جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تجربه دینی یکی از موضوعاتی است که در کلام جدید و فلسفه دین و در فضای دین‌پژوهی جدید رشد پیدا کرده است. تجربه دینی در حیات مؤمنانه نقش ویژه‌ای دارد و گستره وسیعی را در بر می‌گیرد که شامل دعا، مناجات، استجابت دعا، شهودهای روحانی و ... می‌شود. تجربه عرفانی نیز که نسبت نزدیکی با تجربه دینی دارد، به زندگی اهل عرفان معنا می‌بخشد. در این تجربه شخص عارف به وحدت با حقیقت غایی می‌رسد و به مقامی دست پیدا می‌کند که وصف‌ناپذیر است. این وحدت مهم‌ترین عامل انفکاک میان تجربه دینی و تجربه عرفانی است. تجربه دینی متفاوت از تجربه عرفانی است و لزوماً هر تجربه دینی، تجربه عرفانی نیست. اما از آنجایی که هر دو از سنخ تجربه هستند در این مقاله به مقایسه هر دو پرداخته شده است. وحی نیز نوعی تجربه مخصوص پیامبر است که ویژگی‌هایی دارد که در دو نوع تجربه دیگر یافت نمی‌شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 37 تا 58

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

دین و اخلاق در جامعه گرایی دورکیم و نقد آن

نویسنده:

مسلم محمدی

نوع منبع :

مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اخلاق دینی , امیل دورکیم , فلسفه اخلاق (اِتیک) , دین , اخلاق , اخلاق دینی , علم اخلاق , جامعه شناسی دین , فلسفه اخلاق (عام) , جامعه‌شناسی‌ دین , جامعه شناسی اخلاق

کلیدواژه‌های فرعی :

کمال انسان , اجتماع , اجتماعی بودن انسان , امر قدسی , جبر اجتماعی , نسبیت اخلاقی , آرمان اخلاقی , مصالح اجتماعی انسان , جبر اجتماعی , کمال انسان , نسبی‌گرایی , میثاق اجتماعی (قرارداد اجتماعی) , امر اجتماعی , دین و جامعه , کثرت گرایی دینی , نسبیت اخلاق , دین و جامعه , نسبیت معرفت , حسن و قبح اخلاقی , پلورالیسم‌ دینی , خرد‌ جمعی , مکتب جامعه گرایی , انفعال انسان , تصمیم پذیری انسان , سمبل جامعه , دست ساز بودن دین , گزاره های متافیزیکی , پلورالیسم اخلاقی , پارادوکس جامعه گرایی , نفی جامعه گرایی , جامعه برتر از اخلاق , جامعه برتر از دین , صور بنیانی حیات دینی , آرمان اجتماعی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری , محمدتقی مصباح یزدی , علامه جعفری: محمدتقی جعفری

شاپا (issn):

2251-6123

چکیده :

امیل دورکیم جامعه شناس نامدار فرانسوی با بنیان گذاری مکتب جامعه گرایی، دین و اخلاق را در پرتو جامعه، ترجمه و توجیه نموده است. او افراد را موجوداتی صرفا منفعل و تصمیم پذیر و بدون برخورداری از هویت و شخصیت ذاتی می انگارد که در صورت هم بسته شدن با یک گروه و حزب، صورت و کمال انسانی به خود می گیرند. هم چنین دین نماد و سمبل جامعه است و تنها از آن رو که سبب اجتماع مردم در برخی عقاید و مناسک مشترک است اعتبار می یابد، تا بدان جا که در فرجام، دین مخلوق و دست ساز جامعه می گردد. در مجموع، گزاره های بنیادین و متافیزیک اعتبار و شخصیت نمی یابند جز در گرو خواست و خرد جمعی. در این پژوهش اثبات خواهد شد که تن دادن به خواست و اراده جمعی و ترجمه های گوناگون و گاه متناقض جوامع، به نسبیت گرایی و پلورالیسم دینی و اخلاقی می انجامد و در نتیجه، هیچ گزاره ارزشی و اعتقادی را نمی توان برخوردار از ثبات، عینیت و حسن یا قبح راستین دانست و ارزش آن ها در حد یک قرارداد اجتماعی تنزل می یابد. علاوه این که، عدم هم گرایی دورکیم با اکثریت جامعه، به پارادوکس و خودستیزی و در نهایت، به نفی جامعه گرایی خواهد انجامید.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 1 تا 20

