جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 141
شاخصه های فرهنگی جامعه مطلوب از دیدگاه قرآن و روایات
نویسنده:
سیدعلی هاشمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در حیات انسانی، فرهنگ از اساس‌ترین نهادهایی است که هویت و موجودیت یک جامعه را شکل داده و نقش عمده‌ای در سعادت وتکامل جوامع دارد. رفتارهای فرهنگی یک جامعه مبتنی برباورها و تفکرات حاکم بر آن جامعه می باشند. لذا اگرجامعه‌ای بتواند اصول ومبانی خود را به گونه‌ای صحیح تبیین کرده و بر اساس آن الگوهای مناسب رفتاری و عملی ارائه نماید، زمینه‌ تکامل آن جامعه را فراهم نموده است. دیدگاه‌های متفاوتی در مورد فرهنگ و شاخص‌های آن در یک جامعه ایده‌آل داده شده است. ترسیم آرمان شهرها در طول تاریخ توسط اندیشمندان در راستای دستیابی به الگویی برای این جامعه بوده است. پژوهش حاضر درصدد تبیین این شاخصهها براساس آیات و روایات است تا با الگوسازی و ارائه آن زمینه تعالی و بالندگی جامعه اسلامی را فراهم سازد.شکوفایی وپویایی فرهنگ از یکسو، مواجهه فرهنگها در عرصه جهانی و حذف خرده فرهنگ‌ها از سوی دیگر، تحولات فرهنگی را امری اجتناب ناپذیر نموده است .لذا هر اندازه که فرهنگ یک جامعه به اصول ثابت، معقول و انسانی متکی باشد، از شایستگی و پایداری بیشتری برخوردار است. بر این اساس پایدارترین فرهنگ‌ها برآمده از بطن دین و باورهای دینی است. آموزه‌های دین اسلام و توانمندی های فرهنگ اسلامی به موجب حضور جوهره اصلی دین، خصوصیت جهانشمولی و همسو بودن با فطرت انسانی از قوت بالایی برخوردار بوده و به عنوان کامل‌ترین دین پاسخگوی همه نیازها وابعاد وجودی انسان است.از این رو شاخصههای فرهنگی در جامعه اسلامی بر اساس منابع فرهنگی چون قرآن وروایات تعیین شده و به عنوان دستورالعمل های دین هویت فردی واجتماعی جامعه مسلمین را شکل می‌دهد. علم‌گرایی، آرمان‌خواهی، حفظ استقلال، امر به معروف ونهی از منکر، نظم وانضباط اجتماعی، تعاون، خانواده محوری وحجاب وعفت اجتماعی از مهمترین شاخصه‌های فرهنگ در جامعه اسلامی است که اگر چه شاخصه های مشترک با سایر فرهنگها دارد اما در مبنا ونوع نگرش واهداف با آنها متفاوت است.
بررسی امکان پارادایم جامعه شناسی اسلامی
نویسنده:
نوروز نیمروزی ناوخی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
هدف از این مقاله بررسی امکان پارادایم جامعه شناسی اسلامی در شرایط کنونی با توجه به عدم توافق لازم در پذیرش علم دینی، فقدان فلسفه علوم اجتماعی اسلامی مدون، نبود علمی بنام جامعه شناسی اسلامی و اجتماع علمی پیرامون آن و فقدان سایر شرایط لازم جهت تحقق پارادایم مذکور است. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که در بستر تحول از علوم انسانی موجود (با مبانی و رویکرد غربی) به علوم انسانی مطلوب موردنظر (با مبانی و رویکرد اسلامی) با توجه به پسینی و تصادفی بودن امر پارادایم در تاریخ علم، در حال حاضر صحبت از پارادایم جامعه شناسی اسلامی تا چه حد امکان پذیر است؟ چارچوب نظری این مبحث نظریه ی کوهن در تاریخ و فلسفه علم است. روش تحقیق، مطالعه ی اسناد موجود در خصوص مسئله ی پیدایش پارادایم علمی با استفاده از تکنیک فیش برداری از کتب و اسناد موجود است. نتایج بررسی ها مؤید آن است که صحبت از یک پارادایم جدید بدون نقد و ابطال پارادایم های رایج در مواجهه با نیازها و مسائل جدید در میان اعضای اجتماع علمی و پیدایش آن را صرفاً حاصل ترکیب پارادایم های رایج دانستن، اشکالات جدی فلسفی، منطقی و دشواری های عملی به دنبال دارد. در نهایت آسیب هایی به مبانی فکری و اعتقادی پارادایم جامعه شناسی اسلامی در نتیجه ی عدم پذیرش آن به عنوان یک پارادایم جانشین در میان اعضای اجتماعات علمی دنیا به ویژه کشورهای اسلامی به همراه دارد.
