جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
ابن ‌سینا
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 454
تاثیرپذیری ملاصدرا از اثولوجیا و حکمت عتیقیه در اثبات مراتب عقل
نویسنده:
حسن بلخاری قهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
تأمل و تحقیق در آثار صدرالمتألهین شیرازی نشان می‌دهد قرآن و روایات و نیز کتب فلاسفه و حکیمان پیش از او، که صرفا عقلی بوده، بن‌مایه‌ای اشراقی دارند، اصلی‌ترین منابع فکری و نظری او را تشکیل می‌دهند. بنابراین صدرا یکی از اندیشمندان بزرگ در تألیف میان وحی و عقل است. این تألیف حکمتی به ‌وجود آورده است که ملاصدرا مایل است آن را «حکمت عتیقه» یا «حکمت عتیقیه» بنامد. در میان منابع عقلی او، کتاب تاسوعات (معرفة ‌الربوبیه) جایگاه ویژه‌ای دارد. ملاصدرا در آثار خود، در تمامی مواردی که به صاحب معرفة ‌الربوبیه اشاره می‌کند، حکمت او را عتیقیه می‌نامد. این اعتماد و اعتقاد صدرا به صاحب تاسوعات چنان بالاست که به سختی می‌توان تشخیص داد این وحی است که به کمک عقل تبیین و اثبات می‌شود یا عقل است که به تأیید حکم وحی می‌‌رسد. این مقاله به‌ تفصیل این معنا را به‌ ویژه با اتکا و استناد به شواهد الربوبیه، که بیشترین ارجاعات صدرا به تاسوعات در این اثر اوست، مورد تحقیق و بررسی قرار داده است. نکته‌ مهم دیگری که در این مقاله بدان پرداخته شده رساله‌ منسوب به فرفوریوس با عنوان «اتحاد عاقل و معقول» است که مبنای نقد ابن‌سینا قرار گرفته است. همچنین به این پرسش می‌پردازیم که آیا با توجه به این‌ که در تمدن اسلامی، دو ترجمه از اندیشه‌های فلوطین با دو عنوان در دست‌رس بوده است، آیا این خود سبب اشتباه تاریخی در انتساب تاسوعات به ارسطو شده است یا خیر؟ نگارنده در این باب، نظریه‌ای دارد که در متن، تفصیل یافته است.
صفحات :
از صفحه 93 تا 112
مشخصات اثر
تبیین دیدگاه هستی‌شناسانه ابن‌سینا پیرامون عشق
نویسنده:
عین الله خادمی , اکرم باغخانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی,
چکیده :
نوشتار حاضر با رویکردی فلسفی عرفانی به بررسی نگرگاه هستی­شناختی ابن سینا در مسألة عشق می­ پردازد. در این دیدگاه شیخ به نحو تشکیکی بالاترین و نفیس ­ترین مرتبۀ عشق را مربوط به پروردگار همۀ عوالم هستی می­ داند، که بیان ایشان عمدتاً در تفکر فلسفی ایشان ناظر به همین مرتبه است. اما آن­چه نظر عرفانی ایشان را معطوف به خود داشته است و سبب هستی شمولی عشق در دیدگاه پورسینا گشته، علاوه بر عشق ذاتی حق به خویش، مراتب خلقت از بالاترین تا پست­ ترین آن است؛ به این معنا که رتبۀ بعد مربوط به جواهر عقلی قدسی است که مبتهج به ذات حق و عاشق خیر مطلق­ اند. سومین مرتبۀ تشکیکی عشق از آن نفوس ناطق فلکی و سپس نفوس کامل انسانی است. چهارمین و پنجمین مرتبه مربوط به نفوس ناطق متوسط و ناقص است و مراتب بعد مشتمل بر سایر موجودات عالم هستی یعنی نفوس حیوانی، نباتی و جمادات است که شیخ این عشق غریزی و نهفته در ذات مخلوقات را عشق آن­ها به کمال خود می­ داند و این ­گونه با بیان سریان عشق در گسترۀ هستی به دیدگاه عرفا نزدیک می­ گردد.