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رویکرد پدیدارشناسانه سید حیدرآملی و رودلف اتو به «امر قدسی»

نویسنده:

فاطمه فرضعلی, مرتضی حسینی شاهرودی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

توحید , ظهورشناسی , ظهور , دین , امر قدسی

کلیدواژه‌های فرعی :

حقیقت دین , پدیدارشناسی دین , تفکیک سوژه ابژه , تجلی حق تعالی در عالم , الهیات سلبی , قداست , احساس وابستگی مطلق , تحویل نگری , وحی , شهود مستقیم ذات , صور دینی , دایره امور مقدس , ارزش قدسی طبیعت , توصیف شهود , تقدس حقیقت , تقدس عالم هستی , پژوهش برون دینی , تثلیثی بودن ظهورات هستی , توحید اهل شریعت , توحید اهل حقیقت , حقیقت مطلق بالذات , حقیقت مقید بالذات , حقیقت احدیت جمع وجود , نبوت مسیح , پیشینی بودن امر قدسی , ذاتی بودن گرایش دینی , عنصر فرا عقلانی دین , نومن دین , علم ک‍لام‌ ,

چکیده :

آن چه پدیده دین را از سایر پدیده ها متمایز می سازد قداست آن است. موضوع اصلی این نوشتار بررسی رویکرد پدیدارشناسانه دو اندیشمند دین شناس خداباور مسلمان و مسیحی، یعنی سید حیدرآملی و رودلف اتو (1937-1869 ) به « امر قدسی » است. برای رسیدن به نقاط اشتراک و امتیاز آن ها، ابتدا به تبیین فرآیند پدیدارشناسی و اقسام نگرش پدیدارشناسانه، به ویژه نگرش عاطفی و عقلانی به پدیده قدسی، پرداخته ایم. دیدگاه ها و انتقادهای صاحب نظران بررسی شده و در انتها، تفاوت ها و شباهت های رهیافت ارائه گردیده است. در این تطابق، «امرقدسی » پدیدار شناسانه آن دو درباره « خودآشکار » روشن می شود که هر دو با تحویل گرایی مخالف اند و امر قدسی را می دانند، ولی بر خلاف نگرش صرفا عاطفه گرایانه اتو ، سید حیدر هر دو نگرش را به گونه ای کامل تر و بدون تعصب دینی، ارائه «امر قدسی » عقلانی و عاطفی به داده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 49 تا 80

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رابطه انسان شناسی و خداشناسی در حکمت خالده با محوریت آرای شوان و سید حسین نصر

نویسنده:

زهرا طالبی، مهدی امامی جمعه

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

انسان , حکمت خالده , خداوند , 03. انسان شناسی Human nature , علم نفس

کلیدواژه‌های فرعی :

عقل شهودی , خودشناسی روحانی , دعا , امر قدسی , خلق انسان بر صورت خداوند , شناخت امر مطلق , سنت گرایان , تجربه زمان , تجربه سرمدیت , معرفت حقیقت , افسون زدایی , انسان سنتی , معرفت تحقق یافته , فضایل معنوی , موانع رویت حقیقت , عشق به خداوند , نیایش قلبی , نسبت خودشناسی و خداشناسی , مراتب خودآگاهی , خود مطلق , روح الهی , مابعد الطبیعه سنتی , رابطه عقل و وحی , مدرنیته (تجدد) ,

چکیده :

در قلب تمام سنتها، حکمت خالده وجود دارد که شامل مبانی مابعدالطبیعی، انسان شناسی، اخلاق و خداشناسی است. راههای مختلف وصول به ذات قدسی خداوند از خودشناسی شروع می شود؛ چنانکه حدیث «من عرف نفسه فقد عرف ربه» شاهدی بر این مدعاست. در این مسئله بین شوان (تکمیل کننده سنت گرایی) و نصر (شارح آثار او) دو اختلاف اساسی وجود دارد؛ از یک سو نصر تأکید می کند که هرکس خود را شناخت، پروردگار خود را می شناسد؛ اما در اندیشه شوان هرچند وجود ناب و حقیقی پدیدارها و از جمله حقیقت انسان، خداوند را نیز به ظهور می رساند، اما این خداشناسی است که مبنا قرار می گیرد و انسان را در درجه دوم اهمیت قرار می دهد. با همه این توصیفات، اختلاف میان شوان و نصر جدی است و شاید نتوان به آسانی آن را رفع کرد. از سوی دیگر شوان اساساً به مسئله «ولایت» - چنانکه نصر قائل است - اعتقادی ندارد، اما به الهام افراد قدیس (علاوه بر پیامبران) قائل است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 69 تا 91

