جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «مَحْقُ التّقَوّل فی مسألة التوسّل» به معنای از بین‌برنده پندارها در موضوع توسل تأليف محمد زاهد کوثری، وکیل مشیخة عثمانیه، آخرین شیخ الاسلام امپراتوری عثمانی است که از نظر فقهی، حنفی-مذهب و از نظر کلامی، ماتریدی است. اين كتاب در سه فصل تنظیم شده و نویسنده ادله قرآنی، روایی و برداشت علمای اسلام از روایات توسل را بیان کرده و به تفصیل به بحث پرداخته است و نیم‌نگاهی نیز به نقدهای وهابیان به موضوع توسل دارد. نکته اساسی این کتاب این است که محمد زاهد کوثری به خوبی با انتقادات وهابیت به توسل آشناست و می‌داند که وهابیان توسل به دعا در زمان حیات را قبول دارند و توسل به ذات و مقام در حیات و ممات را منکرند. بر همین اساس در تک­تک روایات، با توجه به همین شبهه به نقد شبهات وهابیت پرداخته و ثابت کرده است که توسل به ذات، چه در زمان ممات و چه در زمان حیات، از ادله فهمیده می‌شود و توسل به دعا به ندرت در روایات یافت می‌شود. بنابراین دلایل وهابیان ناقص و دلایل مخالفان وهابیت کامل است. کتاب با مقدمه طولانی درباره بدعت و احکامش و معرفی مبسوط زندگانی و آثار علامه محمد زاهد کوثری شروع می‌شود. از صفحه 97 تا 162 کتاب محق التقول آمده است. رساله کوثری کوتاه است، اما با پاورقی‌های مفصل مصحح کتاب حجیم‌تر شده است. مباحث کتاب: فصل اول: ادله توسل فصل دوم: روایات جواز توسل فصل سوم: جواز استغاثه به ارواح اولیای الهی خاتمه

کتاب الوسیلة إلی فهم حقیقة التّوسّل بقلم محمّد سامر النّص به رشته تحریر درآمده است. یکی از موارد اختلافی بین وهابیّون و سائر مسلمین، مسئله توسل به اولیاء الهی یا به تعبیری، وسیله قرار دادن آنان نزد خداوند متعال است. وهابیّون با اقتدا کردن به رهبر فکری خود ابن‌ تیمیّه که شدیداً با موضوع و مبحث توسل و وسیله قرار دادن مخالف بوده است. لذا آنان به تبعیت از مقتدای خود، عمل توسل به اولیاء الهی را کفر، شرک و بدعت می دانند و با موضوع توسل و وسیله برخورد کرده و عاملین توسل را کافر و مشرک اطلاق مینمایند. مؤلف در اثر حاضر ابتداء به معرفی شأن و منزلت نبی مکرم اسلام (ص) پرداخته تا بعد از واضح شدن شخصیت حضرت به معرفی امّت ایشان پرداخته تا بتوان رضایت و غضب خداوند از رضایت و غضب ایشان را به سهولت درک نمود. بعد از آن مؤلف با اشاره به آیه 17 سوره انفال به دفع شبهه بی فایده بودن افعال وکردار انسان و مخصوصاً طلب شفاعت از دیگران، با بیان اینکه در فهم این آیات باید به این نکته توجه داشت که نسبت افعال به خداوند غیر از نسبت به مخلوقات است، پرداخته است. این کتاب حاوی مقدمه و بیست و سه مبحث می باشد. بعضی از مباحث عبارتند از: اولین بحث کتاب به تعریف و بیان فایده توسل پرداخته شده است و در آن با توجه به آیات و اخبار مفهوم توسل کاملا واضح گردیده و همجنین فرق بین توسل به خداوند وتوسل به خلق تذکر داده شده است . در بخش بعدی کتاب انواع توسل بر شمرده شده است .مولف در این بخش بیان داشته است در چهار مورد (زمان، مکان ،حال اضطرار و اعمال ) فریقین اتفاق نظر دارند ولی آنچه مورد اختلاف است توسل به اشخاص میباشد. در ادامه ادله مشروعیت توسل، از قرآن و سنت و به تبع آن از آثار بررسی ونمونه های آن توضیح داده شده است. در بخش بعدی مولف بیان داشته است از مباحث گذشته مشروعیت توسل به آسانی روشن میگردد و ما در این بخش عمومیت منافع دیگر نبی (ص) مانند رحمت و.. را برمیشماریم وی در این قسمت از نوشتار خود به آثار عمومی نبی مانند رحمت ، رفع عذاب ، تزکیه و.. را با توجه به آیات قرآن اشاره وتوضیح میدهد. آنجه درادامه کتاب آمده است ، بعد از توضیح کوتاهی پیرامون مفهوم (حبیب ) که از صفات ویژه نبی اکرم (ص) به بیان کلام علما وبزرگان پیرامون توسل پرداخته است. مؤلف بعد از بررسی مسئله وسیله برای فهم حقیقت توسل به این نتیجه رسیده است که وسیله قرار دادن از اعمال حسنه اسلامی محسوب می گردد که مستندات قرآنی و روایی نیز مؤید این مطلب می باشند. اما وهابیت با عقائدی متحجرانه، مبتدعانه آن را بدعت محسوب کرده و با وارد نمودن شبهاتی در موضوع توسل سعی بر انحراف و اضلال مسلمین معتقد دارند. لذا مؤلف به نقد و ردّ شبهات وهابیت در این موضوع پرداخته است.

