مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
حکمت عملی حکمت نظری درختواره جامع معرفت بشری
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1574
تحلیل و بررسی انواع براهین فلسفی اثبات وجود خدا با تکیه بر نقد برهان ناپذیری وجود او
نویسنده:
طالب شیرزادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
می‌توان گفت یکی از دغدغه‌های اساسی بشر از قدیم الایام این بوده که جهان با این همه عظمت خود به خود به وجود آمده و به صورت اتفاقی و بدون هیچ گرداننده و به وجود آورنده‌ای بوده یا اینکه دارای خالق قادری است که قدرت به وجود آوردن و گرداندن این جهان را دارد؟ از همان روزهای نخستین که این گونه مسائل مطرح شده‌اند به جهت اینکه انسان ذاتاً دارای قوه تفکر و تعقل است مسلماً اختلاف نظریه وجود داشته و نظرهای مختلفی مطرح شده که با گذشت زمان و پیشرفت علوم مختلف این اختلاف نظریه از پیشرفت بیشتری برخوردار شده است، با توجه به این مسئله و با عنایت به اینکه در دهه‌های اخیر علوم مختلف و فناوری از پیشرفت چشمگیری برخوردار شده و مسلماً افرادی هم که معتقد به وجود آمدن گیتی به صورت اتفاقی هستند به دنبال اثبات ادعای خود می‌باشند پس ضرورت دارد کسانی که در حیطه علوم معارف و فلسفه و دین عمر خود را نهاده‌اند و در این راه به فعالیت می‌پردازند جهت دفاع از حق و حقیقتی که به آن رسیده‌اند تمام توان خود را به کار برده و برای اثبات وجود خداوند تلاش نمایند، یکی از راه‌هایی که می‌توان جهت انجام این امر انجام داد پرداختن به برهان‌های مختلفی است که بزرگان و صاحب نظران فلاسفه و دین بر اثبات وجود خداوند تبارک و تعالی آورده‌اند، در این رساله به تحلیل و بررسی انواع براهین فلسفی اثبات وجود خداوند پرداخته شده است و به طور مختصر می‌توان گفت مهم‌ترین یافته‌های این تحقیق بررسی انواع براهینی است که بر وجود خداوند آورده شده و همچنین بررسی و نقد نظریه کسانی است که معتقدند بر اثبات وجود خداوند نمی‌توان برهان اقامه نمود. روش این تحقیق برای گردآوری اطلاعات اسنادی و کتابخانه‌ای است و شیوه نگارش مطالب توصیفی تحلیلی می‌باشد.
بررسی روش هندسی در فلسفه اسپینوزا
نویسنده:
سمیه ولی‌زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
گرچه روش تحقیق فلسفی و پژوهش علمی سابقه طولانی در تفکر بشر دارد، به طوری که اندیشه های ارسطو در تدوین منطق صوری را می توان نخستین تلاش برجسته در منضبط ساختن تفکر و تدوین نظام های مختلف استدلال بشمار آورد ، ولی یافتن روش درست و کار آمد در پژوهش های فلسفی و علمی در دوران جدید و پس از تحولات عصر رنسانس اهمیت ویژه ای پیدا کرد. از اواخر دوران قرون وسطی زمزمه هایی در نقد روش غالب اندیشه فلسفی- که عموما بر پایهمنطق ارسطویی استوار بود- شنیده می شد و متفکرانی همچون راجر بیکن در قرن چهاردهم میلادی علنا در برابر آن موضع می‌گرفتند.فرانسیس بیکن در قرن شانزدهم به عنوان منادی دوران جدید ، روش تجربی- استقرایی خود را به روش قیاسی ارسطویی ترجیح می داد ، ولی دکارت به عنوان فیلسوف عقل گرا بهره گیری از روش ریاضی یا هندسه تحلیلی را در تفکر فلسفی وجهه همت خویش قرار داده بود. اسپینوزا ، در دوران حماسی علم عقل گرای جدید و در فضای فلسفه دکارتی ، مطمئن ترین راه برای پرداختن به اندیشه فلسفی را استفاده از روش هندسی می دانست.مساله بنیادین این پایان نامه تبیین ماهیت روش هندسی و تلقی اسپینوزا از آن و ارزیابی میزان پایبندی خود وی به آن روش و توفیق یا عدم توفیق او در آکسیوم گذاری تفکر فلسفی است.فرضیه های اصلی این پژوهش عبارتند از :1 - بهره گیری از روش هندسی در تفکر فلسفی مسبوق به سابق است. 2 - روش هندسی همواره به عنوان یکی از روش های یقین آور در علوم عقلی مطرح بوده است. 3 - اسپینوزا در استفاده از روش هندسی عمیقا تحت تاثیر دکارت بوده است.4 - بعد از اسپینوزا ، فیلسوفان دیگر - حتی عقل گرایان - به دلایلی از روش اسپینوزا اعراض کردند و آن را برای مباحث فلسفی مناسب تشخیص ندادند. هدف و غرض اصلی از این تحقیق ، ابتدا روشن ساختن چیستی روش هندسی و سپس نشان دادن نقاط قوت و ضعف آن به عنوان الگویی برای پژوهش و عرضه تفکر فلسفی است.
