جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 67
مؤلفه‌های معنایی واژه دین در قرآن کریم
نویسنده:
نرگس بزرگخو ، علی معموری ، مهدیه سادات مستقیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
دین از واژگان پرکاربرد در قرآن کریم است و اندیشمندان اسلامی از منظرهای مختلف به بررسی مفهومی آن پرداخته‌اند. با این­حال، کاربردهای متنوع و مختلف آن در قرآن کریم و مشکل روش‌شناختی تلاش‌های گذشته سبب شده که هم­چنان در ابهام باقی بماند. بنابراین بررسی معنایی آن با استفاده از روش‌های نوین تحلیل معنا ضروری می‌نماید. معناشناسی به بررسی مؤلفه‌ها و حوزه‌ی معنا‌یی واژگان کلیدی قرآن کریم از طریق شناسایی روابط معنایی و جایگاه هریک در شبکه‌های معنایی متن جدا از پیش‌داوری‌ها و تلقی‌های بیرونی می‌پردازد که روش کارآمد و معتبری در این نوع مطالعه به شمار می‌رود. از این­رو پژوهش حاضر با تکیه بر خود آیات و بر مبنای روش معناشناسی درزمانی و هم‌زمانی با تعیین حوزه‌های معنایی و در چارچوب روابط معنایی نظیر؛ شمول معنایی، تقابل، همنشینی و جانشینی، به تحلیل معناشناختی این واژه در قرآن کریم پرداخته است. در پی این تحلیل معناشناختی و ترسیم دو حوزه معنایی «این جهانی» و «آخرتی» برای واژه دین در قرآن کریم، مؤلفه‌های معنایی واژه مشخص شده و بر مبنای آن، تعریف اساسی این واژه در قرآن کریم ارائه شده است.
صفحات :
از صفحه 13 تا 51
مشخصات اثر
تحلیل کلامی نظریات تفسیری متکلمین درباره مفهوم «لقاءالله»
نویسنده:
زینب نعمتی ، مهدیه السادات مستقیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
مسئله «لقاءالله» با هویتی کلامی یکی از مسائل مهم قرآنی است که خداوند درباره تصدیق و تکذیب آن «وعده و وعید» فراوانی داده است واز اصول اعتقادات یا فروع اصلی آن‌ها محسوب می‌شود. به همین جهت تأملات پژوهشی پیرامون آن دارای ضرورت است و تضارب آراء دیدگاه‌های کلامی وعرفانی درباره این مفهوم ازیک سو واختلاف نظر امامیه واهل تسنن پیرامون آن از سوی دیگر بر ضرورت تحقیق می‌افزاید. این مقاله با هدف بررسی تطبیقی نظرات مفسرین امامیه واهل تسنن سعی نموده است به روش توصیفی، تحلیلی به استقراء وسیع در آرای ایشان پرداخته و به تحلیل تأثیر مبانی کلامی ایشان در نظرات تفسیری آنان درباره مساله لقاءالله بپردازد. از یافته‌های تحقیق این است که نشان داده مبنای کلامی نظیر «تجسیم» و «تشبیه» زمینه‌ساز تفسیر لقاءالله به مواردی نظیر رؤیت جسمانی است و مبنایی نظیر «تنزیه صرف» زمینه‌ساز تفسیر لقاءالله به مواردی شبیه لقاء ثواب و عقاب است. امامیه با مبانی کلامی که با مشی معتدل بین تنزیه و تشبیه جمع نموده‌اند با حمل لقاءالله بر شهود باطنی و رؤیت تجلیات الهیه، دارای موضع تفسیری متفاوتی شده‌اند.