کتاب الوهابیة توسط حامد الگار به رشته تحریر در آمده و توسط عباس خضیر کاظم به عربی ترجمه گردیده است. در حدود دو سده پیش شخصی از سرزمین مسیلمه و از قبیله سجاح بدعتی تازه نهاد و به مبارزه با امت رسول خدا (ص) پرداخت. او وطرفدارانش با استناد به روایاتی که ربطی به ادعاهایش هم نداشت سایر مسلمانان را کافر و بدعت گذار نام نهاد. نویسنده در این کتاب درصدد آنست تا فلسفه وجودی دولت وهابی – سعودی را برررسی کند همچنین آموزه ها و علت توسعه و دوام آن را بیان نماید. این کتاب شامل معرفی و بررسی مختصری است از تاریخ آموزه ها ومفهوم امروزی هابیگری ، مردم وفادار به این تعالیم که در اینجا آنان را «وهابی» می نامیم ممکن است این عنوان را نپذیرند و خود را اهل توحید بنامند اما واقعیت اینست که انتخاب این نام برخاسته از آن گرایش است که اصل توحید که پایه اسلام است به صورت انحصاری در آوردند و به طور ضمنی تمام مسلمانان را با آ الودن به شرک، برکنار از اسلام بشمارند .در این نوشتار به دو نکته مقدماتی نیز اشاره شده است : اول اینکه وهابیگری از آنجاییکه از اصالت عقلائی بی بهره بوده جایگاه ویژه ای نداشته است اما این نیک بختی را داشت تا در شبه جزیره عریستان در نزدیکی حرمین شریفین و نیز با دسترسی کامل به ذخایر نفتی گیشرفت داشته باشد ، نکته دوم آنکه ضروری است تا وهابیگری را به عنوان فرقه ای جدا بشناسیم همانطور که غیر مسلمان آن را به گروه افراطی و خیلی خشن می شناسند. نویسنده در این کتاب توانسته اطلاعات خوب و کاملی را در مورد وهابیت به مخاطب خود ارائه نماید.