عقلانیت وتاکید بر زبان در نظام فلسفی هابر ماس و رورتی
نویسنده:
زهرا رفیع نژاد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
جهان امروز سرشار از ایده‌پردازی‌های فراوانی ست که هرکدام در پی حل معضلات جامعه‌ی آرمان‌گرای کنونی است. بشر هماره در پی رسیدن به سعادت و خوشبختی بوده است و در این راه دین‌ها، نحله‌های فلسفی، اجتماعی، ادبی گوناگونی و ... سربرآورده‌اند؛ اما مشکل کار کجاست که بشر به آرمان خود نرسیده است؟ بشری که صلح را می‌خواهد ولی با ابزار جنگ، آزادی را طلب می‌کند ولی با زور و اجبار، مدام به دنبال کسب آرامش و تفاهم می‌دود ولی به وسیله‌ی خشونت. بشری که سرشار از تضاد و تناقض است به کجا می‌رسد؟ پاسخ‌ها و راه‌کارهای بی‌شماری از سوی متفکران مطرح شده است. این پژوهش مجال بررسی از ابتدای تاریخ تا کنون را ندارد به همین دلیل به عصر مدرنیته بسنده می‌کند و به دو متفکر معاصر که دغدغه‌ی بشر را دارند می‌پردازد. هدف اصلی این پژوهش بیان دیدگاه دو فیلسوف-جامعه‌شناس برای ترسیم جامعه‌ای است که در آن بشر به رهایی برسد. یورگن هابرماس جامعه‌شناس-فیلسوف معاصر مقابله با نفوذ علم‌گرایی در فلسفه و دیگر عرصه‌های تفکر و همچنین نفوذ عقلانیت ابزاری در عرصه‌ی عقلانیت ارتباطی را شرط اساسی حرکت بشریت به سمت رهایی می‌داند. وی با بررسی مشکلات و مسائل مدرنیته و نقد و بازسازی آن سعی دارد جامعه را به یک بستر همزیستی متساهل تبدیل کند. هابرماس برای رسیدن به مقصود، تعریف حاکم بر عقلانیت را در هم می‌کوبد و ماهیتی جدید از عقلانیت که پشتوانه‌اش زبان است ارائه می‌دهد. نگاه هم‌سو ریچارد رورتی فیلسوف-جامعه‌شناس آمریکایی با هابرماس ما را بر این داشت به نگاهی تطبیقی بین این دو متفکر برای رسیدن به نتیجه‌ای مطلوب‌تر بپردازیم. رورتی فیلسوف پست‌مدرن و هابرماس مدافع پروژه ناتمام مدرنیته راه‌کارهای مشابه و بعضاً متفاوتی در عقلانیت و زبان دارند؛ اما هر دو رویای رهایی از عقل ابزاری نیز دست‌یابی به یک جامعه‌ی آرمانی را در سر می‌پرورانند که این رویا را به عرصه‌ی عمل می‌کشانند.
