جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
جَهمِیّه (فرقه کلامی)
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
تعداد رکورد ها : 9
عنوان :
نقد و بررسی آرای کلامی جَهْمِیّان در کشف الاسرار و عُدَّة الابرار ابوالفضل رشیدالدّین میبدی
نویسنده:
مظاهر احمدتوبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
جَهمِیّه (فرقه کلامی)
,
جَهْمِیّه
,
کشف الاسرار و عده الابرار : رشید الدین میبدی (عظیمترین و قدیمیترین تفسیر عرفانی فارسی)
چکیده :
نقد آرای کلامی فِرَق اسلامی، یکی از مباحث مهم در برخی از تفاسیر قرآن است. بررسی این نقدها باعث روشن شدن هرچه بیشتر عقاید مفسّر می شود. یکی از تفاسیر بررسی شده دربارۀ آرای کلامی خوارج، مرجیان، معتزله و ... تفسیر عرفانی کشف الاسرار و عُدَّة الابرار اثر ابوالفضل رشیدالدّین میبدی است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی نگارش یافته و به علّت توجّه ویژۀ میبدی به جَهْمِیّان، آرای کلامی این فرقه، نقد و بررسی و دیدگاه میبدی در هر یک از موضوعات نقدشدۀ او، در این تفسیر ذکر شده است. یکی از مهم ترین بدعت های جَهْمِیّان، انکار صفات خدا و تأویل آنها است. آنها صفات خدا را برای جلوگیری از تشبیه او به مخلوقات و پاسبانی از تجرید او تأویل می کنند. به نظر میبدی، خدا دارای صفات است (نفی تعطیل)؛ ولی بنابر قاعدۀ «هم نامی اقتضای هم سانی نکند»، نباید همان معنای انسانی در آنها را بر خدا حمل کرد (نفی تشبیه). همچنین، آنها را نباید تأویل و معنای مَجازی کرد. به عقیدۀ میبدی، ظاهر آنها را باید به سَمْع قبول کرد، و باطن (حقیقت معنای) آنها را باید به تسلیم به حق سپرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 107 تا 120
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی آرای ریچارد مارتین درباره تجسیم
نویسنده:
حسن رضایی هفتادر، حسین رهنمایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
کلام شیعه
,
معتزله
,
تشبیه
,
تجسیم
,
01. خداشناسی (کلام)
,
17. فرق کلامی
,
صفات خدا
,
اصطلاحنامه تاریخ اسلام
,
ریچارد مارتین
,
تفسیر قرآن
,
اهل حدیث
,
13. علم کلام
کلیدواژههای فرعی :
کلام اسلامی ,
نظریه تعطیل ,
اشاعره ,
جَهمِیّه (فرقه کلامی) ,
ذات و صفات خدا ,
حدود عقل ,
صفات کمالی ,
فرقه حشویه ,
حدوث و قدم قرآن ,
نیابت ذات از صفات ,
فهم آیات قرآن ,
آیت الکرسی ,
اوصاف اخباری ,
اثبات بلاکیف ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
امام سجاد علیه السلام ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
چکیده :
شناخت دقیق آرای خاورشناسان درباره معارف اسلامی و نقد علمی دیدگاههای آنان برای ما مسلمانان ضرورتی انکارناپذیر است. به همین منظور راقمان این سطور در مقاله حاضر تلاش کردهاند تا به بررسی آرای مارتین درباره تجسیم بپردازند. روش تحقیق در این پژوهش مطالعه کتابخانهای و رویکرد آن تحلیلی- انتقادی است. این بدان معنا نیست که از روشهای توصیفی استفاده نشده است. اگرچه بررسی دیدگاههای مارتین در خصوص تجسیم مرکز توجه و تحلیل بوده، جهت تکمیل این تحقیق، در مواقع مورد نیاز از نظرهای عالمان مسلمان استفاده شده است. به نظر مارتین اعتقاد به جسمانیت خدا در بعضی فرقههای اسلامی، از برداشتهای ظاهری از توصیفهای قرآنی مبنی بر جسم داشتن خداوند ناشی شده است. وی سابقه طرح بحث در مورد صفات الهی را در خلال ربع دوم قرن دوم هجری میداند. بررسی آرای مارتین درباره تجسیم، گویای تتبع بسیار وی در منابع اسلامی است، اما اشتباههای غیر قابل اغماضی که از او سر زده نشان میدهد که وی به همه منابع معتبر اسلامی مربوط به تجسیم به ویژه منابع شیعی دسترسی یا اشراف نداشته است. مارتین به دلیل مراجعه یکسویه به منابع اهل سنت از پرداختن به نظرات مکتب اهل بیت در خصوص تجسیم غافل شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 137 تا 156