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحویلی‌نگری در تعریف دین، از دیدگاه دین پژوهان معاصر غرب (مطالعه ی پنج نظریه پرداز مؤثر)

نویسنده:

احد فرامرز قراملکی، سعیده سیاری

نوع منبع :

مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تحویلی نگری , تعریف دین , تعریف دین (مسائل جدید کلامی) , فلسفه دین , روش فرارشته ای

کلیدواژه‌های فرعی :

روان شناسی تجربه دینی , تجربه امر قدسی , پدیدارشناسی دین , امر قدسی , دیدگاه گرایی , امر قدسی و اتو , امر دنیوی و الیاده , تیلیخ و امر غایی , تجارب عرفانی (تجربه عرفانی) , پدیدار شناسی دین , برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی) , کثرت گرایی دینی , معرفت شناسی تجربه عرفانی , نظریه شباهت خانوادگی , پدیدارشناسی توصیفی , پلورالیسم‌ دینی , عمل دینی , تحلیل شهودی , پدیدارشناسی تجربه دینی , ناعقلانیت تجربه عرفانی , دین واحد , مغالطه کنه و وجه , احساس صادقانه دینی , مدل شباهت خانوادگی ,

شاپا (issn):

2251-6123

چکیده :

به طور کلی، هیچ گستره ای از اندیشه، از دام تحویلی نگری مصون نمانده است. مطالعات دین نیز از این امر مستثنی نیست. این مقاله می کوشد این معضل را در حوزه تعریف دین بررسی نماید. برای تبیین و توضیح این مطلب، تعاریف دین شناسان و اندیشمندانی مورد بررسی قرار می گیرد که در چارچوب مکتب های گوناگونی اندیشیده اند. رودلف اتو که از طریق تحلیل شهودی، پدیدارشناختی و روان شناختی تجارب دین، امر مقدس را تعریف می کند در جنبه های ناعقلانی تجارب عرفانی دچار افراط می شود و نمی تواند تعریفی فراگیر و شایسته پیچیدگی های دین ارایه دهد. الیاده مفهوم امر قدسی را بسط می دهد و امر قدسی را مقابل امر دنیوی قرار می دهد، اما او نیز نمی تواند تعریفی منسجم و همگون ارایه دهد. جان هیک به این نتیجه می رسد که یافتن تعریف مشترک، که همه ادیان را دربرگیرد، ممکن نیست و بنابراین به جای دین واحد، از ادیان سخن می گوید و ویژگی های شایع ادیان را برمی شمارد. ویتگنشتاین دین را نهادی نظام مند نمی داند و به جای دین، از عمل دینی سخن می گوید و دین را به عمل تحویل می دهد و خصایص عمل دینی را برمی شمارد. تعریف پل تیلیخ از دین، انعکاس دو معنا از آن است: دین در معنای عام، امری غایی و در معنای خاص، وجهی از روح بشر است. با فرادیدگاه می توان از تحویلی نگری تا حدی مصون ماند. این امر از طریق رهیافت میان رشته ای فراهم می شود. فرادیدگاه و رهیافت میان رشته ای ادعای کمال ندارند، اما می توانند به کامل شدن گام به گام تعاریف دین از طریق یک فرآیند سیستمیک و پویا کمک کنند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 1 تا 22

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحویلی نگری در تعریف دین، از دیدگاه دین پژوهان معاصر غرب (مطالعه پنج نظریه پرداز مؤثر)

نویسنده:

احد فرامرز قراملکی، سعیده سیاری

نوع منبع :

مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تعریف دین (مسائل جدید کلامی) , فلسفه دین , دین پژوهی , تحویلی نگری دین

کلیدواژه‌های فرعی :

خشیت , امر قدسی , تقلیل گرایی , امر دنیوی و الیاده , تیلیخ و امر غایی , الهیات(کلام جدید) , برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی) , کثرت گرایی دینی , نمادگرایی دینی , تحلیل شهودی , رویکرد فرا رشته ای تعریف دین , ابزارانگاری تعریف دین , دین شناسی تجربی , پدیدار دینی , تروادابودیسم ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

