ایران باستان دارد. در جهان شناسی حکمت اشراق، عالم هورقلیا را می توان با عالم صور معلقه، اشباح مجرده، عالم مثال و عالم خیال منفصل یکی دانست. ضمن آن که در مکتب شیخیه، با توجه به رویکرد کلامی آن مکتب، عالم ملکوت نیز معادل هورقلیا آمده است. اگرچه تفاوت هایی در جهان شناسی این دو مکتب، به ویژه در تعداد مراتب هستی، دیده می شود، مظاهر عالم هورقلیا نزد هر دو جریان مشترک است. برخی از این مظاهر بیشتر صبغه معرفت شناختی دارند و برخی صبغه هستی شناختی. از دسته اول، می توان به مظهر خیال، خواب و رویا و وحی و الهام اشاره کرد و از دسته دوم، می توان جنبه هستی شناختی جن و شیاطین، آینه و اصوات و روایح مثالی را نام برد.
صفحات :
از صفحه 73 تا 96
 بازشناسی تأثیر پذیری شیخ احمد احسایی از مکاتب فکری
نویسنده:
سید هادی سیدوکیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
شیخ احمد احسایی را می توان یکی از پرنویس ترین عالمان زمان خود و صاحب کتب فکری خاص دانست. نزاع در مورد آراء شیخ همچنان ادامه دارد. برخی به شکلی افراط گونه و برخی دیگر به گونه ای تسامح وار به وی نگریسته اند. نکته قابل توجه در آثار شیخ احمد گوناگونی و تنوع موضوعی آن است. مهمترین ایراد عالمان بزرگ عصر احسائی به وی عدم انطباق ظاهر مطالب وی با محکمات کتاب و سنت و اعتقادات مسلم دینی بوده است که بیشتر به روش شناسی شیخ احمد باز می گردد. اگر چه شیخ بر معیار و میزان بودن کتاب خدا و احادیث معصومان تصریح نموده و این دو را ملاک ارزیابی سخنان خویش خوانده است. با این وجود شیخ در کتابهای خویش از ذکر اصطلاحات فلسفی و عرفانی اجتناب نکرده و در بسیاری از موارد بشری چون علم هیئت و طبیعیات فلسفی و... تبیین و توضیح داده است. شیخ ناخواسته گرفتار تاثیرپذیری از مکاتب گوناگون بشری شده و حقیقت مباحث دینی را با استفاده از معارف بشری تبیین نموده است، امری که از سوی خود وی به شدت مذموم تلقی می شود. رد پای مکاتبی چون فلسفه، مخصوصا فلسفه اشراقی سهروردی، آیین مانوی، باطنی گری اسماهیلی و تصوف در آثار و آراء شیخ یافت می شود. همچنین شذوذات و مبهمات مطرح در اندیشه شیخ، باعث پیدایش انحراف بابیت شد.
صفحات :
از صفحه 39 تا 58
ابواب الهدی (۱): میرزا مهدی اصفهانی و شیخ احمد احسایی
نویسنده:
حسن انصاری
نوع منبع :
مقاله , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
منابع دیجیتالی :
اصالت یا اعتباریت وجود، نزاعی مبتنی بر اطلاقات وجود
نویسنده:
محمود هدایت افزا، حسن قنبری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
چکیده :
مى‌دانیم در مسألۀ فلسفی «اصالت وجود یا ماهیّت»، فارغ از پیش‌فرض‌هاى برخی اهل نظر و با لحاظ یای مانعه الخلوّ، چهار حالت متصوّر است. غالب اندیشمندان مسلمان در این باره نظریّه‌ای را مطرح داشته و بعضی از آنان نیز به سود دیدگاه خود دعوی برهان نموده‌اند؛ لیکن ورود ایشان به این مسأله، حکایت از عدم اتّفاق نظر پیرامون مبادى تصوّری و تصدیقی مربوطه دارد. در این میان، اطلاقات متعدّد مفاهیم «وجود» و «ماهیّت» از جمله‌ مهم‌ترین مبادی تصوّرى مسألۀ مزبور است. در نوشتار پیش رو با تکیه بر اطلاقات «وجود» ـ در نزد متفکّرانى که آگاهانه به این مبحث ورود نموده‌اند ـ و تحلیل و مقایسۀ آنها با یکدیگر به لحاظ تأثیرپذیری و تطبیق؛ نشان داده مى‌شود که نزاع اصالت یا اعتباریّت وجود، مسأله‌ای برهان‌پذیر نیست تا با اثبات یک نظریّه، سایر نظرات را از میدان برون راند، بلکه سرنوشت این مسأله صرفاً بر تلقّی اوّلیّۀ هر اندیشمندى از مفهوم «وجود» ابتنا دارد.