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی
نویسنده:
رضا برنجکار
نوع منبع :
کتاب , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه قائمیه
متن
وضعیت نشر :
قم: کتاب طه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مکاتب
,
فرق شیعه
,
13. علم کلام
,
مذاهب اسلامی
,
فرق اسلامی (فرق)
,
فرق الشیعة (نوبختی)
,
توحید صدوق
,
کتب فرق و مذاهب
,
بحار الانوار: علامه مجلسی
,
01- کافی : شیخ کلینی
,
مقالات الاسلامیین: ابوالحسن اشعری
,
تاریخ طبری
,
الکامل فی التاریخ
,
الطبقات الکبری (طبقات ابن سعد)
,
اوائل المقالات: شیخ مفید
,
الغدیر: علامه امینی
,
عیون اخبار الرضا: شیخ صدوق
,
التوحید: ابومنصور ماتریدی
کلیدواژههای فرعی :
امامیه ,
جَهمِیّه (فرقه کلامی) ,
قدریه ,
اهل سنت (مذاهب کلامی) ,
جبریه (مذاهب کلامی) ,
خوارج (مذاهب کلامی) ,
شیعه (اعم، مذاهب کلامی) ,
مرجئه (فرق کلامی) ,
بابیه (فرق کلامی) ,
اشاعره (اهل سنت) ,
ماتریدیه (اهل سنت) ,
معتزله (اهل سنت) ,
زیدیه ,
واقفه ((زیدیه )، شیعه) ,
اسماعیلیه ( جعفری ) ,
شیخیه ,
13. علم کلام ,
2. فرق sects ,
فرق اسلامی (فرق) ,
بابیت (فرق اسلامی) ,
بهائیت (فرق اسلامی) ,
وهابیت (فرق اسلامی) ,
شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) ,
عقاید و آراء ,
وهابیت (فرق کلامی) ,
شابک (isbn):
964-7019-07-6
چکیده :
کتاب آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی به منظور معرفی آن دسته از فرقه ها و مذاهب اسلامی تد.وین شده استکه در فرهنگ اسلامی نقش برجسته داشته اندو هم اینک پیروانی نیز دارند.در این کتاب پیش از معرفی مذاهب اسلامی،نخست کلیاتی همچون تعریف،موضوع،فایده و روش علم فرق و مذاهب ارائه شده است.در بحث از هر فرقه نیز ابتدا از تاریخچه پیدایش و بنیان گذاران آن سخن رفته و پس از آن،اصول اعتقادی و آرای آن فرقه،در پاره ای موارد،انشعابات و شخصیت های برجسته های آن ،بیان شده است.این کتاب سال ها در مراکز حوزوی و دانشگاهی متن درسی دوره های مرتبط با فرق و مذاهب اسلامی بوده است.تسلط نویسنده بر موضوعات مورد بحث،نگاه منصفانه به تمامی فرق بررسی علمی و مستند و به دور از سوگیری و نیز حجم مناسب کتاب و قلم شیوا و روان از جمله مزایای این کتاب است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی و نقد ایمان در نگاه مرجئه
نویسنده:
محمدرضا حسینی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تشیع
,
ایمان
,
عمل صالح
,
17. فرق کلامی
,
مرجئه (فرق کلامی)
,
اسلام و عمل
کلیدواژههای فرعی :
جَهمِیّه (فرقه کلامی) ,
معیار ایمان ,
مقومات ایمان ,
فرقه ثوبانیه ,
فرقه غیلانیه ,
درجات ایمان ,
علت شکل گیری مرجئه ,
سیاسی بودن مرجئه ,
انشعابات مرجئه ,
مریسیه ,
صالحیه ,
زیادت و نقصان در ایمان ,
لعن مرجئه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
