جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

عوامل اختلاف در تفسیر قرآن

نویسنده:

حسین احمدی حسین آبادی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

چکیده

وضعیت نشر :

پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,

کلیدواژه‌های اصلی :

تفسیر , گرایش تفسیری , مفسران , اختلاف در تفسیر قرآن , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قواعد تفسیری

چکیده :

بررسی علل اختلاف مفسران در تفسیر قرآن است. این پژوهش عوامل اختلاف در تفسیر قرآن را به سه دسته تقسیم کرده است. دستة اول مبانی متفاوت مفسران درباره متن، پدید آورنده و مفسّر قرآن است. نویسنده اختلافات مبنایی مربوط به متن قرآن را در شش عنوان ذکر کرده که مهمترین آن ها عبارتند از: 1. اختلاف در بشری یا الهی بودن قالب قرآن 2. اختلاف در تعدد یا وحدت معانی آیات قرآن 3. اختلاف در تکثرپذیری فهم قرآن 4. اختلاف در زبان قرآن. وی در ادامه به اختلاف های مبنایی مربوط به پدیدآورنده اشاره کرده و اختلاف در معرفت بخش با حیرت افکن بودن هدف مؤلف را از آن جمله بر شمرده است و نیز نویسنده درباره اختلاف های مبنایی مربوط به مفسّر قرآن موارد زیر را بیان می کند: 1. اختلاف در تأثیر پیش فرض های قبول دین از سوی مفسّر 2. اختلاف در مقدار تأثیر علایق و انتظارات مفسّر 3. اختلاف در مقدار تأثیر پرسش های مفسّر. وی در دستة دوم اختلافات، گرایش های متفاوت تفسیری همانند گرایش فلسفی، عرفانی، باطنی و اختلاف در گرایش مذهبی را یکی دیگر از عوامل مبنایی اختلاف مفسران می داند. در پایان به دسته سوم که تفاوت های مربوط به قواعد تفسیری است اشاره کرده است.

مشخصات اثر

عنوان :

آراء معتزله در مطالعه تطبیقی بین گرایش تفسیری طوسی و طبرسی

نویسنده:

محسن قاسم‌پور راوندی؛ سمیه مسعودی‌نیا

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

اصول عقاید معتزله , معتزله (اهل سنت) , گرایش تفسیری , تفسیر شیعه , تفسیر امامیه , تفسیر معتزله

چکیده :

شیخ طوسی در تفسیر تبیان به‌مثابه متکلّمی بزرگ و تحت تأثیر اساتید برجسته‌ای مانند شیخ مفید و سید مرتضی وارد مباحث عقلی- کلامی شده است. مباحث کلامی در تفسیر تبیان برجسته است و این موضوع بیانگر جایگاه کلامی و ویژه شیخ طوسی است. از سویی دیگر تأثیر مبانی فکری و گرایش شیخ طوسی در مواجهه با آیات قرآن بر مفسّران بعدی هم چون طبرسی، نکته‌ای است غیرقابل‌انکار. بازتاب عقل‌گرایی در تفسیر تبیان به‌ویژه با توجه به پیوند فکری میان مکتب کلامی بغداد - که شیخ طوسی از آن بی‌بهره نبوده است – و مکتب عقلی اعتزال محسوس است. انعکاس چنین مباحثی در تفسیر مجمع‌البیان هم - البته نه به گستردگی تبیان - مشهود است. تحولات فکری قرن پنجم و ششم و مواجهه شیخ طوسی و طبرسی را با آنها می‌توان با توجه به جولان فکری – عقیدی گروه‌های مختلف کلامی در قالب احتجاجات، مناظرات، تبیین عقاید و نقدهای این دو مفسّر به آرای کلامی معتزله جستجو کرد. سه رویکرد تبیینی، تقریب‌گرایانه و نقّادانه با آرای تفسیری معتزله، محورهای اساسی این پژوهش است که با رویکرد توصیفی – تحلیلی و گزارش و بیان داده‌های تفسیری و همراه با شواهد و قرائنی سامان یافته است. هردو مفسّر از رهگذر این رویارویی‌ها به دفاع از مبانی کلامی شیعه پرداخته‌اند.