کتاب تبرک الصحابة بآثار رسول الله (ص) و بیان فضله العظیم توسط شیخ محمد طاهر بن عبدالقادر بن محمود الکردی به رشته تحریر در آمده است. کشور عربستان سعودی با وجود تفکر وهابی کتابی درباره تبرک صحابه به آثار رسول الله (ص) نوشته و آنرا به چاپ رسانده اند. نویسنده، سال ها پیش این کتاب را صورت غیر رسمی و مخفیانه چاپ می نمود و هم اکنون انتشارات دارالمنهاج در جده این کتاب را منتشر کرده است و طبیعی است که این اقدام دلیل بر آن است که در اینجا نزاعی بین وهابیون افراطی با نخبگان متدین به وجود آورده است. نخبگانی که تاریخ خوانده اند و می دانند که سلف صالح، یعنی نسل صحابه و تابعین، نسبت به آنچه منسوب به پیامبر (ص) بوده حساسیت داشتند و به آنها تبرک می جستند. این اثر، رنگی و با تصاویر بسیار زیبایی از برخی از آثار منتسب به رسول الله (ص) چاپ شده است . این کتاب شامل مقدمه و شش فصل می باشد: در فصل اول تبرک به آثار صحابه مانند آب وضوی آن حضرت، لباس و دیگر اشیاء منتسب به آن حضرت است. فصول بعدی مربوط به تلاش سلف برای حراست از آثار منسوب به آن حضرت و اشیائی است که در شهرها و موزه‌ های مختلف نگه داری می ‌شود. بوسیدن دست آن حضرت توسط صحابه در روایات مختلف آمده که ضمن فصل خاصی گردآوری شده است. بخش پایانی شواهدی را از آنها برای توجه مسلمانان به آن حضرت و احترامی که برای شخصیت ایشان قائلند ارائه کرده است. نویسنده پس از بررسی به این نتیجه رسیده این مطالب توسط بزرگان و محدثان برجسته گفته شده و اگر در این مطالب تشکیک کنیم باید در مطالب دینی مان هم که توسط آنها نقل شده تشکیک کنیم.

کتاب کلمات فی کشف اباطیل و افتراءات توسط عبدالفتاح أبوغُدۀ به رشته تحریر در آمده است. محمد ناصر الدین الباني از علماي وهابيٌت است كه بدعت ها و اتهامات ناروا و افتراهای فراوانی را مطرح کرده است. وی در علم حديث بين وهابيٌان داراي شهرت بسزايي است و مورد احترام آن‌ها می باشد. موضوع اصلی این کتاب، ردّیه نویسنده بر گفته های البانی و زهیر الشاویش و تهمت های آنها است که در یک نامه گنجانده شده است و در ادامه نویسنده به نقد نظرات دیگر وهابیون نیز می پردازد. این کتاب شامل مقدمه و چهل و یک قسمت می باشد. عناوینی مانند شروع و آغاز افتراها، تأثیر موقت افترها، مرتد دانستن گویندگان این افتراها، نمونه هایی از افتراها، سقوط بهتان، افترا ساخته شده از افتراست، افترا خطرناک، انقلاب عجیب، حق مخفی نیست، بگو بیاورید دلایل و براهنتان را، کشف اباطیل و ... نویسنده در این کتابچه پس از ردّ نظرات البانی و زهیر الشاویش، به بیان اعتقادات خود درباره دیگر علمای وهابی مانند ابن تیمیه، ابن قیم جوزی و ... نیز می پردازد و نظرات آنها را به طور اختصار نقد و ردّ می نماید.

کتاب الوهابیون خوارج ام سنة توسط نجاح الطائی به رشته تحریر درآمده است. در اواخر قرن 12 و اوایل قرن 13 و در زمان دولت عثمانی، حرکت وهابیت ظهور پیدا کرد و بر قسمت هایی از شبه جزیره عربستان سیطره یافت. وهابیت، از جمله فرقه هایی است که انگلیس به جهت انحراف در دین اسلام ایجاد کرد. نویسنده به جهت بررسی این فرقه انحرافی و حرکت آنها، و اینکه آیا این گروه از شاخه های اهل سنت هستند یا خارج از دین اسلام می باشند، این کتاب را به نگارش درآورده است. این کتاب از مقدمه و دو باب تشکیل شده است. باب اول با نام سلفیه و وهابیت به موضوعات معاویه موسس مذهب ناصبی، بررسی مذاهب اربعه، تسلط ترک ها و اسراف های مالی مقتدر عباسی، کمک لشکری مغول و کمک فکری اسلامی می پردازد. باب دوم نیز با نام نواصب و خوارج موضوعات ابن تیمیه، ابن عبدالوهاب، تکفیر وهابیت ناصبی توسط پیامبر (ص)، جرائم و انحرافات وهابیت و اتهام به قرآن و پیامبر (ص) را مطرح کرده و آنها را با تفصیل مورد بررسی قرار می دهد. نویسنده پس از بررسی فرقه وهابیت، به این نکته تصریح دارد که این فرقه، از جمله فرق خارج از اسلام است که التزامی به مذهب سنی ندارند و همچنین آنها همانند خوارج در دین و روش و افعال و فتوا هستند و تفاوتی با آنها ندارند.