در این مقاله بر آنیم که به بررسی ایمان از دیدگاه مرجئه که مهم ترین ممیزه این فرقه از سایر فرقه ها و نیز از مباحث محوری و نقطۀ مشترک شعب مرجئه به شمار می رود با استفاده از آیات قرآن و روایات ائمۀ معصومین(ع) بپردازیم. بی تردید مرجئه در برابر خوارج شکل گرفتند و بر این باور بودند که نباید هرگز دربارۀ عثمان و علی (ع) قضاوت کرد! بلکه بایدکار آنان را به خدا وانهاد. آنها معتقد بودند که نام خود را از الفاظ آیات شریفه گرفته اند. عقاید مرجئه در باب ایمان عبارتند از: 1. مؤمن بودن تنها اعتراف به شهادتین است؛ 2. تفکیک میان اسلام و ایمان مفهومی ندارد؛ 3. انجام دادن گناهان کبیره در ایمان تأثیری ندارد؛ 4. میان ایمان و عمل هیچ گونه ارتباطی وجود ندارد و حتی کارهای ناشایست انسان تأثیری بر ایمان او نمی گذارد. آنها با این افکار، جریان فکری جامعه را تحت تأثیر خود قرار دادند و از مسیر نقشۀ راهی که پیامبر اسلام (ص) برای سعادت دنیا و آخرت بشریت ترسیم فرموده بودند، به انحراف کشاندند. در این مقاله عقاید جریان فکری مزبور نقد و بررسی می شود و اثبات خواهد شد که امامیه بر این باور است که: ایمان اقرار زبانی و یقین قلبی است و در رتبۀ بعد از اسلام قرار دارد. گناهان کبیره در ایمان انسان تأثیر مستقیم دارد و روابط میان ایمان و عمل انکار ناپذیرند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 665 تا 690
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مسائل و الرسائل المرویة عن الإمام أحمد بن حنبل فی العقیدة
نویسنده:
احمد بن محمد ابن حنبل
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
وضعیت نشر :
مکه : دار الطیبه,
کلیدواژههای اصلی :
ایمان
,
جَهمِیّه (فرقه کلامی)
,
مسائل کلامی
,
مسائل فقهی
,
مسائل اعتقادی
,
17. فرق کلامی
,
خوارج (مذاهب کلامی)
,
معاد(کلام)
,
معتزله (اهل سنت)
,
فرق و مذاهب (ادیان و فرق و مذاهب)
,
مسائل اخلاقی
,
حنفیه
,
احادیث و روایات
,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
چکیده :
این کتاب در زمینه پاسخ ابن حنبل، پیشوای مذهب کلامی اهل حدیث و مذهب فقهی حنبلی، به پرسشهای فقهی، اعنقادی کلامی شاگردانش می باشد. کتاب مذکور، دارای وجوه کلامی و فقهی بوده و در دو جلد به چاپ رسیده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اختیار انسان از منظر قرآن و فیلسوفان
نویسنده:
جعفر انوارى
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
جبر
,
قضا
,
انسان شناسی
,
اختیار انسان
,
قوانین کلی الهی
,
جبر و اختیار(کلام)
,
اختیار انسان
,
علم پیشین الهی
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
جبر و اختیار در قرآن
کلیدواژههای فرعی :
معتزله ,
اشاعره ,
نظریه امر بین امرین ,
جَهمِیّه (فرقه کلامی) ,
قدریه ,
نظریه تفویض ,
کسب ,
نظام عمومی علیت ,
اولویت ,
اصل علیت ,
علم فعلی ,
اراده طولی ,
وجود ربطی انسان ,
جنبه سیاسی جبر و اختیار ,
اراده طولی ,
مساوقت وجود و ضرورت ,
محدودیت علم خداوند ,
توحید افعالى ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
چکیده :
موضوع جبر و اختیار انسان یکى از مهم ترین موضوعات در قلمرو تفسیر و فلسفه به شمار مى رود که در گذر تاریخ، همچنان مورد پژوهش اندیشمندان بوده است. برخى از آنان انسان را موجودى مجبور پنداشته اند، ولى جمهور آنان بر دیدگاه اختیار انسان پافشارى دارند. آیات قرآن نیز به دو دسته تقسیم مى پذیرند: دسته اى جبرنمایند و دسته اى دیگر به گونه اى روشن اختیار را ثابت مى کنند. فیلسوفان براى اثبات دیدگاه اختیار، از ادله عدالت و حکمت الهى بهره گرفته اند. در این میان دیدگاه اختیار با چالش هایى روبه رو شده که بارزترین آنها مسائل مربوط به قضا و قدر و علم پیشین الهى به افعال اختیارى انسان است که برخى در برابر آنها با اظهار عجز از پاسخ و پذیرش ایراد، دیدگاه جبر را برگزیده اند. از سوى دیگر در گفتار مفسران و فیلسوفان پرشمارى نیز این موضوعات به گونه اى صحیح تبیین یافته و سخن مخالفان در بوته نقد نهاده شده است. بدین ترتیب پایه هاى دیدگاه اختیار انسان استوار مانده و هرگونه غبار ایراد و اشکال از چهره این دیدگاه برطرف شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 143 تا 170
