جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جابری، برای ریشه یابی علل عقب ماندگی دنیای عرب، گفتمان های دینی و اجزای معرفتی آن ها را بررسی و نقد و نقطه آغاز تعالی و انحطاط تمدن عربی اسلامی را، در عصر تدوین، جست وجو می کند؛ عصری که اندیشه های اسلامی با محوریت متن قرآنی، در قالب دستگاه های گوناگون معرفت اسلامی (معقولات دینی) در کنار نظام های معرفتی غیر اسلامی (نامعقول دینی)، شکل گرفتند. در نظر جابری، نظام های معرفتی درون زا، که بر بال معقولات دینی نشسته اند، محصول مجاهدت علمی جماعت اهل سنت اند و تشیع با گرایش های گوناگون خود دیگر نظام های غیر معقول را نمایندگی می کرده است. جابری همچنین، از منظر جغرافیایی، مغرب عربی را از مشرق عربی جدا می پنداشت. از این رو، بنیادهای خرد ناب اسلامی و فلسفی را در غرب دنیای عربی اسلامی می دانست و ریشه های فلسفه های التقاطی و نظام های نامعقول دینی را در ایران (مشرق عربی) درنظر می گرفت. در نظر او راه برون رفت از انحطاط، جدایی از معرفت ها و ایدئولوژی مشرق عربی و پیوستن به خرد ناب موجود در مغرب عربی قرون ششم تا هشتم، تحت زعامت ابن رشد، است. شاکله این نوشتار نقد اندیشه های فوق و نیز بررسی و نقد مواجهه او با گفتمان های موجود در جهان اسلام، هم سان پنداری امور ناهم سان، تاکید بر روش این همانی در نشان دادن اتحاد تشیع با گرایش های غیر دینی و التقاطی در جهان اسلام، بیرون نهادن تفکرات شیعی و ایرانی از گردونه گفتمان های اسلامی، و چشم پوشی از واقعیت های علمی و معرفتی در جهان اسلام است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 55 تا 74

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آتن و اورشلیم: خدا، انسان ها و طبیعت [کتاب انگلیسی]

نویسنده:

David Novak (دیوید نواک)

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

University of Toronto Press,

زبان :

انگلیسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عقل و نقل , رابطه فلسفه و کلام , عقل و دین , فلسفه و کلام , وحی و عقل

چکیده :

ترجمه ماشینی: رابطه فلسفه و کلام چیست؟ این پرسش همواره در تاریخ اندیشه غرب موضوع نگرانی بوده است. آتن و اورشلیم که توسط یکی از فیلسوفان برتر در زمینه‌های اخلاق یهودی و مسائل بین ادیان بین یهودیت و مسیحیت نوشته شده است، ادعا می‌کنند که فلسفه و الهیات از یکدیگر جدا نیستند. این کتاب بر اساس سخنرانی‌های گیفورد که دیوید نواک در سال 2017 در دانشگاه آبردین ایراد کرد، مشترکات و نگرانی‌های مشترکی را که بین فلسفه و الهیات در مورد مسائل متافیزیکی، معرفت‌شناختی و اخلاقی وجود دارد، بررسی می‌کند. کجا با هم فرق دارند و کجا یکسان؟ و چگونه می توانند با یکدیگر صحبت کنند؟

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

دیدگاه ابن تیمیه درباره عقل و وحی: بررسی کتاب «درء تعارض العقل و النقل» ابن تیمیه [کتاب انگلیسی]

نویسنده:

Carl Sharif El-Tobgui (کارل شریف التوبگی)

نوع منبع :

کتاب , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

Brill,

زبان :

انگلیسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عقل و نقل , رفع تعارض عقل و نقل , هماهنگی عقل و نقل , اصحاب حدیث (فرق کلامی) , حنابله (فرق کلامی) , عقل و دین , 8- اهل حدیث (فرق اسلامی) , سلفیه (فرق اسلامی) , وهابیت (فرق اسلامی) , تعارض‌ عقل‌ و نقل , عقل قطعی و نقل قطعی , نسبت میان عقل و نقل , وحی و عقل , کتاب درء تعارض العقل والنقل: ابن تیمیة , رد تعارض عقل صریح و نقل صحیح (ابن تیمیه)

چکیده :

ترجمه ماشینی: کارل شریف الطبقی در کتاب ابن تیمیه در باب عقل و وحی، اولین مطالعه جامعی را در مورد کتاب ده جلدی ابن تیمیه به نام درء تعارض العقل و النقل (رد تعارض عقل و وحی) ارائه می دهد. در پاسخ عظیم خود به فیلسوفان مسلمان و متکلمان عقل گرا، چندمعیت بزرگ حنبلی دعوت به اولویت دادن به عقل بر وحی را در مواردی که تعارض ادعا شده است، رد می کند و در عوض همان مفهوم عقلانیت را که مسلمانان کلاسیک از یونانیان به ارث برده بودند، زیر سوال می برد. در جای خود، او تلاش می‌کند تا «دلیل ناب» بازسازی‌شده‌ای را بیان کند که هم واقعاً جهانی باشد و هم با وحی معتبر هماهنگی کامل داشته باشد. مطالعه الطبقی بر اساس خوانش خط به خط کل درء تعارض، «فلسفه ابن تیمیه» را که از اصلاحات هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی و زبان‌شناختی چندوجهی‌ای که ابن تیمیه در این کار انجام می‌دهد بیرون می‌آید، به دقت روشن می‌کند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ابن میمون: تورات و کاوش فلسفی [کتاب انگلیسی]

