جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
هنر و علوم انسانی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 951
مبانی نظری اخلاق از دیدگاه بابا افضل کاشانی
نویسنده:
محمدربیع میرزایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این پژوهش پس از معرفی «خواجه افضل‌الدین کاشانی»، مشهور به «بابا افضل»، حکیم و عارف پارسی‌گوی قرن ششم و هفتم هجری و اشاره به زندگانی، آثار و برخی از مفاهیم و کلیات اخلاق از دیدگاه وی، می‌کوشیم با بررسی مبانی معرفت‌شناختی، هستی‌شناختی و انسان‌شناختی اخلاق از منظر او، یکی از زمینه‌های لازم برای استخراج نظریه اخلاقی اسلام را فراهم آوریم تا زمینه‌ای باشد در کنار نظرگاه‌های دیگر دانشمندان مسلمان و نیز آموزه‌های اخلاقی قرآن کریم و احادیث اهل بیت? برای استنتاج نظریه فلسفه اخلاق اسلامی.خواجه افضل‌الدین «علم اخلاق» را یکی از زیرشاخه‌های علم النفس و علوم رفتاری دانسته که به اصلاح، هدایت و تربیت ویژگی‌های نفس انسانی می‌پردازد. وی علم اخلاق را «علمِ شناخت خصلت‌های نیک و بد انسان و روش‌های کسب خوبی‌ها و پرهیز از بدی‌ها» یا «علم شناخت مکارم و رذایل اخلاقی و روش آراستن خود به مکارم و زدودن رذایل از خویش» دانسته است.جایگاه شناخت و آگاهی در آموزه‌های اخلاقی بابا افضل به قدری پررنگ است که وی حتی خیر و شر را نیز براساس آگاهی و دانش تعریف می‌کند؛ چنان‌که افعال خیر را اعمالی می‌داند که سبب افزودن آگاهی شود و انسان را در رسیدن به کمال مطلوبش یاری رساند و شرور را کارهایی می‌داند که به جهل و ناآگاهی بینجامد و انسان را از نیل به هدف حقیقی‌اش بازدارد.بابا افضل علاوه بر اعتقاد به جدایی بدن و نفس انسانی، امکان تغییر و تربیت پذیری اخلاقی انسان را می‌پذیرد و با تأکید بر رابطه شناختی و وجودیِ مثلثِ «خداشناسی، هستی‌شناسی و انسان‌شناسی»، بر آن است که اگر کسی از این معارف محروم باشد، ادراک و شناختش همانند ادراک و شناخت خفتگان، ناقص و غیرحقیقی خواهد بود.از دیدگاه وی، وجود تامّ و حقیقی هر چیز، صورت علمی و معقول آن است و بر همین اساس، کمال نهایی انسان نیز در بقای عقلانی اوست؛ زیرا کمالِ حیات و حسّ، به قوّه ادراک و تعقّل است و کمالِ ادراک و تعقّل، به فعلیت آن و کمال فعلیّت تعقّل و دانش، به «اتّحاد عاقل و عقل و معقول».از حیث اخلاق عملی نیز به عقیده حکیم افضل‌الدین، نشان کمال انسان در این است که قوای غضبی و شهوی او در حدّ اعتدال باشند و تحت حاکمیتِ خرَد عمل کنند و مطیع و مسخّر آن باشند.
مشخصات اثر
بررسی تأثیر آموزه های دینی بر "تولد ثانی" از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
لیلا زنگنه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
براساس نظریه فطرت در ساده ترین تقریر؛ انسانها نوع واحدی هستند، دارای ماهیت مشترک؛که این ماهیت مشترک برخوردار از ویژگی ها و لوازم مشترکی است که در تمام افراد نوع وجود دارد. مطالعه آثار ملاصدرا نشان می دهد که وی در باب فطرت به مطالعه مستقل فلسفی یا عرفانی نپرداخته است؛ ولی مبحث فطرت در آثار او‌‌ به تفصیل و متأثر از انس او با آموزه های دینی ، به خصوص در آثار عرفانی و تفسیری اش نمایان است.صدرا همچون بسیاری از متفکران پیشین، معتقد به خداشناسی فطری است.اما تفاوت وی با دیگران در این است که وی برای این نوع از خداشناسی، پشتوانه فلسفی تدارک دیده است. وی با در نظر گرفتن دو ولادت برای انسان؛ ولادت اول(طبیعی) و ولادت ثانی(معنوی)، ورود به عالم معنا و بازیابی شخصیت دوباره را در گرو رسیدن به "ولادت ثانی" می داند؛ و حصول این ولادت و گشودن قفل دروازه عالم معنا را تنها از طریق پیمودن راه انبیاء(ع)وعمل به تعالیم ایشان، امکان پذیر می داند. افزون بر آن در نظام حکمت صدرایی مسأله حرکت جوهری و اتحاد عاقل و معقول، دو مبنای فلسفی برای تحلیل و تبیین عبور از فطرت اول به فطرت ثانی است. در این پژوهش تلاش شده است بر اساس این دو مبنا و دیگر مسائل فلسفی و راهکارهای موجود در شریعت، مسأله عبور از فطرت اول به فطرت ثانی تحلیل شود.
مشخصات اثر
بررسی علل اندک بودن روایات اهل بیت در صحاح ششگانه اهل سنت
نویسنده:
هاجر انصاری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
صحاح شش‌گانه از آثار حدیثی مشهور و مطرح در بین مسلمین است. با وجودی که مولفان این کتب با اهل بیت(ع) همزمان بوده‌اند و به رغم برجستگی و عظمت این بزرگواران و نیز توصیه‌ها و سفارشات پیامبر(ص) درباره رجوع و تمسک به آنان و معرفی‌آنها به عنوان کشتی نجات و چراغ هدایت،اندکی روایات و احادیث اهل بیت(ع) در این کتب و در مواردی نبودن هیچ روایتی از آنان، ذهن انسان را درگیر چرایی این موضوع می-کند. این پژوهش بابه کار گیری روش آماری در کل صحاح شش‌گانه اهل سنت و مطالعه و تحلیل مسائل تاریخی، سیاسی، رجالی و اعتقادی، علل اندکی این روایات را مورد بررسی قرار می‌دهد.بر اساس رهیافت این پژوهش، اجرای قانون ممنوعیت نقل و تدوین احادیث در بین اهل سنت در سده اول هجری و جلوگیری از انتشار روایت فضایل و مناقب اهل بیت(ع) در میان مردم و به دنبال آن اختناق و فشارهای شدید حاکمان بر اهل بیت(ع)، طراحی اصول کلامی‌ـ عقیدتی، ایجاد قواعد خاص رجالی، پیدایش اختلاف در بین مسلمین و به وجود آمدن فرقه‌های گوناگون، همگی عوامل مژثر در کمبود روایات اهل بیت(ع) در صحاح شش‌گانه اهل سنت است.
مشخصات اثر
نقش جمع‏گرایی در تکامل انسانی از منظر اهل‏بیت (علیهم السلام) مورد مطالعه: احادیث امام جعفر بن محمد صادق (علیهما السلام)
نویسنده:
محمد باوی‌پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
جمع‏گرايي يا گرايش به جمع يک گرايش فطري و طبيعي است که در نهاد هر انسان وجود دارد و از آنجايي که وظيفه انسانها تلاش براي تکامل مادي و معنوي خود است لذا اين تکامل تنها در سايه جمع‏گرايي تحقق مي‏يابد.مسئله تکامل انسان در سايه جمع‏گرايي از جمله مسائلي است که اثبات آن کاملاً عقلي است و در اين باره آيات و روايات فراواني نيز وجود دارد.بررسي اين مسئله از ديدگاه امام صادق (عليه السلام) به عنوان ششمين پيشواي مسلمانان، از دو جهت حائز اهميت است: نخست آنکه تقريباً بيش از يک‏سوم از احاديث شيعه از سوي آن امام بزرگوار روايت شده است. دوم آنکه آن حضرت به عنوان خليفه خداوند در مقام امامت به عنوان کسي که کامل‏ترين فرد است مي‏باشد، از اين رو تنها چنين شخصيتي است که مي‏تواند انسان‏هاي ديگر را به تکامل برساند، لذا آموزه‏هاي آن حضرت در اين باره راه‏گشا است.لزوم جمع‏گرايي را بايد از اهميت آن در زندگي انسان دانست که بسياري از مشکلات و گرفتاري‏هاي انسانها در طول تاريخ با به کار گيري آموزه‏هاي جمع‏گرايانه بر طرف مي‏شود. مشکلاتي از قبيل مشکلات اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، سياسي و خانوادگي؛ حتي تأثير آن در عالم تکوين و قضا و قدر الهي را مي‏توان عنوان کرد. مثلاً مي‏توان به آموزه‏اي چون صله رحم اشاره نمود که تأثير تکويني در زندگي انسان دارد و آن اينکه سبب فزوني رزق و عمر مي‏شود.در اين پژوهش با بهره‏گيري از منابعي که احاديث امام صادق (عليه السلام) در آنها ذکر شده است، مؤلفه‏هاي جمع‏گرايي که در دو گروه مصاديق و آموزه‏ها تقسيم مي‏شود، از نگاه آن امام بزرگوار بررسي شده است ضمن آنکه رابطه آنها با تکامل انسان تبيين مي‏شود. همچنين به اهميت مسئله جمع‏گرايي و کارکردهاي آن از منظر امام صادق (عليه السلام) پرداخته شده است.بي‏شک تمام آموزه‏هاي جمع‏گرايانه در شکل‏گيري جامعه مطلوب که بستري مناسب براي دستيابي به سعادت و کمال حقيقي و در نهايت عبوديت خداوند است، مؤثر است.با مطالعه احاديث آن امام بزرگوار در تمام زمينه‏ها و باب‏ها به اين نتيجه دست يافتيم که تکامل واقعي انسان تنها در سايه جمع‏گرايي صورت مي‏گيرد و شواهدي از فرمايشات ايشان در اين باره ارائه شده است.
مشخصات اثر
بررسی تحلیلی روایات تفسیری امام باقر(ع)
نویسنده:
سیدحسین صالحی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اهل بیت علیهم السلام«ثقل اصغرند» که پیامبر صلی الله علیه و آله در بین امت خویش به جای نهاد تا از ضلالت حفظ شده و از سعادت بهره مند گردند. و قرآن کتابی است صامت و حاوی آیاتی متشابه و مجمل که نیاز به مبینی ناطق و عالم دارد که همان اهل بیت علیهم السلام اند. ازابتدای نزول وحی و بعد ازآن،پیامبرصلی الله علیه وآله و صحابه و تابعین، وتمام مفسران تازمان حاضر، همه در فهم وبیان قرآن شیوه هایی را به کار برده اند.امامان شیعه علیهم السلام نیزکه وارثان وحی اند روش هایی را برای بیان قرآن إعمال کرده اند که از بررسی روایات ایشان می توان به آن دست یافت وروایات تفسیری امام باقر علیه السلام مقدار قابل توجهی از این روایات است که درکتب روایی شیعه ثبت شده است. برخی به ظاهر روایات اکتفاکرده و به إجتهاد و بررسی عقلی آن نمی پردازند. در برابر، بسیاری درإثبات حجیت ظواهر قرآن- که منتهی به جواز اجتهاد عقلی در تفسیر قرآن می شود-دلائل متقنی إرائه کرده اند. بررسی روایات تفسیری امام باقر علیه السلام به هدف تأیید این گروه در إعمال روش عقلی در تفسیر قرآن می باشد. ضمن این که از رویکردهایی که امام علیه السلام در تفسیر قرآن در بخش آیات الأحکام و معانی باطنی آیات داشته ند و همچنین از محتوای ارزشمند سخنان ایشان نیز بهره مند می گردیم.
مشخصات اثر
حقیقت نوری اهل بیت (علیهم السلام) با تکیه بر آیات و روایات
نویسنده:
مهدیه ریاحی راویز
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
حقیقت نوری اهل بیت (علیهم السلام) یکی از مهم ترین فضائل آنان به شمار می رود و نقشی بنیادین نسبت به سایر فضائل ائمه دارد و معرفت به ائمه (علیهم السلام) و بالتبع معرفت حقیقی حق از طریق شناخت این حقیقت حاصل می شود. این حقیقت به طور کلی شامل دو قسمت می باشد 1- «خلقت نوری اهل بیت (علیهم السلام)» 2- «مقام نورانیت اهل بیت (علیهم السلام)». نور ائمه (علیهم السلام) اولین مخلوق الهی می باشد که هستی با وجود آنان ظهور یافت و قبل از آنان مخلوق دیگری خلق نشده بود. از این خلقت اولیه باعناوینی نظیر نور، روح، عقل، قلم یاد شده است. ائمه(علیهم السلام)بعد از خلقت و پیش از خلقت سایر موجودات سالیان درازی به تسبیح وتحمید خداوند متعال مشغول بوده و بعد از آن سایر موجودات توسط نور ائمه (علیهم السلام) آفریده شدند. عالم جبروت، عالم ناسوت، عرش، کرسی، ملائکه و شیعیان خلاصه همه هستی از کانال فیض ائمه (علیهم السلام) پابه عرصه وجود گذاشته اند و واسطه فیض الهی بودن ائمه از این طریق به نحو احسن اثبات می شود، البته این وساطت فقط به مرحله آفرینش ختم نمی شود بلکه در بقاء موجودات هم فیض الهی به واسطه آنان سرازیر در عوالم خلقت می‌شود و همچنین ولایت تکوینی ائمه (علیهم السلام) و مقام خلافت الهی آنان در تمامی عوالم که از معارف اصیل دین می باشد بر اساس خلقت نوری اهل بیت (علیهم السلام) تبیین واثبات می شود. مقام نورانیت اهل بیت (علیهم السلام) هم که از خلقت نوری آنان نشأت گرفته همان ولایت مطلقه کلیه الهی است که بر این اساس احاطه حضرت حق بر تمامی مخلوقات به واسطه مقام نورانیت ائمه (علیهم السلام) می باشد همه این حقایق مفاهیمی است که از آموزه‌های روایی از زبان خود ذوات مقدس معصومین به ما رسیده است .
مشخصات اثر
امامت در ملحمه اهل البیت (ع)
نویسنده:
نجمه هاشم‌پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رساله‌ی‌حاضر، پژوهشی است در موضوع امامت در «ملحمه ی اهل البیت(ع)» ، اثر ارزشمندِ عبد المنعمفرطوسی یکی از شعرای معاصر عراق. بررسی این گونه مباحث در آثار شعری علاوه بر ارزش ادبی آن، می‌تواند جلوه‌هایی از حقّانیت اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) را نمایان سازد.این رساله در یک مقدمه و پنج فصل تنظیم شده‌است، فصل نخست به شرح مختصری از زندگی، شعر و آثار فرطوسی اختصاص دارد.فصل دوم تأملی است در مفهوم ملحمه و اقسام آن، هم‌چنین جایگاه ملحمه در ادبیات عربی مورد بررسی قرار گرفته است و در انتهای این فصل شرح مختصری از مضامین ملحمه ی اهل بیت بیان شده است.بخش سوم با عنوان«امامت در ملحمه‌ی اهل بیت(ع)» در سه بخش «امامت و عقل»،«امامت و قرآن»و«امامت وحدیث» تنظیم شده‌است.فصل چهارم نیز به بررسی امامت اهل بیت(ع) در ملحمه اختصاص دارد. در فصل آخر سعی نگارنده برآن بوده، که ویژگی های فنّیِ برجسته ی اشعار فرطوسی را در این اثر ارزشمند بیان کند.
مشخصات اثر
سیمای اهل بیت (ع) در متون منظوم تا پایان قرن ششم
نویسنده:
فریبا امینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
از آن هنگام که خداوند متعال حضرت ختمی مرتبت را به خلعت رسالت شرافت بخشید وبا کلامی شیوا ودل نشین تمامی ملل جهان را به اسلام دعوت نمود؛ شاعران نیز ذوق واستعداد ذاتی خویش را باشعور دریافته از اسلام ترکیب نموده وشعررا در خدمت اهداف اسلام قرار دادند.پس از ورود اسلام به ایران الگو برداری ووام گیری فکری و اخلاقی شاعران و ادیبان از شخصیت ورفتار ووقایع زندگی پیامبر (ص) وائمه علیهم السلام بسیارچشمگیر است. شعر دری آیینه ای است که سخنان و راهبردها و دستورهای دینی واندیشه های اهل بیت (ع) را در خود متبلور ساخته است. منظور از اهل بیت دراین پژوهش، حضرت زهرا (س) و ائمه معصومین (ع) است.شاعران پارسی گوی در اشعار خویش اعتقادات کلامی، مذهبی و افکار مردم زمانه را به سلک نظم درآورده اند.تاکنون سیمای اهل بیت پیامبر اکرم (ص) در متون ادبی چنانکه باید بررسی نشده است بنابراین هدف از این پژوهش بررسی اشعار شاعران از این حیث تاپایان قرن ششم است؛ دوره ای که بیشتر شاعران پیرو مذهب تسنن بوده و دیدگاه آنان نسبت به خاندان رسالت همانند شیعیان توأم با ولایت پذیری نیست. امّا این عده شاعران پارسی گوی نیز بر حسب باور اعتقادی خویش در اشعار خود با احترام از ایشان سخن گفته و مضمون پرداخته اند.در این پژوهش روش تحقیق اسنادی، کتابخانه ای است. ابتدا مختصری به زندگی هریک از این بزرگان پرداخته ایم سپس آیات، احادیث وروایاتی که شاعران بدان ها تلمیح نموده اند باذکر منبع ومأخذ آورده شده و درمرحله ی بعد اشارات به زندگی وفضایل وصفات والای اخلاقی ایشان که مورد استفاده شاعران قرار گرفته اند آمده است درانتها سایر مواردی که شعرا مورد بهره برداری خویش قرار داده اند بررسی وتحلیل شده است.اگرچه بسیاری براین باورند که در دوره ی مذکور اشعار زیادی درمورد ائمه علیهم السّلام در بین متون منظوم یافت نمی شود اما باتوجه به کندو کاوی که در این جستار صورت گرفت خلاف این نظریه اثبات می گردد.
مشخصات اثر
اهل بیت (ع) در آئینه ی اشعار احمد الوائلی
نویسنده:
خدیجه زارعی قاسم نیا
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مدایح دل انگیز شاعران در مورد اهل بیت عصمت و طهارت و مراثی جان گداز آنها، در تاریخ ادب عرب بازتاب گسترده‌‌ای دارد. کسانی همچون حسان بن ثابت و کعب بن زهیر از همان آغاز اسلام سروده‌های صادقانه در مدح و منقبت ختم الرسل، محمد مصطفی(ص) و اهل بیت او نگاشته‌اند. و در هر دوره‌‌ای از تاریخ شاعرانی دل سوخته و عاشق اهل بیت(ع) تولی خود را نسبت به مقام شامخ اهل بیت(ع) و تبرّی خود را نسبت به دشمنان آن والا مقامان عرضه کردند و نام خود را در دفتر شاعران شیعی متعهد به ثبت رساندند.احمد الوائلی از جمله‌ی این شاعران حقیقت جوی معاصر عراق است که در شهر علم و ایمان نجف، متولد و در همان‌جا بزرگ شد، وی با توجه به مصادیق عقیدتی، محیطی و اجتماعی خود به سرودن شعر پرداخته در اشعار اهل بیت(ع) توانسته است با عاطفه صادقانه، عشق و علاقه خود را نسبت به جایگاه والای اهل بیت(ع) نشان دهد. وائلی با شخصیت خطابی و علمی کوشیده است تا از مدح و منقبت اهل بیت(ع) استفاده سیاسی و اجتماعی کند. او با اعتقاد راستین خود به قرآن و اهل بیت(ع) درصدد است مردم را به راه راست هدایت کند.در این مجال برآنیم مقام شامخ اهل بیت(ع) را از خلال اندیشه ادبی احمد الوائلی بررسی کنیم.
مشخصات اثر
سیمای اهل بیت پیامبر (ص) در اشعار دوران صفوی با تأکید بر محتشم کاشانی، شیخ بهایی، صائب تبریزی و کلیم کاشانی
نویسنده:
فرخنده فریادی کلور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
ادبیات در شکل و محتوا با دین همسویی‌های فراوانی دارد و به همین دلیل بیشترین آمادگی را برای آمیزش با آموزه‌های دینی دارد. این امر باعث شده تا «ادبیات دینی» یا «ادبیات مذهبی»، پیشینه‌ای به قدمت تمدن و فرهنگ بشری داشته باشد. در ایران نیز از آغاز شکل‌گیری ادبیات فارسی همواره شاعران و ادیبان از آموزه‌های دینی ـ مذهبی بهره برده‌اند که پس از دوره صفویه، ادبیات فارسی به‌دلیل تلاش‌های شاه اسماعیل صفوی و دیگر حاکمان صفوی در ترویج فرهنگ دینی به‌ویژه تفکر شیعی جانی دیگر یافت و فصلی نو در ادبیات فارسی گشوده شد و اغلب شاعران مشهور دوره صفویه از جمله محتشم کاشانی، شیخ بهائی، صائب تبریزی، کلیم کاشانی و دیگران با استفاده از عناصر و سازوکارهای ادبی توانستند برخی از مفاهیم و مضامین دینی از جمله تفکر شیعی را به تصویر بکشند و سیمای اهل بیت را در تار و پود شعر به زیباترین شکل و در قالب هنر به اهل علم وادب ارائه دهند. روش این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و بر پایه مطالعات کتابخانه‌ای ـ اسنادی می‌باشد. و عمده‌ترین دستاورد و نتیجه این پژوهش به شرح زیر می‌باشد: نعت پیامبر و ثنای امیرالمومنین (ع) و رثای امام حسین (ع) در شعر این شاعران از بسامد بالایی برخوردار است؛ فضایل اهل بیت، شرح معجزات و پیروزی‌های آنان در جنگ با دشمنان و معاندان دین، مظلومیت و شهادت آن بزرگواران از دیگر مباحث مطرح در شعر آنان است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 951