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی علل و ریشه های ظاهرگرایی در فهم قرآن
نویسنده:
یداله چوپانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کرمان: دانشگاه شهید باهنر,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ظاهرگرایی
,
فرق ظاهر گرا
,
ماتریدیه (اهل سنت)
,
مجسمه (مشبهه صفاتیه)
,
وحی
,
قرآن
,
تفسیر قرآن
,
عقل و دین
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
تفسیر قرآن
کلیدواژههای فرعی :
مجسمه ,
معتزله ,
کرامیه ,
اشاعره ,
جَهمِیّه (فرقه کلامی) ,
تشبیه ,
اخباریون ,
تفسیر به رأی ,
اجماع ,
اصحاب جمل ,
بطن قرآن ,
حنبلیان ,
عقل و نقل ,
درایت حدیث ,
ماتریدیه ,
وهابیت ,
اهل حدیث ,
اجماع ,
شاپا (issn):
0
چکیده :
ما انسان ها همواره متأثر از فراورده های دانش و فرهنگ نو و کهنه خویش هستیم و رهایی کامل از آن ها به نُدرت اتفاق می افتد؛ اما این تأثُّر ذهنی نباید در فهم آیات قرآن و روایات تأثیرگذارد و خلوصِ آن را مشوَّب سازد. فهم خالص و بی شائبه از متون دینی به ویژه قرآن، ممکن، اما مشکل است و پاک سازی ذهن از فرض های آغازین و انگاره های پیشین، شرط لازم برای دست یابی به چنین فهم خالص است؛ لیکن پس از غروب مِهر نَبَوی، از سوی برخی فرقه ها و نحله ها، علاوه بر بروز اختلافات سیاسی- اجتماعی، برداشت های دینی نیز دستخوش اختلاف و گسستگی شد. تفسیرهـای مختلف از دین و کتاب الهـی شکل گرفت و تفکّـرات گوناگون و گاه متّضادّ از میان جامعـه اسلامـی سر برآورد. یکـی از این جریان های فکری، ظاهرگرایی و عقل گریزی و بستن باب اجتهاد در رویارویی با قرآن است؛ البته مُراد این مقاله، پرداختن به فرقه های ظاهرگرای « اهل سنّت» است که بیشتر از هر نحله دیگر به این دست از عقاید، پای فشرده اند. نگارنده این نوشتار، برآن است تا با روش توصیفی - تحلیلی، ضمن پرداختن به علل شکل دهندة این گرایش عقیدتی، ریشه های این پدیده ناسالم فکری را بیان کند و به قدر امکان مورد نقد و بررسی قرار دهد. نتیجه ای که از این تحقیق حاصل شده آن است که صِرف توجه به ظواهر آیات قرآن که این نحله بدان تمسّک جُستند، مُکفی درک و یافتن مدلول ها و مقاصد آیات قرآن نبوده؛ بلکه مدخلیت عقل با تکیه بر تفسیر معصومین ( علیهم السلام ) در راستای فهمِ صحیحِ قرآن امری محتوم است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 53 تا 87
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فخر رازی بر سر دو راهی جبر و اختیار
نویسنده:
احمد بهشتی، علیرضا فارسی نژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فخر رازی
,
جبر و اختیار
,
افعال الهی
,
17. فرق کلامی
,
جبر و اختیار(کلام)
,
امامت
,
وحی
,
شخصیت ها
کلیدواژههای فرعی :
قضا و قدر ,
معتزله ,
ائمه اطهار (ع) ,
امامیه ,
اشاعره ,
نظریه امر بین امرین ,
نظریه کسب ,
جَهمِیّه (فرقه کلامی) ,
جبر محض ,
قدریه ,
اختیارگروی محض ,
جبرگروی محض ,
عمومیت قضا و قدر الهی ,
انسان مضطر ,
پذیرش جبر مجامع ,
انسان مختار ,
نظریه تفویض ,
مالکیت مطلقه الهی ,
قیومیت خداوند ,
جبر مقابل ,
فعال ما یشاء ,
جبر مجامع ,
کتاب مفاتیح الغیب (ملاصدرا) ,
کتاب تفسیر کبیر ,
کتاب المطالب العالیه ,
قرآن ,
امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع) ,
پیامبر ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
محمد بن یعقوب کلینی
,
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