نویسنده:

David Hartman , Shlomo Pines

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

انگلیسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عقل و نقل , رابطه دین و فلسفه , فلسفه یهودی , فلسفه و دین , پیوند عقل و نقل , فلسفه دینی یهود , 2- فلسفه قرون وسطی یهودی , فلسفه ابن میمون

چکیده :

ترجمه ماشینی: موسی میمونیدس، خاخام، محقق، پزشک و فیلسوف قرن دوازدهم، بیشتر به خاطر دو اثر بزرگ خود در مورد یهودیت شناخته می شود: میشنه تورات و راهنمای سرگشتگان. محققان اغلب آنها را دارای مخاطبان مختلف و پیام‌های متفاوت می‌دانستند که در کنار هم نشان‌دهنده دو سوی خود نویسنده است: میمونیدس هلاخیست، که بر تقوا از طریق اطاعت از قوانین یهود تمرکز داشت. و فیلسوف میمونید که از تقرب به خدا از طریق تأمل و شناخت طبیعت حمایت می کرد. دیوید هارتمن استدلال می کند که در حالی که بسیاری از محققان به یک جنبه از میمونید به طرد یا طرد دیگری می نگرند، راه درک واقعی او این است که هم پایبندی به قانون و هم پیگیری های فلسفی را دو جنبه اساسی یهودیت بدانیم. این نسخه بسط یافته حاوی پس‌نوشته‌ای جدید از هارتمن است که نور جدیدی بر استدلال او و در واقع یهودیت همانطور که میمونید آن را تفسیر کرده است، می‌تابد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

واکاوی مفهوم «دین» و«دینی» در نظریة علم دینی آیت‌الله جوادی آملی

نویسنده:

محمد علی اکبری، مرتضی واعظ جوادی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عقل و نقل , تعریف دین (مسائل جدید کلامی) , معرفت‌شناسی دینی (مسایل جدید کلامی) , مفهوم شناسی در نصوص دینی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

عبدالله جوادی آملی

چکیده :

پژوهش حاضر، پاسخی است به این پرسش که آیا دو مفهوم «دین» و «دینی» تفاوت دارند؟ ازآنجاکه روشن شدن نظریۀ علم دینی آیت‌الله جوادی آملی منوط به داشتن تصویری درست از مفاهیم پایه است و توجه نداشتن به این مفاهیم، سبب طرح بعضی از اشکالات شده است، سعی نویسنده تبیین برخی مفاهیم پایه در دیدگاه صاحب کتاب منزلت عقل در هندسۀ معرفت دینی است. هدف دیگر، پاسخ به نقدها در سایۀ آن مبانی است. نویسنده با مراجعه به کتاب‎‌ها و مقالات ایشان، با شیوه‎‌ای تحلیلی- استدلالی، بیان تازه‌ای از نظریۀ علم دینی حضرت استاد عرضه کرده است. باتوجه‌به تفاوت «دین» و «دینی»، به اشکالات پاسخ می‌دهیم و مفهوم «علم دینی» را از نگاه صاحب نظریه روشن‎‌تر می‎‌کنیم. مهم‎‌ترین نتایج عبارت‌اند از 1) حقیقت دین، معرفتی است از سنخ علم حضوری که پیامبر اکرم (صل الله علیه و آله) و معصومین (علیهم السلام) به آن دسترسی دارند؛ 2) معرفت دینی، مجموعه‎‌ای از دانش‎‌هاست که غیرمعصومین ازراه علم‎‌حصولی به‌دست می‎‌آورند؛ 3) معرفت دینی منحصر به فهم «نقل» نیست و معرفت‎‌های «عقلی»، حتی عقل تجربی، با تکیه بر جهان‌بینی الهی، معرفتی «دینی» است؛ 4) علم دینی، یعنی کشف «قول» یا «فعل» خداوند که به‌واسطۀ عقل یا نقل یا هردوست.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 5 تا 34

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

حقیقت و گستره حشر از منظر نقل و عقل

نویسنده:

محمد داود کریمی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عقل و نقل , بعث (افعال الهی) , معاد(کلام) , حشر , نشور , قیامت , حقیقت حشر , گستره‌ی حشر

چکیده :