امنیت در نگاه امام علی (ع)
نویسنده:
رضوانه دستجانی فراهانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
امنیت یکی از مقولات برجسته نظریه‌پردازی معاصر ذیل عنوان «قدرت و امنیت نرم» مطرح است. این رساله با پرسش اصلی «آموزه‌های امیرالمومنین (ع) چه چشم‌انداز توصیفی و تحلیلی از امنیت دارد؟» با روش تحلیل محتوا، به نظریه امنیت جامع‌‌نگر می‌پردازد تا نظریه‌های گوناگون درباره ابعاد، مولفه‌ها و شاخصه‌های امنیت را، متناظر با فرآیند پیشرفت، تفکیک و بازتحلیل نماید. مبتنی بر این تناظر، نظر به دو بعد فردی و اجتماعی فرآیند تغییر و پیشرفت می‌توان دریافت که آموزه‌های علوی در دو سطح امنیت فردی و اجتماعی با محوریت انسان‌شناختی آن به مسئله توجه نموده است. این رساله نشان داده است که امنیت مبتنی بر آموزه‌های علوی دارای سه سطح امنیت هستی-شناخت، امنیت فردی(امنیت روان‌شناخت ‌ـ‌ انسان‌شناخت) و امنیت جامعه‌شناخت می‌باشد. بر همین اساس مباحث این رساله در چهار فصل به سامان آمده است: فصل اول مفهوم‌شناسی؛ فصل دوم امنیت هستی‌شناخت؛ فصل سوم امنیت انسان‌شناخت ـ روان‌شناخت؛ فصل چهارم امنیت جامعه-شناختی
نقش فرد در ساختارهای اجتماعی از دیدگاه قرآن (با تاکید بر تفسیر المیزان و تسنیم)
نویسنده:
زهرا میرتاج‌الدینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
يکي از اساسي‌ترين موضوعاتي که در شناخت جامعه نقش تعيين کننده‌اي دارد، اصالت فرد يا جامعه و رابطه متقابل آن‌هاست. در پاسخ به اين پرسش كه «جامعه چيست؟»، مي‌توان به سه رويكرد اشاره کرد: رويكرد اول جامعه را کليتي ماوراي افراد در نظر گرفته و آن‌را فراتر از حاصل جمع افراد مي‌داند، بنابراين جامعه ماهيتي ويژه دارد که نمي‌توان آن‌ را با خصوصيات تک ‌تک افراد جامعه مرتبط ساخت. مکاتب ساخت‌گرايي، کارکردگرايي و ستیزگرایی عمدتا در ذيل چنين برداشتي از جامعه قابل فهمند. رويكرد دوم برآنست که جامعه چيزي جز برآيند افراد تشکيل‌دهنده آن نيست لذا هر پديده اجتماعي در تحليل نهايي پديده فردي است. اين رويكرد، جامعه را حاصل جمع کمي افراد مي‌داند و حداکثر به مطالعه پديده‌هاي اجتماعي در قالب روان‌شناسي اجتماعي مي‌پردازد. مکاتبي همچون مبادله و رفتارگرايي به اين برداشت از جامعه نزديکند. رويكرد سوم، نه جامعه را واقعيتي ثابت و شي‌شده در خارج و نه آن‌را حاصل جمع وجود تک‌ تک افراد، بلكه حاصل يک فرآيند و ناشي از تداوم تعامل ميان افراد و گروه‌هاي اجتماعي می‌داندو لذا هر پديده اجتماعي، نتيجه يک مجموعه روابط متقابل ميان کنشگران است. جامعه در اين حال واقعيتي سيال و هر لحظه در حال آفرينش است. ديدگاه‌های کنش متقابل نمادين، پديدارشناسي و عامليت ساختار در اين نحله قرار مي‌گيرند. ديدگاه قرآن به دليل داشتن مباني هستي‌شناسي، معرفت‌شناسي و انسان‌شناسي متفاوت با اين رويكردها متفاوت بوده و اصالت را از آن فرد و جامعه هردو مي‌داند، انسان در بینش قران دارای فطرت الهی،آگاه، آزاد، مختار، مسئول و مكلف بوده و علي‌رغم وجود ساختارهاي اجتماعي، تصميم گيرنده نهايي، خود فرد است و حتی مامور به تغيير ساختارهای موجود می‌باشد.