صفحات :
از صفحه 69 تا 84
مشخصات اثر
آزمایش‌های فکری در آثار ابن‌سینا و تحلیل آن
نویسنده:
سیدعلی حسینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
آزمایش فکری روشی استدلالی است که در علوم مختلف، به‌خصوص فلسفه و فیزیک نظری کاربرد دارد. در این روش فلسفی، موقعیت‌هایی تخیلی ترسیم می‌شود که درخلال آن‌ها، مقصود طراح آزمایش فکری دنبال می‌شود و خواننده اگر منکر نتیجۀ موقعیت‌های تخیلی باشد، به نتیجه مایل می‌شود یا به خطای خود ملتفت می‌شود؛ اگر خواننده درمقام آموزنده باشد، فهم مطلب برای او آسان‌تر می‌شود و اگر مطلب را بداند و بنابر عواملی، از آن غافل باشد، آزمایش فکری تلنگری است تا به مطلب ملتفت شود. در این پایان‌نامه، در پی تطبیق مفهوم آزمایش‌ فکری بر برخی روش‌های استدلالی ابن‌سینا هستیم. ابن‌سینا گاهی موقعیت‌هایی تخیلی را وصف می‌کند که کاملاً بر مفهوم مدرن آزمایش فکری منطبق است؛ مثلاً وی با فرض موقعیتی، تجرد نفس و تمایز جوهری نفس و بدن را یادآوری می‌کند؛ در موقعیتی دیگر، از تخیل دو تصویر خیالی که وضع‌های گوناگون دارند، بر جسمانی‌بودن قوۀ خیال استدلال می‌کند؛ در متنی دیگر نیز با تشریح موقعیت‌هایی، در برابر لذت‌گرایی می‌ایستد و موارد دیگری از این دست. دربخشی از پایان‌نامه نیز به مسائل شناختی آزمایش‌های فکری و قوۀ پردازندۀ این موقعیت‌های تخیلی توجه کرده‌ایم.
مشخصات اثر
تحلیل و بررسی رویکرد خواجه نصیرالدین طوسی و قاضی عضدالدین ایجی به برهان صدیقین ابن سینا
نویسنده:
فرزانه چیلکی مقدم
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
با بیان شرایط و مختصات برهان صدیقین، با بررسی تمایز مابعدالطبیعی وجود و ماهیت و بیان نظر ابن سینا در مورد علیت و قائل بودن به وصف امکان ذاتی ماهیت نسبت به وجود و عدم بحث را پیش برده و تقریرهای برهان صدیقین در آثار مختلف ابن سینا ذکر شده است. با بررسی نظریه خواجه نصیرالدین طوسی که برخلاف ابن سینا ایجاد الشی من شی را نپذیرفته و قائل به ایجاد الشی لا من شی شده است، چون مابعدالطبیعه ی خواجه نصیر متفاوت از مابعدالطبیعه ی ابن سیناست، برهان صدیقین خواجه متفاوت از ابن سیناست. با بررسی برهان هایی که عضدالدین ایجی در باب اثبات وجود خدا به این مساله می پردازد چون ایجی قائل به هیچ سنخیتی میان واجب تعالی و ممکنات نیست، بنابراین نمی تواند برهانی از جنس صدیقین که برهان مورد قبول حکما است را بپذیرد و برهان مورد قبول وی همان برهان وجوب و امکان است.
مشخصات اثر
متافیزیک موجهات از نظر ابن سینا
نویسنده:
ملیحه احسانی نیک
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
دیدگاههای مختلفی پیرامون رابطه منطق و فلسفه به عنوان علمی که به شناخت هستی می‌پردازد، شکل گرفته است که از نفی هرگونه رابطه تا اثبات وجوه هستی‌شناسانه منطق را شامل می‌شود. پرداختن به مبادی هستی‌شناسانه منطقِ موجهات فرع بر پذیرش رابطه اثباتی میان آندوست. پژوهش حاضر قصد دارد چنین ارتباطی را از دیدگاه ابن‌سینا بررسی کند و در پی آن است که بیابد ابن‌سینا چگونه جهات منطقی را در متافیزیک خود بنیان می‌نهد.ابن‌سینا در علم‌شناسی بر این باور است که همه علوم، در اصول و مبادی خود وامدار فلسفه‌اند. علم منطق نیز چنین است و مبادی آن در فلسفه اولی اثبات می شوند. بنابراین نمی‌توان هستی‌شناسی و متافیزیک ابن‌سینا را رد کرد و از منطق او سخن گفت. به همین ترتیب مبادی منطق موجهات نیز در متافیزیک او پی‌ریزی می‌شوند. ضرورت و امکان در فلسفه ابن‌سینا نحوه‌های مختلف بروز هستی را توصیف می‌کنند و از این‌رو کاملاً در هستی‌شناسی او ریشه دارند. بنابراین هر جهتی که او در منطق مطرح می‌کند پشتوانه متافیزیکی دارد و به معنای هستی‌شناسانه ضرورت یا امکان ارجاع می‌دهد. حتی جهات زمانی نیز با توصیفات او از موجودات امکانی و زمانمند در ارتباط هستند. ابن‌سینا برای نشان دادن بُعد متافیزیکی جهات، تفکیک ماده از جهت را مطرح می‌کند و به جهت حمل و جهت شئ می‌پردازد.