صفحات :
از صفحه 131 تا 155
مشخصات اثر
تحلیل و نقد قانون بازتاب عرفان حلقه مبتنی بر دیدگاه علامه طباطبایی
نویسنده:
مهدیه السادات مستقیمی ، مینا جوگندی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
پیشینه کاوی قانون بازتاب از دیدگاه عرفان حلقه نشان می دهد که نقد و بررسی علمی خاصی پیرامون آن انجام نشده است این قانون بیانگر آن است که چگونه بازتاب اعمال خیر و شر انسان پس از عبور از فیلتر وسع به سوی عوالم بالا(خداوند) انعکاس میابد و به شیوه خاصی از طریق شبکه های مثبت و منفی زمینه ساز اشتداد هدایت و ضلالت انسان و بهره وری او از برخی آگاهی های مثبت و منفی می شود در این مقاله با روش توصیفی تحلیلی انتقادی با تکیه بر اندیشه کلامی و عرفانی علامه طباطبایی ضمن توجه به نقاط مثبت این قانون ، نقدهای متعددی نظیر نادرستی مساوی پنداری بازتاب خیر و شر و بطلان انگاره انطباق آن بر چارچوب عدالت و عدم توجه به حقیقت تجسم عمل در عوالم دیگر و... به این قانون وارد کرده و همچنین به ضعف مبانی و ظرفیت این قانون در تبیین زوایای این بحث نظیر ابهام در تبیین جایگاه و شاخصه های وسع فرد در نمودار بازتاب و چرایی و چگونگی توقف ظهور بازتاب و.... آن اشاره کرد .
صفحات :
از صفحه 177 تا 203
مشخصات اثر
تبیین فلسفی سازوارگی اجابت دعا تحت قبة امام حسین علیه السلام با نظام علیت با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبائی
نویسنده:
مهدیه‌السادات مستقیمی ، شهره پيروز
نوع منبع :
نمایه مقاله
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
وعدة «اجابت دعا تحت قبه» که در برخی نصوص وارد شده، از عقاید رایج کلام امامیه است که می‌توان با تحلیل دیدگاه‌های علامه طباطبائي، سازوارگی آن را با نظام علیت تبیین نمود و «وقوع دعا تحت قبه» را به‌مثابة علت بدیلی برای ایجاد شرایط اجابت دعا و رفع موانع آن محسوب نمود. این سازوارگی را مي‌توان با بیان مقام مشیت مطلقة امام حسین علیه السلام و نزدیکی باطن قبة آن حضرت به خزائن الهیه و محاذات آن با عرش، یعنی محل تدبیر و سلطنت ربوبی نیز تبیین کرد. دیدگاه‌های علامه نشان می‌دهد که هم شرافت ذاتی این مکان قبل از حادثة عاشورا و هم شرافت عرضی آنکه حاصل از تجلیات الهی بر قلوب شهیدان و همجواری با جسم مبارک آن حضرت و تردد ملائک است، چگونه می‌تواند سطح دعا را تقویت كند و زمینه را برای اجابت آن فراهم نماید. روش این مقاله توصیفي ـ تحلیلی و استنباطی و براساس منابع کتابخانه‌ای است.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی (فلسفی - کلامی) مسئله قبض روح و فشارقبر از دیدگاه آیت الله جوادی آملی و علامه محمد حسین حسینی طهرانی
نویسنده:
پدیدآور: نسیم مرکزی ؛ استاد راهنما: مهدیه‌السادات مستقیمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی , علامه طهرانی: محمدحسین حسینی طهرانی
چکیده :
مسئله قبض روح و فشار قبر از مسائل مهم فلسفی مرتبط با ساحت معاد شناسی است که در این پایان نامه از دیدگاه دو نفر از شارحینِ معاصر حکمت متعالیه علامه حسینی طهرانی و علامه جوادی آملی، ( به جهت شاخص بودن نظرات ایشان در این زمینه) با روش توصیفی_ تحلیلی، استنباطی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نخست ماهیت عالم احتضار و شاخصه های آن را به عنوان دروازه ورود به برزخ و آستانه حادثه قبض روح، با اشاره ای به برخی از مبانی فلسفی و کلامی تبیین گردیده و آن گاه برای تحلیل مسئله قبض روح از دیدگاه این دو اندیشمند به صورت مفصل و به ترتیب، به این سه سؤال پاسخ داده شده است که؛ روح (مقبوض) چیست، و کیفیت و مراحل قبض روح چیست، و قابضین ارواح چه کسانی هستند؟ لذا با تبیین حقیقت نفس و روح و بیان مراتبِ نفوس مقبوضه پرداخته و آن گاه بر اساس مبانی ای فلسفی نظیر نحوه رابطه نفس و بدن، حرکت جوهری، استکمال جوهری نفس، دو ساحتی بودن انسان و ... قبض روح را نوعی مفارق نمودن روح از بدن معرفی نموده و مراتب قابضین ارواح را نیز بر اساس مراتب وجودی مقبوضین تشریح نموده است. و سپس ماهیتِ فشارقبر به مثابه نوعی عذاب روحی_ برزخی که در اوایل مفارقت روح از بدن بر اساس مسئله تجسم اعمال محقق می شود و آثار وضعی ای را که بر جسم باقی می گذارد تبیین و تحلیل نموده است.