بررسی مبانی و عوامل تکامل و انحطاط جوامع در تفسیر المیزان
نویسنده:
ایوب امرایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
جامعه و زندگی اجتماعی انسان موضوعی دارای ابعاد و زوایای گوناگون است که عوامل تکامل و انحطاط آن جوامع از جمله موضوعات مهم و مبتلا به آنها بوده، و اهمیت ویژه آن بدیهی و بر هیچ عقل سلیمی پوشیده نیست. به جهت اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر به بررسی آن در تفسیر گرانقدر المیزان می پردازد. از آن جا که آیات فراوانی از قرآن کریم به موضوع «اجتماع» و احکام و سنن مربوط به آن ها پرداخته و متذکر حال و سرگذشت اقوام مختلف گردیده است از این رو می توان نظرات مهمی ذیل آیات مربوطه در تفسیر المیزان درباره عوامل تکامل و انحطاط جوامع یافت.این پژوهش ابتدا مفاهیمی را که در حوزه این موضوع قابل توجه هستند از قبیل «تکامل» ،«انحطاط» و «جامعه» را مورد بررسی قرار داده و پس از آن به موضوع «امکان و قابلیت قانونمند سازی تکامل و انحطاط جوامع» بر اساس دیدگاه های اجتماعی و تاریخی و قرآنی موجود می‌پردازد. به علاوه از آن جا که دستیابی به دیدگاه‌های علامه طباطبایی در خصوص این موضوع نیازمند تبیین مبانی نظری ایشان است در فصل سوم این نوشتار مبانی نظری علامه در باره موضوع تکامل و انحطاط جوامع در قالب چهار زیر مجموعه «هستی شناسی»، « انسان شناسی» ، «جامعه‌شناسی» و «فلسفه تاریخ» مورد بررسی قرار گرفته است.پس بررسی مجموع مقدمات طرح این موضوع، در فصل چهارم عوامل تکامل و انحطاط جوامع به تفکیک و تفصیل در تفسیر المیزان مورد بررسی واقع شده است که در نتیجه می توان گفت: «قانون مداری دین محور» و « وحدت» زیربنایی ترین معیار های تکامل در هر جامعه ای به شمار می‌آیند. علاوه بر آن عواملی مانند: «دین»، «حکومت»، «قانون»، «اقتصاد» و «اخلاق» به عنوان مهم‌ترین عوامل تکامل، و زمینه هایی مانند :«انحرافات اعتقادی و عملی در دین»، «حکومت غیر دینی»، «انحرافات اقتصادی» و «تفرقه و اختلاف» به عنوان عوامل انحطاط جوامع در المیزان معرفی شده اند. کلید واژه‌ها: «تکامل»،«انحطاط»، «جامعه»، «تفسیرالمیزان»، «قرآن کریم»، «فلسفه تاریخ»
منطق ابن خلدون
نویسنده:
علی وردی
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بيروت - لبنان: دار کوفان,
چکیده :
دکتر علي وردی در کتاب «منطق ابن خلدون» می خواهد منطق نوين ابن‌ خلدون را استخراج کند و نشان دهد که يکی از عوامل اصلی موفقيت و نوآوريی های ابن‌ خلدون در پرداختن به مسائل تاريخی و اجتماعی همين منطق خاص اوست. اصلی ترين انگيزه‌ نوشتن اين کتاب نيز همين مطلب است و دکتر وردی برای اثبات آن بحث‌ های زياد و شواهد فراوانی آورده است. او برای اين منظور حتی از جزئيات شخصيتی و رويدادهای زندگی ابن‌ خلدون نيز غافل نمانده است و مطالب بسيار مهم، جالب و جذابی در اين زمينه نقل می کند. سخن وردی در اين كتاب آن است كه تا قبل از ابن‏ ‌خلدون، بر اساس شيوه‌ ارسطویی، تأكيد بر «صورت» پديده‏‌ ها بود و نه «ماده» آن، و همين امر موجب در غلتيدن آدميان به عالم انتزاع و دور شدن از جزئيات زندگی شده بود. ابن‌ ‏خلدون اولين كسی بود كه جامعه‌ انسانی را به شيوه ‏ای واقعی مطالعه كرد. او حوادث تاريخی را مستقل از پديده‌‏ های اجتماعی بررسی نكرد. وردی محور نظريه‌ ابن ‌‏خلدون را نه عصبيت يا دولت، بلكه بَدويت و تمدن و تزاحم آنها مي‏ داند كه نوعی چرخه‌ اجتماعی پديد می ‏آورد که باعث تغيير مستمر جامعه‌ انسانی می ‏شود. وردی در اين كتاب تلاش كرده مروری بر جنبه ‏‌های مختلف حيات علمی و عملی ابن‌ ‏خلدون داشته باشد و منطق فكری او را استخراج كند. این کتاب در دوازده فصل نگاشته شده که عبارتند از: فصل اول- خصائص المنطق القدیم، فصل دوم- المنطق الارسطی فی الاسلام، فصل سوم- ابن خلدون و المنطق الارسطی، فصل چهارم- ابن خلدون و قوانین الفکر، فصل پنجم- ابن خلدون و منطق الفقها، فصل ششم- لغز الطفرة الخلدونیة، فصل هفتم- العوامل المتنوعة، فصل هشتم- زناد النظریة، فصل نهم- بین الکل و الاجزاء، فصل دهم، ابن خلدون و الفلسفة، فصل یازده- السلوک و النظریة، فصل دوازده- مصیر العلم الجدید، فصل دوازده- فی سبیل علم اجتماع عربی.