صفحات :

از صفحه 11 تا 34

مشخصات اثر

عنوان :

چگونگی فهم متون دینی(قرآن و سنت) از دیدگاه ملاصدرا و بازتاب مباحث فلسفی وی در آن

نویسنده:

فاطمه مردانی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

تأویل , ملاصدرا , علوم انسانی , ظاهر و باطن , تفسیر , گرایش تفسیری , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن کریم

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

چکیده تمام نما:مطالب این پایان‌نامه در دو فصل اصلی ارائه شده است؛ فصل اول مفاهیم کلیدی تفسیر قرآن از دیدگاه ملاصدرا، و فصل دوم بازتاب نظرات فلسفی وی در تفاسیر قرآن. در فصل نخست برای فهم چگونگی متون دینی (قرآن) سعی بر آن استکه به شیوه‌ای استقرایی (البته نمی‌توان گفت استقرای تام) مفاهیم اساسی و کلیدی تفسیر ملاصدرا از میان آثار وی بیرون کشیده شود. مراد ما از مفاهیم کلیدی و اساسی اصول کلی و زیرساخت‌های فکری و پیش‌فرض‌های یک مفسر است که تفسیر او بر آنها مبتنی است. در این فصل ابتدا به بررسی تفاوت میان ظاهر و باطن و شیوه دست یابی به باطن متون از منظر ملاصدرا می‌پردازیم. سپس با ارائه تعریفی از تفسیر و تاویل و بررسی تفاوت میان این دو امر، به ملاکی برای درستی یا نادرستی تفسیر و تاویل ارایه شده از متون توسط ملاصدرا دست می‌یابیم. اینکه آیا ملاصدرا حد و مرزی برای تفاسیر و تاویلات خود قائل بوده و اینکه آیا از روش ثابتی در تفسیر و تاویل متون پیروی می‌کرده از موارد مورد بررسی در این رساله خواهد بود. سپس این موضوع بررسی می‌شود که «تفسیر به رأی» از آیات و احادیث از منظر ملاصدرا به چه معنایی است؟ بررسی شرایط فهم باطن قرآن، وحی و الهام، زبان رمز و اشاره و منابع، روش و گرایش تفسیری ملاصدرا نیز از دیگر مباحث بررسی شده در این فصل است. اما در فصل دوم سعی بر آن است که در یک دسته‌بندی موضوعی، بازتاب‌های نظرات فلسفی ملاصدرا در تفاسیر قرآن کریم را در چندین محور جمع‌آوری کنیم. بررسی مباحثی مانند توحید، خداشناسی و حقیقت نور و جود، انسان‌شناسی، علم، علیت و حوادث قیامت، معاد و مرگ و شفاعت و غیره از جمله مباحثی است، کهدر این فصل آورده شده است. این چندین محور اشاره شده از بازتاب‌های نظرات فلسفی ملاصدرا در تفسیرهای قرآنی وی، نیز دسته‌بندیی استقرایی بوده و نمی‌توان ادعا کرد شامل همه بازتاب‌ها و همه نظرات فلسفی ملاصدرا می‌شود. در پایان نیز این بحث بررسی می‌شود که تفاسیر ارائه شده از ملاصدرا، یک تفسیر ایده‌ال است یا در زمره تحمیل و تطبیق قرار می‌گیرد.

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی مبانی، روش ها و برداشت های تفسیری احمد مصطفی المراغی

نویسنده:

محمدعلی تجری، روح الله موحدی نیا

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

منهج و گرایش تفسیری تسنیم

نویسنده:

علی اسلامی، محمدرضا مصطفی‌پور

نوع منبع :

مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

روش شناسی تفسیر بیان السعاده

نویسنده:

حسن غلام زاده

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , روش تفسیری , گرایش تفسیری , مسایل جدید روش شناسی , روش شناسی , تفسیر بیان السعاده

چکیده :

تفسیر بیان السعاده نوشته ی یکی از اقطاب متأخره ی صوفیه،سلطان محمد گنابادی ملقب به سلطانعلیشاه است که در اوایل قرن چهاردهم، نگارش آن به پایان رسیده است. می توان گفت که این تفسیر نخستین تفسیر عرفانی شیعه است که در آن همه سور و آیات قرآن کریم تفسیر شده است. علاوه بر این، تأویلات تطبیقی آیات قرآن بر اصطلاحات و آموزه های صوفیانه در این تفسیر بسیار بر جسته است و در میان تفاسیر عرفانی شیعه یک پدیده ی نو ظهوری است. همچنین این تفسیر به لحاظ محتوای فلسفی و عرفانی و بکارگیری اصطلاحات صوفیانه و استناد به مطالب ذوقی صرف، در بسیاری موارد با ابهام قرین شده است به طوری که درک روشن برای خواننده به سادگی حاصل نمی شود. از سوی دیگر، دیدگاه های مبالغه آمیز مفسر در باب «ولایت» و دگراندیشی های وی در باب اعتقاد به تحریف قرآن، تعدد نزول آیات قرآن و نمادین دانستن قصص قرآن، بر مشکلات این تفسیر افزوده است.