مشخصات اثر
مبانی قرآنی دیدگاه‌های حضرت امام خمینی (قدس سره) در حوزه انسان‌شناسی
نویسنده:
پدیدآور: سمیه زواری استاد راهنما: مهدیه‌السادات مستقیمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
امام خمینی
چکیده :
انسان‌شناسی از آن جهت که به تبیین ابعاد وجودی آدمی و ارزشمندی وجودی وی در عالم هستی پرداخته و متکفل ارائه‌ی سیمای کمال و سعادت و شقاوت اوست، از مهم‌ترین و ضروری‌ترین مباحثی است که هم در حکمت نظری و هم در حکمت عملی قرآن کریم، از جایگاه رفیعی، برخوردار است. انسان‌شناسی یکی از نقاط عطف اندیشه‌ی حضرت امام خمینی1 در روی‌کردهای قرآنی، فلسفی و عرفانی ایشان است. در این پژوهش، سعی شده است ضمن استقراء آراء انسان‌شناسی حضرت امام1 و ارائه‌ی آن‌ها به سبکی نظام‌مند، به استخراج و استنباط مبانی قرآنی نظرات ایشان همت گماشته شود. بر این اساس، پس از طرح کلیات و بیان اهمیت انسان‌شناسی از نظر حضرت امام1، به تبیین معنای انسان، فلسفه و نحوه‌ی آفرینش او پرداخته شده و آن‌گاه به شاخصه‌ها‌ی شهیر انسانیت نظیر فطرت، اختیار و کرامت خاصه، از دیدگاه حضرت امام1 مورد اشاره قرار گرفته است. پس از آن مطالب مربوط به اطوار و شئونات وجودی انسان نظیر نفس، قلب، رابطه‌ی نفس و بدن و حرکت جوهری کامل نفس، با توجه به مبانی قرآنی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. در مبحث انسان کامل که هسته‌ی کانونی انسان‌شناسی حضرت امام1 است، ویژگی‌هایی نظیر مظهریت اسم اعظم، خلافت الهیه، جامعیت اسماء و صفات، اشتمال وی بر تمام دایره‌ی وجود، برزخیت ربوبیت و عبودیت، و همچنین صاحب مقام مشیت مطلقه بودن که از اختصاصات نظریه‌ی انسان کامل حضرت امام1 است، با بیانی مشحون از اشارت‌های قرآنی آن‌ها بیان گردیده است. در ادامه، مراتب سعادت و شقاوت انسان که با چشم‌اندازهای حکمی عرفانی حضرت امام1 مطرح شده بر اساس مبانی قرآنی، تشریح گردیده است. از نوآوری‌های این پژوهش این است که ضمن ارائه‌ی سبک پردازشی نوین در این بحث، سعی بر استخراج و استنباط مبانی قرآنی همه‌ی این آراء نموده است و هم‌خوانی و الهام‌گیری و مستندسازی آراء حضرت امام1 از قرآن، در آراء انسان‌شناسی ایشان ثابت شده است.
مشخصات اثر
تبیین اخلاقی شیوه‌های مواجهه امام صادق(ع) در پاسخ‌گویی به سؤالات مخاطبان دینی به شیوه پرسش‌گری
نویسنده:
مهدیه سادات مستقیمی، کبری هواسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
در سیره اهل بیت^ یکی از شیوه‌های مهم برای پاسخ به سؤالات «شیوه پرسش‌گری» است که پاسخگو آنرا برای ایجاد فضای پاسخ‌گویی مطلوب، بین خود و مخاطب شکل میدهد. روش اخلاقی امام صادق× در مواجهه با پرسش مخاطبان و جهت‌دهی سؤالات ایشان مسئله مقاله پیش‌رو است؛ بررسی توصیفی ـ تحلیلی سیره و کلام امام× نشان‌دهنده استقبال ایشان از «پرسش‌گری» است. ایجاد انگیزه برای سؤالات بیشتر، منصرف ساختن پرسش‌گر از سؤال و تذکر سؤال فراموش شده از شیوه‌های اخلاقی ای است که امام× در مقام پرسش‌گری مخاطبان به‌کار برده‌اند.