مشخصات اثر
مقایسه دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا در مورد تجرد خیال و ارتباط آن با معاد جسمانی
نویسنده:
عباس یزدانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
چکیده :
یکی از مباحث مهم مورد اختلاف ابن سینا و ملاصدرا در علم النفس، مبحث تجرد خیال است. گرچه ابن سینا در بعضی از آثار خود مانند المباحثات با تردید و تحیر، تجرد خیال را مطرح نموده است، ولی با توجه به مبانی او، که عقل را فقط مدرک کلیات می داند و هر نوع ادراک جزئی را به قوای جسمانی نسبت می دهد، نمی تواند به تجرد خیال معتقد باشد، لذا در کتاب النجاه تصریح می کند که ادراک خیالی، ادراکی مادی و جسمانی است، نه مجرد. و در کتاب النفس شفاء سه دلیل بر جسمانی بودن خیال اقامه می کند. اما صدرالمتالهین به تجرد خیال معتقد بوده و در آثار متعدد فلسفی خود، به ویژه اسفار، علاوه بر پاسخ دادن به ادله منکرین تجرد خیال، ادله متعددی را در اثبات تجرد خیال اقامه نموده است. وی در کتاب الشواهد الربوبیه با استفاده از تجرد خیال به اثبات عقلانی معاد جسمانی می پردازد و ادعا می کند تا کنون کسی برهان عقلی قاطعی بر این مساله اقامه نکرده است؛ و حتی شیخ الرئیس ابوعلی سینا با همه نبوغ فلسفی اش، نتوانسته برهان عقلی بر اثبات معاد جسمانی اقامه کند، لذا آن را تعبدا پذیرفته است. بنابراین، ملاصدرا اثبات تجرد قوه خیال و بر اساس آن اثبات فلسفی معاد جسمانی را از ابتکارات فلسفی خود می داند. هدف این نوشتار، اولا مقایسه دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا در مبحث تجرد خیال و بررسی استدلالات مربوطه و ثانیا ارزیابی استدلالات ملاصدرا بر اثبات فلسفی معاد جسمانی از راه تجرد خیال است. در این مقاله نشان داده خواهد شد که در صحت و درستی برخی استدلالات ملاصدرا تردید وجود دارد.
صفحات :
از صفحه 95 تا 108
مشخصات اثر
بررسی ادله جهان شناختی در آثار علامه طباطبایی و مقایسه آن با آراء ابن سینا
نویسنده:
فروزان راسخی، سمیه کلاهدوزان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
برهان جهان شناختی از جمله براهین اثبات وجود خداست که از زمان افلاطون تاکنون مورد توجه فلاسفه بوده است. در این مقاله تقریرات جدید علامه طباطبایی از این براهین، به ویژه از برهان علت و معلول و برهان حرکت و محرک مورد بررسی قرار گرفته و آرا ایشان در این زمینه با آرا ابن سینا مقایسه شده است. به این منظور، براهینی که ابن سینا در این باب مطرح نموده است از آثارش اخذ و گزارش شده است و سپس در بررسی مقایسه ای میان تقریرات علامه و آرا ابن سینا، اخذ و اقتباس های او از ابن سینا و نیز تقریرات جدید او نسبت به ابن سینا تبیین شده اند که در این مبحث نوآوری های علامه نسبت به ابن سینا قابل توجه است و اکثر براهین علامه در مرتبه بالاتری از اتقان و استواری نسبت به ادله ابن سینا قرار می گیرد.