بررسی و تحلیل هویت فلسفه اسلامی
نویسنده:
رسول پایدار
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
درمواجهه با فلسفه اسلامی نظریات گوناگونی وجود دارد بعضی منکر هویت مستقل برای فلسفه اسلامیشده اندوباتعریف فلسفه به سیر آزاد عقلانی قید اسلامی برای فلسفه را مستلزم تناقض می دانند.عنوان بحث درحد یک بحث اصطلاحی صرف نیست.بلکه از آن جهت اهمیت می یابد که بدانیم بافراگیری فلسفه به روح اسلام نزدیک شده ایم یا موجب انحراف ما ازفرهنگ اسلامی ناب شده است.رساله حاضر به اثبات امکان چنین فلسفه ای وآوردن نمونه های عینی برتحقق آن خواهد پرداخت .ومشخص می کند قید اسلامی مانع کار فلسفی که روش عقلانی دارد نخواهد شد وحرکت برمدار عقل وروش برهانی با اسلامی بودن آن منافات ندارد.زیرا هدف فیلسوف مسلمان کشف حقیقتی است که بادین اسلام که برمدار حقانیت است منافات ندارد.از سوی دیگر برخی منکر داشتن فیلسوف مسلمان شده وآن ها را متکلم می دانند. هرچند بین کلام وفلسفه قلمروهای مشترکی وجود دارد اما کارفیلسوف غیراز کار متکلم است .فیلسوف اصولی دارد که هیچ گاهازآن دست بر نخواهد داشت.واشاره به اینکه هرچند شاکله این فلسفه ازیونان است وفلسفه یونانی اصولا یک فلسفه الهی بوده وبنا بر نظریه ای سقراط پیامبر الهی بوده ،با این وجود شهید مطهری مسائل برگرفته ازفلسفه یونان را هفتاد مساله می داندومسائل دیگرراکه ازدویست مسأله تجاوز می کنددستاورد حکیمان مسلمان شمرده درنتیجه حداقل دوسوم از مسائل فلسفه از ابتکارات مسلمین است . خلاصه اینکه اگرفلسفه موجود دردامانی غیر ازاسلام وفیلسوفان مسلمان پرورش می یافت دستاوردی غیراز فلسفه کنونی داشت همان طور که فلسفه ای که در دامان مسیحیت پرورش یافته مسیحی است.پس چاره ای غیر از اسلامی نامیدن فلسفه موجود نداریم .وبر این نکته تأکید می کنیم که اسلامی بودن فلسفه موجود به معنای خطا نکردن ویا مصون بودن از نقد وتقدس بی جا دادن به آن نیست همانگونه که علوم اسلامی دیگرمثل اصول ،فقه وتفسیر هم مصون ازخطانیست.
چیستی فلسفه تطبیقی ، بررسی تحلیلی
نویسنده:
احمد لهراسبی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
برای نظام یافتن مطالعات تطبیقی در فلسفه، ضروری است تصویری روشن از چیستی فلسفه‌ی تطبیقی وجود داشته باشد. برای به دست آوردن این تصویر روشن، باید مؤلفه‌های معتبر در تعریف فلسفه‌ی تطبیقی از دیدگاه پژوهش‌گران این رشته شناخته شود. مهم‌ترین مفهوم در فلسفه‌ی تطبیقی، مقایسه است. مقایسه در فلسفه‌ی تطبیقی مفهومی محوری است. البته این مفهوم، غایتِ فلسفه‌ی تطبیقی نیست، بلکه ابزاری برای رساندن پژوهش‌گر به هدف خود از فلسفه‌ی تطبیقی است. افزون بر آن، مقایسه در فلسفه‌ی تطبیقی بین سنت‌های متفاوت فلسفی و به صورت بنیادین انجام می‌شود. با توجه به ملاحظات یادشده می‌توان این تعریف را برای فلسفه‌ی تطبیقی پیشنهاد کرد: فلسفه‌ی تطبیقی، مطالعه‌ی مقایسه‌ای بنیادین و برون‌سیستمی سنت‌ها یا نظریات فلسفی، با استفاده از روش‌های معهود فلسفی و با هدف دست‌یابی به چشم‌اندازهای تعریف‌شده برای این فلسفه است. در صورتی که اعتبار قید برون‌سیستمی پذیرفته نشود، می‌توان با حذف این قید، تعریفی عام‌تر پیشنهاد کرد، یعنی: مطالعه‌ی مقایسه‌ایِ بنیادین نظریات فلسفی، با استفاده از روش‌های معهود فلسفی و با هدف دست‌یابی به چشم‌اندازهای تعریف‌شده برای این فلسفه است.
صفحات :
از صفحه 207 تا 240
معاد الجسمانی
نویسنده:
شاکر عطیه ساعدی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مركز العالمي للدراسات الاسلامية,
چکیده :
«المعاد الجسماني»، كتابى است كه درباره روحانى يا جسمانى بودن حشر و نشر در معاد صحبت مى ‏كند. معاد جسمانى يكى از مسائل بسيار مهم در اديان به ويژه دين اسلام مى‏ باشد. خيلى از رموز و اسرار آن حل نشده است و جاى فهم و مطالعه بيشترى دارد. اين مسئله به حدى مورد اختلاف و نظر است كه درباره آن فيلسوفان و متكلمان بزرگ همچون ابن سينا و أبا حامد الغزالى، باهم اختلاف مبنايى دارند تا جائيكه به حد تكفير يكديگر پرداخته ‏اند، مى‏ توان گفت، تنها كسي كه به اين مسئله خوب پرداخته و مباحث عقلى را با آيات و روايات در اين زمينه تطبيق داده است صدر المتألهين شيرازى است. اگر اين حكيم الهى در اين زمينه صحبت نمى‏ كردند اكثر حقائق و معارف در خزينه آيات و روايات باقى مى‏ ماند. مؤلف كتاب المعاد الجسمانى، اين كتاب را در سه باب نوشته است، باب اول كه «في الأمور العامة» مى ‏باشد از تعريف لغوى و اصطلاحى معاد در طول تاريخ، همچنين حقيقت نفس انسانى كه عده‏ اى قائل به جسمانى بودن آن كرده ‏اند و اقوال بعضى از مفسرين در اين زمينه و نيز متكلمين و فلاسفه را ذكر كرده است. در باب اول اين كتاب به اختلافي كه در خصائص عالم دنيا از عالم آخرت دارد نيز پرداخته است. در باب دوم اين كتاب معاد جسمانى را از منظر متكلمان مورد بحث و نظر قرار داده است‏ و در باب سوم اين كتاب نظر فلاسفه ‏اى چون ابن سينا و صدر المتألهين شيرازى را ايجاد نموده‏ است.
تفسیر فلسفه نیچه بر مبنای مفهوم بازی
نویسنده:
محمدباقر قمی، محمدرضا ریخته گران
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
هنگامی که "نیچه" ضمن ایجاد تقابل میان فلسفه "هراکلیتوس" و سنت فلسفی آن را بر مبنای بازی تفسیر می کند و به تحسین آن می پردازد باید منتظر نقش آفرینی این مفهوم در فلسفه خود نیچه نیز باشیم. پس از این مقدمه، به برخی اندیشه های نیچه اشاره می کنیم که او بر مبنای آنها خود را در مقابل سنت متافیزیکی قرار می دهد و نشان می دهیم که چگونه این اندیشه ها با بازی ارتباط می یابند. شدن و صیرورت به جای بودن، نگاه بازی گونه به جهان، اندیشه به مثابه بازی، مواجهه با نگاه متافیزیکی به ضرورت بر مبنای بازی تاس و نیز نگاه مبتنی بر معصومیت بازی در اخلاقی فراسوی خیر و شر، همگی گواه استفاده نیچه از این مفهوم برای مواجهه با متافیزیک است. همچنین شاهد حضور مفهوم بازی در اندیشه های بنیادینی چون «اراده قدرت» و «بازگشت جاودانه همان» هستیم. از طرف دیگر مساله تفسیر فلسفه نیچه و فهم آن همچنان چون معمایی ناگشوده است، تفسیر متافیزیکی "هایدگر" از نیچه از مفهوم بازی در اندیشه او غفلت کرده است و "یاسپرس" نیز هرگونه تفسیر نهایی نیچه را غیرممکن میداند. اما این "دریدا" است که تحت «بازی نشانه ها» به تفسیر نیچه می پردازد. در پایان تلاش می کنیم نشان دهیم چگونه درک نقش مفهوم بازی در فلسفه نیچه پرتو جدیدی بر فهم کلیت اندیشه او می افکند.