صفحات :
از صفحه 45 تا 62
مشخصات اثر
تحلیل و بررسی تطبیقی اقسام و مراتب نور از دیدگاه غزالی و ملاصدرا
نویسنده:
مهدیه السادات مستقیمی ، مریم السادات رضوی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
نور از مفاهیم پایه و اساسی است که دردستگاه تفکر فلسفی و اندیشه کلامی جایگاه بسیار ویژه ای دارد و مسئله تعریف نور و اقسام و مراتب آن نیز از مهم ترین مسائل این حوزه است. غزالی و ملاصدرا در آثار خویش به ویژه در رساله های مستقلی که هر یک از آن ها تحت عنوان رساله نور تدوین نموده اند، این مسئله را مورد توجه قرار داده اند. نور از دیدگاه غزالی و ملاصدرا از اسماء حسنای الهی است و حقیقت نور خداوند است و استعمال واژه نور فقط برای ذات خداوند حقیقی و برای غیر او مجازی و استعاری است. این دو اندیشمند به گونه ای همسویه به بیان اقسام و مراتب نور پرداخته‌ و ملاکات این تقسیمات را بیان کرده اند ولی در عین حال تفاوت نظر هایی نیز با هم دارند. غزالی انوار را به انوار حسی و عقلی و در جای دیگر انوار را به انوار ظاهری و باطنی تقسیم کرده است و انوار عقلی را به جواهر فرشتگان، ارواح حیوانی، انسانی و عالم أعلی تقسیم می کند و درجات فرشتگان را نیز بی نهایت می داند. ملاصدرا نیز ضمن بیان احاطه نوری نورالانوار به عنوان تنها مصداق کامل نور بر سایر مراتب أنوار، أنوار را به مراتب عقلی تقسیم می نماید. غزالی ترتیب در نظام انوار را ناشی از نظام علّی نمی داند ولی ملاصدرا در تقسیم انوار تأکید بیشتری بر درجات تشکیکی نور داشته و آن ها را در نظام علّی تبیین می نماید. از بعضی از عبارات مشکاة الانوار می توان برداشت کرد که غزالی ظلمت را مفهومی وسیع تر از نور و نور را مفهومی وسیع تر از وجود می داند ولی تأمل در سایر آثار پژوهشی او نشان می دهد که او نیز مانند ملاصدرا نور را عین وجود می داند البته ملاصدرا در موارد متعددی به عینیت وجود و نور تصریح کرده است. ولی هر دو اندیشمند بین اقسام و مراتب نور و مراتب وجود، رابطه ای را مشاهده نموده اند و غزالی با تاکید بر تقسیم وجود به وجود حقیقی و مجازی و استعاری و ملاصدرا با تقسیم وجود به وجود فی نفسه و لغیره و اصل تساوق وجود و نور، به تحلیل این رابطه می‌پردازد.از نوآوری‌های این مقاله این است که توانسته ضمن بررسی تطبیقی این دو دیدگاه به نقاط عطف و امتیاز هر یک از این تقریرات در تحلیلی مقایسه‌ای دست یابد.