صفحات :
از صفحه 77 تا 96
معناداری صفات ذاتی خداوند از منظر ابن سینا و شیخ احسائی
نویسنده:
محمود هدایت افزا ، حسن قنبری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
شاذترین نظریه در باب صفات ذاتی واجب تعالی، ایده «اتحاد مفهومی و مصداقی صفات با ذات» است که در آثار گونا­گون ابن­سینا و شیخ احسائی، بدان تصریح شده است. اینان بر پایه برخی مبادی نظری خاص، از جمله «اعم بودن مفهوم صفت از عرض» و «امتناع انتزاع مفاهیم متفاوت از بسیط حقیقی»، چنین دیدگاهی را اتخاذ کرده­اند. اما از آن­رو که هر ایده مستقل در باب اوصاف الهی، متضمن گونه­ای خاص از معناداری است و نظریه «ترادف مفهومی صفات» نیز، بیش­تر از حیث کارکرد معنایی، دچار چالش است؛ پژوهش پیش رو در پی تبیین و تحلیل وجه معناشناختی صفات ذاتی در پرتو ترادف مفهومی آن­ها می­کوشد، چه هر دو قائلِ نظریه مزبور، به کارکرد مفهومی صفات ذاتیِ مترادف در گزاره­های الهیاتی توجه داشته­اند. ابن­سینا پس از پذیرش «وجود» به عنوان نخستین صفت واجب تعالی، فهم دقیق­تر هر یک از صفات ذاتی را، منوط به لحاظ وجود خداوند با یک مفهوم «سلبی»، «اضافی» یا مرکب از آن­دو دانسته است؛ اما احسائی به نحو دیگری، ثمرات معنایی صفات ذاتی را حول یک امر ایجابی و دو وجه سلبی بیان می­دارد: نفی خلوّ ذات از کمالات، تنزیه ذات اقدس از مقابلات صفات و نفی تشبیه صفات الهی با صفات مخلوقات. البته او برای هر یک از کمالات ذاتی خداوند، صفات فعلیِ متناظر با آن قائل است و حقیقت محمدیه را حامل و جامع آن صفات فعلی می­داند.
صفحات :
از صفحه 87 تا 105
الله شناسی جلد ۳
نویسنده:
محمدحسین حسینی طهرانی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مجموعه کتاب سه جلدی «الله شناسی» سلسله مباحثی است که توسط علامه محمد حسین حسینی طهرانی در باب توحید و شناخت خداوند مطرح گشته است. ایشان در مقدمه کتاب خود چنین می نویسد: اصل این مباحث، یکدوره تفسیر آیه مبارکه: «الله نور السموات و الارض» است که تا «والله بکل شیء علیم» در ضمن ابحاثی مذاکره و تحریر شده است. در این کتب از مساله توحید ذاتی و اسمائی و افعالی ذات مقدس حضرت حق، کیفیت پیدایش عالم آفرینش، ربط حادث به قدیم، نزول نور وجود در مظاهر امکان، حقیقت ولایت و ربط موجودات به ذات باری تعالی، لقاءالله و وصول به ذات مقدس او به فنا و اندکاک هستی مجازی عاریه ای در وجود مطلق و هستی اصیل و حقیقی، بحث می گردد. جلد سوم کتاب الله شناسی در ادامه جلد دوم در 12 مبحث تنظیم شده است که عبارتند از: مبحث 25 تا 30: غیر از عارفان، جمیع مردمان خدا را با دیده دوبین می نگرند؛ مبحث 31 تا 32: آنان که غیر از خدا اثری قائلند، مبتلا به شرک خفی هستند؛ مبحث 33 و 34: حشویه و شیخیه و قشریه از خداوند نصیبی ندارند؛ مبحث 35 تا 36: انحرافات شیخ احمد احسائی و پیروان مکتب او در توحید است.