از موضوعات بسیار مهم که زمینه را برای بهشت و جهنم و سایر موضوعات آخرت فراهم می‌سازد، مسئله‌ی حشر است. در باره‌ی حشر دو مطلب اساسی ذهن انسان متفکر را به خود مشغول می‌سازد: یکی چیستی حقیقت حشر است و دیگری اینکه چه موجوداتی در آخرت محشور می‌شوند. اصل مسئله‌ی حشر مورد پذیرش عقل سلیم است و ادله‌ی پرشمار عقلی و نقلی برای آن ارائه شده است اما باید اعتراف کرد که حقیقت و گستره‌ی آن از پیچیده‌ترین مسائل معرفتی به شمار می‌آید به نحوی که با وجود پژوهش‌های گسترده‌ی پژوهشگران، هنوز از مبهم‌ترین و چالش‌زاترین مباحث دینی، کلامی، فلسفی و تفسیری می‌باشد. یافته‌های پایان‌نامه‌ی حاضر با عنوان حقیقت و گستره‌ی حشر از منظر نقل و عقل، این است که هرچند در باب حقیقت حشر و اینکه جسمانی است یا روحانی و یا هر دو، میان دانشمندان گفتگو بسیار است ولی بر اساس آیات و روایات و رأی صواب، حشر، هم جسمانی و هم روحانی است؛ زیرا انسان موجودی دو ساحتی و مرکب از روح و بدن است. از این رو، خداوند در کلام خود، دو نوع پاداش و کیفر جسمانی و روحانی برای او، یادآور شده است. در عین حال، در باره‌ی کیفیت و ویژگی‌های جسم محشور در قیامت، چند دیدگاه وجود دارد که از آن میان، حشر جسمانی با بدن دنیوی عنصری و متناسب با نشئه‌ی اخروی، با ظواهر نقلی همخوانی بیشتر دارد و سایر دیدگاه‌ها با چالش اساسی ناسازگاری با ظواهر وحیانی مواجه است. شمول قلمرو حشر، نسبت به انسان‌ها و اجنه مورد تأکید فراوان قرآن کریم و روایات اسلامی و مستفاد از براهین عقلی است اما محشور شدن حیوانات، نباتات و جمادات و به طور کلی تحقق حشر همگانی، محل اختلاف است. با این وجود، تعدادی آیه و روایت بیانگر حشر آن‌ها بوده و از برخی استدلال‌های عقلی نیز چنین مطلبی استفاده می‌شود.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

هندسه معرفت دینی فخرالدین رازی

نویسنده:

ابراهیم نوری ، مرتضی عرفانی ، محمود صیدی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , عقل و دین , معرفت‌شناسی دینی (مسایل جدید کلامی) , هندسه معرفت دینی , عقل(قوه عاقله) , اندیشه های فخرالدین رازی , معرفت دینی

کلیدواژه‌های فرعی :

عرفان و عقل , عشق , عقل و نقل , جایگاه عقل در معرفت دینی , معرفت علمی , عقلانیت اعتقادات دینی , معرفت شناسی عقلی , مراتب معرفت(عرفان نظری) , معرفت شناسی عرفانی , نقل (معرفت شناسی) , منابع معرفت(اصطلاح وابسته) , نسبت میان عقل و نقل , معرفت عامیانه , عرفان و معرفت دینی , عرفان فخرالدین رازی , وحی و عقل ,

چکیده :

فخر رازی در اوایل حیات علمی خود سخت از نقش عقل در حوزه دین دفاع می‌کرد اما در دوران متأخر، بُرد عقل در حوزه الهیات را محدود دانسته و نقل و شهود را کارآمدترین ابزار می داند. او برهان، قرآن و عرفان و به‌تعبیری دینداری و خردورزی را با هم قابل جمع می‌بیند و به جایگاه برتر نقل و شهود اذعان می کند، فهم دین را به‌وسیله عقل لازم و یکی از مهم‌ترین کارکردهای عقل را فهم باورهای دینی و رفع تعارض و تناقض از مدعیات دینی می داند. تمام تعریف و تمجیدی که رازی از جایگاه خِرَد و خردورزی به‌عمل می آورد، به همین کارکرد عقل برمی‌گردد. در این پژوهش با روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی و انتقادی به ترسیم هندسه معرفت دینی رازی پرداخته و دیدگاه وی در باب جایگاه هر یک از اضلاع این شکل هندسی و چگونگی ترتّب آنها بر یکدیگر مورد بررسی قرار گرفته و به این نتیجه می‌رسد که هندسه معرفت دینی وی مثلثی است که اضلاع آن را قرآن، عرفان و برهان تشکیل می‌دهد. عقل نقش مقدماتی و مبنایی برای حصول معرفت متعالی قرآنی و عرفانی دارد و کنار نهادن آن در هیچ مرحله‌ای موجّه نیست.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 97 تا 121

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

روش شناسی کلامی شیخ مفید

نویسنده:

عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی، حسین صدیقی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

روش شناسی علم کلام , عقل و نقل , روش عقلی غیر فلسفی , مسایل جدید روش شناسی , روش عقلی , روش کلامی اعتدالی , روش جامع در علم کلام , درباره شیخ مفید

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏

چکیده :

در این نوشتار، به شیوه نگارش آثار کلامی شیخ مفید، میزان بهره مندی وی از نقل و عقل، رویکرد او در موارد تعارض عقل و نقل و شیوه مواجهه با آراء دیگران پرداخته شد و در پایان برای تعیین حدود دقیق این روش، آن را با سایر روش ها مقایسه کرده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2

تعداد رکورد ها : 20

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.