شاپا (issn):

6123 2251

چکیده :

به طور کلی، هیچ گستره ای از اندیشه، از دام تحویلی نگری مصون نمانده است. مطالعات دین نیز از این امر مستثنی نیست. این مقاله می کوشد این معضل را در حوزه تعریف دین بررسی نماید. برای تبیین و توضیح این مطلب، تعاریف دین شناسان و اندیشمندانی مورد بررسی قرار می گیرد که در چارچوب مکتب های گوناگونی اندیشیده اند. رودلف اتو که از طریق تحلیل شهودی، پدیدارشناختی و روان شناختی تجارب دین، امر مقدس را تعریف می کند در جنبه های ناعقلانی تجارب عرفانی دچار افراط می شود و نمی تواند تعریفی فراگیر و شایسته از پیچیدگی های دین ارایه دهد. الیاده مفهوم امر قدسی را بسط می دهد و امر قدسی را مقابل امر دنیوی قرار می دهد، اما او نیز نمی تواند تعریفی منسجم و همگون ارایه دهد. جان هیک به این نتیجه می رسد که یافتن تعریف مشترک، که همه ادیان را دربرگیرد، ممکن نیست و بنابراین به جای دین واحد، از ادیان سخن می گوید و ویژگی های شایع ادیان را برمی شمارد. ویتگنشتاین دین را نهادی نظام مند نمی داند و به جای دین، از عمل دینی سخن می گوید و دین را به عمل تحویل می دهد و خصایص عمل دینی را برمی شمارد. تعریف پل تیلیخ از دین، انعکاس دو معنا از آن است: دین در معنای عام، امری غایی و در معنای خاص، وجهی از روح بشر است. با فرادیدگاه می توان از تحویلی نگری تا حدی مصون ماند. این امر از طریق رهیافت میان رشته ای فراهم می شود. فرادیدگاه و رهیافت میان رشته ای ادعای کمال ندارند، اما می توانند به کامل شدن گام به گام تعاریف دین از طریق یک فرآیند سیستمیک و پویا کمک کنند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 1 تا 22

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

استحاله و تغییر هستی‌شناختی در آیین‌های گذار

نویسنده:

فاطمه بیات فرد، فاطمه لاجوردی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: واحد علوم و تحقیات دانشگاه آزاد اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

استحاله , آیین (مراسم) , آیین های گذار , تغییر هستی شناختی

کلیدواژه‌های فرعی :

ارزش های دینی , امر قدسی , بلوغ , اسطوره , مرگ آیینی , ‌ مرگ آیینی , ارزش های فرهنگی , جامعه صنعتی , تولد و مرگ , مرگ و حیات نمادین , راز آمیزی , ساختار آیین , کارکرد آیین , آیین گرایی اسطوره ای , ضرورت آیین , آیین بلوغ , رقص آیینی , ازدواج آیینی , وصلت آسمان و زمین , اعمال آیینی , پاک کننده های آیینی , تجدید حیات ,

شاپا (issn):

2008-0476

چکیده :

آیین در واقع بیان نمادین و گاهی رازآمیز ارزش‌های فرهنگی و دینی یک جامعه است. ساختار آیین متأثر از اسطوره‌ها و باورهای متافیزیکی و گاهی مادی مردمی است که در طول سالیان متمادی به آن عمل کرده و آن را حفظ می‌کنند. از مهم‌ترین و متداول‌ترین آیین‌های رایج جوامع بشری آیین گذار است. آیینی که مقاطع مهم زندگی انسان را به او گوشزد کرده و به مرور نقش‌ها و مسؤولیت‌های جدید و متعالی‌تری را به او می‌سپارد. فرد در جریان برگزاری آیین گذار دستخوش نوعی استحاله و تغییر هستی‌شناختی می‌شود که از آن به مرگ نمادین از هستی پیشین و حیات دوباره به هستی جدید تعبیر می‌شود. نوشتار حاضر ضمن برشمردن ساختار و ویژگی‌های آیین به بررسی مفهوم استحاله و تغییر هستی‌شناختی در آیین‌های گذار می‌پردازد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 21 تا 36

مشخصات اثر

ثبت نظر