مساله ی جبر و اختیار یکی از مسایل مهم در حوزه ی افعال الاهی است که همواره ذهن انسان ها را از ابتدای تاریخ تاکنون به خود مشغول داشته است. در این میان، جهمیه را طرف داران جبر محض، اشاعره را طرف داران جبر محض در یک مرحله و طرف دار کسب در مرحله ی دیگر، معتزله و قدریه را طرف داران اختیار محض و امامیه را طرف داران امر بین الامرین یاد کرده اند. بر این اساس، فخر رازی نیز به منزله ی یکی از برجسته ترین متکلمان اشعری، جبرگرا دانسته شده است. نگارنده در این مقاله، با جست وجوی کامل در آثار فخر رازی، موضع وی در قبال نظریات فوق را به دست آورده و نشان داده است که فخر رازی نه یک جبرگرای محض است و نه یک اختیارگرای محض، بلکه ضمن قادر و مختار دانستن انسان از یک طرف، و قول به عمومیت قضا و قدر الاهی از طرف دیگر، سعی کرده است تا میان این دو قول جمع نماید، ولی با وجود آن که همواره در جست وجوی راهی میان جبر و اختیار بوده و برای فرار از جبر و توجیه اختیار و مسوولیت انسان، همانند سایر اشاعره، به نظریه ی کسب گراییده، چون آن را ناتمام یافته، به نظریه ی امر بین الامرین روی آورده است. البته در تبیین این نظریه نیز توفیقی نیافته و آن را طوری تبیین نموده که به جبر منجر شده است. بنابراین به رغم اعتراف به اختیار انسان، بر سر دو راهی تردید میان جبر و اختیار باقی مانده، ضمن معرفی انسان به منزله ی مضطری در صورت مختار، قائل به غموض و پیچیدگی مساله شده و افراد را از خوض در این مسایل غامض بر حذر داشته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 19 تا 48
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جریان شناسی فکری امامیه در خراسان و ماوراء النهر (از آستانه غیبت صغری تا عصر شیخ صدوق)
نویسنده:
محمدتقی سبحانی، اکبر تنیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: انجمن اسلامی کلام حوزه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
جایگاه کلام در ماوراء النهر
,
جریان حدیث گرا
,
اعتزال گرایان امامی
,
17. فرق کلامی
,
شخصیت ها
,
13. علم کلام
کلیدواژههای فرعی :
تشیع ,
معتزله ,
جَهمِیّه (فرقه کلامی) ,
الخلود فی الجنة و النار ,
وعد و وعید ,
اجتهاد گرایی ,
اعتزال بصری ,
اعتزال بغدادی ,
غیبت صغری ,
روابط خراسانیان با شیخ صدوق ,
معروفان جلیلان ,
فقهای یونسی ,
قدیمین ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
شاپا (issn):
0
چکیده :
پس از افول مدرسه فکری کوفه در اواخر قرن دوم، میراث علمی این مدرسه به دیگر نقاط امامی نشین انتقال یافت که منطقه مهم خراسان و ماوراءالنهر، یکی از آن مناطق است. در مطالعات معاصر، به طور جامع و مستقل به جریانهای فکری این منطقه پرداخته نشده است.در نوشتار پیشرو سعی شده است جریانهای حاضر در خراسان و ماوراءالنهر در بازه زمانی غیبت صغرا تا عصر شیخ صدوق، شناسایی و تا حد امکان ارتباط آنها با محیط علمی کوفه پیگیری شود. این پژوهش نشان می دهد، برخی از نحله های فکری موجود در خراسان و ماوراءالنهر، مانند جریان کلامی و فقهی هشام بن حکم و یونس بن عبدالرحمن و جریان حدیث محور و نیز جریان متهمان به غلو، ریشه در مدرسه کوفه دارند و این گروهها پس از مدتی، از خراسان به مناطق دیگری چون عراق و قم ورود پیدا کردند؛ البته برخی از جریان ها،مانند امامیان اعتزالگرا در این برهه، جریانی نوظهور در خراسان به شمار می آیند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 79 تا 105
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
تعداد رکورد ها : 9
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید