جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 76
مقایسه حقیقت محمدی در ابن عربی با لوگوس فیلون
نویسنده:
رضا گندمی نصرآبادی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
در باره منابع الهام ابن عربی بحث های زیادی صورت گرفته است؛ یکی از متفکرانی که از او به عنوان منبع الهام ابن عربی یاد می کنند فیلون اسکندرانی است. در این مقاله تلاش بر آن است تا با محوریت لوگوس در فیلون و حقیقت محمدی در ابن عربی به شباهت ها و احیانا تفاوت های آن دو اشاره گردد البته بی آنکه در صدد اثبات تأثیر پذیری ابن عربی در محورهای یاد شده از فیلون باشیم، چه آنکه اثبات و ابطال آن غیرممکن است. هر دو متفکر توصیفات و کارکردهایی از لوگوس و حقیقت محمدی بدست داده اند که در بادی امر شبیه به نظر می رسد. از سه وجهه نظر می توان به لوگوس و حقیقت محمدی نظر افکند: از وجهه نظر وجودشناسی، از منظر شناخت شناسی و در نهایت از دیدگاه کارکردی یا ارزشی. از منظر وجودشناسی ارتباط آن دو با خدا، جهان و انسان، از منظر شناخت شناسی نقش آن دو در شناخت انسان و وحی بررسی می شود و از دیدگاه ارزشی یا کارکردی به این پرسش پاسخ داده می شود که با فرض لوگوس و حقیقت محمدی، چه مشکلاتی حل می گردد.
صفحات :
از صفحه 45 تا 57
عرفان در قرآن چگونه است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
جهت روشن شدن بحث بيان چند نکته لازم است: 1. عرفان در لغت به معناي دانستن، آگاه شدن، شناختن و... مي‎باشد[1] و عرفا دو صنفند 1. متصوفه 2. علما و فقيهان عارف عرفانشان برگرفته از قرآن و سنّت مي‎باشد. 2. حدود بيست آيه در قرآن شريف وارد شده که در آنها كلمه بیشتر ...
تعالی و حلول در فلسفه ی اسپینوزا با تکیه بر عرفان اسلامی
نویسنده:
شهناز شایان فر، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در نظام یکتاگوهری اسپینوزا، تاکید بر برخی واژگان محوری از جمله طبیعت، جوهر، ‌علت داخلی (علت حلولی)، و طرح حضور ماده در خدا (= خدا به عنوان شی ممتد) سبب شده تا در عصر حیات او و پس از آن، قرائت های حلولی از فلسفه او پدیدار شود و او متهم به همه خدایی گردد؛ در حالی که اسپینوزا بارها خویش را از این اتهام مبرا دانسته و شواهد مختلفی در آثار او بر برائتش از چنین اتهاماتی گواهی می دهد. با نظر به فلسفه اسپینوزا به عنوان کلیتی مشتمل بر رهیافت، مبانی و شبکه زبانی خاص، می توان به قرائت های حلولی برآمده از برخی عناصر زبانی، از جمله خدا به عنوان علت داخلی، خدا به عنوان شی ممتد و خدا به عنوان طبیعت، پاسخ داد. در جستار حاضر، با تکیه بر عرفان اسلامی، صور مختلفی از تعالی و حلول ارایه می گردد. افزون بر آن اشکالات وارد بر تعالی در فلسفه اسپینوزا، بر اساس نظام فلسفی او، نقد و بررسی می گردد و با نظر به ساختار کلی فلسفه اسپینوزا و ویژگی هایی که او برای خدا در نظر می گیرد، می توان تصویری متعالی از خدا در نظام فلسفی او ترسیم نمود؛ از این رو گرچه خدای اسپینوزا از تعالی وجودی یا واقعی برخوردار نیست، از بین صور تعالی، در فلسفه اسپینوزا سه صورت از تعالی (تعالی حالتی، تعالی منطقی و تعالی معرفتی) قابل طرح است. گفتنی است این مقاله جهت تبیین و تحلیل مطالب، افزون بر آرای اسپینوزا، از برخی اصطلاحات و تعابیر فلسفه اسلامی و عرفان بهره جسته است.
صفحات :
از صفحه 31 تا 58
بررسی و نقد دیالکتیک تعالی و حلول از دیدگاه مولانا و مایستر اکهارت
نویسنده:
قاسم کاکایی، اشکان بحرانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
در سنت ادیان ابراهیمی، آثار عارفان را با رویکردهای الهیاتی گوناگون می‌توان بررسی کرد. یکی از مهم‌ترین و پررونق‌ترین رویکردهای الهیاتی در الهیات جدید، رویکرد سلبی است. در مقاله‌ حاضر، به یکی از درون‌مایه‌های اصلی الهیات سلبی، یعنی رابطه‌ خدا و نفس، و دو رابطه ‌دیالکتیکی ذیل بحث خدا و نفس، یعنی دیالکتیک حلول و تعالی و دیالکتیک عروج و درون‌بود، در آثار دو عارف بزرگ مسلمان و مسیحی، مولانا و مایستر اکهارت، می‌پردازیم. رابطه‌ خدا و نفس و به دنبال آن دیالکتیک حلول و تعالی و دیالکتیک عروج و درون‌ بود، ذیل بُعد هستی‌شناختی الهیات سلبی بررسی شده است‌‌.