کتاب دفع شْبه من شّبه و تمرد توسط تقی الدین ابی بکر الحصنی الدمشقی به رشته تحریر درآمده است. فرقه‌­ وهابیت که خود را پرچمدار اسلام در دنیای امروز معرفی می‌کند نگاه‌های مختلف جهانیان را به خود جلب کرده است. این فرقه که در حقیقت برای محو آثار اسلام طراحی شده است با شعار سلفی‌گری و نزدیک کردن خود به اهل تسنن مخصوصا مکتب حنابله ، افرادی را زیر پرچم خویش جمع و اسلام راستین را وارونه جلوه می‌دهد. در این مسئله ابن‌تیمیه نقش مهمی در رشد تفکر وهابی‌گری دارد به ‌گونه‌ای که کتاب‌ های او را می‌توان اساس فکری وهابیت معرفی کرد. نویسنده این کتاب در صدد بیان تفاوت خط مشی فکری وهابیت با حنابله است. مطالب این کتاب شامل شبهات و جواب آنها است که وهابیت و ابن تیمیه مطرح کرده اند مانند: قول ابن تیمیه در قدیم بودن عالم، تکذیب ابن تیمیه در مورد نبوت پیامبر، مسئله افضلیت بین مکه و مدینه، منع زیارت قبور و حدیث شد رحال و .... نویسنده در پایان اینطور نتیجه می گیرد که بسیاری از شبهاتی که ابن تیمیه وارد کرده را اهل سنت قبول نداشته و حتی به آن پاسخ داده اند.

عبدالله بن سبأ دراسة و تحلیل یکی از آثار علی آل محسن، از علمای شیعه عربستان می باشد. وی در این کتاب به صورت زیبایی به بررسی موضوع عبدالله بن سبأ پرداخته است. همانطور که می‌دانید سلفیت و وهابیت بلکه به تعبیر بهتر، معاندین شیعه، تشیّع را زاییده افکار عبدالله بن سبأ می‌دانند. آنان با استناد به روایت طبری شیعه را متهم می‌کنند که شیعیان پیرو افکار عبدالله بن سبأ هستند. هر چند عالمان بزرگ اهل سنت این نظریه را هرگز نپذیرفته‌اند. شیخ علی آل محسن، در بررسی موضوع عبدالله بن سبأ، ابتدا به سراغ منابع اهل سنت رفته و ثابت کرده است، مهمترین منبعی که داستان ساختگی انتساب شیعه به عبدالله بن سبأ در آن نقل شده است، کتاب تاریخ طبری است. طبری این روایت را به نقل از «سیف بن عمر» آورده است. شیخ آل محسن، ثابت کرده است که راوی این روایت، یعنی «سیف بن عمر» فردی ضعیف است که همه علمای بزرگ اهل سنت، او را متهم به کذب و ضعف کرده‌اند. بنابراین نمی‌توان به این روایت ضعیف، استناد کرد. شیخ آل محسن، همچنین به بررسی عبدالله بن سبأ در منابع شیعه پرداخته است و به این نتیجه رسیده است که در رجال کشی روایاتی در رابطه با عبدالله بن سبأ وجود دارد. وی با بررسی سندی این روایات به این نتیجه رسیده است، به جز سه روایت که در کشی آمده است همگی ضعیف هستند. فقط سه روایت است که کشی نقل کرده است که صحیح السند هستند و نام عبدالله بن سبأ در آن روایات وجود دارد. در این روایات تصریح شده است که مردی به نام عبدالله بن سبأ وجود داشته و در رابطه با حضرت امیر غلو کرده است و حضرت از او خواسته که توبه کند ولی توبه نکرده و در نتیجه حضرت او را سوزانده است. شیخ آل محسن در نهایت نتیجه گرفته است، حداکثر چیزی که از این روایات می‌توان استفاده کرد، اینکه شخصی به نام عبدالله بن سبا وجود داشته است و توسط حضرت علی (علیه السلام) سوزانده شده است. اما هیچ ارتباطی بین عبدالله بن سبأ و شیعه وجود ندارد. زیرا هیچ روایتی از منابع روایی شیعه بر چنین چیزی دلالت ندارد.