مبادی نظری ترادف مفهومی صفات حقیقی خداوند از منظر ابن سینا و شیخ احسائی
نویسنده:
عبدالرحیم حسینی، محمود هدایت افزا
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران ,
چکیده :
در غالب کتب فلسفی، پس از نقد دیدگاه اشاعره و معتزله در باب صفات خداوند ادعا می شود دیدگاه مورد اتفاق اهل حکمت، قول به عینیت صفات کمالیه با ذات مقدس واجب تعالی است؛ اما با قدری تأمل در آثار متفکران شیعی، اختلاف نظر قابل توجهی در مقام تحلیل عینیت صفات با ذات ملاحظه می گردد. یکی از این نظرات، قول به «ترادف مفهومی صفات حقیقی خداوند» می باشد که با صراحت تمام و بدون هیچ شائبه تردید در آثار برخی اندیشمندان صاحب مکتب همچون ابن سینا و شیخ احسائی مطرح شده است.در این نوشتار، پس از طرح موجز نظریه مشهور «عینیت صفات با ذات» در نزد متکلمان شیعی و گمانه زنی در مبادی تصوری و تصدیقی آن، ابتدا محذورات پذیرش این قول از سوی ابن سینا و احسائی واکاوی گردیده و سپس کلمات این دو متفکر پیرامون عدم مغایرت مفهومی صفات ذاتی واجب تعالی مورد مطالعه قرار گرفته است. در این راستا مشخص می شود، پیش فرض های مشترک قائلان نظریه مزبور دو چیز است: یکی اعم بودن مفهوم صفت از عرض که ایشان را از قائلان به نفی صفات متمایز نموده و دیگر، اصل امتناع انتزاع مفاهیم متعدد از حقیقت بسیط که مانع از پذیرش تمایز مفهومی صفات در ساحت ذات باری شده است.
صفحات :
از صفحه 49 تا 70
کتاب: از باب تا بهاء
نویسنده:
میرحمید موسوی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
چکیده :
استعمارگران غرب از قدیم الایام از اتحاد مسلمین ترس داشتند و در این جهت اعمال ضد اسلامی و تفرقه افکن بسیاری را به انجام رساندند. نمونه ای از این اعمال ایجاد مسلک های وهاببیت و بابیت، بهائیت و قادیانی است. وهابیت را برای اهل سنت و بابیت و بهائیت را در مقابل شیعیان قرار دادند. این کتاب در ابتدا به تاریخ شیخیه، جریان راه اندازی فرقه بابیت، عوامل و محرکین اصلی ایجاد این فرقه، شرح کنگره بدشت و همچنین تحلیلی کوتاه از خدمات زرین تاج برغانی (طاهره قره العین) به بابیت و علی محمد باب و یاران او می پردازد. سپس نگاهی دارد به وقایع و جریانات بعد از اعدام علی محمد باب و ایجاد فرقه بهائیت توسط میرزا حسینعلی نوری که بهائیان او را بهاالله می نامند و بیشتر بابیان در جهان نیز پیرو این فرقه هستند.