صفحات :
از صفحه 107 تا 129
مشخصات اثر
حس مشترک و نقش های ادراکی آن نزد ارسطو و ابن سینا
نویسنده:
فاطمه صادق زاده قمصری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
در میان قوای ادراکی نفس، حس مشترک وضعیت ویژه ای دارد. ارسطو بی آنکه از آن تصویری ارائه دهد، کارکردهایی چون ادراک محسوسات مشترک و بالعرض و تشخیص وجوه تمایز میان اشیا و ادراک احساس را به آن نسبت می دهد. در حالی که ارسطو به صراحت تلقی از حس مشترک را به عنوان قوه ای در کنار حواس پنج گانه رد کرده است، ابن سینا و پیروان او آن را به عنوان یکی از حواس باطنی مورد توجه قرار می دهند و برخی از نقش های نفس را از او می دانند. فیلسوفان اسلامی به ویژه ابن سینا با رفع برخی ابهامات و بیان ادله ای برای اثبات وجود حس مشترک و برشمردن نقش هایی دیگر، نظریه ارسطو را تقویت نمودند. به نظر می رسد حس مشترک را حداکثر می توان همچون مجمعی برای قبول و ادراک محسوسات به شمار آورد. این قوه به عنوان مرکز مدیریت یا رئیس حواس ظاهری عمل می کند، حواس را به کار می گیرد و سپس محسوسات را ادراک می کند. در این صورت، صدور هر نوع حکم باید کاری از سوی نفس یا قوه فکر قلمداد شود. با وجود آنکه مباحث نفس شناسی ارسطو و ابن سینا همواره مورد توجه خاص صاحبان اندیشه بوده است و هر یک از ایشان به سهم خود بر غنای این بحث افزوده اند، باید گفت که هنوز هم پرسش هایی درباره ارتباط و تعامل میان نفس، حواس ظاهری و حس مشترک و قوه فکر مطرح است که تنها با مطالعه دقیق مباحثی چون ادراک حسی، خیال و قوای نفس به نحوی شایسته وضوح می یابد.
صفحات :
از صفحه 33 تا 51
مشخصات اثر
تفاوت رویکرد ارسطو و ابن سینا در اثبات وجود خدا
نویسنده:
محمد صالح طیب نیا، رضا اکبریان، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مقایسه رویکرد ارسطو و ابن سینا در مساله اثبات وجود خدا، تا اندازه زیادی روشنگر تفاوت مبنایی اندیشه مشایی ارسطویی و سینوی و همچنین، راه متفاوتی است که در جهان اسلام نسبت به مغرب زمین، در مساله اثبات وجود خدا طی شده است. ارسطو در کتاب فیلوسوفیاس، به دو برهان «درجات کمال» و «غایت شناختی» اشاره کرده است، ولی استدلال اصلی او بر اثبات وجود خداوند، برهان حرکت است که در کتاب لاندای مابعدالطبیعه و همچنین، کتاب طبیعیات به تفصیل به آن پرداخته است. هر سه برهان فوق، رویکرد جهان شناختی داشته، در دسته براهین پسینی قرار می گیرند. برای ابن سینا پذیرش این که ارسطو می خواسته از امور طبیعی، مانند حرکت عالم، وجود خدا را اثبات کند، بسیار سخت است. بر اساس همین تفکر، همه تلاش ابن سینا در اثبات وجود خدا بر این امر متمرکز شده است که از برهان های جهان شناختی در اثبات خدا استفاده ننماید. ابن سینا از برهان وسط و طرف و امکان و وجوب در چندین کتاب خود استفاده کرده، آخرین تقریر خود از برهان امکان و وجوب را «صدیقین» می داند. برهان او وجودشناختی و در عین حال پیشینی است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 18
مشخصات اثر
تبیین عناصر فلسفه اخلاقی - اجتماعی ابن سینا و دلالت های آن در تربیت اخلاقی
نویسنده:
راضیه بیرونی کاشانی، خسرو باقری، فاطمه زیباکلام
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه فردوسی مشهد,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
هدف اصلی این پژوهش، بررسی فلسفه اخلاق ابن‌سینا با هدف تبیین ماهیت اجتماع و چگونگی شکل گیری اخلاق اجتماعی می‌باشد. برای دستیابی به این هدف از روش تحلیل محتوا بهره گرفته شد. در این پژوهش آثار اخلاقی ابن سینا مورد تحلیل قرار گرفت و دیدگاه او در فلسفه اخلاق به عنوان نسبیت گرایی-واقع گرایی ملایم در نظر گرفته شد. نتایج به دست آمده نشان داد که در جنبه تربیت اخلاقی، استنتاج حیات معقول (عقلانی/عقلایی) به منزله هدف غایی تربیت اخلاقی و پالایش دیدگاه های عقلایی اخلاقی، هدف واسطه ای آن خواهد بود. همچنین، یک اصل اساسی در تربیت اخلاقی ابن سینا بر مشارکت اجتماعی به عنوان بستری برای تحقق فضایل اخلاقی دلالت دارد.
صفحات :
از صفحه 57 تا 74
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 454