صفحات :
از صفحه 27 تا 44
تأثیر مبانی وجودشناختی و مابعدالطبیعی ملاصدرا در حل بعضی مسائل بنیادین اخلاق
نویسنده:
صادق خوشخو، مریم محبتی، امیرعباس علیزمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این نوشتار به دنبال آن هستیم تا موضع صدرالمتألهین را در حل بعضی مسائل بنیادی اخلاق، از قبیل عینیت­ گرایی یا ذهنیت­ گرایی، نتیجه­ گرایی یا تکلیف­ گرایی، وظیفه­گرایی یا فضیلت­ گرایی، که ذهن فیلسوفان دین و اخلاق معاصر را به خود مشغول ساخته است، درک و دریافت نماییم. از این رو با کنکاش در منظومه فلسفی ملاصدرا نخست مبانی و پیشفرض ­های وی، متناسب با مسائل مذکور، استخراج گردید، و آن گاه از دریچه مبانی یادشده، نگاهی به چشم ­انداز وی در اخلاق انداختیم، و پاسخ مسائل مذکور را جویا شدیم. در بازخوانی نظریات این فیلسوف اسلامی فطرت­ گرایی را می­ توان به عنوان محوری در حل مسائل مزبور معرفی کرد. ملاصدرا بر اخلاق به عنوان امری فطری و تمایز بخش نوعیت انسان­ها به لحاظ فطرت ثانویه انگشت می­ نهد. نتیجه پژوهش حاضر دریافت تصویری از جمع بین عینیت ­گرایی و ذهنیت­ گرایی، نتیجه­ گرایی و تکلیف ­گرایی، فضیلت­ گرایی و بر اساس مبانی هستی شناختی ملاصدرا همچون اصالت وجود، و وحدت تشکیکی آن، ضرورت و سنخیت علت و معلول، حرکت جوهری نفس، و اتحاد آن با بدن، نقش سازنده علم و عمل در اخلاق، خیر بودن غایات نسبت به فاعل آن، عینیت کمال مطلوب، رابط بودن مخلوقات نسبت به واجب تعالی، فطری بودن اصول کلی اخلاقی، و بر محوریت فطرت گرایی وی است.
صفحات :
از صفحه 65 تا 86
زیبایی و شأن وجودی آن نزد سهروردی
نویسنده:
فاطمه شفیعی، علیرضا فاضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی,
چکیده :
سهروردی برای حُسن که معادل زیبایی است، شأنی وجودی، یعنی مکانتی در نظام جهان شناسی خویش در نظر می ­­گیرد. این موضع او می ­تواند مدخلی برای ورود به مباحث زیبایی شناسی گردد. نوشتاری که در پی می ­آید، جستجویی است برای یافتن معنای زیبایی و ویژگی­های آن، چنان که از سخنان سهروردی می­ توان استفاده کرد. در این راه ابتدا مفهوم زیبایی و سپس شأن وجودی حسن و عشق مورد تدقیق قرار می­ گیرد که از این تأمل خصایص عینیت، تشکیک و همبستگی با معرفت به دست می­ آید. این ویژگی­ها می ­تواند مفهومی به نام هنر اشراقی را پدید آورد که نتیجه پیوند روح هنرمند با عوالم بالاتر و عشق و شوق او به مبدأ اعلی است و دستاوردهای آن روگرفت و تقلید جهان برین است. چنین هنری که زاییده عشق هنرمند به حسن و زیبایی است، والاترین هنرمندان را عاشقان خیر اعلی معرفی می­کند و نفس هنرمند و مخاطبش را از رکود باز می ­دارد.
صفحات :
از صفحه 101 تا 122
داوری در داوری ملاصدرا میان عرفا و حکما در مسئله ذات حق
نویسنده:
حسین غفاری، غلامعلی مقدم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تبیین هستی شناسانه مرتبه حق از مسائل بنیادین مکاتب فکری دینی ازجمله عرفا و فلاسفه است. با پیدایش عرفان نظری عرفا در مقام تحویل شهود به معرفت حصولی برآمده و با پذیرش و تبیین اعتبارات وجود، ذات حق را، مرتبه لابشرط مقسمی معرفی کرده‌اند. حکما حق‌تعالی را وجود بشرط لا می‌دانند، و این مسئله از نقاط مورد اختلاف حکما و عرفا به شمار می‌آید. در این میان ملاصدرا و عده‌ای به‌تبع او سعی کرده‌اند با تفسیر وجود لابشرط مقسمی به حقیقت وجود، تأویل لابشرط مقسمی مفهومی به کلی سعی و تحویل تشکیک خاصی به وحدت شخصی، میان اعتقاد حکما و عرفا جمع نموده و تعارض میان دیدگاه عرفا و حکما را رفع کنند. در این مقاله با روش تطبیقی تحلیلی نشان داده‌ایم که اولاً: حکما نه‌تنها با عرفا هم‌عقیده نیستند، بلکه اساساً اعتبار لابشرط مقسمی را مفهومی اعتباری می‌دانند و آن را به عنوان مرتبه‌ای واقعی در هستی قبول ندارند و ثانیاً: بر اساس مبانی حکمی دیدگاه عرفا ناشی از خلط حیطه معرفت‌شناسی با وجود شناسی است.
صفحات :
از صفحه 79 تا 95
  • تعداد رکورد ها : 1574