تبیین فلسفى - کلامى عقاید شیخیه در نبوت و امامت
نویسنده:
موسی ساعدیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
شیخیه طرفداران شیخ احمد احسائی‌اند که در موارد متعددی از اصول عقاید، متمایز از شیعه‌ی امامیه‌اند بزرگان شیخیه همواره کوشیده‌اند در ظاهر خود را شیعه‌ی امامی بخوانند، اما با مراجعه به منابعی که مآخذ این فرقه محسوب می‌شود، می‌توان به نادرست بودن این ادعای ایشان پی برد. از مهم‌ترین عقاید شیخیه که راهی به غیر از راه تشیع امامی در نبوت و امامت پیموده‌اند می‌توان به مواردی چند اشاره کرد، از جمله اینکه: شیخیه در مورد جایگاه رسول خدا و همچنین ائمه اطهار(ع) دچار غلو گشته و شأنیتی بالاتر از بندگی خدا برایشان قائل شده‌اند، و ایشان را علل چهارگانه‌ی خلقت نامیده‌اند. طرفداران شیخیه معتقدند خدای تعالی رسول خدا وائمه اطهار(علیهم‌السلام) را آفرید و خلقت دیگر خلایق را به ایشان واگذار کرد. آنان در این باره معتقدند علل اربعه‌ی آفرینش، وجود امامان شیعه‌اند. و طوری در این باب سخن می‌رانند که گویا ایشان در این امر خلقت، مستقل از اراده و مشیت الهی عمل می‌کنند. می‌توان گفت رایحه‌ی خداگونه سازی و بخشیدن صفات الهی به ائمه از عقاید آنان استشمام می‌شود. لذا می‌توان شیخیه را، شیعه‌ی امامی غالی بر شمرد. و نیز شیخیه با قائل شدن به معراجی غیر از معراج مشهور در نزد شیعه راهی دیگر پیموده‌اند و با سخن راندن دو پهلو در نهایت قائل به معراج با جسم خاص و ترقیق و لطیف شده و به اصطلاح، جسم هورقلیایی، شده‌اند. شیخیه به مسائل دیگری اعتقاد داشته است؛ از جمله: وجود امام زمان(عج) در عالم هورقلیا در دوران غیبت، نیابت خاصه در دوران غیبت کبری، اعتقاد به رکن رابع و... عقاید شیخیه سر منشأ بسیاری از گروه‌های سیاسی مثل بابیگری، بهائی‌گری و ازلی‌گری می‌باشد که بعد از شیخیه به لباس مذهب و فرقه در آمدند.
مقایسه نقش موعودباوری در پیدایش دو فرقه مورمونیسم و شیخیه
نویسنده:
مهراب صادق نیا، رضا کاظمی راد
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه ادیان و مذاهب,
چکیده :
برداشت نادرست از آموزه ظهور یا بازگشت منجی موعود، نظر به جایگاه و اهمیت این آموزه در ادیان ابراهیمی، از جنبه‌های مختلف در طول تاریخ، نقش مهمی در پیدایش فرقه‌های متعددی در این ادیان داشته است. در اسلام، فرقه شیخیه و در مسیحیت فرقه مورمون‌ها از این دسته‌اند. در اسلام، پیروان شیخ احمد احسایی با ادعای کشف و شهود و طرح نظریه رکن رابع به عنوان نایب خاص امام عصر (عج)، موجب جدایی فرقه شیخیه از بدنه اصلی تشیع شدند. در مسیحیت نیز جوزف اسمیت با ادعایی مشابه، یعنی ادعای تجربه مکاشفه و نیز دریافت مأموریتی اصلاح‌گرایانه، به منظور مقدمه‌چینی برای بازگشت عیسی مسیح، مورمونیسم را پایه‌گذاری کرد. نکته قابل توجه در خصوص این دو فرقه، شباهت نحوه پیدایش این دو فرقه است که در این مقاله بررسی خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 9 تا 27
  • تعداد رکورد ها : 94