صفحات :
از صفحه 5 تا 28
تشبیه و تنزیه نزد ابن عربی
نویسنده:
علی شیروانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقر العلوم ( وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم),
چکیده :
تشبیه و تنزیه دو واژه متداول در فرهنگ اسلامی است، اما ابن‌عربی طبق مبانی خاص خود، به‌ویژه وحدت وجود، تفسیری تازه از آن ارائه می‌دهد و معرفت صحیح خدای تعالی را در جمع میان تشبیه و تنزیه می‌یابد و براساس این الگوی معرفتی جدید به جمع میان نصوص به ظاهر ناسازگار دینی در زمینه اسماء و صفات خدای متعال می‌پردازد. در این مقاله، ضمن تبیین دیدگاه ابن‌عربی در این باره لوازم الهیاتی نظریه او تبیین می‌گردد.
صفحات :
از صفحه 133 تا 147
اجتماع گرایی اخلاق عرفانی
نویسنده:
علیرضا آل بویه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در این مقاله با نگاهی به ادبیات و آموزه های عرفانی عارفان مسلمان در سده های پیشین، با اشاره اجمالی به دغدغه های اجتماعی عارفان، این مسئله مورد بررسی قرار گرفته است که آیا اخلاق عرفانی صرفاً یک اخلاق فردی فارغ و بی اعتنا به زندگی اجتماعی است، یا اینکه به زندگی اجتماعی و نهادهای اجتماعی توجه و اعتنا دارد. در این راستا، پس از تبیین مفهوم اخلاق اجتماعی و برشمردن معانی آن، به عوامل و آموزه های تحذیردهنده نسبت به ورود در شبکه های اجتماعی در ادبیات عرفانی اشاره شده و در ادامه پس از برشمردن و تبیین عوامل ترغیب کننده به ورود در شبکه های اجتماعی، به نقش اجتماعی عارفان مسلمان اشاره شده است. در پایان، ضمن تحلیل آموزه های عرفانی و صوفیانه، جمع بند ی و نتیجه گیری ای در باب نسبت اخلاق عرفانی و دغدغه مندی نسبت به اجتماع و اجتماع گرایی عارفان، ارائه شده است.
اسلام برای عرضه به دنیای جدید چه دارد؟
نویسنده:
سید حسین نصر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در نیای‌ جدید غرب، ابتدا امور حکومتی‌ و معیشتی، بعد تفکر سپس‌ خود دین‌ (از طریق‌ رنسانس)، غیر دینی‌ شده‌ و جوامع‌ جدید به‌ دنیاگرایی‌ و دین‌زدایی‌ افراطی‌ و بحران‌ درونی‌ فقدان‌ معنا رسیده‌ است. در این‌ اوضاع‌ و احوال، اسلام‌ با داشتن‌ ویژگی‌های‌ ذیل‌ که‌ در کم‌تر دینی‌ یافت‌ می‌شود می‌تواند درمانگر و چاره‌ساز «دین‌زدایی‌ معاصر» باشد: - ویژگی‌ نخست‌ اسلام، تطبیق‌پذیری‌ اجرای‌ شعایر اسلامی‌ (مانند نماز) در همة‌ مکان‌ها و زمان‌ها، در حضر یا در سفر است‌ و مانند احکام‌ برخی‌ از ادیان‌ به‌ برگزاری‌ در محل‌ خاص‌ مقید نیست. - ویژگی‌ دوم‌ اسلام‌ این‌ است‌ که‌ بر حسب‌ آموزة‌ توحید، درون‌ آدمی‌ را یک‌پارچه‌ و هماهنگ‌ می‌سازد و با رسمیت‌ شناختن‌ ارضای‌ نیازهای‌ گوناگون‌ جسمی‌ و روحی، وجود آدمی‌ را به‌ تعادل‌ می‌رساند. - ویژگی‌ سوم‌ اسلام‌ این‌ است‌ که‌ بر خلاف‌ بسیاری‌ از ادیان‌ دیگر، جریان‌ وحی‌ را در دین‌ منحصر نمی‌داند و کلیت‌ و شمول‌ آن‌ را باور دارد و موید وحیانی‌ بودن‌ بسیاری‌ از ادیان‌ پیشین‌ است. این‌ خصوصیت، زمینه‌ساز همزیستی‌ ادیان‌ گوناگون‌ در جهان‌ معاصر است. - ویژگی‌ چهارم‌ آن‌ است‌ که‌ باطنی‌گرایی‌ اسلام‌ (عرفان‌ اسلامی‌ و تصوف)، سالک‌ را به‌ دوری‌ از جامعه‌ و گوشه‌گیری‌ دعوت‌ نمی‌کند و مشارکت‌ فعال‌ اجتماعی‌ با زیست‌ عرفانی‌ قابل‌ جمع‌ است‌ و چون‌ مخاطب‌ عرفان‌ اسلامی‌ فطرت‌ پایدار انسانی‌ است، جاذبة‌ آن‌ برای‌ جوامع‌ از بین‌ نخواهد رفت.
طریق کامبخشی حافظ
نویسنده:
اسماعیل پور محمدمهدی
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
واژگان اسرارآمیز و مضامین حیرت آفرینی که در شعر حافظ گرد آمده، قرن هاست که دوستداران و پژوهندگان شعر فارسی را به خود جذب کرده است. «کام»، «کامبخشی»، «کامروایی»، «کامرانی»، «کام طلبی» و «کامگاری» ساحت هایی از این واژگانند که هر کدام در جای خود باز تابنده درونمایه های دلفروزی از خدا، هستی و انسان است. حافظ، صورت و معنی «کامبخشی» را - که به شیوه تاویل عرفا از کلام وحی اخذ کرده - در مطلع غزلی آورده است:طریق کامبخشی چیست ترک کام خود کردن      کلاه سروری آن است کز این ترک بردوزیمصراع اول - که هم کامبخشی حق به سالکان و هم کامبخشی سالک به دیگران است - به دو بخش تقسیم می شود: 1- طریق کامبخشی چیست؟ 2- ترک کام خود کردن چگونه است؟ حافظ، جهان عرفا را - که گردونه ای است از یک سیر نزولی و سیر صعودی - در این مصراع گرد آورده است. ما «طریق کامبخشی چیست» را که بر بنیان سیر نزولی است، «کامبخشی ازلی»، و «ترک کام خود کردن» را که حکایت از سیر صعودی آفرینش به سوی خدا دارد، «کامبخشی ابدی» نام می نهیم. در مصراع دوم، هم کامبخشی ازلی و هم ابدی جریان دارد، بعبارت دیگر، راهکار سروری و سرافرازی حافظ، هم صورت دنیا رادر بر می گیرد و هم معنی آخرت.
پدیدارشناسی عرفان زاهدانه و عاشقانه در اسلام
نویسنده:
جعفرزاده یوسف
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
هدف اصلی روش پدیدارشناسی، بازسازی و کشف «مرکز (ساختار) معنا» در علوم انسانی و تفسیر پدیده های پیرامونی با توجه به آن مرکز است. پدیدارشناسی عرفان زاهدانه و عاشقانه در اسلام مسبوق بر پدیدارشناسی دین توحیدی اسلام است. در ساختار توحیدی اسلام، خداوند از حیث ذاتی«منزه» از «همه» عالم (باطن عالم) و از حیث صفاتی «متجلی» در «همه» عالم (ظاهر عالم) است.از آن حیث که به دلیل تنزه ذاتی خداوند راه اتحاد انسان با ذات خداوند بسته است لذا تنها طریق ارتباط انسان با خداوند، صفات متجلی اوست، اما صفات متجلی خداوند به عنوان طریق سلوک ما به سوی او،نه در ذات «من» مقید می شود و نه در ذات «دیگری»، بلکه میان من و دیگری در یک «منطقه سوم اعتباری (صفاتی) انسانیت» تجلی می یابد. از این منطقه می توان تحت عنوان «ساختار جامعه گرایی توحیدی» تعبیر کرد که دارای اطوار و مراتب است؛ بدین صورت که از مرتبه حقوق شروع می شود و بعد به مرتبه اخلاق و در نهایت به مرتبه عرفان استعلاء می یابد. در عرفان اسلامی، رویکرد زاهدانه ضمن ترک دنیا به دنبال اتحاد با ذات خداوند است اما رویکرد عاشقانه دنیا را عرصه تجلی صفات خداوند و بستر معاشقه انسان با خداوند تلقی می کند. مقاله حاضر به بررسی و نقد شکل عکس العمل این دو رویکرد عرفانی در برابر ساختار توحیدی اسلام می پردازد.
مطالعه تطبیقی دو طریق عرفانی (طریق وجه خاص و روش شطار)
نویسنده:
احسان فتاحی اردکانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
دو راه سلوکی در کتب عرفان بیان شده است: طریق «وجه خاص» ابن‌‌‌عربی؛ و طریق «شطار» کبرویه. طریق «شطار» به عنوان برترین راه سلوک، گاه با طریق «وجه خاص»، یکی دانسته شده است. در این مقاله، طریق وجه خاص، به عنوان طریق بی‌‌‌واسطه حق با بنده از طریق عین ثابت، با روش شطار به معنای راه محبت، مقایسه شده است و ضمن برشماری ویژگی‌‌‌های هر کدام، به این نتیجه رسیده که تطبیق این دو روش بر هم، نادرست است و این تطبیق را کبرویه پس از پذیرش اندیشه‌‌‌های ابن‌‌‌عربی، انجام داده‌‌‌اند. البته با طریق وجه خاص، به راحتی می‌‌‌توان روش شطار را تحلیل هستی‌‌‌شناختی کرد.
صفحات :
از صفحه 111 تا 124
  • تعداد رکورد ها : 76