عـوامل اجتماعى جرم
نویسنده:
ابراهیم قاسمى روشن
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
چکیده :
عوامل مختلفى در بروز جرم مى تواند تأثيرگذار باشد كه تعداد يا ميزان اهميت هر يك از اين عوامل در جوامع گوناگون به دليل وجود تفاوت هاى فرهنگى، اقتصادى و سياسى متفاوت است. اين عوامل را در يك تقسيم كلى، مى توان به سه دسته تقسيم نمود: الف) عوامل فردى يا زيستى از قبيل جنس، سن و اندام؛ ب) عوامل روانى از قبيل بدبينى، پرخاشگرى، زودباورى و ترس؛ ج) عوامل اجتماعى از قبيل خانواده نابسامان، ناسازگارى والدين گروه مرجع، مهاجرت و مطبوعات. بين انديشمندان در زمينه تعداد يا ميزان نقش اين عوامل، اجماع و اتفاق نظر وجود ندارد. هر يك از اين ها با توجه به نوع گرايش و تخصص خود به اين مسأله نظر افكنده و دسته خاصى از اين عوامل را تنها مؤثر در ارتكاب اعمال مجرمانه دانسته يا بيش ترين اهميت را براى آن قايل شده اند. آنچه اين مقال درصدد بررسى آن مى باشد بررسى عوامل اجتماعى جرم است كه چگونه عوامل اجتماعى (محيط اجتماعى، محيط اقتصادى و محيط سياسى) شرايط را براى ارتكاب اعمال مجرمانه فراهم مى كنند.
معناشناسی استکبار در قرآن کریم
نویسنده:
اصغر افتخاری، مجتبی باباخانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از حوزه‌های نسبتا جدید در عرصه مطالعات زبان‌شناسی، روش معناشناسی است که بیشترین کاربرد را در تحلیل متون و فهم ساختار آن دارد. در این میان، قرآن کریم با توجه به آسمانی بودن متن آن و منزه بودنش از سهو و اشتباه‌های رایج بشری، از اتقان و اعتبار بسیار بالاتری نسبت به سایر متون برخوردار است. لذا بررسی ساختار متن و نحوه استعمال واژگان در این کتاب آسمانی می‌تواند روش مناسبی در فهم هرچه دقیق‌تر معانی آن باشد. این جستار با استفاده از روش معناشناسی توصیفی به تبیین دقیق معنای «استکبار» در قرآن کریم پرداخته است. این مفهوم در مجاورت با واژگانی تحلیل شده است که «هم‌نشینِ» آن، در آیات و سوره‌های مختلف قرآن کریم آمده‌اند. بر این اساس، ضمن ارائه تعریفی مختار از استکبار با بهره‌گیری از هم‌نشین‌های آن، مفاهیمی همچون «عُتُوّ»، «غرور» و «بی‌باوری به معاد» به عنوان علل و ریشه‌های استکبار، و نیز مفاهیمی چون «عُلوّ»، «استنکاف»، «کفر» و «ظلم» به عنوان آثار و نتایج استکبار، بر اساس نحوه استعمال در قرآن کریم شناخته شده‌اند. بررسی زبان‌شناسانه واژه‌های هم‌نشین مزبور، حکایت از آن دارد که استکبار در قرآن کریم از محل تلاقی سه جریان اعتقادی (نفی معاد)، روحی (خودبرتربینی) و بالاخره اجتماعی (اتراف و نفی حقایق) حاصل می‌آید.