صفحات :
از صفحه 25 تا 46
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی دیدگاه سلفیه و متکلمین شیعه عقل گرا پیرامون جایگاه و نقش عقل در قلمرو دین
نویسنده:
حواء شمس الدین مطلق
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهجایگاه و نقش عقل در قلمرو دین و رابطه آن دو از مسائلی است که از دیرباز همواره مورد بحث و بررسی متکلمین بوده استو تضاراب آراءفرواوان و مهمی در این رابطه و در بین آن ها وجود دارد . برخی از نحله های کلامی نظیر معتزله عقل را مقدم بر نقل شمرده و برخی مانند ظاهرگرایان عقل را در معرفت دینی بی‌اعتبار دانسته و تنها منبع و روش معتبر معرفتی را نقل می‌دانند و برخی مانند سلفیه تا آنجا پیش رفتند که کلام گذشتگان از صدر اسلام را اگر چه عصمت نداشتند و بری از نسیان و خطا در ضبط و نقل سخنان رسول اکرمنبودند بر یافته-های مسلم عقل ترجیح می‌دهند. در این پایان نامه با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی تطبیقی دیدگاه های متکلمین عقل‌گرای شیعی و سلفیه پیرامون این مسئله پرداخته شده است. متکلمین عقل‌گرای شیعی نظیر شیخ مفید، سید مرتضی و ... عقل را هم به عنوان منبع و هم به عنوان ابزار دین پذیرفته و حجیت آن را ثابت کرده و عدم تعارض آن را با آموزه های دینی تبیین می کنند و از آن در بسیاری از مسائل نظیر مسئله تأویل صفات خبری استفاده می کنند ولی سلفیه نظیر ابن تیمیه و احمد بن حنبل با تحدید جایگاه عقل و نقل گرایی افراطی و با جایگزین نمودن قیاس، استحسان، استصلاح و تبعیت از سلف برای کارکردهای عقل در فهم دین علی رغم ادعای ظاهری برخی از آن ها اعتباری قائل نیستند.کلید واژگان: سلفیه، شیعه، عقل، دین، ابن تیمیه، شیخ مفید، سیدمرتضی
مشخصات اثر
کثرت گرایی در نجات از دیدگاه علّامه طباطبایی(ره) ، امام خمینی(ره) و استاد شهید مطهری(ره)
نویسنده:
عذرا پورسالاری شاهم ابادی؛ استاد راهنما: عسکر دیرباز ؛ استاد مشاور: مهدیه‌السادات مستقیمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , امام خمینی
چکیده :
به نظر می رسد در گذشته ادیان ، پیروان دین خود را اهل نجات و رستگاری و پیروان سایر ادیان را محکوم به گمراهی و عذاب می دانستند ؛ اگر چه امروزه هم در گوشه و کنار جهان می بینیم افرادی که با انتساب خود به دین های الهی ، تنها مسیر نجات را از باریکه دین خود می دانند و اقیانوس عظیم سایر انسان ها را یکسره محکوم به تباهی و محروم از بهشت تصوّر می کنند . امّا در دهه های پیش ، بیش از گذشته این بحث (انحصار گرایی در نجات) جای خود را به کثرت گرایی در نجات داده است. اگر چه جان هیک و فیلسوفان دین مسیحیّت ، این نوع از تفکّر را به صورت منسجم مطرح کرده اند امّا نظر فلاسفه اسلامی با دیدگاه تفصیلی ایشان درباره نجات اکثریت مردم متفاوت است.حضرت امام خمینی(ره) ، علّامه طباطبایی و استاد شهید مطهری ،با تکیه برآیات قرآن معتقدند : این گونه نیست که پیروان سایر ادیان یکسره اهل نجات و رستگاری باشند بلکه تنها زمانی اهل نجات محسوب می شوند که اگر با تلا ش به دینی که به نظرشان حق است رسیدند ؛ با آن و اصولش عناد نورزند و آن را بپذیرند و به آن عمل نمایند ؛ در غیر این صورت مصداق جاهل مقصّر و اهل عذاب و شقاوت خواهند بود . این مسأله غیر از این که صفت هدایت گری خداوند را تحقّق می بخشد تأثیر زیادی بر فرد و جامعه خواهد گذاشت . انسان ها وقتی دیگران را نیز مانند خود نجات یافته تصوّر کنند تمام امتیازات انسانی را از آن خود نمی دانند و در نتیجه جامعه ثبات و آرامش بیشتری خواهد یافت . این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای نگاشته شده است و سعی شده است دیدگاه سه شخصیت مورد پژوهش( که تأثیر زیادی بر افکار جامعه متخصص دارند) درباره نجات اکثریت مردم نمایان شود.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 67