کتاب ردُّ عَلیَ ... «رسالةّ إلی کُلِّ شیعی»، توسط الشیخ نزیه القمیحا به رشته تحریر در آمده است. مذاهب اسلامي در سه موضوع اعتقادات، فقه، اخلاق و عرفان دچار اختلافات فراواني هستند که این موضوع خود سبب شده تا فرقه هاي متعددي پديد آيد. اثر حاضر به مواردی از این اختلافات که همراه با شبهات غرض ورزانه و اتهامات ناروای معاندین با شیعه است، پرداخته است. چناچه کتابی در کشور لبنان چاپ و نشر گردیده که درن آن آن نصایحی برای شیعیان درج گردیده تا مذهب خود را که مذهب اهل بیت (علیهم السلام) است ترک کنند و مذهب اهل سنت وجماعت ... را تبعیت کنند. کتاب حاضر ردّی بر استدلالات غلط آنان می باشد. این کتاب شامل مقدمه و نُه فصل می باشد. این فصول به ترتیب شامل: اتهام شیعه به تحریف قرآن، روایات تجسیم خدا، زیارت قبور، شرعی بودن متعه حج و نساء، بداء در اسلام، رجعت در اسلام، تقیه در اسلام، در شرعی بودن خواندن نماز قصر در سفر و جمع بین دو نماز، در شرعی بودن سجده بر زمین و آنچه از زمین می روید. نویسنده در این کتاب با بررسی شبهات مخالفین شیعه در موضوعات مختلف کلامی، این اشکالات را مطرح کرده و به آنها پاسخ می گوید.

کتاب مفاهیم یجب ان تصحح نوشته محمد بن علوی مالکی اهل عربستان سعودی است. سید محمد بن علوی از معدود علمای حجاز بود که با تکیه بر کرسی تدریس در دانشگاه‌های عربستان و وعظ در مسجد الحرام با شجاعتی قابل وصف به نقد وهابیت پرداخت. این کتاب در عربستان اجازه انتشار ندارد. این کتاب نفیس با عنوان "مفاهیم یجب أن تصحح" در عربستان سعودی عرضه شد ولی با عکس‌العمل شدید برخی علمای وهابی روبرو شد و نویسنده آن از سوی آنان طرد و تکفیر شد؛ به گونه‌ای که مدتها مؤلف در محاصره و تحت نظر بود و چاپ و انتشار این کتاب ممنوع گردید؛ ولی این امر مانع انتشار این اثر ارزنده نگشت؛ بلکه در کشورهای گوناگون از جمله: مصر، سوریه، امارات، پاکستان، مغرب و... مکرر به چاپ رسید و مورد استقبال دانشمندان اهل‌سنت قرار گرفت. خصوصیت منحصر به فرد این کتاب که به پاسخگوئی شبهات و ایرادات وارده از سوی وهابیت می‌پردازد این است که از سوی فردی تالیف گردیده که سالها به عنوان یکی از علمای بزرگ وهابیت در مسجد الحرام به تبلیغ می‌پرداخته و در اواخر عمر وظیفه خویش دانسته تا خطاها و برداشت‌های اشتباه را اصلاح و تا حدی دین خود را به پیامبر (ص) ادا نماید و تمامی‌پاسخ‌های او مستند به کتب و روایات مورد تایید اهل‌سنت و جماعت می‌باشد و حساسیت فوق‌العاده‌ای که در انتخاب احادیث و استنادات به کار گرفته است جای هرگونه شک و شبهه را در اصلاح مفاهیم مذکور از بین برده است. مؤلف، این کتاب را در سه باب تنظیم نموده است: باب اول) مباحث عقیدتى مانند: بدعت، توسل؛ باب دوم) مباحث نبوى که به خصائص و حقیقت انسانى پیامبر پرداخته و مفهوم تبرک به پیامبر و آثار او را تعیین مى‏کند؛ باب سوم) مباحث متفرقه از جمله زندگى برزخى و مشروعیت زیارت پیامبر و مسائل مرتبط با آن از قبیل آثار، مشاهد و مناسبت‏هاى دینى.