صفحات :
از صفحه 27 تا 53
نظریه فطرت و آرای جامعه شناختی و معرفت شناختی علامه طباطبایی
نویسنده:
محمد غفوری نژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
علامه طباطبایی نظریه فطرت را براساس اصل هدایت عمومی بنا می­ نهد. وی در عین اعتقاد به نظریه سعادت و شقاوت ذاتی و ازلی انسان­ها، آن را به­ گونه­ ای تقریر می­ کند که با نظریه فطرت خیرگرای انسان سازگار باشد. علامه در اندیشه­ های اجتماعی خود به­ وفور به فطرت استناد می­ کند. غریزه استخدام و نقش آن در زندگی اجتماعی انسان، تحلیل رابطه فطرت و آزادی، رابطه دفاع و جهاد با فطرت، پیوند میان اصل مالکیت و فطرت، تحلیل رابطه عدالت و فطرت، از رئوس اندیشه­ های جامعه­ شناختی علامه در حوزه فطرت است. شاید مهم­ترین کارکرد معرفتی نظریه در اندیشه علامه به حوزه معرفت ­شناسی مربوط باشد. علامه برای اثبات کارآیی عقل در حوزه مابعدالطبیعه، به فطری بودن جستجو از حقایق مابعدالطبیعی استناد می­کند. او انسان را فطرتاً حقیقت­جو، واقع­گرا و تابع حق می ­داند. علامه در عین اعتقاد به نظریه فطرت، نظریه یادآوری را که میراثی افلاطونی است، مردود می­ شمارد. وی تفکر منطقی براساس تألیف مقدمات و استنتاج از آن را مقتضای فطرت انسان و مورد تأیید قرآن قلمداد کرده است و از این طریق مشروعیت آن را تضمین می ­نماید.
صفحات :
از صفحه 51 تا 76
نظارت اجتماعى
نویسنده:
سعید امیرکاوه
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
بى ترديد انسان ها در طول حيات خود همواره دسته جمعى و به صورت هاى خانوادگى، عشيره اى و قبيله اى زندگى مى كرده اند و با افزايش جمعيت، اجتماعات بزرگ ترى همچون شهرها شكل گرفته است. اگرچه در تاريخ زندگى انسان حالاتى نظير ديرنشينى، غارنشينى، ترك قبيله مشاهده شده است، ولى چنين حالاتى غير معمول ونادرمى باشد. لذا، بسيارى از انديشمندان علوم اجتماعى باتوجه به ويژگى هاى انسان و شواهد تاريخى معتقدندكه انسان موجودى اجتماعى است؛ ازجمله افلاطون، ارسطو، فارابى، ابوعلى سينا، با تصريح به اجتماعى بودن زندگى انسان ها، نياز آنان به يكديگر را عامل اساسى پيدايش جوامع مى دانند. انسان ها به دليل خصلت زندگى جمعى شان، از همان ابتدا شيوه هايى از زندگى را بنيان نهادند تا بدين وسيله، حيات اجتماعى را ممكن سازند. به تدريج و با گسترش جوامع، بر حجم قراردادها، شيوه ها و هنجارها افزوده شد و «فرهنگ» مطرح گشت. با تعدد جوامع، فرهنگ هاى متعددى شكل گرفت. عضويت و زندگى در هريك از اين جوامع رعايت فرهنگ خاص آن جامعه را مى طلبيد، به گونه اى كه رعايت نكردن قواعد و هنجارهاى مربوط به آن جامعه عكس العمل اعضاى آن جامعه را به دنبال داشت. در صورتى كه فردى با بيشتر قواعد و هنجارها مخالفت مى كرد از آن جامعه طرد مى شد و امكان زندگى در آن را نداشت. از اين رو، عضويت در هر جامعه اى مستلزم فراگردى به نام اجتماعى شدن (Socialization) يا جامعه پذيرى است. در این مقاله موضوع نظارت اجتماعی ذیل این مباحث مطرح می شود: معانی نظارت، هدف و مخاطبان نظارت اجتماعى، انواع انحراف، انواع نظارت، مجريان نظارت اجتماعى، ضمانت هاى اجرايى نظارت اجتماعى.
  • تعداد رکورد ها : 141