مشخصات اثر

عنوان :

جریان شناسی گرایش تربیتی در تفاسیر قرآن

نویسنده:

ابوالفضل کاظمی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , جریان شناسی , گرایش تفسیری , تفاسیر , اصطلاحنامه علوم قرآنی , تفسیر تربیتی

چکیده :

نگرش‌های جدید به تفسیر قرآن باعث ایجاد گرایش‌های مختلفی در تفسیر شده است. از جمله‌ی این-گرایش‌ها، گرایش تربیتی است. در گرایش تربیتی مفسر با تکیه بر مبانیِ انتظار تربیت از قرآن، انسان ساز بودن برنامه‌ی تربیتی قرآن و بیان حوزه‌های مختلف تربیت در قرآن به شرح و بسط مسائل تربیتی می‌پردازد. از حوزه های تربیت که در علوم تربیتی نیز مطرح است می توان به پنج محور مهم اشاره نمود. تبیین تعریف تربیت و مبانی و اصول و اهداف تربیت؛ خانواده و نقش آن در تربیت؛ مسأله ی رشد و توجه به دوره های مختلف تربیت؛ ارتباط تعلیم با تربیت و نقش محیط در تربیت از جمله ی محورهای اساسی در حوزه ی تربیت می باشد. بررسی تفاسیر مختلف نشان می‌دهد که میزان توجه مفسّران به مسائل تربیتی یکسان نیست، به طوری که برخی از تفاسیر به طور ویژه و با یک رویکرد نسبتاً ثابت در ذیل آیات مختلف به شرح و بسط و توضیح مسائل تربیتی پرداخته‌اند که می‌توان آنها را جزء تفاسیر تربیتی برشمرد. تفاسیر پرتوی از قرآن، روشن و نور از اینگونه تفاسیرند. از طرفی برخی از تفاسیر جامع نیز به برخی از مسائل تربیتی کلّی همچون مبانی و اصول و اهداف و یا مسائل تربیتی را مورد نظر داشته‌اند که نمی‌توان از این تفاسیر با عنوان گرایش تربیتی یاد کرد، همان طور که نمی‌توان این میزان توجه به مسائل تربیتی را نادیده گرفت، لذا می‌توان از این-گونه تفاسیر با عنوان تفاسیر جامع با رویکرد تربیتی، یاد نمود. تفاسیر المیزان، نمونه و من وحی القرآن در این دسته جای می‌گیرند. علاوه بر این، تفاسیر دیگری نیز با عنوان تفاسیر تربیتی شهرت پیدا کرده‌اند، امّا در آنها صرفاً نکاتی تربیتی دیده می‌شود. زیرا اکثر این تفاسیر توجّه چندانی به مسائل تربیتی ندارند. علّت اصلی شهرت این تفاسیر به تربیتی را می‌توان در توجّه نکردن به معنای صحیح گرایش تربیتی و توجه نداشتن به مسائل آن پیگیری کرد. تفاسیر المنار، المراغی، الکاشف، من هدی القرآن، فی ظلال القرآن، احسن الحدیث، مخزن العرفان و... از این دسته‌اند.

مشخصات اثر

عنوان :

اصول گرایش فمینیستی در تفسیر قرآن کریم؛ معرفی و ارزیابی

نویسنده:

محمود کریمی بنادکوکی,محمدصادق هدایت زاده

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

گرایش تفسیری , تفسیر اجتماعی , تفسیر فمینیستی , برابری جنسیتی , اصطلاحنامه علوم قرآنی , تفسیر اجتماعی , فمنیسم اسلامی

چکیده :

تفسیر اجتماعی به عنوان یکی از گرایش های تفسیری در سده اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. یکی از زیرشاخه های این گرایش تفسیری که در چند دهه گذشته ظهور و بروز چشمگیری در جهان اسلام داشته، گرایش فمینیستی در تفسیر قرآن کریم است. در این مقاله، در گام نخست پس از معرفی اجمالی جریان فکری فمینیسم اسلامی در جهان اسلام، مهمترین اصول این گرایش تفسیری در مقابل تفاسیر سنتی یعنی پرهیز از تحمیل عقیده مردسالاری، آزادی عقل در فهم قرآن، اصل عدم تضاد میان بخشهای مختلف قرآن و اصول بنیادین آن مانند برابری جنسیتی و... بررسی می شود. در گام بعدی اصول پیش گفته مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته که از جمله آنها می توان به بی اساس بودن اتهام جهت گیری مردسالارانه به سنت تفسیری، لغزیدن در ورطه تفسیر به رأی، آرای افراطی زن سالارانه در تفسیر و... اشاره کرد.

مشخصات اثر

عنوان :

اصول گرایش فمینیستی در تفسیر قرآن کریم؛ معرفی و ارزیابی

نویسنده:

کریمی بنادکوکی محمود, هدایت زاده محمدصادق

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید